احکام ساخت جمع مؤنث سالم👆🏻
https://onlinehawzah.com/%D8%B5%D8%B1%D9%81-%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87/
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
برای این صوتهای «فدك في التأریخ» وقت بذارید و همه رو گوش بدین.
در قوی شدن تجزیه و ترکیب و متن خوانی کتب عربی خیلی مؤثره
🖌 #تجزیه و #ترکیب دعای هفتم صحیفهی سجّادیّه
🍀و لَا تَشْغَلْنِي بِالِاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِكَ وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِكَ. فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بِي یَا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَيَّ هَمّاً
🍀و مرا به سبب گرفتاری، از انجام دادنِ واجبات و پیروی آیین خود بازمدار. ای پروردگارِ من! از آنچه بر سرم آمده، از جهت توان به تنگ آمدم و بهخاطر تحمّلِ آن چه بر من عارض شده، از جهت دغدغه آکنده گشتهام.
«و»: عاطفه
«لا تشغلْني»: «لا» ناهیه، «تشغلْ» فعل مجزوم، فاعلش أنت مستتر، «ن» وقایه، «ي» مفعول به
«بالإهتمام»: جار و مجرور متعلّق به لا تشغلني، «ب» سببیت، «الإهتمام» مجرور و مصدر باب افتعال
«عَن تعاعد»: جار و مجرور متعلّق به لا تشغلني، «عَن» حرف جر، «تعاهُد» مجرور، مصدر باب تفاعل و مضاف
«فروض»: مضاف إلیه، جمع مکسّر، مضاف
«ك»: مضاف إلیه، ضمیر متّصل مجروری
«و»: عاطفه
«استعمال»: معطوف به تعاهد، مصدر باب استفعال، مضاف
«سُنّة»: مضاف إلیه و مضاف
«ك»: مضاف إلیه، ضمیر متّصل مجروری
«ف»: استینافیه
«قد»: حرف تحقیق
«ضقتُ»: فعل و فاعلش «تُ»، از ریشهی ضيق
«قد ضقتُ»: ماضیِ نقلی
«لِما»: جار و مجرور متعلّق به ضقتُ، «لـِ» حرف جر، «ما» اسم موصول
«نزل»: فعل ماضی، صله، فاعلش هو مستتر که عائد صله است.
«بي»: جار و مجرور متعلّق به نزل، «ب» الصاق، «ي» ضمیر متّصل مجروری
«یا رَبِّ»: «یا» حرف نداء، جانشین فعلِ «أُنادي»، «ربِّ» مفعول به برای فعل اُنادي، ربِّ در اصل ربّي بوده که یاء متکلّم حذف شده و کسرهی ماقبل یاء باقیمانده است.
«ذَرْعاً»: تمییز نسبت برای برطرف کردن ابهام در نسبت ضقتُ
«و»: عاطفه
«امتلأتُ»: فعل ماضی صیغهی سیزدهم، فاعلش «تُ»، این فعل عطف شده است به فعل «ضقتُ»
«بِحَمْلِ»: جار و مجرور متعلّق به امتلأتُ، «ب» سببیت، «حمل» مجرور و مضاف
«ما»: اسم موصول مشترک، مضاف إلیه و محلّاً مجرور
«حَدَثَ»: فعل ماضی، صله، فاعلش هو مستتر که به «ما» بر میگردد.
«عَليَّ»: جار و مجرور متعلّق به حدث
«هَمّاً»: تمییز نسبت برای نسبت امتلأتُ
🍀 #ترکیب_جملات
«لا تشغلني…»: عطف شده است به «صلِّ…» و چون جملهیصلِّ محلّی از اعراب ندارد، این جمله هم به تبع محلّی از اعراب ندارد.
«قد ضقتُ…»: جملهی مستأنفه و محلّی از اعراب ندارد.
«نَزَلَ…»: جملهی صله و محلّی از اعراب ندارد.
«یا ربِّ»: جملهی معترضه و محلّی از اعراب ندارد.
«امتلأتُ…»: عطف به جملهی «قد ضقتُ» شده است که مستأنفه است؛ بنابراین محلّی از اعراب ندارد.
«حَدَثَ»: جملهی صله و محلّی از اعراب ندارد.
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🖌 #تجزیه و #ترکیب دعای هفتم صحیفهی سجّادیّه
🍀 و أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَىٰ کَشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فيه
🍀 و تنها تو میتوانی آنچه به آن مبتلا شدم را از میان برداری و آنچه را بدان گرفتار آمدهام دور کنی.
«و»: احتمال دارد که عاطفه باشد و احتمال دارد که حالیه باشد.
«أنتَ»: مبتدا
«القادر»: اسم فاعل، خبر
«علیٰ کشفِ»: جار و مجرور متعلّق به القادِر، «کشفِ» مضاف
«ما»: اسم موصول مشترک محلّاً مجرور، مضاف إلیه
«مُنیتُ»: فعل ماضی مجهول، فاعلش «تُ»، صله
«به»: جار و مجرور متعلّق به مُنیتُ، «ـه» ضمیر عائد صله
«و»: عاطفه
«دفعِ»: عطف شده است به «کشفِ»، مضاف
«ما»: اسم موصول مشترک محلّاً مجرور، مضاف إلیه
«وقعتُ»: فعل ماضی معلوم، فاعلش «تُ»، صله
«فیه»: جار و مجرور متعلّق به وقعتُ، «ـه» ضمیر عائد صله
🍀 #ترکیب_جملات
«أنتَ القادر»: عطف شده است به جملهی مستأنفه و محلّی از اعراب ندارد.
«مُنیتُ»: جملهی صله و محلّی از اعراب ندارد.
«وقعتُ»: جملهی صله و محلّی از اعراب ندارد.
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🖌 #تجزیه و #ترکیب دعای هفتم صحیفهی سجّادیّه
🍀 فافْعَلْ بِي ذَلِكَ وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْكَ، یَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.
🍀 پس با من چنین کن، اگر چه شایستهی آن نباشم،ای صاحب عرش بزرگ.
«فـَ»: حرف استیناف
«افعلْ»: فعل امر صیغهی هفت
«بي»: جار و مجرور متعلّق به افعلْ
«ذلك»: اسم اشارهی بعید، «ك» حرف خطاب، مفعول به برای افعل
«و»: عاطفه
«إن»: حرف شرط
«لم»: حرف جازمه
«أستَوجِبْ»: فعل مجزوم، صیغهی سیزده، باب استفعال، ریشه «وجب»
«ـهُ»: مفعول به و محلّاً منصوب
«منك»: جار و مجرور متعلّق به أستوجب
«یا»: حرف نداء
«ذا»: از اسماء ستّه، منادای مضاف، مفعول به برای أنادي محذوف، منصوب لفظاً
«العرش»: «ال» عهد ذهنی، «العرش» مضاف إلیه
«العظیم»: صفت مشبهة، نعت برای العرش
🍀#ترکیب_جملات
«افْعَلْ بِي…»: مستأنفه و محلّی از اعراب ندارد.
«لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ…»: جملهی شرطیه و محلّاً مجزوم
«یَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ»: جملهی مستأنفه و محلّی از اعراب ندارد.
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
الحمد لله توانستیم با توفیق الهی، دعای هفتم صحیفهی سجادیه رو تجزیه و ترکیب کنیم و در اختیار علاقهمندان به ادبیات عرب قرار دهیم.
دوستان میتوانند از این مطالب استفاده کنند ولی ارسال این مطالب و کپی برداری از آنها بدون ذکر نام کانال
( eitaa.com/sarf_v_nahve )
مجاز نمیباشد
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
🌀 💐ذلكَ الکتابُ لا ریبَ فِیهِ...💐 بقره/2
🔴سؤال: نقش 《الکتابُ》 چیست❓❓
💠جواب: اسم الف و لام دار بعد از #اسم_اشاره
اگر #جامد باشد #عطف_بیان است☘
واگر #مشتق باشد #صفت است.☘
در اینجا الکتاب جامد است و عطف بیان میباشد.
▪️ @sarf_v_nahve ▪️
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
💠 موارد کاربرد "#ال عهد حضوری" بهطور غالبی👇
1⃣ پس از #اسم_اشاره
🌀 مانند: ذَلِكَ الکِتَابُ لَا رَیبَ فِیهِ
2⃣ پس از اَیُّ منادی
🌀 مانند: یَااَیُّهَا النَّبِیُّ جَاهِدِ الکُفَّارَ
🆔 @sarf_v_nahve 💫
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
در عصر نزول قرآن، با توجّه به اینکه 《آیین نامه ای جهت نگارش عربی》 وجود نداشته، معضلاتی در 《نگارش قرآن》 رخ داده است؛ مانند:
الف زائد(بر خلاف قاعده) در آیات زیر:
🍀《لِشایءٍ》(٢٣ كهف)[صحیح: لِشیءٍ]
🍀《لَأَاذْبَحَنَّهُ》(۲۱ نمل)[صحیح: لَأَذْبَحَنَّهُ]
🍀《جِایءَ》(۶۹ زمر و ۲۳ فجر)[صحیح: جِیءَ]
🍀《مِائَة》《مِائَتَینِ》(۶۵ و ۶۶انفال)[صحیح: مِئَة، مِئَتينِ]
منبع: tt-ej.ir
نکات زیبا و جالب در کانال صرف و نحو کاربردی👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
واو زائد در قرآن:
سَاُوريكُم(١٤٥ اعراف و ٣٧ نساء)[صحیح: سَاُريكُم]
♦️سَاُريكم از باب افعال(أرَى يُري إرائة) و صیغه ی ۱۳ مضارع است.
به دلیل این که در عصر نزول قرآن، آیین نامه ای برای نگارش عربی نبود، این اشتباه ها در قرآن وجود دارد و این اشکال ها اصلاً به قرآن وارد نیست بلکه مربوط به رسم الخط است. بالاتر این که این اشکال ها نشان دهنده ی این است که مسلمانان به خاطر ارزش زیادی که برای قرآن قائلند، حتی به این اشکالات دست نزدند چه رسد به این که آیاتی را کم یا زیاد کنند.
منبع: tt-ej.ir
نكات زیبا و جالب در کانال صرف و نحو کاربردی👇
@sarf_v_nahve
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
صرف و نحو کاربردی:
🔶یاء زائد خلاف قاعده در قرآن:
📌》أفَإینْ》(۱۴۴ آلعمران و ۳۴ أنبیاء)[صحیح: أفَإنْ]
📌《نَبَإی》(۳۴ أنعام)[صحیح: نَبَإ]
📌《مَلَاِيهِ》(١٠۳ أعراف)[صحیح: مَلَئِهِ]
📌《مَلَإیهِم》(٨٣ یونس)[صحیح: مَلَئِهِم]
📌《بِاَييدٍ》(۴۷ ذاریات)[صحیح: بِاَيْدٍ]
📌《بِاَییِّکُم》(۶ قلم)[صحیح: بِاَیِّکُم]
منبع: tt-ej.ir
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
@sarf_v_nahve
💠 #اسم_فاعل ، مفعول به میگیرد؛
🍃 مانند: عليٌّ آکِلٌ تمراً.
در این جا، «آکل» (خورنده) اسم فاعل است و «تمراً» (خرما) مفعول به است.
💠 #اسم_مفعول نائب فاعل میگیرد؛
🍃 مانند: هناك مضروبٌ طفلان.
در این جا «مضروب» (زده شده) اسم مفعول است و «طفلان» نائب فاعلش است.
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
📌#اسم_معنی ، #اسم_ذات و #اسم_مشتق
🖌 اسم معنی، اسمی است که نمیشود آن را مستقلاً نشان داد.
اسم معنی فقط سه مورد است:
📍رنگ ها 📍اعداد 📍مصادر
🖌 اسم ذات( #اسم_عین ) اسمی است که بر یک شخص یا یک چیز دلالت میکند.
مثل: أسد، حسن، کتاب و...
🖌 اسم مشتق، اسمی است که بر یک کار و انجام دهندهی آن کار دلالت میکند.(به اصطلاح: بر "حدث+فاعل" دلالت میکند.)
مانند آکِل(شخصی که کار خوردن را انجام میدهد.)
🔴 @sarf_v_nahve
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
🖌 #اسم_زمان، نمیتواند خبر برای #اسم_ذات و #اسم_مشتق باشد.
ولی میتواند خبر برای #اسم_معنی باشد.
مانند الأسد جُمعة. الأسد يومٌ. العالِم في الساعة العاشرة.
👆🏻این مثال ها اشتباه است.👆🏻
مثال درست: القِتالُ في الساعةِ العاشرةِ. (جنگ در ساعت 10 است.)
الإختبارُ یومُ الجُمُعَةِ. (امتحان در روز جمعه است.)
منبع: مغني الأديب، حرف إذا، ص41
💎 @sarf_v_nahve
📝#نکته 📝
کلمه "کلّ" که از #اسماء_دائم_الاضافة است، وقتی بینِ دو کلمه ای که از جهت لفظی و معنایی مشابه و مثل یکدیگرند، قرار بگیرد، کلّ نعتِ برای اسمِ اول است و اسمِ دوم مضاف الیه برای کلّ میباشد.
🍃مانند: انتَ الطالبٌ کلُّ الطالبِ
📚منبع: المنهاج فی القواعد و الإعراب- ص۲۸۷
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🖌 #نکته
در زبان عربی، کلمهی #رباعی یا #خماسی که در آن، دو حرفِ مثل در کنار هم آمده باشند (یعنی فاء الفعل و عین الفعل، یا عین الفعل و لام الفعل، یا لام الفعل اوّل و لام الفعل دوّم، مثل هم باشد) وجود ندارد.
بنابراین کلماتی مانند: «جَلْبَبَ» و «ألَنْدَد»، ثلاثی مزید هستند نه رباعی یا خماسی.
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🍄 #صرف
🎍 «یُعَفّي» از ریشهی «عفو» است که به باب تفعیل رفته است: «یُعَفِّوُ»؛
امّا از آن جایی که ما قبل واو که لام الفعل است، مکسور است، واو قلب به یاء شده است: «یُعَفِّيُ»
و از آن جا که یاء متحرّک در آخر کلمه قرار گرفته است و ما قبلِ آن نیز مکسور است، ضمّهی آن افتاده است: «یُعَفِّيْ».
📚 منبع: درسنامهی صحیفهی سجّادیّه، سطح عالی، ج۱
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
📜 دعای ۴۶ صحیفهی سجّادیّه
🌱… و ضاعَ المُلِمّون إلّا بِك
🍃و فرودآمدگان جز به آستان تو تباه شدند
🌱و أجدَبَ المُنتَجِعون إلّا مَنِ انتَجَعَ فَضلَك…
🍃و نعمتجویان گرفتار قحطی شدند جز آن که از فزونیِ تو نعمت جست.
در فراز اوّل، #استثناء از نوع مفرّغ است؛ زیرا در آنها مستثنی منه ذکر نشده است.
در فراز دوّم، #استثناء از نوع «تام» است؛ زیرا در آن، مستثنی منه (المُنتَجِعون) ذکر شده است.
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
📜 دعای ۱۲ صحیفهی سجّادیّه
🍀 اللهم إنّه یحجُبُني عَن مسألتِك خِلالٌ ثلاثٌ…
🖌 ضمیر «ه» در این عبارت، ضمیر شأن است و برای توجّه دادن مخاطب به اهمّیت کلامی که پس از آن است، میآید.
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
اقسام #بدل:
❤️۱- بدل کل از کل: بدل و مبدلٌ منه یکی هستند؛ مانند جائني زیدٌ اخوك.
💜۲- بدل بعض از کل: بدل، جزئی از مبدلٌ منه است؛ مانند ضربْتُ زیداً رأسَه.(زدم به زید، به سرش.)
💛۳- بدل اشتمال: بدل، از متعلّقات مبدلٌ منه است؛ مانند سُلِبَ زیدٌ ثوبُه. أعْجَبَني سعيدٌ عِلْمُه.(من را شگفت زده کرد سعید، علمش.)
💚۴- بدل مباین: بدل، مخالفِ مبدلٌ منه است؛ مانند رأيتُ رجلاً حماراً.(دیدم مردی را (نه، نه) خری را.)😅
🍀 منبع: الهدایة فی النّحو🍀
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
اقسام #بدل مباین:
🕊۱. بدل غلط: بدلی که بعد از اشتباه واقع می شود. وقتی یک حرفی اشتباه گفته می شود، برای تصحیحش این بدل می آید؛ مانند ذَهَبَ سَعْدٌ سعيدٌ. (سعید رفته است ولی ما اشتباه می گوییم سَعد رفته است.)
🕊٢. بدل نسیان: این نوع بدل در جایی می آید که متکلّم چیزی را ذکر می کند ولی بعد از ذکرش یادش می آید که چیزی که ذکر کرده درست نیست؛ مانند ذَهَبَ زیدٌ إلى المدرسةِ السّوقِ.(متکلّم بعد از این که گفته زید به مدرسه رفت، یادش میآید که به بازار رفت)
🕊۳. بدل إضراب(بداء): در این نوع بدل، بر خلاف بدل غلط و بدل نسیان، مبدلٌ منه صحیح است ولی متکلّم میخواهد چیز بهتری بگوید؛ مانند: حبیبي قمرٌ شمسٌ(عزیزم ماه است بلکه خورشید است.)
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
✅ اقسام #بدل با مثال 🔰
💢بدل کلازکل 👇
✴️ حمد/۶و۷
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ/صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيهِم
مارا به راه راست هدایتکن/راه کسانی که بهآنها نعمت عطا کردی.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢بدل جزءازکل 👇
✴️ مانند: آل عمران/۹۷
وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا
ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ حقی ﻟﺎﺯم ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺮﺩم ﺍﺳﺖ ﻛﻪ [ ﺑﺮﺍی ﺍﺩﺍی ﻣﻨﺎسک ﺣﺞ ] ﺁﻫﻨﮓ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨﻨﺪ؛ [ ﺍﻟﺒﺘﻪ ] ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺁﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﻨﺪ.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل اشتمال 👇
✴️ مانند: بقره/۲۱۷
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ
از تو درباره جنگ در ماه حرام میپرسند
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل مباین 👇
#غلط = (درقرآنبکارنرفته) جاء زید عمرو
#نسیان = (درقرآنبکارنرفته) جاء ابی اخی
#اضراب =
✴️ مانند: ناس/۱و۲و۳
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ/مَلِكِ النَّاسِ/إِلَٰهِ النَّاسِ
ﺑﮕﻮ : ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻰﺑﺮم ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﺮﺩم/[به] پادشاه مردم/[به]معبود مردم
✅به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
مواردی که فعل مضارع در معنای حال به کار میرود:
✅1- داخل شدن اِن نافیه بر مضارع
✅2- داخل شدن ما نافیه بر مضارع
✅3- داخل شدن لیس نافیه بر مضارع
✅4- لام مفتوحه بر مضارع
✅5- وجود لفظ اَلآنَ در جمله
#منبع: القواعد الأساسيّة للّغة العربیّة
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛