هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
اقسام #بدل:
❤️۱- بدل کل از کل: بدل و مبدلٌ منه یکی هستند؛ مانند جائني زیدٌ اخوك.
💜۲- بدل بعض از کل: بدل، جزئی از مبدلٌ منه است؛ مانند ضربْتُ زیداً رأسَه.(زدم به زید، به سرش.)
💛۳- بدل اشتمال: بدل، از متعلّقات مبدلٌ منه است؛ مانند سُلِبَ زیدٌ ثوبُه. أعْجَبَني سعيدٌ عِلْمُه.(من را شگفت زده کرد سعید، علمش.)
💚۴- بدل مباین: بدل، مخالفِ مبدلٌ منه است؛ مانند رأيتُ رجلاً حماراً.(دیدم مردی را (نه، نه) خری را.)😅
🍀 منبع: الهدایة فی النّحو🍀
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
اقسام #بدل مباین:
🕊۱. بدل غلط: بدلی که بعد از اشتباه واقع می شود. وقتی یک حرفی اشتباه گفته می شود، برای تصحیحش این بدل می آید؛ مانند ذَهَبَ سَعْدٌ سعيدٌ. (سعید رفته است ولی ما اشتباه می گوییم سَعد رفته است.)
🕊٢. بدل نسیان: این نوع بدل در جایی می آید که متکلّم چیزی را ذکر می کند ولی بعد از ذکرش یادش می آید که چیزی که ذکر کرده درست نیست؛ مانند ذَهَبَ زیدٌ إلى المدرسةِ السّوقِ.(متکلّم بعد از این که گفته زید به مدرسه رفت، یادش میآید که به بازار رفت)
🕊۳. بدل إضراب(بداء): در این نوع بدل، بر خلاف بدل غلط و بدل نسیان، مبدلٌ منه صحیح است ولی متکلّم میخواهد چیز بهتری بگوید؛ مانند: حبیبي قمرٌ شمسٌ(عزیزم ماه است بلکه خورشید است.)
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
✅ اقسام #بدل با مثال 🔰
💢بدل کلازکل 👇
✴️ حمد/۶و۷
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ/صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيهِم
مارا به راه راست هدایتکن/راه کسانی که بهآنها نعمت عطا کردی.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢بدل جزءازکل 👇
✴️ مانند: آل عمران/۹۷
وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا
ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ حقی ﻟﺎﺯم ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺮﺩم ﺍﺳﺖ ﻛﻪ [ ﺑﺮﺍی ﺍﺩﺍی ﻣﻨﺎسک ﺣﺞ ] ﺁﻫﻨﮓ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨﻨﺪ؛ [ ﺍﻟﺒﺘﻪ ] ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺁﻥ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﺑﻨﺪ.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل اشتمال 👇
✴️ مانند: بقره/۲۱۷
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ
از تو درباره جنگ در ماه حرام میپرسند
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
💢 بدل مباین 👇
#غلط = (درقرآنبکارنرفته) جاء زید عمرو
#نسیان = (درقرآنبکارنرفته) جاء ابی اخی
#اضراب =
✴️ مانند: ناس/۱و۲و۳
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ/مَلِكِ النَّاسِ/إِلَٰهِ النَّاسِ
ﺑﮕﻮ : ﭘﻨﺎﻩ ﻣﻰﺑﺮم ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﺮﺩم/[به] پادشاه مردم/[به]معبود مردم
✅به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
مواردی که فعل مضارع در معنای حال به کار میرود:
✅1- داخل شدن اِن نافیه بر مضارع
✅2- داخل شدن ما نافیه بر مضارع
✅3- داخل شدن لیس نافیه بر مضارع
✅4- لام مفتوحه بر مضارع
✅5- وجود لفظ اَلآنَ در جمله
#منبع: القواعد الأساسيّة للّغة العربیّة
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
از ملحقات به #بدل 《کُل از کُل》، بدل 《تفصیل》 است.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
بدل تفصیل برای تفصیل ما قبلش می آید؛
مانند الإسمُ عَلى قِسْمَیْنِ: منصرفٍ و غيرِ منصرفٍ.
(منصرف و غیر منصرف، بدل تفصیل از "قِسْمَیْنِ" است.)
✨امام علی علیه السّلام:
يَهْلِكُ فِيَّ رَجُلاَنِ: مُحِبٌّ مُفْرِطٌ وَ بَاهِتٌ مُفْتَر.
(حکمت ۴۶۹)
(دو كس در مورد من هلاك خواهند شد: دوستى كه در حق من افراط و غلو مى كند و دشمنى كه بهتان مى زند و افترا مى بندد.)
✅ در این حکمت، 《مُحِبٌّ》و《باهِتٌ》بدل تفصیل از "رجلان" هستند و چون رجلانِ مرفوع است، محبٌ و باهتٌ هم مرفوع شده اند.
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
نکته:💡⁉️
🔵عین بمعنای چشم بر وزن أفعُل جمع بسته می شود: أعیُن
🔴عین بمعنای چشمه بر وزن فُعول جمع بسته می شود: عُیون
⚫️عین بمعنای شریف و بزرگ بر وزن أفعال جمع بسته می شود: أعْیان
#لغت #صرف #نکته
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
نکته: 💡‼️
مرور #وزن چند کلمه:
1.ناس: بر وزن «عال» است که در اصل أُناس بوده است.
2.مُختار: بر وزن «مُفْتَعِل» یا «مفتعَل» است که میتواند اسم فاعل باشد یا اسم مفعول یا صفت مشبهه یا اسم زمان یا اسم مکان یا مصدر میمی که با قرائن، معنایش مشخص میشود.
2. آراء: بر وزن «اعفال» است که قلب مکانی در آن صورت گرفته است و از رأی گرفته میشود. رأی⬅️أرآء(افعال)⬅️ آراء(اعفال)
3.شیطان: بر وزن فیعال از شطن به معنای ریسمان محکم یا بر وزن فعلان از شاطَ یعنی کسی که راه اشتباهی را رفته است
4. قِسِيّ: بر وزن «فُلوع» است و جمع کمله (قوس) که قلب مکانی نیز در آن صورت گرفته است. قوس ⬅️ قُووس ⬅️ قُسُوّ(فلوع) که واو در آخر کلمه قرار گرفته(اگر ماقبل واو مضموم بود وجوبا یاء میشد؛ مثل ترجُّو) ⬅️ ترجُّي اما ماقبل واو واو دیگری هست که ماقبل آن مضموم است جوازا واو یاء شده است(تطرف جوازی) ⬅️ قُسُوْی ⬅️قُسُيّ(مجاورت واو با یاء که اولی ساکن غیرمنقلب است) ⬅️ قُسِيّ(بدلیل مناسبت کسره با یاء) ⬅️ قِسِيّ (به دلیل اتباع قاف از سین که البته جوازی هست)
خلاصه : قوس ⬅️ قُوُوس ⬅️ قُسُوْو⬅️قُسُوْي ⬅️ قُسُيّ ⬅️ قُسِيّ ⬅️ قِسِيّ
#نکته
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
🌾 نکته:
اگر #بدل نکره باشد و مبدلٌ منه معرفه، بايد یا برای بدل، صفت بیاید یا اضافه شود. (به اصطلاح، نکرهی محضه نباید باشد.)
🍄مانند:
كَلَّا لَئِن لَّمْ يَنتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِيَةِ♧نَاصِيَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ (۱۵و۱۶ علق)
در این آیه، 《ناصیةٍ》بدل از《النّاصیة》است و به همین دلیل، برایش صفت آمده است.(کاذبةٍخاطئةٍ)
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇🏻👇🏻👇🏻
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🌸🌸🌸🌸🌸
☀️روش #تأويل_به_مصدر بردن:
1⃣ با «أنْ مصدریه (ناصب فعل مضارع)»:
1-اگر کلام مثبت باشد؛ مثلاً:
«أعجبني أنْ تذهب»↹(أعجبني ذهابُك).
«اعجبنی أنْ تضرب»↹(اعجبنی ضربُک)
2-اگر کلام منفی باشد؛ مثلاً:
(بلغني أنْ لا تذهب)↹(بلغني عدمُ ذهابك).
👈🏻⚡️نکته : کلمه ی«عدم» را اضافه به مصدر میکنیم.
2⃣ با أنَّ مشبهة بالفعل:
1-اگر کلام مثبت باشد؛ مثلاً:
(أعجبني أنَّك قائمٌ)↹(أعجبني قيامُك).
⚡️نکته : مصدر خبر «أنّ» را اضافه به اسم آن میکنیم.
2-اگر کلام منفی باشد:مثلا:
(بلغني أن زيدا لايقوم)↹(بلغني عدم قيام زيد).
⚡️نکته : کلمه ی(عدم)را اضافه به مصدر خبر(أن) می کنیم وبعد مصدر خبر(أن) را به اسم(أن) اضافه می کنیم
تبصره: اگر خبر جامد باشد؛ مثلاً:
(اعجبني أنك زيد)↹(اعجبني كَوْنُك زيداً).
⚡️نکته: در این صورت ازمصدر «کان» استفاده می کنیم؛ یعنی از «کَوْن».
کانال صرف و نحو کاربردی👇🏻👇🏻
┏━📚📖━━━━━━━━┓
http://eitaa.com/joinchat/1190592517C28f7625ccc
┗━━━━━━━━📚📖━┛
نکته :💡‼️
کلمه «اللهُمَّ»
1. همانطور که می دانید همان یا الله بوده که حرف نداء حذف شده و عوض از آن میم مشدده به آخر کلمه الله ملحق شده است و مخصوص کلمه مقدسه الله است.
2. با وجود تعویض همچنان الله مبنی بر ضم و محلا منصوب است بعنوان مفعول به برای فعل محذوف.
3. استعمالات اللهم :
الف) برای ندای حقیقی؛ مانند جمله «اللهم اغفر ذنوبنا»
ب) برای تمکین جواب در ذهن شنونده؛ مانند جمله «اللهم 🤦♂ نعم» در جواب کسی که می پرسد: «أ زید الذی سرق؟!»
ج) دلالت بر ندرت و کم اتفاق افتادن استثناء؛ گویا که بهخاطر نادر بودنش، از خداوند برای اثبات آن کمک گرفته باشند؛ مانند «اللهم إلا أن یکون کذا.»
(موسوعة النحو و الصرف والاعراب، ص145)
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🌱#انواع_تنوین🌱
#تعریف: نونی است که در لفظ میآید ولی در نوشتار نمیآید.
🍃🍃
🖌انواع:
#تمکین: اصل در تنوین این است؛ مثل: زیدٌ
🍃🍃
#تنکیر: به برخی از اسماء مبنیه میچسبد تا فرقی بین نکره و معرفه ایجاد کند؛ مثل: صَهٍ
🍃🍃
#مقابله: فقط به جمع مؤنّث سالم میچسبد؛ مثل: مسلماتٌ
🍃🍃
#عوض: به جای چیزی که حذف شده میآید:
1-عوض از حرف: غواشٍ
2-عوض از کلمه: کلٌّ
3-عوض از جمله: حینئذٍ
#منبع: سیوطی
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🌱#افعال_ناقصه🌱
🌱#شرط_عمل_کردن_مازال،مابرح،مافتیء و مانفک🌱
🍃🍃🍃
شرط عمل کردن آنها به عنوان افعال ناقصه آن است که بعد از نفی یا شبه نفی(نهی و دعاء) قرار گیرند؛ در غیر این صورت عمل افعال ناقصه را انجام نمی دهد.
🍃🍃🍃
#نکته: گاهی افعال{کان،ظل،اضحی،اصبح،امسی} به معنای صار بکار می روند؛ مانند: وَ فُتِحَتِ السَمَاءِ فَکانَت أَبواباً
#منبع: المباحث النحویه فی شرح البهجه المرضیه
🍃🍃🍃
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🌱#علامات_ضمیر_متصل🌱
☘️1- برای ابتدا شدن کلام به آن صلاحیت نداشته باشد.
☘️2-هرگز پس از کلمه "اِلَّا" واقع نگردد.
🌱#علامات_ضمیر_منفصل🌱
☘️1- برای ابتدا شدن کلام به آن صلاحیت داشته باشد.
☘️2-بتواند پس از کلمه "اِلَّا" واقع گردد.
🌿#نکته🌿
ضمایر همه #مبنی اند
🌿#علت_مبنی_بودن_ضمایر🌿
"زیرا در معنا با حروف شبیه اند"
#منبع: المباحث النحویه فی شرح البهجه المرضیه
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🌱#موصولات🌱
✅صله همیشه باید جمله یا شبه جمله باشد.
✅همه موصولات مبنی هستند؛ مگر "اَیُّ" که معرب است مگر اینکه به ضمیری اضافه شود و ضمیر در صدر صله حذف شود.(که در این هنگام مبنی بر ضم است)
#منبع: بداءة النحو
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
دوستان!
در اسباب منع صرف که گفته شد ممدود یا مقصور باشد، منظور این است که الف مقصوره ( َی) یا الف ممدوده (اء) جزءِ حروف اصلی نباشد.
اگر الف از حروف اصلی باشد، اسم منصرف است.
💡#اصل
اصلِ در استعمالِ ضمیر، اتصال است.
یعنی بدونِ مجوز، نمیتوان ضمیرِ منفصل را استعمال کرد.
📚منبع: بدائة النحو
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🍃#مرکب_مزجی🍃
⬅️کلمه است که از ترکیب دو کلمه دیگر به وجود آمده باشد؛ بدون آنکه بین آن دو نسبت اسنادی یا اضافی باشد.
🌱مرکب مزجی بر دو قسم است:1-عدد 2-غیر عدد🌱
#ادامه دارد.....
منبع:نحو مقدماتی، ملکی اصفهانی
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
❓سؤال…❓
المؤمنونَ الذین یُقیمون الصّلاة…
ضمیرِ «المؤمنون» چیه؟🤔
.
.
.
شاید با خودتون بگید: خب معلومه، «و»😒
ولی باید گفت که سخت در اشتباهید😁
«و» علامت رفعه.
شاید بگین: خب پس «ن» ضمیرشه.😕
ولی باز هم جواب اشتباهه…😊
ضمیرش مستتره😊
تعجّب کردین؟
در تمام اسمهای مشتق، ضمیرشون یا اسم ظاهره یا مستتر.
چند تا مثال بزنم.
مثلاً «عالم». این کلمه ضمیرش مستتره و یکی از این سه تا است: هو، أنت، أنا
مثال: عليٌّ عالم. أنت عالم. أنا عالم.
یک مثال دیگه…
«المؤمنون» ضمیرش مستتره و یکی از این سه تا است: هُم، أنتم، نحن.
مثال: هؤلاء مؤمنون. أنتم مؤمنون، نحن مؤمنون.
🚫دقت کنید که این رو با فعل اشتباه نگیرید.
در فعل «یُقیمون»، فاعلش ضمیر بارز «و» است.
🆔 @sarf_v_nahve
🌿ادامه #مرکب_مزجی🌿
⬅️ 1-اگر مرکب مزجی عدد باشد، هر دو جزء آن #مبنی بر فتح است. مانند: أحدَ عشرَ تا تسعةَ عشرَ. مگر در جزء اوّل در موارد زیر:
إحدیٰ عَشَرَ، حادي عَشَرَ و ثاني عَشَرَ که #مبنی بر سکوناند.
⬅️ 2-اگر مرکب مزجی غیر عدد باشد، جزء دوم آن به صورت غیر منصرف استعمال می شود و جزء اول بر همان حالتی که قبل از ترکیب داشته باقی می ماند، مانند:بعلبكّ، طبرستان.
(ر.ک: النحو الوافی ج1،ص271)
#منبع: نحو مقدماتی، ملکی اصفهانی
┏━📚📖━━━━━━━━┓
@sarf_v_nahve join us
┗━━━━━━━━📚📖━┛
🌾#مبتدا_وصفی🌾
دو تذکر:
1️⃣اگر وصفِ بعد از نفی یا استفهام، ضمیر مستتر را رفع دهد در ترکیب، خبر مقدم بوده و اسم ظاهر بعد از آن، مبتدای مؤخر خواهد بود؛ مانند: أ قائمان الزیدانِ
2️⃣اگر وصفِ بعد از نفی یا استفهام، مفرد بوده و اسم ظاهر بعد از آن نیز مفرد باشد؛ در ترکیب آن دو وجه جایز است، مانند: أ قائمٌ زیدٌ
🌱#ترکیب_اول: أ: حرف استفهام، قائم:مبتدا، زید: فاعل و جانشین خبر.
🌱#ترکیب_دوم: أ: حرف استفهام، قائم:خبر مقدم، زید: مبتدای موخر
#منبع: نحو مقدماتی، ملکی اصفهانی
کانال صرف و نحو کاربردی👇🏻👇🏻
┏━📚📖━━━━━━━━┓
http://eitaa.com/joinchat/1190592517C28f7625ccc
┗━━━━━━━━📚📖━┛
هدایت شده از صرف و نحو کاربردی
در آیهی ﴿فَانظُرْ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَ شَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ﴾
(بقره ۲۵۹)
سه احتمال درمورد کلمه(لم يَتَسَنَّهْ) مطرح شده است:
1⃣ از ریشهی «س ن و» باشد که پس مجزوم شدن، «هاء سکت» ملحق به آن شده باشد.
2⃣ از ریشه «س ن ن» باشد که در اینصورت لام الفعل در باب(تفعُّل) قلب به «ياء» و سپس تبدیل به «الف» شده و به خاطر مجزوم شدن، الف حذف شده است.
و «هاء» نیز برای #سکت است.
3⃣ از ریشه(س ن ه) باشد که در این صورت «هاء» لام الفعل میباشد.
🔖 در هر سه احتمال به معنای «لم يَتَغَيَّرْ» میباشد.
منبع: صرف کاربردی در آیات و روایات، ص۸۸ و ۸۹
📖 @sarf_v_nahve
🌱#مبتدا_و_خبر🌱
بین مبتدا و خبر باید #یک_رابط وجود داشته باشد که معمولا از موارد زیر می باشد:
1️⃣ضمیر موجود در خبر مانند: زَیدٌ قام ابوه
🌿#شاهد در قام ابوه بوده که جمله و خبرش می باشد و ضمیر مجروری در (ابوه) رابط آن محسوب می گردد🌿
2️⃣ضمیر مقدر در خبر همچون: اَلبُرُّ قَفیرُ بدرهم
🌿#شاهد در (قفیز بدرهم) است که خبر بوده و رابطش ضمیر مقدر می باشد که در #اصل چنین بوده است: البر قفیز منه بدرهم🌿
3️⃣اسم اشاره ای که با آن بمبتدا اشاره گردد نظیر: وَ لباسُ التَّقوی ذلکَ خیرٌ
🌿#شاهد در (ذلک خیر) بوده که خبر واقه شده و رابطش کلمه (ذلک) است که مشارالیهش (لباس التقوی) می باشد.🌿
#ادامه دارد...
#منبع:المباحث النحویه فی شرح البهجه المرضیه
کانال صرف و نحو کاربردی👇🏻👇🏻
┏━📚📖━━━━━━━━┓
http://eitaa.com/joinchat/1190592517C28f7625ccc
┗━━━━━━━━📚📖━┛
هدایت شده از امام موسی صدر
✳️امام موسی صدر: شیعه کسی است که جان خود را برای اهل سنت فدا کند.
کتاب #سفرشهادت
#هفته_وحدت
🆔 @imamsadr
🖌 در زبان عربی، سه باب همیشه لازم هستند؛ یعنی مفعول به نمیگیرند.
1⃣ باب فَعُلَ یَفْعُلُ (از ثلاثی مجرد)
2⃣ باب اِنفعال (از ثلاثی مزید)
3⃣ باب تَفَعْلُلْ (از رباعی مزید)
کانال صرف و نحو کاربردی👇🏻👇🏻
┏━📚📖━━━━━━━━┓
http://eitaa.com/joinchat/1190592517C28f7625ccc
┗━━━━━━━━📚📖━┛