نگاهی #انتقادی بر پروژه فکری مرحوم داوود #فیرحی (۱) 🔹داوود فیرحی زنجانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر علوم سیاسی بود و از نظر سیاسی به گرایشات اصلاح‌طلبانه و اعتدالی شناخته می‌شد. 🔹️با احترام به شخصیت علمی برجسته ایشان، نمی توان از برخی ایرادات در اندیشه سیاسی ایشان چشم پوشید. 🔹 فیرحی از شاگردان سیدجواد طباطبایی به عنوان قوه عاقله جریان رسانه‌ای اعتدال بود و همزمان در انجمن علوم سیاسی حوزه نیز سالها به طرح بحث مشغول بود. علاقه وافر وی به پدر معنوی جریان اعتدال، یعنی مرحوم هاشمی رفسنجانی از شاخصه مهم گرایش سیاسی وی بود. وی در یادداشتی اختصاصی، شخصیت هاشمی رفسنجانی را بی‌نظیر و جاذب اضداد دانسته و فعالیت‌های وی در اواخر عمر برای تأسیس یک شورا (موسوم به شورای عالی آزاداندیشی دینی) را «آواز قو» نامید و در پایان یادداشت؛ با تشبیه رفسنجانی به «قو» در رثای او، اینچنین تعبیر نمود: شنيدم كه چون قوي زيبا بميرد فريبنده زاد و فريبا بميرد...(مردم‌سالاری آنلاین/29بهمن1395) 🔹بخش اساسی از پروژه فکری فیرحی، ارائه تأویل‌های دموکراتیک و مدرن از دین بود. البته وی بدون در نظر گرفتن تفاوت بنیادین دین (به عنوان امر الهی) و دموکراسی (به عنوان مفهوم غیردینی و بشری) و بدون التفات به مفهوم متعالی مردم سالاری دینی، پرونده خود را «برجسته‌سازی وجوه دموکراتیک نصوص دینی» می‌نامد: «نوشته‌های بعدی من از کتاب دو جلدی «فقه و سیاست» شروع می‌شود و بعد از آن کتاب «حکمرانی حزبی» است و پس از آن هم کاری است که راجع‌ به قانون است و هم‌اکنون درحال انجام آن هستم. در این کتاب‌ها کوشش می‌کنم تا وجوه دموکراتیکی که هم در دانش ما و هم به‌خصوص در نصوص دینی ماست را برجسته کنم.» 🔻قرائت فیرحی از عملکرد آخوند خراسانی و نائینی(حامی جریان مشروطه خواه)؛ وی ماجرای مشروطه را نیز با همین نگاه مدرن و دموکراتیک تفسیر می‌کند و می‌گوید: «من در مطالعات خودم به تدریج متوجه شدم که درست است که در اروپا هم تجدد [اول] در حوزه‌‌های دیگری مثل فلسفه و هنر و ادبیات رخ‌ داده و«تجدد سیاسی» کم‌وبیش محصول آن است، اما با مطالعات شخصی و با همکاری دوستان طلبه و دانشجو متوجه شدم که اصلا تجدد در اروپا و به‌خصوص در انگلستان– که می‌گویند مادر نظام سیاسی جدید است- اتفاقا از جان لاک و از «تجدد در تفسیر‌های دینی» شروع شده است. مطالعات من نشان داد که این بحث در ادبیات شیعی هم ممکن است و هم اتفاق افتاده است. بزرگانی مثل مرحوم آخوند خراسانی، مرحوم نائینی...[در این زمینه فعالیت کرده‌اند].احساس کردم که در واقع نه‌تنها نسبت «دین» و «دولت دموکراتیک»، متناقض و ناممکن نیست بلکه متفکران ما عناصر آن را برجسته کرده‌اند.» (مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی/ 29آبان97) #ادامه_دارد https://www.instagram.com/p/CHfi_y8Blu2/?igshid=1qrdbq0loqfgn @Raha_zanjan

نگاهی #انتقادی بر پروژه فکری مرحوم داوود #فیرحی (2) امتداد این نگاه، به سیاست‌ورزی به سبک سکولار می‌انجامید. ایشان به صراحت ریاست‌جمهوری، حتی در نظام اسلامی فعلی را سکولار نامید: «در کشور ما، رهبری و رئیس قوه قضائیه پست مذهبی است ولی ریاست جمهوری، مذهبی نیست یعنی سکولار است!» (شبکه اجتهاد/17دی1397) 🔹از جمله اظهار نظرهای جنجالی اخیر فیرحی، مربوط به جایگاه جمهوری اسلامی به عنوان یک حکومت دینی است که وی این نظام مقدس اسلامی را در کنار واتیکان و رژیم صهیونیستی قرار داده و به عنوان تنها حکومتهای دینی دنیا از آنها یاد کرده بود. 🔹وی حکومت اسلامی، رهبری الهی-سیاسی پیامبر را یک ریاست دموکراتیک، لیبرال‌منشانه و عرفی بیان می نمود و گفت: «پیامبر دولت را براساس توافق و قرارداد و جامعه مدنی شکل داده بود و دولت کوچک در کنار جامعه بزرگ را شکل می داد. اما بنی امیه جامعه را لاغر و حقوق مردم و آزادی انسانها را کاهش و دولت را فربه و مطلقه می کنند.» (7شهریور99- کانال شخصی فیرحی) 🔹نظریه پردازی مغایر از سنت عاشورایی، یکی از سرفصل‌های اندیشه وی بود که منجر به برداشت های متفاوتی از جریان مقاومت میشد. به طور مثال، در زمانی که «خصوصی‌سازی اصولی و چارچوب‌مند» یکی از مطالبات جدی رهبری بود، او خصوصی‌سازی را عامل پیدایش فاجعه کربلا خواند.(جماران/19شهریور98) او با قرائتی پلورالیستی، همزمان با برخی دیگر از روحانیان اعتدالگرا، تلاش کرد تفسیرهای مدرن و بعضا سکولار از حماسه عاشورا ارائه کند که لازمه آن، تضعیف تفسیرهای حماسی از این واقعه خونین بود. بعد از روحانی که عاشورا را مکتب مذاکره نامیده بود، وی تلاش کرد عاشورا را منبعی برای استنباط در باب اخلاق شهروندی قلمداد کند که یکی از شعارهای دولت اعتدال بود. آقای فیرحی در این زمینه چنین می‌گوید: 🔻«براي جامعه‌اي كه در مرحله انقلاب يا وضعيت درگيري‌هاي نظامي است، عاشورا به نحوي ديده مي‌شود و امام (ع) به عنوان نماد يك قيام و شهادت و شهامت ديده شود. اما در جامعه‌اي كه در وضعيت پساانقلابي به سر مي‌برد و نظام مستقري هم دارد، عاشورا شايد به گونه ديگري ديده شود و الگوي متفاوت‌تري برجسته شود. من بر اين باور هستم كه ما مي‌توانيم از عاشورا الهام‌هاي متعدد بگيريم. يكي از اين الهام‌ها، عاشورا و اخلاق شهروندي است» (انصاف‌نیوز/25مهر1395) 🔹داوود فیرحی همچنین قیام خونین عاشورا را در حدّ یک فرار، تنزل داده و تمام تفاسیر حماسی از این قیام جاودانه را به قرائت های چپ نسبت می داد! حال آنکه قیام حسینی علیه طاغوت زمان، برآمده از متن قرآن و آموزه های تمام انبیا و اولیای الهی بود و از این گذشته در تاریخ اسلام همواره منشا الهام بخش تمام قیام ها و جنبش های اصیل دینی بوده است. چگونه میتوان به بزرگان تشیع و مجاهدان مسلمان در طول قرون متمادی، اتهام چپگرایی وارد کرد؟! فیرحی در این زمینه چنین می‌گوید: ⭕️«امام حسین به دنبال مبارزه نبود، دنبال فرار از بیعت بود، مبارزه از ادبیات چپ وارد ذهنیت مذهبی ما شد!»(انتخاب/ 7شهریور1399) 🔹برخی مواضع رادیکال فیرحی، با ادبیاتی به ظاهر نرم، در قالب مکتوبات وی انعکاس یافته که از آن جمله می توان به کتاب درآستانه تجدد اشاره کرد. در حقیقت او در این اثر با سنگر گرفتن پشت برخی روحانیون نجف، خاصه نائینی، روایتی مدرنیته زده از مشروطه ارائه کرده و در ضمن آن، قضاوتهای غیرمنصفانه نسبت به شیخ شهید [مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)] مشاهده می‌شود! خط تفسیر مدرن از مشروطه در دوران تحولات نهضت مشروطیت، بیشتر توسط حلقه سلیمان خان میکده و برخی روحانیان غربزده همچون شیخ ابراهیم زنجانی [روحانی نمای فاسد فراماسون و رئیس دادگاه فرمایشی که حکم به اعدام مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) داد] دنبال میشد که نهایتا سر شیخ مظلوم را بر دار برد! 🔹 بررسی آثار و افکار و کارنامه فیرحی مانند هر نویسنده دیگری، نیازمند بحث های تفصیلی و مستدل است...سانسور بخش رادیکال و مناقشه برانگیز اندیشه وی در این بررسی ها، قطعا معقول نیست. خاصه اینکه وی یک معمم بود و اقدامات و نوشته جات او اگر بدون نقد رها شود، ممکن است به پای دین و روحانیت نوشته شود. طبعا در چنین مواقعی طرفداران و برخی منتقدان، از بازخوانی انتقادی آرا امثال فیرحی طفره می روند؛ طرفداران می گویند از محرومین باید فقط ذکر خیر کرد و برخی مخالفان فکری نیز بر این باورند که الباطل یموت بترک ذکره. و البته این هر دو توجیه، بهانه خوبی برای پرهیز از نقد اندیشه و آثار امثال فیرحی نیست. چه اینکه خود او نیز هرگز از خوانش انتقادی پیشینیان و حتی برخی بزرگان تشیع چون آیت‌الله شیخ فضل الله نوری(ره) ابایی نداشت. https://www.instagram.com/p/CHfi_y8Blu2/?igshid=804qfiwbsezc @Raha_zanjan

✔️ [ادامه...] 🔘 بخش 2 از 2 🔸برخی از جمله ‌جعفریان، سخنان نصیری را در چارچوب #اخباری‌گری تحلیل کرده‌اند و این نگاه اجمالا قبلا هم وجود داشت امَّا برخی اظهارات و رفتارهای اخیر معلوم کرد این تعبیر و تفسیر هم در مورد او صدق نمی‌کند. نصیری در سیر جدید که خود نیز به تغییرش اذعان کرده، تفکُّرات و گفتمان خاصی را دنبال می‌کند. پرده جدیدی که نصیری برانداخته، نه با تفکراتی اخباری سازگار است و نه با تفکرات عقلگرا و فلسفی! نه با انگاره‌های سکولارها همخوانی کامل دارد و نه با مبانی انقلابی‌ها سازگار است‌ بلکه او را باید در همان بستر ‌عقلانیت عرفی تحلیل کرد که ‌نسبیت‌گرایی افراطی، ‌تشکیک در بدیهیات، ‌تذبذب و ‌حیرت، لازمه و نتیجه آن است! 🔹او هر چند خود را ظاهرا مخالف روشنفکران می‌داند امَّا گزاره‌ها و منطقی که بکار می‌گیرد کاملا شبیه آنها است. به عنوان مثال تعابیر «اگر جامعه‌ای نسبت به حکمی باورش ضعیف باشد‌، پس می‌توان آن را کنار گذاشت» یا «هرجایی که در اجرای حکم دینی با مانع برخورد کردیم، باید کوتاه بیاییم و عرفی عمل کنیم ولو اینکه ظاهراً مسیر سکولار یا غربی باشد»، تعابیر کادوپیچ شده تفکرات امثال سروش است! 🔸نصیری که دقیقاً شبیه نگاه حداقلی سکولار‌ها و روشنفکران دینی به کارکرد دین، توان زیربنایی و روبنایی دینی را بسیار محدود قلمداد می‌کند، نهایتا هم خود و هم دین را در ‌حیرت گرفتار می‌بیند؛ حیرتی که موجب می‌شود صدای #روشنفکران_عرفی و سکولارهای مقدس، از حلقوم او که روزگاری یک انقلابی روشن‌اندیش شناخته می‌شد، خارج شود. 💢 آیا نصیری‌، همان سروش تسبیح به دست و خرقه بر دوش است؟ آیا در ادامه قرار است خرقه براندازد و در لباسی نو، عریان‌تر از اکنون انگاره‌های روشنفکری را فریاد بزند؟ گرچه نشانه‌های روشنی وجود دارد اما رسیدن به جواب قطعی برای چنین پرسش‌هایی کمی زود به نظر می‌رسد. امَّا به صورت قطعی می‌توان گفت که از ‌#مارتین_لوتر تا ‌#تقی‌زاده، از #سروش تا #نصیری، از #کدیور تا #فیرحی و از #کسروی تا #سروش_محلاتی، همه و همه بر سر سفره «عقلانیت عرفی» نشسته‌اند. هرچند (ظاهراً) اغراض مختلفی را برای خود ترسیم می‌کنند.» @Taammolat74 #رحا_زنجان #رسالت_حوزه_انقلابی @Raha_zanjan

🔻 مأموریت نفوذی‌ها در جماران 📌همین چند روز پیش بود که حضرت آیت الله نوری همدانی در پیامی به همایش نکوداشت وکلای شرعی امام خمینی(ره) چنین هشدار دادند که «عدّه‌ای یا از جهالت یا از لجاجت یا از عناد می‌خواهند کار امام [خمینی] را تضعیف نمایند... بنده امروز هشدار می‌دهم که آن عده بدانند حوزه علمیه جای این نیست که بخواهند به بهانه‌های مختلف این حرکت بزرگ را زیر سؤال ببرند و تضعیف نمایند» 🗓(۱۸؛۰۸؛۱۴۰۲) 🚨 مدتهاست که جریان دگراندیش و لیبرال برای ترویج و تبیین تفکرات خود در مجموعه‌های منتسب به امام راحل نفوذ کرده و با سوء استفاده از تریبون‌ها و رسانه‌های نهادهای وابسته به بیت امام مشغول مقابله با اندیشه‌های امام راحل هستند. ⭕️ برجسته‌سازی چهره‌های فکری این جریان نیز ظاهرا از وظایف مستمر متولیان رسانه‌هایی چون جماران و حریم امام می‌باشد. 💢 به عنوان نمونه اگر نظریات افرادی چون حجت الاسلام داود فیرحی را مرور کنیم، کاملا آشکار می‌شود که نظراتش در نقطه مقابل نظرات امام راحل قرار دارند و سست کردن اندیشه‌های امام و آرمانهای انقلابی در افکار او موج می‌زند. ⛔️ اما مشاهده می‌شود که نشریه حریم امام بعد از فوت #فیرحی برای او ویژه نامه‌ای منتشر می‌کند و اخیرا نیز به مناسبت سومین سالگرد رحلتش، با پوشش نشست «دموکراسی فقه و مسأله ایران» به بازنشر اندیشه‌های انحرافی فیرحی پرداخته است. 🌐 رسانه حوزه انقلابی(رحا) 🆔 @rahamedia