۳. کوتاه حساب کردن هجای بلند: (برعکس مورد قبلی) همانطور که در تقطیع مصرع اول ملاحظه می‌فرمایید، در چند مورد باید هجای کوتاه می‌آمد ولی هجای بلند آمده که با علامت * آن‌ها را مشخص می‌کنم: دی*/یا/نت/بر=مَ*/فا/عی/لُن سی*/یا/ست/چی=مَ*/فا/عی/لُن رِ/شد/آ/ری=مَ/فا/عی/لُن ج/ها/فه/مید=مَ/فا/عی/لُن ولی «چون ریتم مصرع در این وزن حفظ می‌شود و خللی هم به آهنگ آن وارد نمی‌شود» این هجا را کوتاه به حساب می‌آوریم. برای سایر اختیارات شاعری پر کاربرد ناچاریم مثال‌های دیگری بزنیم و البته فقط موارد را * می‌زنم و تمرین و تقطیع به عهده شما! ۴. تبدیل فعلاتن به فاعلاتن در اول مصرع(تبدیل هجای بلند به کوتاه در شرایط خاص): وزن #فعلاتن_فعلاتن_فعلاتن_فعلن ات*تفاقم به سر کوی کسی افتاده‌ست که در آن کوی چو من کشته بسی افتاده‌ست #سعدی_علیه_الرحمه وزن #فعلاتن_فعلاتن_فعلن وه* که در عشق چنان می‌سوزم که به یک شعله جهان می‌سوزم #سعدی_علیه_الرحمه وزن : #فعلاتن_مفاعلن_فع‌لن رو*ز وصلم قرار دیدن نیست شب هجرانم آرمیدن نیست #سعدی_علیه_الرحمه ۵. امکان استفاده از #فَعَلُن و #فَع‌لُن در آخر این اوزان(در این صورت تعداد هجا مصرع‌های مختوم به #فَعَلُن بیشتر خواهد بود و اشکالی ندارد!): #فعلاتن_فعلاتن_فعلاتن_فعلن خبر ما برسانید به مرغان* چ*من*(۱۵هجا) که هم آواز شما در قفسی افتا*دست*(۱۴هجا) #سعدی_علیه_الرحمه وزن #فعلاتن_فعلاتن_فعلن با تو یاران همه در ناز* و ن*عیم*(۱۱هجا) من گنه کارم از آن می‌سو*زم*(۱۰هجا) #سعدی_علیه_الرحمه وزن : #فعلاتن_مفاعلن_فع‌لن دست بیچاره چون به جان ن*ر*سد*(۱۱هجا) چاره جز پیرهن دریدن* نیست*(۱۰هجا) #سعدی_علیه_الرحمه ۶. جابجایی هجای بلند و کوتاه در رباعی که وزنش #مستفعلُ_مستفعلُ_مستفعلُ_فع است. مثل: یاران موافق همه از دست شدند در پای اجل ی*کان* یکان پست شدند خوردیم ز یک ش*را*ب در مجلس عمر دوری دو سه پیش*تر* ز ما مست شدند #خیام (این مورد را حتما تقطیع بفرمایید و برای بنده ارسال کنید! تا متوجه مطلب بشوید!) ❌تذکر: دقت بفرمایید اگر پس از خوانش صحیح، وزن شعر دارای اشکالات شنیداری بود، نمی‌توان به اختیارات شاعری استناد کرد. به عبارت دیگر اختیارات شاعری، #تصحیح‌کننده وزن نیستند و صرفا یک امر اعتباری هستند که برای مطابقت ریتم شعر با وزن عروضی، آن‌هم فقط روی کاغذ استفاده می‌شوند و بس! برای همین جمله زیر را چندین بار عمدا تکرار کردم: «چون ریتم مصرع در این وزن حفظ می‌شود و خللی هم به آهنگ آن وارد نمی‌شود» در ادامه #آموزش_وزن_و_عروض ، جلسه بعد به #قافیه خواهیم پرداخت... #محسن_علیخانی سوال و رفع اشکال: @msalikhani 🔰 🔶 @shaershow 🔶 〰〰〰〰〰〰〰

#قالب‌های_شعری #رباعی #دوبیتی #رباعی و #دوبیتی دو قالب شعر سنتی هستند که تشابهات و تفاوت‌هایی دارند: تشابه: هر دو از دو بیت تشکیل شدند؛ تفاوت: وزن رباعی #لا_حول_ولا_قوة_الا_بالله ( #مستفعل_مستفعل_مفعولن_فع و سایر اشکال فرعی آن) هست ولی وزن دوبیتی #مفاعیلن_مفاعیلن_فعولن است. مثال رباعی: خیام اگر ز باده مستی خوش باش با ماه رخی اگر نشستی خوش باش چون عاقبت کار جهان نیستی است انگار که نیستی چو هستی خوش باش #خیام مثال دوبیتی: مو از قٰالوُا بَلیٰ تشویش دیرُم گنه از برف و بارون بیش دیرُم اگر لاٰتَقنَطوُا دستُم نگیرد مو از یاٰوَیلَناٰ اندیش دیرُم #باباطاهر نکته: گفته شده #دوبیتی یک قالب اصیل پارسی است.