#مثنوی_چیست؟
#قالبهای_شعری
#قالب_مثنوی
#وزن_مثنوی
#گوشه_آوازی_مثنوی
شاید با شنیدن مثنوی، ذهنتان به سمت #قالب_مثنوی برود و یا شاید #وزن_مثنوی و یا اصلا #گوشه_آوازی_مثنوی!
خوبه اینجا به تفاوتهای #قالب_مثنوی، #وزن_مثنوی و #گوشه_آوازی_مثنوی اشاره کنیم...
#قالب_مثنوی یعنی قالبی که هر بیت، دو قافیه جداگانه از سایر ابیات داشته باشه👇
مصرع اول 🌺 مصرع دوم🌺
مصرع سوم ❤️ مصرع چهارم❤️
مصرع پنجم ✅ مصرع ششم✅
مصرع هفتم⭕️ مصرع هشتم⭕️
و....
در اینجا وزن شعر مهم نیست!
اما #وزن_مثنوی همون #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن (اسم بحرش: رمل مسدس محذوف!😱) هست که البته میتونه در #قالب غزل (و نه #قالب_مثنوی) هم بیاد!😊
جلوتر درباره بحرها صحبت خواهیم کرد! نگران نباشید!!😊
#گوشه_آوازی_مثنوی هم یک لحن خاص و البته ضربآهنگ منظم (ریتمیک) در آواز هست که فقط و فقط روی شعری که هم #قالب_مثنوی داشته باشد و هم #وزن_مثنوی!! اجرا میشود👌
مثل #مثنوی_افشاری آقای شجریان که در ماه مبارک قبل از افطار پخش میشد (این دهان بستی دهانی باز شد...)
دو نکته!
#نکته_اول در همه ۱۲ لحن آواز سنتی (۷ دستگاه و ۵ آواز) #گوشه_مثنوی وجود دارد مثل #مثنوی_شور، #مثنوی_سهگاه، #مثنوی_ابوعطا، #مثنوی_بیات_ترک و...
#نکته_دوم گوشهای در آواز سنتی وجود دارد که به #مثنوی_بزرگ معروف است ولی کاربرد کمی دارد که از لحاظ عروضی، یک رکن #فاعلاتن بیشتر از #وزن_مثنوی دارد یعنی رمل «مثمن» محذوف!😉
#فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن
آواز سنتی ارتباط نزدیکی با اوزان و قالبهای شعری دارد که به مناسبت درباره برخی از این ارتباطها صحبت خواهیم کرد👌
گیج که نشدید؟ شدید؟؟!😅
پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده: @shaershow
#اوزان_معروف
#اوزان_مهجور
وقتی میگوییم #شعر_کلاسیک یا همون #شعر_سنتی، یعنی کلامی خیالانگیز که دارای قالب خاص است و وزن و آهنگ دارد. ممکن است سوال پیش بیاید که شعر سنتی چند وزن و آهنگ دارد؟
اجمالا میتوان گفت که خیلی!!☺️
تا ۳۰۰ وزن شمارش شده ولی وقتی تحقیق میکنید میبینید از میان خیلی آهنگ و وزن! برخی از وزنها کاربرد دارند و نه هر وزن و آهنگی!
از قرنها پیش، اوزان مختلفی استفاده شدند ولی به مرور زمان، طبع شنونده و سراینده به سمت اوزانی رفت که امروزه به #اوزان_معروف شناخته میشوند و سایر اوزانی که سالها اشعاری در آنها سروده شده بود و الان کسی سراغشان را هم نمیگیرد😅 #اوزان_مهجور شناخته میشوند.
در حال حاضر ۳۱ وزن معروف و رایج هستند:
۱. #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن
۲. #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن
۳. #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن (وزن مثنوی😉)
۴. #فعلاتن_فعلاتن_فعلاتن_فعلاتن
۵. #فعلاتن_فعلاتن_فعلاتن_فعلن
۶. #فعلاتن_فعلاتن_فعلن
۷. #فعلاتُ_فاعلاتن_فعلاتُ_فاعلاتن
۸. #فعلاتن_مفاعلن_فعلاتن_مفاعلن
۹. #فعلاتن_مفاعلن_فعلن
۱۰. #فعلن_فعولن_فعلن_فعولن
۱۱. #فعولن_فعولن_فعولن_فَعَل (وزن شاهنامه)
۱۲. #فعولن_فعولن_فعولن_فعولن
۱۳. #مستفعلن_فعلن_مستفعلن_فعلن
۱۴. #مستفعلن_مستفعلن_مستفعلن_مستفعلن
۱۵. #مفاعلن_فعلاتن_مفاعلن_فعلاتن
۱۶. #مفاعلن_فعلاتن_مفاعلن_فعلن
۱۷. #مفاعیلُ_مفاعیلُ_مفاعیلُ_فعولن
۱۸. #مفاعیلن_مفاعیلن_فعولن (وزن دوبیتی)
۱۹. #مفاعیلن_مفاعیلن_مفاعیلن_مفاعیلن
۲۰. #مفتعلن_فاعلات_مفتعلن_فع
۲۱. #مفتعلن_فاعلن_مفتعلن_فاعلن
۲۲. #مفتعلن_مفاعلن_مفتعلن_مفاعلن
۲۳. #مفتعلن_مفتعلن_فاعلن
۲۴. #مفتعلن_مفتعلن_مفتعلن_مفتعلن
۲۵. #مفعولُ_فاعلاتُ_مفاعیلُ_فاعلن
۲۶. #مفعولُ_فاعلاتن_مفعولُ_فاعلاتن
۲۷. #مفعولُ_مفاعلن_فعولن
۲۸. #مفعولُ_مفاعلن_مفاعیلن
۲۹. #مفعولُ_مفاعیلُ_مفاعیلُ_فَعَل (وزن رباعی)
۳۰. #مفعولُ_مفاعیلُ_مفاعیلُ_فعولن
۳۱. #مفعولُ_مفاعیلن_مفعولُ_مفاعیلن
هر کدام از این وزنها یک نام خاص (بَحر) دارند که انشاءالله در آینده وارد بحث #بُحور (بَحرها☺️) خواهیم شد👌
پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده👇
@shaershow