🖇 "لا" شبیه به لیس نیز علاوه برسه شرط اول "ما" ، داری شرط چهارمی می باشد که اسم و خبر آن باید نکره باشد.
❌اما در کتاب #النهجه_المرضیه ، مصنف شرط عدم زیادت "ان" را برای "لا" بیان نکرده است.
چون در کلام عرب ان زائده بعد از لا واقع نشده است.
🖇 برای حرف "لات" در کتاب #الهدایه_فی_النحو فقط دو شرط ذکر کرده اند که عبارتند از :
1⃣ : اسم و خبر آن از اسماء زمان باشد مانند حین و ساعه.
2⃣ یکی از دومعمولش حذف می شود که آن محذوف غالبا اسم لات می باشد.
📖سوره #صاد ۳
و لَاتَ حِينَ مَنَاصٍ
#شاهد_مثال
📝 در این آیه اسم لات حذف شده است و خبر آن باقی مانده است.
✅ در کتاب #بدائه_النحو علاوه بر این دو شرط ، شروط عمل لا را نیز برای لات واجب دانسته است.
🔳 @shahed_adabiyat
📌 تخفیف حروف مشبه بالفعل
إِنَّ(مکسوره)
📢سوره #زخرف ۳۵
وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ
📢سوره #هود ۱۱۱
وَإِنَّ كُلًّا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمْ رَبُّكَ أَعْمَالَهُمْ إِنَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
🔷#شاهد_مثال
در هر دو آیه إِنَّ به صورت مخفف آمده است که در این صورت غالبا عمل رفع و نصب نمی کند مانند آیه ی اول ، ولی گاهی نیز عمل کرده است مانند آیه دوم.
✅ اگر إِنَّ مخفف شد برای فرق بین ان مخففه از ثقیله و ان نافیه یک لام بر سر خبر می آید.
❇️البته اگر کلام به گونه ای باشد که تناسب با نفی نداشته باشد ، پس وقوع لام فارقه ضرورتی ندارد.(#النهجه_المرضیه )
📢سوره #قلم ۵۱
وَإِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ
📢سوره #زمر ۵۶
أَن تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَىٰ مَا فَرَّطتُ فِي جَنبِ اللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ
🔷#شاهد_مثال
هرگاه بعد از آن مخففه از ثقیله فعل بیاد ، وجوبا عمل نمی کند و در این حالت ، فقط افعال ناسخه بعد از آن واقع می شود.
📚#الهدایه_فی_النحو
⚫️ @shahed_adabiyat
🌐 مبحث دهم
🌀 منـــــصــوبات
📌 مفعول مطلق
🔊 تعریفات
💬#بدائه_النحو : هو مصدر منصوب يُؤْتَى به لتاکید عامله او بیان نوعه او عدده.
💬#الهدایه_فی_النحو : هو اسم فضلة منصوب قیدُ لنفس الحدث
💬#النهجه_المرضیه : المصدر الفضله الموکِّد لعامله او المبیِّن لنوعه او عدده
💬#شرح_ابن_عقیل : المصدر المنتصب توکیداً لعامله ، او بیاناً لنوعه ، او عدده
ازتعریف اول و سوم و چهارم ، اقسام(انواع) آن دانسته می شود اما در تعریف دوم ، مصنف اقسام را به صورت ضمنی در تعرف نیاورده است و در ذیل فواید مفعول مطلق ، به این سه نوع اشاره کرده است.
📌 در کتاب #نحوالوافی قسم چهارمی برای مفعول مطلق ذکر شده است.
╭═°═°═• 📖 •═°═°═╮
📚@shahed_adabiyat 📚
╰═°═°═• 📖 •═°═°═╯
🖇 مبـــــحث یازدهـــــم
🌐 منصـــــوبات
📌 مفعول به
⤵️ تعریفات
📢 #بدائة_النحو : هو ما وقع علیه فعلُ الفاعل و هو منصوب و العامل فیه هو الفعل و شبهه.
📢 #الهدایة_فی_النحو : هو اسم فضلة منصوب یدل علی شیء وقع علیه فعلُ الفاعل اثباتاً او نفیاً.
📌 مفعول به
♨️ ابواب قیاسی حذف عامل مفعول به
1⃣ اختصاص
💡تعریف اختصاص
📢 #الهدایة_فی_النحو : نصبُ الاسم بفعل محذوف (اخص ، اعنی) و الاسم المنصوب یقع بعد ضمیر غیرِ غائب لبیان المراد منه.
نحو : نحنُ الطلابَ شعارُنا الجدُّ
📢 #النهجه_المرضیه: هو تخصیصُ حکم عُلِق بضمیر ، من اسم ظاهر معرفة معمول لاخص واجب الحذف.
نحو : نحن العربَ اسخی من بذل
💡تخصیص دادن حکمِ مربوط به ضمیر به اسم ظاهر معرفه ای ست که معمول برای فعل اخص محذوف می باشد و حذف آن واجب است.
تطبیق بر مثال : نحن = ضمیر
حکمِ ضمیر : سخاوت
اسم ظاهر معرفه : عرب
ترجمه : ما (اختصاص می دهم) عرب ها فقط سخی ترین مردم هستیم از لحاظ بخشش.
💬 ادامه دارد...
╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮
📚@shahed_adabiyat 📚
╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯
💬#النهجه_المرضیه : الزامُ المخاطب الاحترازَ من مکروه
به معنی
وادار کردن مخاطب به دوری از امر ناپسند.
💬 #الهدایة_فی_النحو : تنبیهُ المخاطبِ امراً مکروهاً لیجتنبه و هو منصوب بفعل محذوف یناسب المقام ، ایّاک من النمیمه (سخن چینی)
✅ ارکان تحذیر
1⃣ محذِّر : متکلم (برحذر دارنده، ترساننده)
2⃣ محذَّر : مخاطب (برحذر داشته شده، ترسیده شده)
3⃣ محذَّر منه (ترسانده شده از آن) : مانند نمیمه، غیبت ، ناقه (در مثال های بالا)
4⃣ محذر به (ترسانده شده به آن) : اسم منصوب
╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮
📚@shahed_adabiyat 📚
╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯
📌 مفعول به
♨️ ابواب قیاسی حذف عامل مفعول به
3⃣ اغراء
📖 تعریف اغراء
📢 #النهجه_المرضیه : الزامه العکوف علی ما یحمد العکوف علیه. مانند اخاکَ والاحسان علیه
🗯 الزام مخاطب بر توجه به چیزی که توجه به آن قابل ستایش است.
📢 #الهدایة_فی_النحو: تشویقُ المخاطب علی امر محمود لیفعله و هو منصوب بفعل محذوف یناسب المقام.
📢 #بدائة_النحو و #موسوعه: تنبیهُ المخاطب علی امر محبوب لیفعله و ذلک الامر منصوب علی المفعولیه لفعل امر محذوف وجوباً
مانند سخن امیرالمومنین عليه السلام : الفَرائضَ الفَرائضَ أدُّوها إلَى اللّه ِ تُؤَدِّكُم إلَى الجَنَّةِ
نهج البلاغه خطبه ۱۶۷
╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮
📚@shahed_adabiyat 📚
╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯
📌 مفعول به
♨️ ابواب قیاسی حذف عامل مفعول به
4⃣ اشتغال
📖 تعریف اشتغال
📢 #الهدایة_فی_النحو: هو اسم اُضمِر عامله وجوباً بشرط تفسیره بفعل او شبهه یُذکر بعده، یشتغل ذلک الفعلُ عن ذلک الاسم بضمیره او متعلقه بحیثُ لو سُلِّط علیه هو او مناسبه لَنَصَبَه.
📢 #النهجه_المرضیه: هو ان یتقدم اسم و یتاخر فعل او شبهه قد عمل فی ضمیرِه او سَبَبِیِّه لولا ذلک لَعَمِلَ فیه او فی موضعه.
📢#بدائة_النحو: هو ان یشغل عامل عن العمل فی اسم متقدم علیه بالعمل فی ضمیره او المضاف الی ضمیره بحیث لو فرغ منه لعمل النصب فی ذلک الاسم.
#موسوعه : هو ان یتقدم اسم واحد و یتاخر عنه عامل یعمل فی ضمیره مباشرتاً او فی سبب ضمیره، بحیث لو خلا الکلام من الضمیر الذی یباشره العامل و من سببه و تفرغ العامل للمتقدم لعَمِل النصب فیه لفظاً او محلاً
╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮
📚@shahed_adabiyat 📚
╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯
📌 مبحــث دوازدهــــم
🌐 منصــوبات
💠 منــادی
✍🏼 تعریف
📢 #الهدایه_فی_النحو: هو اسم مدعو باحد حروف النداء
📢 #بدائة_النحو: هو الاسمُ الواقع بعد اداتِ النداء طلباً لتوجّهه الی المتکلم.
📢 #موسوعه: هو طلبُ الاقبال بالحرف الیاء او اخوته و هذا الاقبال قد یکون حقیقیاً او مجازیاً.
یا زيد خذبیدی، یاالله انصر عبدک الفقیر.
(با توجه به مثال ها، در ندای حقیقی،ما حقیقتا از منادی درخواست کمک داریم و خود او به ما کمک میکند اما در مثال دوم ما یاری کردن عبد توسط خودِخدا را نمیبینیم.و اصلا امکان ندارد که ببینیم. بنابر این، این گونه نداء مجازی ست.
✴️ حــروف نداء
✍🏼 نداء قریب : یا ، اَ ، اَی
✍🏼 نداء مستعمل فی البعید او فی حکم البعید کالنائم و الساهی : یا ، آ ، آی ، اَیا ، هیا
✍🏼 نداء مندوب : وا ،ایضاً 《 یا 》 عند عدم التباسه بالمنادی غیرالمندوب.
🔰 بعضی از نحات گفته اند که نداء متوسط نیزداریم و دو حرف اَی و آ را جزو آن دانسته اند
اما مشهور نحات،حروف نداء را فقط به دو دسته تقسیم کرده اند
📣 ادامه دارد....
╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮
📚@shahed_adabiyat 📚
╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯
📌 مبحــث سیزدهــــم
🌐 منصــوبات
💠 مفعول فیه
✍🏼 تعریف
📢 #الهدایه_فی_النحو: اسم فضلة منصوب قید للحدث یبیّن زمانه او مکانه
📢 #بدائة_النحو : اسم یدل علی زمان الحدث او مکانه علی تقدیر معنی (فی) قبله.
📢 #االنهجة_المرضیه : الظرف فی اصطلاحنا وقت او مکان ضُمِنا (فی) باطراد(یعنی متضمن معنای ظرفیت باشد) در ادامه توضیحش می آید.
📢#موسوعه : اسم منصوب یدل علی زمان و مکان و یتضمن معنی فی
╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮
📚@shahed_adabiyat 📚
╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯