💡 قاعده : هرگاه انّ و دومعمولش در جایگاه جمله واقع شده اند همزه ی آن باید مکسور شود و هرگاه در محل مفرد واقع شوند ، همزه ی آن باید مفتوح باشد. 🔸@shahed_adabiyat

〽️ #پرسش_پاسخ با توجه به این‌که فعل «غضّ یغُضّ» متعدی استعمال می‌شود ( مثلاٌ: انّ الذین یغُضّون اصواتَهم عند رسول‌الله) و برای مفعول گرفتن نیازی به حرف جر یا ... ندارد. ↩️آیا در آیه‌ی شریفه «قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ» که بر سر مفعول این فعل « حرف جاره "من"» آمده است آیا این من زائده می‌باشد؟

❔از دیگر موارد استعمال لای نفی جنس در قرآن کریم: 💬سوره #مائده ۱۰۹ يَوْمَ يَجْمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُوا لَا عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ 💬سوره #هود ۴۳ قَالَ سَآوِي إِلَىٰ جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ 🌐 در پاره ای از موارد یکی از دو معمول لا، معرفه می آید. اما از نظر ظاهر معرفه است و آنرا تاویل به نکره می برند . 🌐@shahed_adabiyat

✅ جواب: در حرف جاره «مِن» نزد نحویون، دو مبنای ادبی وجود دارد، می‌خواهیم بررسی کنیم که کدام معنا با حکم فقهی مطابق است. 1️⃣ نظر 👳🏻‍♂بصریون: 🔸زائده بودن "من" نزد بصریون، دو شرط دارد: 🚫 کلام منفی باشد. 🚫 "من" بر سر نکره آید. 2️⃣ نظر 👳🏽‍♂کوفیون: ♨️"من" بدون شرط خاصی می‌تواند زائده باشد.

🌐 مبحث دهم 🌀 منـــــصــوبات 📌 مفعول مطلق 🔊 تعریفات 💬#بدائه_النحو : هو مصدر منصوب يُؤْتَى به لتاکید عامله او بیان نوعه او عدده. 💬#الهدایه_فی_النحو : هو اسم فضلة منصوب قیدُ لنفس الحدث 💬#النهجه_المرضیه : المصدر الفضله الموکِّد لعامله او المبیِّن لنوعه او عدده 💬#شرح_ابن_عقیل : المصدر المنتصب توکیداً لعامله ، او بیاناً لنوعه ، او عدده ازتعریف اول و سوم و چهارم ، اقسام(انواع) آن دانسته می شود اما در تعریف دوم ، مصنف اقسام را به صورت ضمنی در تعرف نیاورده است و در ذیل فواید مفعول مطلق ، به این سه نوع اشاره کرده است. 📌 در کتاب #نحوالوافی قسم چهارمی برای مفعول مطلق ذکر شده است. ╭═°═°═• 📖 •═°═°═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═°═°═• 📖 •═°═°═╯

📌یک مجتهد بر اساس همین مبانی فتوای خود را صادر می‌کند. 🔻حال تفاوت این دو مبنا، چه تغییری در معنای آیه به وجود می‌آورد؟ ◀️ در این آیه شریفه اگر حرف "من" را زائده بدانیم، که در این صورت معنایی ندارد، آیه این‌گونه معنی می‌شود: (ای پیامبر) به مؤمنین بگو چشمانتان را ببندید. ➖ که در این صورت مراد آیه این است که چشم خود را بر همه‌چیز ببندید. ◀️ اگر حرف "من" را در آیه شریفه زائده ندانیم بلکه بعضیه باشد، آیه این‌گونه معنی می‌شود: «به مؤمنین بگو چشمانتان را بر بعضی چیزها ببندید». که مراد، افراد نامحرم و سایر افرادی است که در رساله علمیه ذکر شده است می‌باشد.

🔺حال، کدام مبنا با فقه می‌سازد و با عرف سازگار است؟ ✅ آنچه مسلم و قطعی است این است که حرف برای رساندن معنا و غرض خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد که متکلم نیز از استعمال حرف، غرض خود را دنبال می‌کند و زائده دانستن آن خلاف اصل و وضع است و خلاف اصل بودن نیز دلیل می‌خواهد؛ مگر اینکه از قرائن پیدا باشد که غرض متکلم از استفاده حرف، غیر تأکید چیز دیگری نیست و دنبال معنای خاصی نیز نمی‌باشد. ( مثلاٌ: وکفی بالله حسیبا ) ❇️ در موارد دیگر در قرآن کریم نیز مطلب همین است، مثلاٌ در مورد حرف جر «باء» در «و امسحوا برؤسکم » کسانی که باء را زائده می‌گیرند کل سر را مسح کنند ( درحالی‌که زائده بودن خلاف اصل است و دلیل می‌خواهد ) درحالی‌که باء بعضیه است و خداوند می‌فرماید: بعضی از سر را مسح کنید.

📌اقسام مفعول مطلق 1⃣ تاکیدی 👈🏼 مصدری ست که همواره ، عامل خود را تاکید می کند. 🌟ویژگی ها 👈🏼 ۱_ چون برای تاکید عامل خود می آید جایز نیست که عاملش حذف شود. ۲_ مفرد است.به این جهت که مراد از آن حقیقتی (منظور از حقیقت ، معنای جنس است که قابل صدق بر قلیل و کثیر می‌باشد).  است که بین قلیل و کثیر مشترک است؛ لذا تعدد در آن راه ندارد از طرفی به منزله ی تکرار فعل است و فعل به صورت تثنیه و جمع نمی آید. ۳_ اضافه نمی شود. ۴_ موصوف واقع نمی شود. ۵_ ال نمی گیرد.(نکره است) ۶_ از اوزان مرّه نمی باشد. 〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰 ❔سوره #اسراء ۱۰۶ ....وَنَزَّلْنَاهُ تَنزِيلًا ❔سوره #فرقان ۲۵ ....وَنُزِّلَ الْمَلَائِكَةُ تَنزِيلًا ❔سوره #اسراء ۱۱۱ .... وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا ❔سوره #مزمل ۴ .... وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا 〽️#شاهد_مثال ✅ در تمامی موارد مفعول مطلق به صورت تاکیدی آمده است و همه ی ویژگی ها را دارا می باشد. ╭═°═°═• 📖 •═°═°═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═°═°═• 📖 •═°═°═╯

3⃣ مفعول مطلق عددی👈🏼 تعداد وقوع عامل (حدث) را بیان می کند. ⭐️ویژگی ها 👈🏼 ۱_ بر اوزان مرّه می آید. ۲_ مثنی و جمع بسته می شود. ۳_ گاهی نیز به صورت عدد می آید که بعد از آن مصدر فعل واقع شده و آن عدد را تبیین می کند. مانند : جُلِدَ المجرمُ عشرَ جلدات 〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰 ❔سوره #حاقة ۱۴ .... وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً ❔سوره #نور ۲ الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ ❔سوره #نور ۴ ... فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً ❔سوره #ملك ۴ ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ 〽️#شاهد_مثال ✅ در تمامی موارد مفعول مطلق تعداد انجام حدث را بیان می کند. اما بین مثال اول و سه مثال بعدی تفاوتی وجود دارد که آن تفاوت به این صورت است که در سه مثال آخر الفاظی که به عنوان مفعول مطلق در نظر گرفته شده اند در واقع نائب از مفعول مطلق اند چون به صورت مصدر نیامده اند. در ادامه الفاظی که نائب از مفعول مطلق می شوند را بیان خواهیم کرد.ان شاءالله. ╭═°═°═• 📖 •═°═°═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═°═°═• 📖 •═°═°═╯

2⃣ مفعول مطلق نوعی 👈🏼 هرگاه مفعول مطلق نوعِ عامل خود را بیان کند. ⭐️ویژگی ها 👈🏼 ۱_ موصوف واقع می شود. ۲_ اضافه می شود. ۳_ یا می تواند مضاف الیه واقع می شود. ۴_ در بعضی صور ال می گیرد. 〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰 ❔سوره #تحريم ۸ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا ❔سوره #آل_عمران ۴۱ ... وَاذْكُر رَّبَّكَ كَثِيرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ ❔سوره #احزاب ۴۱ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا ❔ سوره #شعراء ۲۲۷ .... وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا ❔سوره #نمل ۸۸ وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ ❔سوره #ابراهيم ۴۶ وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَعِندَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ 〽️#شاهد_مثال ✅ در تمامی موارد ، مفعول مطلق به صورت نوعی آمده است و موصوف واقع شده است. گاهی نیز چنانچه در آیه ی سوره شعرا وآل عمران مشاهده می کنید ، مفعول مطلق حذف شده و صفت آن باقی مانده است. در آیه ی سوره نمل و ابراهیم نیز مفعول مطلق به صورت مضاف آمده است. ╭═°═°═• 📖 •═°═°═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═°═°═• 📖 •═°═°═╯

📌احکام مفعول مطلق ⬅️نائبین مفعول مطلق (۱) ↩️سوره #نساء ۱۲۹ ⏺وَلَن تَسْتَطِيعُوا أَن تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِن تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا ↩️سوره #اسراء ۲۹ ⏺وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا 🔷#شاهد_مثال 🔹1⃣ گاهی مفعول مطلق حذف شده و چند چیز می تواند به جای آن استعمال شود که یکی از انها ، لفظ کل می باشد. .البته به شرطی که این لفظ به مصدر عامل اضافه شده باشد ↩️سوره #بقره ۱۲۱ ⏺الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ أُولَٰئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ↩️سوره #آل_عمران ۱۰۲ ⏺يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ 🔷#شاهد_مثال 🔹2⃣از دیگر مواردی که به جای مفعول مطلق می نشیند، لفظ حق می باشد.البته به شرطی که این لفظ به مصدر عامل اضافه شده باشد ↩️سوره #نور ۸ ⏺وَيَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَن تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِين 🔷#شاهد_مثال 🔹3⃣همانطور که در اقسام مفعول مطلق در ذیل مفعول مطلق نوعی چند مثال بیان شد که آنها نائب از مفعول مطلق واقع شده بودند این مثال نیز همانگونه است و اربع نائب مفعول مطلق است و نقش ترکیبی مفعول مطلق بر او اطلاق می شود. ╭═°═°═• 📖 •═°═°═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═°═°═• 📖 •═°═°═╯

📌 احکام مفعول مطلق ⬅️نائبین مفعول مطلق (۲) ⤵️سوره #طارق ۱۷ ⏺فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا 🔶#شاهد_مثال 🔸4⃣گاهی مفعول مطلق مصدری از عاملش نیست ، بلکه هم معنی مصدرش می آید.مانند رویدا همانند قعدتُ جلوساً ⤵️سوره #نوح ۱۷ ⏺وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا 🔶#شاهد_مثال 🔸5⃣یکی دیگر از مواردی که به عنوان نائب مفعول مطلق واقع می‌شود، اسم مصدر می باشد که در این آیه نباتا نائب مفعول مطلق واقع شده است. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯