✡ ساسون‌ها، سپهسالار و تریاک ایران (1)
1️⃣ #کمپانی_ساسون یکی از عظیم‌ترین مجتمع‌های تجاری ـ صنعتی آسیا در نیمه دوم قرن نوزدهم است که در اواخر این قرن به یکی از مهم‌ترین و معتبرترین شرکت‌های بریتانیا بدل شد.
2️⃣ تأسیس این کمپانی در سال 1832م./1248 ق؛ یعنی حدود شش سال پیش از نخستین جنگ ایران و انگلیس، رخ داد و از آن پس ایران از مهم‌ترین عرصه‌های فعالیت آن بود.
3️⃣ علی‌رغم اهمیت #ساسون‌ها تاکنون پژوهش مستقلی در این زمینه صورت نگرفته و محققین تاریخ قاجاریه بی‌عنایتی عجیبی به آن نشان داده‌اند.
4️⃣ آن‌چه به کمپانی ساسون جایگاه ویژه می‌بخشد، چهار عامل است:
🔸 اول، پیوند ساسون‌ها به‌عنوان رهبران #الگیارشی_یهودی آسیا با امپراتوری مالی #روچیلدها به‌عنوان رهبران یهودیان اروپا؛
🔸 دوم، نقش ساسون‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌داران تجاری وصنعتی هندوستان و خاور دور در حکومت انگلیسی هند و دولت بریتانیا؛
🔸 سوم، علایق اقتصادی و به تبع آن سیاسی ساسون‌ها در ایران؛
🔸 چهارم، ارتباط ساسون‌ها با برخی چهره‌های سیاسی ایران در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسون‌ها، سپهسالار و تریاک ایران (2)
💠 ساسون‌ها کیستند؟ (1)
1️⃣ دائرةالمعارف یهود، دودمان #یهودی ساسون را منشأ تأثیرات عظیم در هندوستان و سپس انگلیس و چین می‌داند و می‌نویسد که آنان به همین دلیل به «روچیلدهای شرق» و سلاطین تجارت مشرق‌زمین شهرت دارند.
2️⃣ اصل #خانواده_ساسون از #یهودیان_بغداد است و نخستین چهره سرشناس آنان، شیخ ساسون بن صلاح (1750-1830)، قریب به چهل سال ریاست جامعه یهودی بغداد را به دست داشت و در دستگاه پاشاهای عثمانی خزانه‌دار بود.
3️⃣ در سال 1828 شیخ ساسون به همراه جمعی از یهودیان از بغداد گریخت و در بندر #بوشهر اقامت گزید. شیخ ساسون پس از دو سال در بوشهر درگذشت و ریاست این جمع به پسر بزرگ او، #دیوید_ساسون، رسید.
4️⃣ دیوید ساسون (1792-1864) دو سال دیگر در بوشهر ماند و سپس در سال 1832 به #بمبئی رفت و در آن‌جا تجارت‌خانه‌ای تأسیس کرد که پس از چندی به یکی از مهم‌ترین کمپانی‌های هند و سراسر آسیا بدل شد.
5️⃣ پس از مرگ دیوید ساسون، کمپانی او توسط پسر بزرگش #آلبرت_ساسون (1818-1896) اداره می‌شد. آلبرت ساسون یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های نساجی هندوستان را در بمبئی بنا کرد و در دهه 1870 نخستین اسکله غربی هند، به نام «اسکله ساسون»، را ایجاد نمود.
6️⃣ این ثروت هنگفت از کجا پدید شد؟ همان‌طور که بعداً خواهیم دید، در این زمان حدود بیست سال از انحصار کشت #تریاک_ایران توسط #ساسون‌ها و صدور آن به چین و انگلیس می‌گذشت و بی‌تردید این تجارت سهم بزرگی در انباشت سرمایه ساسون‌ها داشت.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسون‌ها، سپهسالار و تریاک ایران (3)
💠 ساسون‌ها کیستند؟ (2)
1️⃣ #آلبرت_ساسون در نیمه دهه 1870 در لندن مستقر شد و در این زمان به همراه لُرد #ناتانیل_روچیلد (لرد روچیلد اول) از نزدیک‌ترین دوستان خصوصی پرنس ولز (پسر بزرگ ملکه ویکتوریا که با نام #ادوارد_هفتم به سلطنت رسید) بود.
2️⃣ آلبرت در سال 1890 به دلیل نقش برجسته‌اش در صنعت و تجارت هندوستان و آسیا «بارونت» شد. سایر برادران او نیز در دربار ادوارد هفتم مقام شامخ داشتند، از جمله خانه‌ی #آرتور_ساسون اقامتگاه میهمانان ادوارد هفتم بود.
3️⃣ بنیاد ساسون، که در این زمان حوزه فعالیت آن سراسر آسیا را دربرمی‌گرفت، از شرکا و همکاران نزدیک امپراتوری مالی #روچیلدها بود و این پیوند از طریق ازدواج پسر آلبرت ساسون با الین کارولین روچیلد تحکیم پذیرفت.
4️⃣ بخشی از سرمایه ساسون‌ها به شانگهای و هنگ کنگ انتقال یافت و بدین‌سان #ساسون‌ها به یک امپراتوری مالی گسترده در شرق بدل شدند و نفوذ شخصی آنان در شئون اجتماعی جامعه انگلیس نیز گسترش یافت.
5️⃣ در قرن بیستم نیز نفوذ ساسون‌ها در هندوستان ادامه داشت و این خانواده رهبر جامعه #یهودیان_هند محسوب می‌شوند.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسون‌ها، سپهسالار و تریاک ایران (4)
💠 ساسون‌ها و میرزا حسین‌خان سپهسالار (1)
1️⃣ مهدی بامداد در شرح حال رجال ایران می‌نویسد: #میرزا_حسین‌خان_سپهسالار در سال‌های 1849 ـ 1852 کارپرداز اول (سرکنسول) ایران در بمبئی بود. او در یکی از گزارش‌های خود منافع زیاد کشت #خشخاش در ایران را از نظر صادرات گوشزد نمود و دولت هم کشت خشخاش را ترویج نمود و ابتدا در سال 1267 ق. بنای تریاک‌کاری در اطراف تهران گذاشته شد.
2️⃣ می‌دانیم که میرزا حسین‌خان پس از سه سال مأموریت بمبئی با ثروت هنگفتی بالغ بر 150 هزار روپیه به ایران بازگشت! آن «خدمتی» که میرزاحسین‌خان مشیرالدوله را در طول مأموریت سه‌ساله‌اش در بمبئی سزاوار دریافت این مبلغ کلان نمود کدام بود؟ آیا این وجه توسط #کمپانی_ساسون و بابت دلالی کشت #تریاک در ایران پرداخت نشد؟!
3️⃣ مأموریت سه‌ساله سپهسالار در بمبئی هرچند نقطه عطفی در پیوندهای او با #الگیارشی_یهودی انگلیس و هندوستان است، ولی پایان راه نیست، سِر دنیس رایت می‌نویسد: «صدراعظم جدید ایران [سپهسالار] یکی از سردمداران مکتب «انگلیس‌خواه» [انگوفیل] محسوب می‌شد».
✍️ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/sassoons
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسون‌ها، سپهسالار و تریاک ایران (5)
💠 ساسون‌ها و میرزا حسین‌خان سپهسالار (2)
1️⃣ #میرزا_حسین‌خان_سپهسالار مشوّق سفرهای #ناصرالدین‌شاه به انگلستان بود.
2️⃣ در همین سفرها بود که شاه قجر با #لرد_روچیلد و برادرانش آشنایی یافت.
3️⃣ ناصرالدین‌شاه در ملاقاتی به سبیل مزاح طرح تأسیس یک #دولت_یهودی را به #روچیلد پیشنهاد نمود!
4️⃣ فریدون آدمیت گفتار ناصرالدین‌شاه را در این باب، به نقل از سفرنامه او، چنین می‌آورد:
🔸 روچیلد حمایت یهودی‌ها را زیاد می‌کرد، و از یهودی‌های ایران حرف می‌زد، و استدعای آسایش آن‌ها را می‌نمود. به او گفتم: شنیده‌ام شما برادرها هزار کرور پول دارید. من بهتر آن می‌دانم که پنجاه کرور به یک دولت بزرگی یا کوچکی داده، مملکتی را خریده و یهودی‌های تمام دنیا را در آن‌جا جمع کنید و خودتان رئیس آن‌ها بشوید، و همه را آسوده راه ببرید که این‌طور متفرق و پریشان نباشید. بسیار خندیدم، و هیچ جوابی نداد.
5️⃣ چه بسا این ریشخند تلخ شاه قجر در تکوین اندیشه #دولت_یهود و پیدایش دولت [جعلی] #اسرائیل بی‌تأثیر نبوده است.
✍️ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/sassoons
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسون‌ها، سپهسالار و تریاک ایران (6)
💠 ساسون‌ها و میرزا حسین‌خان سپهسالار (3)
1️⃣ می‌دانیم که معاشرین #ناصرالدین‌شاه در سفرهای انگلیس، تنها #روچیلدها نبودند، بلکه #ساسون‌ها نیز به‌عنوان نزدیک‌ترین دوستان ولیعهد انگلیس در این معرکه جایگاه خاص داشتند.
2️⃣ دنیس رایت می‌نویسد: شاه به اتفاق ولیعهد انگلیس و همسرش و دیگر اعضای خانواده سلطنتی به تماشاخانه امپایر رفتند و برنامه سرگرم‌کننده بسیار مجللی را تماشا کردند. تئاتر را اختصاصاً برای این برنامه اجاره کرده بودند و هزینه نمایش را #آلبرت_ساسون پرداخته بود، که پس از اندوختن مال و مکنت فراوان در هندوستان و خاور دور اینک در انگلیس اقامت گزیده بود و در کنار روچیلدها از معاشران نزدیک ولیعهد به شمار می‌رفت.
3️⃣ و می‌دانیم که 8 ماه پس از آغاز صدارت #میرزا_حسین‌خان_سپهسالار بود که امتیازنامه معروف #رویتر یهودی، که در واقع به معنای فروش سرزمین ایران بود، منعقد شد.
4️⃣ کار در این‌جا به پایان نرسید و آن‌گاه که #امتیاز_رویتر به شکست انجامید، با نقش مؤثر سپهسالار این دعوی کهنه در پوشش طرح «کمپانی بین‌المللی راه‌آهن ایران» تجدید شد و این‌بار دست #لرد_روچیلد_اول (بعنوان شریک اصلی این توطئه) نمایان گردید و با وساطت #راندولف_چرچیل (وزیر وقت هندوستان و پدر وینستون چرچیل) تلاش شد تا پای دولت آلمان، به‌عنوان حامی امتیاز، به این معرکه کشانده شود.
5️⃣ و بالاخره در آستانه دومین سفر ناصرالدین‌شاه به انگلیس قضیه «فیصله یافت» و به‌عنوان غرامت لغو امتیاز رویتر، «امتیازنامه گران‌بهای» دیگری به #الیگارشی_یهودی انگلیس واگذار شد! به نوشته دنیس رایت:
🔸 ...با بارون رویتر بر سر دریافت غرامت برای لغو ناگهانی امتیازنامه‌ای که به‌نام وی صادر شده بود، فیصله یافت. بعنوان غرامت اکنون امتیازنامه‌ی گران‌بهایی برای عملیات بانکی و بهره‌برداری از معادن به رویتر اعطا شد که با مشارکت #ساسون و شرکا به تأسیس #بانک_شاهنشاهی_ایران انجامید.
✍️ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/sassoons
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسون‌ها، سپهسالار و تریاک ایران (7)
💠 ساسون‌ها و «اقتصاد ملی»!
1️⃣ در پی «رواج افکار اقتصاد ملی» در دوران صدارت #میرزا_حسین‌خان_سپهسالار، نه تنها کشت #تریاک «ترقی» بسیار کرد، بلکه #اعتیاد نیز به‌عنوان یک پدیده‌ی شایع برای نخستین‌بار چنان رواجی یافت که شرح فضیحت آن به سفرنامه‌های خارجیان کشید.
2️⃣ کنسول انگلیس در بوشهر در گزارشی شرح می‌دهد که در نخستین سال‌های صدارت سپهسالار تریاک‌کاری چنان توسعه یافت که به بروز #قحطی انجامید:
چند سال قبل سود حاصله از تریاک توجه ایرانیان را جلب کرد و تقریباً تمام اراضی موجود و مناسب در یزد، اصفهان و جاهای دیگر به کشت خشخاش اختصاص یافت و کشت غلات و سایر محصولات پشت گوش انداخته شد… [این مسئله] با خشکسالی و سایر عوامل تلفیق شد و منجر به قحطی سال 1871 ـ 1872 گردید.
3️⃣ و اما درباره ماهیت «ملّی»! این تجار ایرانی نیز بد نیست که بدانیم: احمد اشرف در زمره‌ی کمپانی‌های خارجی که در دوران قاجار در ایران فعالیت داشته‌اند، از #کمپانی_ساسون یاد می‌کند:
شرکت #دیوید_ساسون که به تجارت خارجی و واردات و صادرات میان بریتانیا و ایران و به‌خصوص صادرات تریاک اشتغال داشت و در شهرهای بوشهر و اصفهان دارای نمایندگان تجارتی بود.
🔹 ادامه‌ی مقاله را در سایت اندیشکده مطالعه کنید.
✍️ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله به همراه منابع:
👉 http://yon.ir/sassoons
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر