🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸
☄
⭕️ #امام_علی (ع) در نامه ۳۱ #نهج_البلاغه، درباره اعتدال و میانه روی در #طلب_روزی چه سفارشی كرده است؟
🔷 #امام_على (ع) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه - که به امام حسن (ع) نوشته شده - به عنوان مقدمه مى فرمايد: «وَ اعْلَمْ يَقِيناً أَنَّكَ لَنْ تَبْلُغَ أَمَلَكَ، وَ لَنْ تَعْدُوَ أَجَلَكَ؛ (و بدان به يقين هرگز به #همه_آرزوهايت دست نخواهى يافت و [نيز بدان] هرگز از #اجلت تجاوز نخواهى كرد [و بيش از آنچه مقرر شده #عمر نمى كنى] و تو در همان مسيرى هستى كه #پيشينيان تو بودند [آنها رفتند و تو هم خواهى رفت]». آنگاه چنين نتيجه مى گيرد: «فَخَفِّضْ [۱] فِي الطَّلَبِ وَ أَجْمِلْ [۲] فِی الْمُكْتَسَبِ؛ حال كه چنين است در به دست آوردن #دنيا #زياده_روی مكن و در كسب و كار #ميانه_رو باش». جمله «لَنْ تَبْلُغَ أَمَلَكَ» بيان واقعيّتى روشن است كه هيچ انسانى در اين جهان به #تمام_آرزوهاى خود نخواهد رسيد، بنابراين چرا در #طلب_روزى #حريص باشد؟
🔷جمله «وَ لَنْ تَعْدُوَ أَجَلَكَ» اشاره به اين است كه #عمر_انسان به هر حال #محدود است و هيچ كس نمى تواند بيش از وقت مقرر در اين جهان بماند. حال كه چنين است چرا براى به دست آوردن #مال، بيش از حد دست و پا بزند؟ تعبير به «خَفِّضْ»؛ (آرام باش و فرو نِه) و «أَجْمِلْ»؛ (راه #اعتدال پيش بگير) هر دو اشاره به يك حقيقت دارد و آن #ترك_حرص براى جلب روزى بيشتر است. البته اين تعبير هرگز تلاش و #سعى براى به دست آوردن #روزى_حلال را نفى نمى كند.
امام (ع) در ادامه اين سخن به استدلال پرمعنايى توسل مى جويد و مى فرمايد: «فَإِنَّهُ رُبَّ طَلَبٍ قَدْ جَرَّ إِلَى حَرَبٍ [۳]؛ فَلَيْسَ كُلُّ طَالِبٍ بِمَرْزُوقٍ، وَ لَا كُلُّ مُجْمِلٍ بِمَحْرُومٍ؛ زيرا بسيار شده كه تلاش فراوان [در راه دنيا] منجر به نابودى [اموال] گرديده [اضافه بر اين] نه هر #تلاشگرى به روزى رسيده و نه هر شخص #ميانه_رويی محروم گشته است».
🔷شبيه اين مضمون در حديثى از #پيامبر_اكرم (ص) آمده است، حضرت مى فرمايد: «اَجْمِلُوا فِی طَلَبِ الدُّنْيا فَإنَّ كُلَّا مُيَسَّرٌ لِما خُلِقَ لَهُ؛ در #طلب_دنيا #ميانه_رو باشيد؛ چرا كه به هركس آنچه #مقدر شده است داده مى شود». [۴] جمله «رُبَّ طَلَبٍ قَدْ جَرَّ إلَى حَرَبٍ؛ چه بسيار تلاش فراوانى كه منجر به نابودى شده»، به گفته بعضى از نويسندگان، ضرب المثلى در لسان العرب است كه مضمون آن را در فارسى، سعدى در ضمن دو بيت آورده است: "شد غلامى كه آب جوى آورد / آب جوى آمد و غلام ببرد / دام، هر بار ماهى آوردى / ماهى اين بار رفت و دام ببرد"
🔷دو جمله «فَلَيْسَ كُلُّ طَالِبٍ ... وَ لَا كُلُّ مُجْمِلٍ ...» در واقع به منزله دليل است براى آنچه در جمله هاى قبل درباره #رعايت_اعتدال و #ميانه_روى در #طلب_رزق آمده است و اشاره به اين حقيقت است كه دست و پاى زياد زدن، هميشه درآمد بيشتر، و رعايت اعتدال و ميانه روى هميشه درآمد كمتر را در پى ندارد؛ بلكه #لطف_الهى بر اين قرار گرفته آنها كه بر او #توكّل كنند و #حرص و آز و #طمع را كنار بگذارند، و به صورت #معتدل براى روزى تلاش نمايند، #زندگى_بهتر و توأم با #آرامش_بيشتر داشته باشند و در ضمن، ديگران نيز اجازه پيدا كنند كه از تلاش خود براى روزى بهره گيرند و حريصان جاى را بر آنها تنگ نكنند.
نوشت:
[۱] «خفّض» از ريشه «خفض» به معناى پايين آوردن، در مقابل رفع به معناى بالا بردن است و در اينجا به معناى كم كردن و دست از زياده روی برداشتن است.
[۲] «اجمل» از ريشه «اجمال» به معناى اعتدال در كار و عدم افراط است.
[۳] «حَرَب» به معناى غارت كردن است و در اينجا معناى فعل مجهول دارد؛ يعنى غارت شدن.
[۴] سنن ابن ماجه، أبو عبدالله القزويني، محمد بن يزيد، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، دار الفكر، بيروت، بی تا، ج ۲، ص ۷۲۵
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: جمعى از فضلاء، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ ش، چ اول، ج ۹، ص ۶۲۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_علی #نهج_البلاغه #توکل #رزق #روزی #روزی_حلال #مال #عمر #دنیا #تلاش #حرص #طمع #آز #اعتدال #زندگی