#مصاحبه #پرونده_کرونا ♦️کرونا و مناسک مذهبی(قسمت چهارم) 🎙سید حسین شرف الدین 🔶 من فکر می‌کنم چند دلیل را می‌توان برای این واکنش‌ها و اعتراضات بیان کرد: 1️⃣ بخشی که این واکنش‌های هیجانی از بروز نوعی تعارض شناختی میان انگاره‌ها و پیشداشت‌های قبلی مومنان و القائات این ایام حکایت دارد. برای مومنی که اماکن مقدس را مدفن اولیای الهی و صاحبان نفوس قدسیه، حرم‌های امن الهی، محل نزول و عروج پیاپی فرشتگان، مظان اجابت دعوات، مامن و ملجاء بیچارگان و گمگشتگان می‌دانست و می‌داند؛ با تلقی القایی در ایام شیوع کرونا که این اماکن نیز همچون سایر اماکن در معرض آلودگی‌اند، مومنان برای حفظ سلامت خود باید از حضور در آنها همچون سایر اماکن پرهیز کنند و آنها نیز همچون سایر اماکن برای تطهیر به مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده نیاز دارند و ...، شوک آورست. پنجره فولادی که تا دیروز مردم به قصد تشفی بدان دخیل می‌بستند امروز به دلیل احتمال تسری ویروس باید از آن فاصله بگیرند؛ 2️⃣ دلیل دوم بروز این واکنش، احتمالا ناشی از برهم خوردن ریتم عادی زندگی، اخلال در برخی مولفه‌های سبک زندگی، و ترک یکباره برخی عادات مالوف است. انسان معمولا هنگامی که به ترک روندهای روتین زندگی ناگزیرمی شود، تا مدتی برای کنارآمدن با وضعیت جدید، احساس سرگردان و تشویش دارد؛ 3️⃣ دلیل سوم، ریشه در طعنه‌ها و خرده‌گیری‌های برخی از دگراندیشان داخلی و خارج‌نشین داشت که باور عموم مردم به قداست و نزاهت این مراکز و شفابخشی آنها را به سخریه گرفته و خرافه تلقی کردند؛ 4️⃣دلیل چهارم اینکه، از دید برخی مومنان، بستن این اماکن هرچند موقت،‌ اعلان تعطیلی شعائر و با واسطه اعلان تعطیلی دینداری بود، چه التزام به شعائر دینی مالوف، بخش انفکاک‌ناپذیر دینداری و سلوک مومنانه است. مومنان خود را به تعظیم شعائر مامور می‌دانند ولذا در مقابل تعطیلی آنها واکنش نشان می‌دهند؛ 5️⃣ دلیل پنجم احتمالا این بود که برخی تن‌دادن به این تعطیلی را ناشی از‌ پذیرش مرجعیت علم(علم پزشکی) و غلبه آن بر مرجعیت بلامنازع دین تفسیر می‌کردند. موافقت و همراهی علما این تلقی را نیز تصحیح کرد؛ 6️⃣ دلیل ششم اینکه برخی براین باور بودند که در شرایط بحرانی و غلبه دم‌افزون یاس و نومیدی عمومی، ضرورت حضور در این مراکز با هدف توسل و التجاء، به غایت فزونی می‌یابد و مردم بیش از هر زمان دیگر، به این حضور وابستگی وجودی دارند. اهمیت استراتژیک و انحصاری این مراکز بویژه در تامین این نوع کارکرد، باز بودن آنها حتی برغم بستن همه مراکز تجمع را مدلل و موجه می‌ساخت. 🔰 در هرحال، به نظر می‌رسد که این اعتراضات و واکنش‌ها بیشتر فرهنگی- اجتماعی و تا حدی روان شناختی است نه دینی و اعتقادی. 👣 این مطلب ادامه دارد..... 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#یادداشت #پرونده_کرونا ♦️همراهی خدا در آوردگاه تمدن‌ها ✏️محمد هادی همایون 🔷 در آزمون کرونا، طرفداران کدام تمدن پیروز خواهند شد؟ 📚 برگرفته از یادداشت «همراهی خدا در آوردگاه تمدن‌ها»، محمد هادی همایون ، نشریه خردورزی، شماره سوم، 12 مردادماه 1399. #تبادل 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#یادداشت #پرونده_کرونا ♦️همراهی خدا در آوردگاه تمدن‌ها ✏️محمد هادی همایون 🔷 موسی (علیه السلام) در بازگشت از مدین و آغاز رسالت، در پناه معجزات الهی و ایجاد فشار افکار عمومی بر فرعون توانست چهل سال در مصر، قوم خود را سازماندهی کرده و آماده خروج به سوی قدس نماید. اما درست در این نقطه سرنوشت‌ساز که شاید قوم بنی‌اسرائیل تصور می‌کردند همه مشکلات به پایان رسیده و از فرعون و فرعونیان خلاصی یافتند، خداوند آزمایشی بزرگ بر سر راهشان تا قدس قرار داد که همان ابتلاء به دریا بود. 🔶 به نظر می‌رسد اینک و در این دوره‌ی آخرالزمانی و در حرکت قوم زمینه‌ساز به سوی بهشت ظهور، در این مقطع قرار گرفته‌ایم. چهل سال نخستین تربیت را پشت سر گذاشته و به نظر آماده رسیدن به مقصود شده‌ایم. بی‌شک همانطور که مرشدمان در این راه بشارت دادند، این دومین گام به سختی گام نخست و فتنه‌های آن نخواهد بود، اما ظاهراً ابتلائاتی بزرگ دارد که اگر از گام نخست آموخته باشیم، همه آن را باید مکر غالب خداوند و تبدیل تهدید ظاهری به فرصت واقعی بدانیم، برای بالابردن سرعت سقوط حزب شیطان و نجات مؤمنان. 🔷 در یک نگاه تمدنی، که ادامه نظریه برخورد تمدن‌ها تلقی می‌شود، ماجرای مقابله با شیوع ویروس کرونا در جهان، به آوردگاه و میدان محک دو تمدن غربی و کنفوسیوسی تبدیل شده که در آن به‌وضوح تمدن کنفوسیوسی توان مثال‌زدنی خود را در برابر آوازه غرب و تمدن غربی به نمایش گذاشته است. مدیریت بیماری در چین به عنوان منشأ و آغازگر ماجرا با شروعی ناگهانی و با جمعیتی زیاد، و تکرار الگوی آن در کشورهای اقماری تمدنی و فرهنگی پیرامون آن همانند سنگاپور، ویتنام و کره‌جنوبی، موفقیت این الگو را به جایی رساند که امروز مورد اتباع کشوری همانند ایتالیا که زمانی نقطه آغاز تمدن غرب بوده، نیز قرار گرفته است. 🔶این در حالی است که در جبهه مقابل و در کشورهایی همچون آمریکا و انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی این اردوگاه، سردرگمی و حیرت در برابر این مهمان ناخوانده - و شاید خودخوانده - کار را به جایی رسانده که با آماری بسیار پایین‌تر از چین، رفتارهای غیرتمدنی مردم در بحران ظهور کرده و با لایه‌برداری نازکی از رویه‌ی زیبای تمدن غرب و آشکار ساختن عمق ضعیف و فاسد آن، جامعه را در آستانه فروپاشی قرار داده است. 🔷 اما ایران و انقلاب اسلامی و الگوی تمدن نوین اسلامی در این میان برای به نمایش گذاشتن همراهی خداوند با ولیّ برای جهانیان چه سوغاتی دارد؟ آیا باید همانند الگوی چینی به سمت نظمی آهنین برود که معلوم نیست جامعه در مراحل بعدیِ احتمالی توان تکرار آن را بدون آسیب‌های فرهنگی و تمدنی داشته باشد، همانند آنچه از افزایش آمار طلاق در میان زوج‌های چینی پس از خانه‌نشینی کرونایی گفته می‌شود، یا در برابر شیوع بیماری هم همان سیاستی را در پیش گیرد که در اقتصاد شکست خورده تمدن غرب مبنی بر بازار آزاد و عدم مداخله جدی دولت وجود دارد، سیاستی که به‌ویژه در مدل انگلیسی به صراحت اعلام شده و از مطالعه آمارهای جهانی نیز به‌وضوح قابل استنباط است؟ 🔶 در تبیین این الگو به نظر می‌رسد بایستی به تبیین حقیقت و باطن ابتلاء پیش‌آمده نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم. در یک کلام می‌توان گفت کرونا در اوج نخوت و اقتدار علمی مورد ادعای انسان بر طبیعت و فناوری به سراغ وی آمده تا عجز و ضعف او را در تعامل با این موجود کوچک به وی نشان دهد. طبیعی است که اگر در این مرحله انسان در کلیت خویش متنبه نشده و راه توبه را در پیش نگیرد، احتمال مواجهه با شرایط سخت‌تر در همین چارچوب، که به طور کلی مواجهه با آن در مخیله تمدن موجود نگنجد، احتمال دور از ذهنی نمی‌نماید. این توبه بی‌شک فراتر از اصلاح اعتقاد، به تصحیح رفتارها، و بالاتر از اصلاح رفتارهای فردی به تنظیم رفتارهای اجتماعی، حکومتی و نهایتاً تمدنی نیازمند است. و این همان آزمون و فرصت بزرگی است که خداوند در ابتدای گام دوم در پیش روی ما گشوده است. 🔷 به نظر می‌رسد تجربه دفاع مقدس و یادآوری خاطرات آن تا حدودی می‌تواند ما را امیدوار کند که در صورت حفظ وحدت و انسجام و تبعیت از قانون و ولایت می‌توانیم اندک اندک به خود آمده و انحصار سیاست را در امور و چارچوب‌های فهم دنیوی شکسته و اندک‌اندک توجه مردم را به شکلی جمعی به قوانین ماوراء هم جلب کنیم. 🔚 پایان 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#کلیپ_تصویری #پرونده_کرونا 🌹 کرونا شاید راه حرم را ببندد و مجلس روضه را تعطیل کند اما حریف عشق و غیرت دینی این مردم نسبت به همنوعان خود نخواهد شد....!!! 🖇 پی‌نوشت: تعجب و قدردانی صاحبخانه سُنی از مداح شیعه‌ای که مشغول ساخت سرویس بهداشتی برای خانه اوست. #تبادل 📌آدرس کانال؛ 🆔@Roshangari_ir 🆔@sharafoddin_ir

#مصاحبه #پرونده_کرونا ♦️کرونا و مناسک مذهبی(قسمت پنجم) 🎙سید حسین شرف الدین 🔷 فلسفه زیارت و انجام مناسک دینی چیست؟ 📚 برگرفته از مصاحبه دکتر شرف الدین با روزنامه قدس(صبح ایران)، انتشار یافته در شماره ۹۲۲۱ از روزنامه در تاریخ ۲۷ فرودین ۱۳۹۹. #اختصاصی 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#مصاحبه #پرونده_کرونا ♦️کرونا و مناسک مذهبی(قسمت پنجم) 🎙سید حسین شرف الدین 🔶مناسک و آیین‌ها از ارکان بنیادین هر دین و مذهب به شمار می‌آیند و مومن از مجرای مشارکت در آنها قصد ارتباط و اتصال با امر مقدس و عالم بالا را دارد. از دیدگلیفوردگیرتز، مردم‌شناس آمریکایی، مناسک، صور نمادین و تبلور و تجسد ترکیب‌یافته‌ای از ارکان دینداری‌اند. دو رکن مهم دینداری یعنی التزام به ارزش‌های اخلاقی(= جهان آنگونه که زیسته می‌شود) و پذیرش جهان‌بینی(= جهان آنگونه که تصور می‌شود) در قالب مناسک به هم می‌آمیزند. 🔷 به بیان دیگر، انجام مناسک، به ظهور درآوردن حقیقت قدسی و زیستن بر مبنای آن است. از دید وی، مومنان بواسطه شرکت در مناسک دینی به درون امر قدسی جهش می‌کنند و از همین روست که پس از انجام مناسک و بازگشت به زندگی عادی، نوعی تغییر روحی را در خود احساس می‌کنند. مناسک معمولا در لحظه موسوم به لحظه قدسی که فرد از دنیای روزمره و اشتغالات معمول خود جدا می‌شود، انجام می‌گیرند. 🔶 برخی جامعه‌شناسان دین، همچون دورکیم بر این باورند که مناسک و اعمال در نزد عموم دینداران، جایگاهی بالاتر و برتر از عقاید و باورداشت‌ها دارند. مومنان عادی معمولا تنها در صورت توفیق به ادای مناسک، رسالت و مسئولیت مومنانه خود را انجام یافته تلقی می‌کنند و به باورداشت‌های و مفروضات نظری و اندیشه‌ای التفات تفصیلی ندارند. 🔷از منظر کارکردی نیز انجام مناسک، آثار و نتایج روحی و اجتماعی قابل توجهی در پی دارد یا عموم مومنان انتظار دارند از رهگذر آنها به این نتایج دست یابند. فرهنگ دینی عمدتا از طریق مناسک عینیت، تثبیت، تداوم و انتقال می‌یابد. تمایز فرهنگ‌ها عمدتا از طریق جلوه‌های نمادین و رفتارهای عینی افراد وابسته عینیت می‌یابد. مومنان تنها با مشارکت در مناسک است که ایمان دینی خود را کمال بخشیده و به صورت مکرر در مسیر تعالی تدریجی بازتولید می‌کنند. 🔶 به بیان دیگر، مناسک، از مصادیق بارز اعمال صالحی است که در متون دینی به عنوان مکمل ایمان معرفی شده و بدون انجام دست کم اشکال الزامی آنها، ایمان افراد فاقد نصاب مقبولیت خواهد بود. زیارت اماکن مقدسه یا قبور اولیاء نیز به عنوان یکی از مناسک دینی، نیز در صورت برخورداری از شرایط و زمینه‌های اعتقادی، روحی و تربیتی، آثار معنوی بسیار ارزشمندی به دنبال دارد. 🔷 این نوع مناسک، بالقوه زمینه ارتباط و اتصال روحی و معنوی مومن با جهان بالا را فراهم می‌سازد، فرد را به لزوم تزکیه و تهذیب روحی تذکار می‌دهد، اشتیاق به انجام خیرات ومبرات را تشدید می‌کند، آنها را به نوعی خلوت‌گزینی و کاهش میزان فرورفتگی در امور عادی و روزمره تشویق می‌کند؛ اشتیاق آنها برای معنویت‌جویی قدسی و کاهش تعلقات به عالم ناسوت را تحریک می‌کند، زمینه نوعی خلسه روحی را فراهم می‌سازد، بعضا افقی برای تجربه انقلاب روحی، تنبه و تذکر، توبه و اصلاح فراروی فرد می‌گشاید، بعضا در گشودن گره‌های سخت و علاج مشکلات لاینحل از مومن دستگیری می‌کند. 🔶روشن است که حظ و بهره مومنان از این قبیل اعمال عبادی نسبت آشکاری با میزان معرفت دینی، تربیت و منش دینی، آمادگی روحی، تجربه‌های زیسته، سبک زندگی،‌ سرمایه فرهنگی و اهتمام عملی ایشان دارد. 👣 این مطلب ادامه دارد..... 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#مصاحبه #پرونده_کرونا ♦️کرونا، ورزیدگی و نظم نوین اجتماعی جامعه ایران 🎙ابراهیم فیاض 🔶 کدام تمدن بهتر از دیگران با معضل کرونا روبرو شده است؟ 📚 برگرفته از مصاحبه روزنامه فرهیختگان با دکتر ابراهیم فیاض، انتشار یافته در تاریخ 28 فروردین 1399(بخش اندیشه) #تبادل 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#مصاحبه #پرونده_کرونا ♦️کرونا، ورزیدگی و نظم نوین اجتماعی جامعه ایران 🎙ابراهیم فیاض 🔷 تمدن همه چیز را تعیین‌شده و عقلانی می‌کند. وقتی همه‌چیز تعین یافته و تعیین شده است، اگر امری طبیعی که قابل‌کنترل نباشد آن را به هم بزند، استیصال به وجود می‌آید. وقتی بحران در چنین مقیاسی ظهور می‌کند، اصل تمدن با خطر فروپاشی مواجه می‌شود. قرآن می‌گوید ما بلا را می‌فرستیم تا مردمان متضرر و متذکر شوند، اما اینها به خطای بزرگ‌تری روی می‌آورند و نتیجه آن این است که بلای عظیم‌تری به‌وجود می‌آید. 🔶کرونا اندیشمندان و متفکران غربی را به‌شدت درگیر خواهد کرد و از آن متاثر خواهند شد، بنابراین بحران در یک نظم تعیین‌یافته باعث تزلزل و فروپاشی می‌شود. اما در کشوری مثل ما که تازه قدم در راه تعین و عقلانیت برداشته است، چنین پدیده‌ای نه باعث فرسایش که باعث ورزیدگی می‌شود؛ مثل یک نوجوان یا جوانی که کار زیاد عضله‌های او را قدرتمندتر می‌کند. 🔷اگر از زاویه نحوه کنش‌ مردم در مواجهه با کرونا به قضیه نگاه کنیم، به‌خاطر سرمایه اجتماعی بالای ایرانی‌ها که متاثر از دینداری و فرهنگ و مسائل دیگر است، نوع کنش مردم با این پدیده متفاوت بود، بنابراین در نظم تعیین‌یافته جهت پیامدهای بحران به سمت فروپاشی است، اما در نظم در حال استقرار و استحکام، بحران به قوی شدن ساختار کمک می‌کند. بزرگ‌ترین مشکل ما در ایران دولت‌های غرب‌گرا هستند. دولت غرب‌گرا به ظرفیت‌های درونی و امکانات کشور توجهی ندارد و نگاهش به خارج از مرزهای ایران است؛ مثل جوانی که کار نکند و گدایی کند. گفتمان اصلی دولت حرف‌درمانی است، چون همه غرب‌گرا هستند. غرب‌گرایی مثل گدایی است. برجام هم یک نوع گدایی بود و اگر چیزی هم دادند با منت دادند. 🔶 وقتی گفتمان حاکم غرب‌گرایی باشد، این استیصال حتما واقع خواهد شد. تازه غربی‌ها که خودشان متمدن هستند دارند ورشکست می‌شوند، حالا اگر ما هم بخواهیم از آنها تقلید کنیم که دیگر تکلیف روشن است. اگر قرار بود با این فرم با بحران مواجه شویم، بدتر از غرب بر سر ما می‌آمد و دیدید که با کوتاهی دولت در اوایل قضیه داشت بحرانی می‌شد. 🔷 اما اگر جامعه مردمی باشد، اوضاع متفاوت است. در جنگ، بنی‌صدر به‌شدت اهل تعین بود. معتقد بود ارتش باید کار کند و سپاه و بسیج را اذیت می‌کرد، اما بنی‌صدر که رفت، ما در اوج کشتار منافقین دو عملیات مهم بیت‌المقدس و فتح‌المبین را انجام دادیم و مناطق بسیار زیادی از خاک جنوب کشور آزاد شد. 🔶دولت غرب‌گرا در همین قضیه کرونا هم به سمت صندوق بین‌المللی پول رفت و از آمریکا تقاضای حذف تحریم‌ها را کرد. دولت غرب‌گرا چنین حالتی دارد، اما رهبری گفتند که اینطور نمانید و نهادهای مردمی را در بعد اقتصادی و اجتماعی تقویت کنید. این موارد باعث ورزیده شدن جامعه خواهد شد و به احتمال بسیار زیاد به‌واسطه این ورزیدگی، یک نظم نوین اجتماعی در ایران پساکرونا شکل خواهد گرفت و این نظم نوین اجتماعی به‌شدت جهشی عمل خواهد کرد و به اقتصاد هم تسری خواهد یافت. 🔚 پایان 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#مصاحبه #پرونده_کرونا ♦️کرونا و مناسک مذهبی(قسمت ششم و پایانی) 🎙سید حسین شرف الدین 🔷 راه‌های جایگزین برای بهره‌برداری از کارکردهای مناسک در روزگار کرونایی کدامند؟ 📚 برگرفته از مصاحبه دکتر شرف الدین با روزنامه قدس(صبح ایران)، انتشار یافته در شماره ۹۲۲۱ از روزنامه در تاریخ ۲۷ فرودین ۱۳۹۹. #اختصاصی 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#مصاحبه #پرونده_کرونا ♦️کرونا و مناسک مذهبی(قسمت ششم و پایانی) 🎙سید حسین شرف الدین 🔶 چگونه می‌توان در روزگاری که انجام خیلی از مناسک موقتا به تاخیر افتاده است، به کارکرد‌های مناسک از راه‌های دیگری دست‌پیدا کرد؟ 🔷 روشن است که برخی از مناسک، وابستگی جوهری به جماعت ندارند، اگرچه شکل جمعی آنها مرجح است مثل نمازهای یومیه، دعاها و نیایش‌ها؛ برخی اصالتا فردی‌اند مثل نمازهای مستحبی، روزه‌داری، تلاوت قرآن، مطالعه متون دینی، استماع سخنرانی‌ها و موسیقی‌های مذهبی، زیارت از راه دور؛ برخی نیز به دلیل قائم‌بودن به جمع قاعدتا امکان اقامه ندارند مثل نماز جمعه، مراسم حج، مجالس شادمانی و سوگواری، جلسات وعظ و خطابه. 🔶 ظرفیت دیگر برای پرکردن خلاء ناشی از عدم امکان مناسک جمعی، بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی است. رسانه‌ها با پخش فیلم، سریال، انیمیشن، سخنرانی، جلسات پرسش و پاسخ،‌ مناظرات علمی، قرائت قرآن، قرائت ادعیه،‌ پخش اذان، نمازهای جماعت ضبط شده، و...در حفظ روحیه و اشتیاق دینی مومنان قویا موثرند. 🔷شبکه‌های مجازی نیز امکان زیارت از راه دور و پرکردن بخشی از اوقات فراغت از طریق دریافت و انتقال اطلاعات و تجربیات مذهبی، کاهش آثار و عوارض ناشی از فاصله فیزیکی و اجتماعی، انجام صله رحم و ارتباطات خویشاوندی، استفاده از کلیپ‌های صوتی و نوشتاری متضمن اطلاعات مفید، برگزاری آنلاین وآفلاین کلاس‌های درس وآموزش‌های دینی وغیر دینی و...را به نحو قابل قبولی فراهم ساخته‌اند. 🔶 بی‌شک، توسعه زیرساخت‌ها، و افزایش کمی و کیفی سواد رسانه‌ای،‌ امکان بهره‌گیری هرچه بیشتر و بهتر از این ظرفیت‌ها حتی در شرایط عادی را فراهم می‌سازد. در هر حال، برای کاهش عوارض ناشی از این وضعیت و کنارآمدن با آن، ایجاد برخی سازگاری‌ها ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد. 🔚 پایان 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#یادداشت #پرونده_کرونا ♦️کرونا و مواجهه‌ی الهیاتِ لیبرال و الهیاتِ توحیدی ✏️محمدعلی عبداللهی 🔶 در مقابله با کرونا کدام یک از الهیات سنتی و مدرن پیروز میدان خواهند بود؟ 📚 برگرفته از یادداشت آقای محمدعلی عبداللهی در جواب نقدهای آقای سروش به مساله رابطه علم و دین در دوران کرونا، انتشار یافته در سایت انصاف نیوز در تاریخ 28 فروردین 1399 #تبادل 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir

#یادداشت #پرونده_کرونا ♦️کرونا و مواجهه‌ی الهیاتِ لیبرال و الهیاتِ توحیدی ✏️محمدعلی عبداللهی 🔷 کرونا تنها نظام‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رایج را به چالش نکشیده است بلکه ضعف‌های دستگاه‌های الهیاتی را نیزبرملا ساخته است. به گمان من تا همین جای کار می‌توان گفت دو گونه از الهیات روبروی یکدیگر صف کشیده‌اند و پیروان هریک در سطح نخبگانی تلاش می‌کنند ازفرصتِ پیش آمده به نفع خود بهره گیرند. 🔶 جریان روشنفکری دینی یا نو اندیشی دینی نمایندگی الهیاتِ لیبرال را به عهده داشته و دارد. الهیاتِ لیبرال آنگونه که روشنفکریِ دینیان را روایت می‌کند اگر نگوییم از بیخ و بن سیاسی است دست کم سیاست وجهِ بارزِ آن است. روشنفکری دینی پیش از این به صورت مکرر به خصوص در مواجهه با روحانیتِ شیعه و حاکمیتِ جمهوری اسلامی وجهِ سیاسی خود را آشکار کرده است. کرونا اما فرصتی پیش کشید که نخست دکتر عبدالکریم سروش البته با شتاب بسیار، وجهِ سیاسی الهیاتِ لیبرال را عریان‌تر کند. 🔷 دکتر سروش در مصاحبه‌ی پیش گفته به دو نکته اشاره کرده است که می‌توان به جنبه علمی این مواجهه مربوط دانست. 🔰 الف) در شرایط کرونا باید به علم پناه برد و این الهیدانان و روحانیان‌اند که در شرایط کنونی دین را به نادرستی به مصاف علم برده‌اند. این سخنان به صراحت تاریخ علم و دین را تحریف می‌کند. 🔺عده‌ای مانند کانت، علم و دین را به لحاظِ قلمروِ موضوع، به لحاظِ روشِ اثبات مدعیات از یکدیگر جدا می دانند، در این صورت علم و دین کاری به کار یکدیگر نداشتند و هر یک راه خود می‌رفتند و کار خود می‌کردند. اما از صاحب قبض و بسط شریعت که منتظر است کشفی جدید در علم رخ دهد و یا حادثه‌ای نو پدید آید تا جا بر دین تنگ‌تر و تنگ‌تر شود و از میدانِ اداره اجتماع بیرون رود، این سخنان مسموع نیست. 🔻مضاف بر اینکه اگر حتی علم بتواند کرونا را هم درمان کند، دیگر بشر اعتمادِ گذشته را به علم نخواهد داشت. از کجا معلوم، ویروس دیگری خانمان‌سوزتر و فراگیرتر گریبانِ بشر بیچاره را نگیرد. آیا علم می‌تواند تضمین دهد که چنین نخواهد شد؟ بی شک پاسخ منفی است. تاکید می‌کنم به علم می‌توان امید داشت ولی نمی‌توان تکیه کرد. 🔰 ب) در نهایت دکتر سروش پای مسئله شر را از منظر علمی به میان کشیده است. به نظر ایشان فیلسوفان ما چنانکه باید و شاید به شرور نپرداختند و حداکثر سخنشان این بود که شرّیک امر سلبی‌ست، یعنی نقصان و فقدان یک کمال است، همین و بس. چیزی فراتر از این نگفته‌اند. 🔺دکتر سروش می‌پذیرد که الهیات توحیدی، به ویژه مسئله توکل و توسل در الهیات شیعی، بیدی نیست که با باد کرونا بلرزد، با این حال به باورِ او الهیاتِ شیعی چون در مسئله شرّ کاری انجام نداده، نحیف و لاغر است. سخنان سروش در مصاحبه یاد شده نشان می‌دهد که او شرّ را دلیل و یا شاهدی بر سکولاریزم ذهنی و فلسفی یعنی عدمِ دخالتِ خداوند در جهان می‌داند. خدایی که فقط محبوب و معشوق است، عاشقِ بیچاره نیز به صِرف وجود چنین معشوقی مبتهِج و دلخوش. 🔻به گمان نگارنده الهیاتِ توحیدی به خصوص الهیاتی که با خزینه لغت حکمت متعالیه سیراب شده است یعنی الهیاتِ متعالیه، می‌تواند مسئله شرّ را به گونه‌ای توضیح دهد که شخصِ صاحبِ معرفت با کنار زدن حجاب‌های علمی تبدیل به عاشقی زار شود که با تمام وجود (فقر وجودی) حضورِ همه جاییِ معشوق را حس کند. اما حضورِ خدا در لحظه لحظه‌ی هستی نه برای ساختن واکسن کرونا و یا جلوگیری از سیل و زلزله و یا جنگ، غارت و کشتار است بل از آن رو است که هستی بدون او ممکن نیست. 🔶 امروزه کرونا موجب شده است که الهیاتِ توحیدی و الهیاتِ لیبرال سعی کنند هر یک خود را چابک نشان دهند، نقاط ضعف خود را برطرف سازند و نقطه‌های قوت خود را تیزتر و تندتر کنند، از فرصت پیش آمده بیشترین استفاده را ببرند. این امر را باید به فال نیک گرفت. نگارنده پیش بینی می‌کند که الهیاتِ لیبرال در دوره کرونا آسیب بیشتری ببیند زیرا پشتوانه‌ی اصلی الهیاتِ لیبرال علم است و اکنون برای بشر روشن شده است که بیش از حد نباید به علم اتکا کند. 🔚 پایان 📌آدرس کانال؛ 🆔 @sharafoddin_ir