پرسش:
اخیرا یکی از سخنرانهای مذهبی به جای «إنشاءالله»(اگر خدا بخواهد) میگوید: «ان شاء الله و علي بن ابي طالب»(اگر خداوند و علی بن ابيطالب بخواهند)!!
وقتی برخی از مؤمنین به او اعتراض کردند مدعی شد که روایتی در کتاب «القطره» در این مورد آمده است.
آیا این کتاب، معتبر است و چنین حدیثی واقعاً در آن ذکر شده است؟
پاسخ:
1 - استفاده عبارت «إن شاءالله و علی بن ابیطالب» از آن جهت که عُرفاً به معنای «مساوی قرار دادنِ خالق و مخلوق» است، غُلُوّ و بر خلاف تشیع است و ترویج آن به عنوان یکی از آداب دینی، بدعت و گناه به شمار میآید.
2 - به کسانی که اینگونه جملات را ترویج میکنند میگوییم اگر -بر فرض محال- قرار بود یکی از مخلوقات را همردیف با خداوند قرار دهیم باید نام حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) را ذکر میکردیم زیرا مقام ایشان از همه پیامبران و امامان بالاتر است.
3 - همواره باید تفاوت مقام خدای سبحان با پیامبران(ع) و امامان(ع) در جملات ما به روشنی بیان گردد زیرا خداوند در سوره توحید میفرماید: «وَ لَم یَکُن لَهُ کفواً اَحَدٌ» یعنی «هرگز هیچکس همردیف و همتای خداوند نبوده و نیست». بنابراین حتی پیامبر (ص) هم نباید به عنوان همتا برای خداوند ذکر شود چه رسد به سایر پیامبران(ص) یا امامان(ع). کسانی که درباره مقامات اهل بیت(ع) اغراق و غلو میکنند و آنان را «دارای مقام خدایی» یا «شبیه خداوند» وانمود میکنند، در احادیث متعددی مورد لعن و نفرین معصومین(ع) قرار گرفتهاند.
4 - روایتی که در کتاب «القطره» ذکر شده، یک روایت مُرسَل(فاقد سند متصل) است که نویسنده آن یعنی مرحوم مستنبط، آن را از کتاب دیگری به نام «الروضه فی الفضائل»(منسوب به شاذان بن جبرئیل) رونویسی کرده و متأسفانه اشتباهی در هنگام رونویسی روایت یا در مرحله حروفچینی و چاپ کتاب رخ داده به این صورت که کلمه «اَو» به صورت «و» ثبت گردیده است(1). در مرحله بعد وقتی کتاب القطره به فارسی ترجمه شد، مترجم نیز دچار اشتباه دیگری درباره این روایت گردید و معنای جمله به شکل کاملا متفاوتی منتقل گردید(2)
5 - مضمون روایت اصلی به این نحو بوده که پیامبر (ص) به قبیله قریش فرمودند:
در آینده وقتی شما کافر شوید، من با شما خواهم جنگید.
در اینجا جبرئیل به ایشان فهماند که اولاً «إنشاءالله» را به سخن خود بیفزایند و ثانیاً عبارت: «اَوْ علي بن أبي طالب» را نیز در کنار اشاره به خودشان بیان کنند. به این ترتیب، معنای جمله اینگونه شد:
«در آینده وقتی شما(قریش) کافر شوید، إنشاء الله من یا علی بن ابی طالب با شما خواهیم جنگید».(3)
این روایت اگر سند معتبری داشت در حد یک پیشگویی در مورد نبرد امام علی(ع) با معاویه، طلحه و زبیر و ... - حدود 25 سال بعد از وفات پیامبر (ص) - قابل استناد بود.
6 - به طور کلی باید دانست که کتاب «القطره»(تألیف مرحوم سید احمد مستنبط متوفای 1358 هـ ش) یکی از کتابهای معاصر است و از منابع معتبر و قدیمی حدیث شیعه به حساب نمیآید. این کتاب بیش از 1200 روایت در فضائل چهارده معصوم(ع) دارد که برخی از آنها از منابع نامعتبر گردآوری شده است.
نتیجه:
هیچ حدیث معتبری نداریم که بگوید: به جای انشاالله، بگویید: «ان شاء الله و علی».
ارجاعات:
(1) احمد مستنبط، القطرة، ج 1، ص 193، روایت شماره 179
(2) قطره اي از درياي فضائل اهل بيت(ع): ترجمه كتاب نفيس القطره، مترجم: محمد ظریف، قم، انتشارات حاذق، روایت شماره 179
(3) شاذان بن جبرئیل قمی، الروضة، ص: 135
#القطره #تحریف #بدعت
عضویت کانالها در ایتا و تلگرام👇
@pasokhvoice
@pasokhtext
@shenakhtehadis