👨🏫 دوره زمستانه تکنگاریهای تشیع؛ بازخوانی آثاری درباره جماعتهای شیعی در جهان امروز
📚 در این دوره آموزشی به مطالعه ده تکنگاری برجسته درباره جماعتهای شیعی خواهیم پرداخت، و از خلال هریک بر جنبهای از زندگی شیعیان جهان متمرکز خواهیم شد. اغلب این تکنگاریها در دو دهه اخیر توسط انتشارات دانشگاهی برتر جهان منتشر شدهاند.
👨🎓 مخاطبان دوره: دانشجویان رشتههای مختلف علوم اجتماعی، طلاب علوم دینی، فعالان مذهبی و رسانهای، عکاسان و مستندسازان.
💡دستاورهای دوره: آشنایی با دانش مردمشناسی، مهمترین مباحث نظری در جامعهشناسی و انسانشناسی دین، شماری از متخصصان برجسته در حوزه شیعیان، ایدههای متعدد پژوهشی، روش مواجهه آکادمیک با مسائل فرهنگی شیعیان، دانش معطوف به کنش نسبت به شیعیان مناطق مختلف و...
💎 همراه با بورسیه برای واجدان شرایط
⏳ مهلت ثبتنام: ۳۰ آذرماه
📌اطلاعات بیشتر و ثبتنام
#دورههای_ما
👈 مؤسسه اطلس شيعه
📚 اجتماعات شیعی در گستره جهانی (آیینهای عاشورایی و هویتهای شیعی در جوامع مدرن)
📚 کتاب اجتماعات شیعی در گستره جهانی مجموعه مقالاتی در باب آیینهای عاشورایی و هویتهای شیعی در جوامع مدرن است که به کوشش جبار رحمانی (پژوهشگر، نویسنده و استادیار رشتۀ مردمشناسی در پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی) گردآوری شده است.
✍ نویسندگان مقالات کتاب:
🔅اینگویلد فلاسکرود
🔅بنیامین وینک
🔅پانوش هاتزیپروکوپیو
🔅پاول تابار
🔅پیتر چلکوفسکی
🔅پیمان اسحاقی
🔅جبار رحمانی
🔅جرالدین شاتلارد
🔅دیوید پینالت
🔅رابرت لانگر
🔅سفیان عبید دوگرا
🔅سیدمحمدجمال موسوی
🔅عبیر حمدار
🔅کانتا کلارا
🔅گوستاو تایس
🔅ماریان بو
🔅ماریوش خاتزیپروکوپیو
🔅ماگا سوله محمد
🔅محسنحسام مظاهری
🔅محمد میگری عبداللهی
🔅مرتضی هاشمی مدنی
🔅مری الین هگلند
🔅مینو میرشاهولد
🔅یافا شانیک
💠 این کتاب با ارائه مقالاتی از بیش بیست نویسنده ایرانی و خارجی که برآمده از بررسیهای میدانی و موردیاند، کوشیده است تصویری از تشیع امروزین در گستره جهانی ارائه دهد. در نگارش این مقالات از تجارب اجتماعات شیعی در کشورهای مختلف، از مناطق سنتی شیعهنشین خاورمیانه تا مناطق مدرن کشورهای اسکاندیناوی و... استفاده شده است.
💠 جامعۀ شیعی برای برساخت هویت اجتماعی، فرهنگی و مذهبی خود، بیش از هرچیز بر آیینهای زیارت و سوگواری تکیه داشته است. این دو دسته آیینها از جهت محدودیت جغرافیایی از یکدیگر قابل تفکیکاند.
💠 آیینهای زیارت محدودیتهای مکانی خاص خود را دارند. لذا این آیینهای سوگواری (بهخصوص سوگواری محرم) اند که به سازکار اصلی برساخت هویت شیعی در دوردستها تبدیل شدهاند. اما بهسبب در دسترس بودن زیارت در مراکز تاریخی و شهرهای مقدس شیعی، سازکار مزبور در این مناطق از عزاداری همراه با زیارت تکون یافته است.
💠 با توجه به این نکتهها، این کتاب بر آیینهای عزاداری و سوگواری بهمثابۀ شاخص اصلی اجتماع شیعی تأکید کرده است؛ گویی میتوان نبض حیات اجتماعی شیعیان را از مدخل گستره و کیفیت برگزاری این آیینها دنبال کرد و نتیجه گرفت که نبض جامعۀ شیعی با سوگواری ماه محرم میتپد.
#کتاب_و_مقاله
👈 مؤسسه اطلس شیعه
🌏 تبلیغ تشیع در عرصه آکادمیک جهان (۲)
🇪🇺 پروفسور فلاطوری؛ مبلغ ناشناخته تشیع در اروپای معاصر (۲)
🏫 کتابخانه شیعه دانشگاه کُلن (میراث ماندگار فلاطوری)
💠 تأسيس كتابخانه شیعه
📕 در سال ۱۹۶۵ با تصمیم رئیس وقت بخش مطالعات شرقی دانشگاه کلن و با حمایت پروفسور اروین گرف و دکتر ولفگانگ واگنر، عبدالجواد فلاطوری کتابخانهای تخصصی در حوزه شیعهشناسی در دانشگاه کُلن تأسیس کرد.
📗 در راستای تاسیس این کتابخانه، فلاطوری در خلال سالهای ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۵ حدود ۴۰۰۰ جلد کتاب را در حوزههای گوناگون شیعی (تفسیر قرآن، فقه و اصول فقه، فلسفه و کلام، عرفان و اخلاق) ضمن سفرهایی به ایران، از شهرهای تهران، مشهد و اصفهان گردآوردی و به آلمان منتقل کرد. وی در سالیان بعد نیز با کتابهایی را گردآوری کرد و شمار کتابهای این کتابخانه را به بیش از دههزار جلد رساند.
📜 نسخههای خطی بخشی از مخزن این کتابخانه را تشکیل میدهند. عمده این نسخهها را فلاطوری و دیگر مسلمانان و ایرانیان مقیم آلمان، جمعآوری و به کتابخانه اهدا کردهاند.
💠 زمینههای تأسیس کتابخانه شیعه
ضرورتها و زمینههای تأسيس کتابخانه شیعه در شهر کلن آلمان در موارد زیر قابل جستجو است:
🔅 وجود کتابخانههای فراوان عمومی و تخصصی در کشور آلمان و نبود کتابخانه اختصاصی شیعهشناسی
🔅برگزاری سالانه بزرگترین نمایشگاه کتاب جهان در فرانکفورت آلمان و نبود مرجعی برای ارائه منابع شیعی
🔅 علاقه وافر اندیشمندان و فرهیختگان آلمانی (در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی) به شرقشناسی، اسلامشناسی و شیعهشناسی
🔅 دسترسی آسان به منابع اهل سنت و عدم دسترسی به منابع شیعی در کشور آلمان.
💠 جایگاه کتابخانه شیعه
📘 تأسیس این کتابخانه تخصصى در کشور آلمان از اقدامات کمنظیر شیعی در آلمان بود. اولریش ماتس (Ulrich matz) رئیس دانشگاه کلن درباره این کتابخانه و دکتر فلاطوری میگوید: «فلاطورى نقش بزرگى در علاقهمندی پژوهشگران و اسلامشناسان به مذهب تشیع داشته است. سنگبنای این کوشش جدى، افتتاح کتابخانه شیعه در سمینار شرقشناسى دانشگاه کلن بود؛ کتابخانهای که در نوع خود، از مهمترین کتابخانههاى شیعى خارج از ایران بهشمار میآید!»
📔 ورنر دیم (Werner Diem) رئیس گروه شرقشناسی دانشگاه کلن، این کتابخانه تخصصی را به عنوان کتابخانه بزرگی که پس از تأسیس، به قبلهگاه دانشپژوهان مبدل شد، توصیف کرده است.
💠 خدمات کتابخانه شیعه
💢 کتابخانه شیعه کُلن بهعنوان یک کتابخانه تخصصى و مرکز پژوهشی علوم و عقاید شیعی توانست خدمات شایانى به پیشرفت پژوهشهاى علمى در حوزه شیعهشناسی داشته باشد. موضوعات پژوهشی بسیارى با استفاده از منابع این کتابخانه به نتیجه رسید و صدها کتاب، پایاننامه و مقاله در این کتابخانه سامان یافت.
💢 خدمات این کتابخانه طی سالیان پس از تأسيس تا حدی گسترده بوده است که پروفسور ورنر دیم (Werner Diem) رئیس گروه شرقشناسى دانشگاه کلن چنین اظهار نظر کرده است: «این کتابخانه تخصصى در نوع خود در دنیاى غرب بزرگترین است و حقیقتاً به قبلهگاه دانشپژوهان مبدل گشته است».
💢 افزونبر خدمت به پژوهشگران از طریق کتابدارى، فلاطورى طرح تهیه کاتولوگ کتابهاى شیعه را بهسرانجام رساند. این پروژه که در نوع خود بسیار بزرگ و گسترده است، در جهت ارائه فهرستی از منابع علمى و پژوهشى شیعه از صدر تاکنون اجرا شده است. این فهرست به نحوی طراحی شده است پژوهشگران به انواع اطلاعات درباره تشیع را دسترسی سریع داشته باشند. درنهایت این پروژه در شش جلد چاپ شد و از سوی پروفسور دیم بهعنوان یادگارى جاودانه ستوده است.
💢 از آثار چشمگیر این کتابخانه، جلب توجه پژوهشگران به موضوعات شیعی و مرتبط با شیعیان بوده است. چنانکه گذشت آقاى ماتس بر این باور است که کوششهاى پیگیر فلاطورى، سهم بزرگى در علاقهمندى پژوهشگران و اسلامشناسان به مذهب تشیع داشته است؛ کوششهایی که افتتاح کتابخانه شیعه در دانشگاه کلن سنگبنای آنها بود».
#شخصيتهای_بینالملل
#مطالعات_منطقهای
👈 مؤسسه اطلس شيعه
آیینها و فرهنگها، جشنهای اسلامی(۳)
میلاد حضرت زهرا سلام الله علیها (١)
⭐️ شیعیان ایران و جهان میلاد بانوی دو عالم، حضرت فاطمه زهرا (س) را بهعنوان عید گرامی میدارند و جشنها و مراسمهای متنوعی به این مناسبت برگزار مینمایند. این مراسمها و جشنها بهویژه برای افراد و نهادهای وابسته به ایران یا متأثر از فرهنگ ایرانی-اسلامی اهمیت بهسزایی دارد.
⭐️ در میان همه کشورهای اسلامی، تنها تقویم ایران است که روز ولادت حضرت زهرا بهعنوان روز مادر و بزرگداشت مقام زن به رسمیت شناخته است، و همچنین فقط جریانهای فکری و فرهنگی ایرانیاند که در ایام ولادت ایشان به فعالیت فرهنگی میپردازند.
⭐️ شایان توجه اینکه در ایران پیشاانقلاب نیز همانند دیگر کشورهای اسلامی، روز ولادت حضرت زهرا عنوان رسمی تقویمی نداشت، و ۲۵ آذرماه (روز تأسیس انجمن حمایت از مادران) بهعنوان روز زن شناخته میشد.
⭐️ امروزه ایران (ایران پساانقلاب اسلامی) بهعنوان تنها پرچمدار معرفی فاطمه زهرا (س) بهعنوان الگوی حقیقی زنان در دنیا شناخته میشود. معرفی ارزشهای انسانی و الهی زن و تأكيد بر اهمیت نقش مادران و همسران در تحکیم و اعتلای خانواده بهعنوان مهمترین واحد اجتماعی بشری، از اهداف انتقال روز بزرگداشت مقام زنان و مادران به روز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) در دوران پساانقلاب اسلامی است.
⭐️ اهمیت شناخت نهادها و جریانهای فعال در حوزه زنان، از موجهای مختلف فمینیستی فعال در جهان تا سازمان ملل که روزهای مختلفی در جهت حمایت از حقوق زنان تعیین و نامگذاری کرده است ازسویی، و درک ظرفیتهای روزهای زنان و مادران در کشورهای اسلامی و غیراسلامی برای ترویج و توسعه الگوی حقیقی زن از سویی دیگر، ما را بر آن داشت تا در چند فرسته آتی، مطالبی مرتبط با جریانها، مراسمها و ایام رسمی معطوف به زنان و مادران در کشورهای گوناگون را بهاشتراک بگذاریم.
⭐️ هدف از این فرستهها این است که بارقههایی فکری و نظری در اذهان کنشگران و فعالان بینالملل ایجاد شود تا از ظرفیتهای موجود برای معرفی الگوی حقیقی زنان و مادران در جوامع امروزین استفاده شود.
⭐️ توجه به جریانهای حامی حقوق زن از این حیث پراهمیت است که فعالان و مبلغان بینالملل در خلال فعالیتهای خود در سطح جهان، خواهناخواه با آنها مواجه و احیانا درگیر خواهند شد، و لذا باید برای تعامل یا تقابل با آنها اندیشه کرد و طرح و برنامهای منسجم داشت.
🔰 به امید خدا در فرستههای آتی در دو محور زیر به بحث و تبادل نظر خواهیم پرداخت:
🔅آشنایی با تقویم جهانی معطوف به زنان
🔅آشنایی با تقویم بزرگداشت روز مادر در کشورها و فرهنگهای مختلف
💐 میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و روز بزرگداشت مقام زن مبارک باد 💐
#افاده_تبلیغی
#اندیشکده_تبلیغ
👈 مؤسسه اطلس شیعه
☠ تروریسم و کنشگری دینی در عرصه بینالملل
🏴☠️ تروریسم (به فرانسوی: Terrorisme) که از آن در زبان فارسی با عنوان وحشتافکنی و هراسافکنی نیز یاد میشود، به استفاده غیرقانونی از خشونت و ارعاب و تهدید، بهخصوص علیه غیرنظامیان، برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی یا ایدئولوژیک اطلاق میگردد.
🏴☠️ مسلمانان در دهههای اخیر، همزمان با افزایش چشمگیر اقدامات تروریستی، بیشترین آسیب را از تندروی و تروریسم دیده و قربانیان اصلی آن بودهاند؛ چه اینکه یا تروریسم جان آنان را گرفته است و یا اقدامات تروریستی، وجهه اسلام و مسلمانان را در مجامع بینالمللی خدشهدار کرده است.
🇮🇷 جمهوری اسلامی ایران در طول سالهای متمادی همواره یکی از بزرگترین قربانیان تروریسم بوده است. این کشور تاکنون ۲۳ هزار نفر از شهروندان خود را در اقدامات تروریستی از دست داده است. از این تعداد، ۱۷ هزار نفر به دست منافقین ترور شدهاند.
🏴☠️ باید توجه داشت که ریشه تندروی و تروریسم لزوماً افراطگرایی دینی نیست، چنانکه این پدیده در بسیاری از کشورهای جهان به گروهها و جریانهای اجتماعی و سیاسی بازمیگردد.
🇺🇸 بنابر گزارش نهاد محاسب دولت آمریکا (جیایاو)، از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تا ابتدای سال ۲۰۱۷، راستگرایان افراطی که طیف گستردهای از گروههای سیاسی و اجتماعی آمریکا را دربر میگیرند، مسئول ۷۳ درصد از حملات تروریستی مرگبار در خاک آمریکا بودهاند. قربانی اکثر این حملات تروریستی، مسلمانان، سیاهپوستان و اقلیتهای نژادی بودهاند.
🏴☠ اقدامات تروریستی و افراطی درواقع شرارههای آتشی است که به دست بانیان تروریسم و در رأس آنها آمریکا و اسرائیل جنایتکار افروخته شده و امروزه دامان کشورهای سراسر دنیا را گرفته است. بازگشت بهظاهر مسلمانان تکفیری به کشورهای خود در اروپا و آمریکا و نفوذ این اندیشهها در میان مسلمانان مهاجر در سراسر دنیا، درواقع گوشهای از عواقب ایجاد داعش و فرقههای افراطی بوده است.
🇫🇷 براساس آمارهای سرویس اطلاعاتی فرانسه، تا ۸۰ درصد اقدامات رادیکال و تروریستی در این کشور، از پیروان «جماعت تبلیغ» سر زده است. این جماعت، یک سازمان مذهبی بینالمللی است که اخیرا فعالیتش توسط دولت روسیه ممنوع شد، و به گفته پیروانش با حدود صدمیلیون هوادار یکی از بزرگترین سازمانهای جهان است. در سال جاری، این جماعت صدمین سال تأسيس خود را جشن گرفت.
🏴☠ براساس دادههای این سرویس، از «جماعت تبلیغ» اغلب بهعنوان چتری بزرگ برای پوشش انواع گروهها و گروهکهای شبهنظامی و جنایتکار استفاده میشود. براساس برخی منابع اطلاعاتی غربی، «جماعت تبلیغ» درواقع یک گروه تروریستی نیست و «فقط» بهعنوان «اتاق پذیرش تروریسم» عمل میکند. در این راستا، پیروان این جماعت با نفوذ در مساجد و مدارس مذهبی، مسلمانان محلی را رادیکال و شبهنظامی میکنند، و بدین ترتیب، بدون اینکه خود مرتکب اقدامات تروریستی شوند، مسلمانان محلی را به صحنه جنگ میفرستند و قربانی میکنند.
👈 اتهامات مرتبط با تروریسم که همواره از سوی نهادها و مجامع بینالمللی به نهادهای ایرانی و اسلامی وارد میشود، از جدیترین چالشهای فعالیتهای تبلیغی در خارج از کشور بهشمار میآید. دریافت پول از ایران و ارتباط با این کشور (که با تبلیغات استکبار جهانی بهعنوان تروریسم دولتی معرفی میشود)، دعوت از افراد مرتبط با حزبالله لبنان و جبهه مقاومت، و حتی رفتوآمد به ایران و کشورهای حامی ايران، از جمله چالشها و مشکلاتی است مبلغان اسلامی و شیعی در عرصه بینالملل با آنها مواجهاند.
👈 در شرایطی که مجامع بینالمللی، مانند سازمان ملل و شورای امنیت، به ادعای مبارزه با تروریسم بسنده میکنند و در عمل اقدام درخوری در جهت مبارزه با تروریسم انجام نمیدهند، بایسته است که مجامع تصمیمساز حوزوی و فعالان بینالملل دراینباره همفکری و چارهاندیشی نمایند.
🏴 فرسته حاضر به مناسبت فاجعه تروریستی کرمان تقدیم نگاهتان شد. ما نیز ضمن محکوم کردن این حادثه تروریستی، به ملت شریف ایران و خانوادههای عزادار قربانیان تسلیت عرض نموده و از خداوند متعال برای مجروحان شفای عاجل طلب می نماییم 🏴
#اندیشکده_تبلیغ
#افاده_تبلیغی
👈 مؤسسه اطلس شیعه
🏵 بزرگداشت مقام زن در جهان امروز
📆 روز جهانی زنان
🔸 روز جهانی زنان (مطابق با 8 مارس) روزی بینالمللی است که با هدف تقویت و بزرگداشت دستاوردهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زنان جشن گرفته میشود. این روز که روزی کلیدی برای جنبشهای مرتبط با زنان است، نقش مهمی در جلب توجه افکار عمومی به موضوعاتی مانند برابری جنسیتی، خشونت علیه زنان، سوءاستفاده از زنان، حقوق باروری زنان و... دارد.
🔹 ظاهراً «روز زن» نخستین بار در 28 فوریه 1909 توسط حزب سوسیالیست آمریکا در شهر نیویورک ابداع و نامگذاری شد. در سالهای بعد، جنبشها و راهپیماییهایی در بزرگداشت این روز در اروپا شکل گرفت. از نتایج این جنبشها میتوان به دستیابی زنان شوروی به حق رأی (همزمان با انقلاب فوریه 1917) و شناسایی و تعطیلی 8 مارس بهعنوان روز زن در شوروی اشاره کرد. در ادامه، 8 مارس در بسیاری از کشورها بهصورت غیررسمی بهعنوان روز زن شناخته شد تا سرانجام در سال 1977 با تصویب سازمان ملل به یک روز جهانی تبدیل شد.
🔸 امروزه روز جهانی زنان در شماری از کشورهای جهان بهعنوان تعطیل رسمی شناخته میشود. ازجمله این کشورها میتوان به افغانستان، آنگولا، ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، بورکینافاسو، کامبوج، چین (فقط برای زنان)، کوبا، گرجستان، آلمان (فقط برلین)، گینه بیسائو، اریتره، قزاقستان، قرقیزستان، لائوس، ماداگاسکار (فقط برای زنان) اشاره کرد.
🔹 این روز در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی نیست، اما در سطح ملی گرامی داشته میشود. کشورهایی مانند استرالیا، کامرون، کرواسی، رومانی، بوسنی، بلغارستان، ویتنام و شیلی در این دسته قرار دارند.
🔸 در برخی دیگر از کشورها (مانند بلغارستان و رومانی) نیز این روز افزونبر روز زنان، بهعنوان روز مادر نیز شناخته میشود.
🎁 براساس فرهنگ عمومی بسیاری از کشورها، در این روز مردان با پیشکش گل و هدایا، بستگان و همکاران زن خود را مورد تقدیر و تکریم قرار میدهند. مثلاً مردان ایتالیایی با اهدای میموزاهای زرد (نوعی گل) به زنان، به ابراز احترام و محبت به آنان میپردازند.
🇺🇳 شعارهای سازمان ملل برای روز زنان
سازمان ملل متحد در چند دهه اخیر، زمینهها و شعارهایی برای روز زنان برگزیده است که برخی از آنها عبارتاند از:
● 2019 >>> برابر فکر کنید، هوشمندانه بسازید، و برای تغییر نوآوری کنید
● 2020 >>> "من برابری نسل هستم: تحقق حقوق زنان"
● 2021 >>> زنان در جایگاه رهبری: دستیابی به آیندهای بهتر در جهانی کرونایی
● 2022 >>> برابری جنسیتی، امروز برای فردایی پایدار
● 2023 >>> نوآوری و تکنولوژی در خدمت برابری جنسیتی.
📆 روز جهانی رفع خشونت علیه زنان
نخستین بار در کنفرانسی که در سال 1981 با حضور مدافعان حقوق زنان در بوگوتا، پایتخت کلمبیا، برگزار شد، 25 نوامبر بهعنوان روز جهانی رفع خشونت علیه زنان برگزیده شد. این نامگذاری متأثر از قتل وحشیانه خواهران میرابال (فعالان سیاسی اهل جمهوری دومینیکن) و در راستای تقویت و بزرگداشت عزم عمومی برای مبارزه با خشونت علیه زنان صورت پذیرفت. سالها بعد، سازمان ملل در 17 اکتبر 1999 این روز را بهعنوان روزی جهانی بهرسمیت شناخت و در تقویم خود ثبت کرد.
📆 روز جهانی دختر
در سال 2012 سازمان ملل 11 اکتبر را بهعنوان روز جهانی دختر برگزید. این شناسایی در راستای حمایت از فرصتهای بیشتر برای دختران و بالا بردن آگاهی درباره نابرابری جنسیتی، خشونت علیه زنان، ازدواج اجباری و کودکهمسری و... بود.
📆 روز جهانی زنان و دختران در علم
با وجود روز زن، روز رفع خشونت علیه زنان و روز دختر در تقویم جهانی، در 22 دسامبر 2015 سازمان ملل با رأی مجمع عمومی 11 فوریه را برای بزرگداشت نقش حیاتی زنان و دختران در عرصه علم و فناوری، بهعنوان روز جهانی زنان و دختران در علم بهرسمیت شناخت، و بدین ترتیب، زنان بیشترین سهم از تقویم سازمان ملل را از آن خود کردند.
💭 تأمل در تقویم زنان سازمان ملل و مطالعه پیامدهای عینی سیاستگذاریهای این سازمان روشن میسازد که این بهظاهر بزرگداشتها نهتنها به رفع تبعیض و تقویت جایگاه زنان خدمت شایانی نکرده، بلکه برعکس، به اهداف توسعهطلبانه غرب کمک کرده و نگاه جنسیتی به زنان را تقویت نموده است که شکلگیری جنبشهای فمینیستی، مانند جنبش آزادیخواه زنان کردستان، از جمله آنهاست.
این جنبش، به رهبری عبدالله اوجالان، از جنبشهای رادیکال مبارزه برای آزادی زنان است. اوجالان زن را بهعنوان اولین ملت به اسارت گرفته شده در تاریخ معرفی کرد و بر این باور بود که «تا زن آزاد نشود، جامعه آزاد نخواهد شد». او میگفت: «زن، زندگی، آزادی یعنی زن آزاد، سرزمین آزاد و حتی مرد آزاد». این اولین بار بود که شعار «زن، زندگی، آزادی» مطرح شد و بعدها به دیگر کشورها، ازجمله ایران نیز سرایت کرد.
#افاده_تبلیغی
#اندیشکده_تبلیغ
👈 مؤسسه اطلس شیعه
🕊 اصل مخاطبشناسی و رعایت حال مخاطب (بهخصوص تازهمسلمان) در تبلیغ (۱)
💠 مخاطبشناسی و روانشناسی مخاطب از ضروریات تبلیغ و دعوت است. براساس این اصل، مبلّغ باید ظرفیتهای روحی و روانی، فکری و فرهنگی، و خانوادگی و اجتماعی مخاطب را بهدرستی شناسایی کند، و متناسب با مختصات مخاطب با او تعامل نماید. به دیگر سخن، مبلّغ حرفهای کسی است که تعاملی سازنده و برآمده از شناخت تخصصی و دقیق با مخاطب داشته باشد، چه تنها در این صورت است که دستیابی به اهداف تبلیغ امکانپذیر خواهد بود.
💠 از مهمترین ابعاد مخاطبشناسی در تبلیغ دین، رعایت اصل تدریج در بیان معارف و احکام دینی است. بر این اساس، آوار کردن احکام و تکالیف دینی و اصرار بر تلقین معارف سنگین به مخاطب، از بزرگترین خطاهای روشی است که نهتنها مخاطب را به دین جذب نمیکند، بلکه در اکثر موارد تجاربی تلخ و دافع را در خاطره او ثبت مینماید، تجاربی که حتا ممکن است تصویری غیرعقلانی و مشمئزکننده از دین را در ذهن مخاطب بهجای گذارد.
📚 در کتاب گرانسنگ وسائلالشیعه فصلی با عنوان «استحباب الرفق علی المؤمنین» وجود دارد. در این فصل روایتی لطیف از امام صادق (ع) وارد شده که ربط و نسبتی وثیق با بحث جاری دارد و برای فعالان حوزۀ تبلیغ و دعوت بسیار مفید است:
⭐️ در این روایت، امام (ع) در پاسخ به برخی شیعیان که ضعف ایمان گروهی از مؤمنان را به باد انتقاد گرفته بودند، میفرمایند: از آنان بیزاری نجویید؛ چراکه ظرفیت ایمانی هریک از مسلمانان با دیگری متفاوت است.
⭐️ در ادامه، حضرت با بیان اینکه ایمان هفت بخش دارد و مؤمنان بر هفت قسماند (گروهی از یک، دستهای از دو، برخی از سه، دیگرانی از چهار، بعضی از پنج، افرادی از شش و نهایتا اقلیتی از هفت بخش ایمان برخوردارند) ظرفیتهای گوناگون ایمانی را بهرسمیت شناخته و ملاطفت و مدارا با آنان را توصیه کردند.
⭐️ امام صادق (ع) درادامه برای تبیین بهتر سخنانی که فرموده بودند، مثالی را برای حاضران در جلسه مطرح کردند:
🔸 مرد مسلمان و عابدی همسایهای مسیحی داشت. هرازگاهی مرد مسلمان از اسلام و زیباییهای مسلمانی برای همسایه مسیحی میگفت. پس از مدتی، در اثر این گفتگوها مرد مسیحی مسلمان شد.
🔹 چند روزی از مسلمانی مرد مسیحی نگذشته بود که در یکی از شبها، ساعتی مانده به سحر همسایه تازهمسلمان (که تازه ساعاتی از مسلمانیاش گذشته) با صدای درب خانه از خواب پرید و هراسان به پشت درب خانه رفت و پرسید: کیستی؟ پاسخ شنید که من فلانی (همسایهات) هستم. پرسید: این وقت شب چهکار داری؟ همسایه پاسخ داد: زود وضو بگیر و جامهات را بپوش تا برای نماز به مسجد برویم.
🔸 مرد تازهمسلمان مهیای مسجد شد و همراه با همسایه خود به مسجد رفت، درحالیکه تا طلوع فجر و اذان صبح وقت زیادی مانده بود! آنقدر نافله خواندند که وقت نماز صبح رسید. پس از نماز صبح، آنقدر دعا و تعقیبات خواندند که هوا کاملاً روشن شد. در این هنگام تازهمسلمان بیچاره خواست به خانه برگردد که همسایه از او پرسید کجا میروی؟ پاسخ داد نماز صبح را که خواندیم، به خانه میروم. همسایه گفت تا ظهر چیزی نمانده است، در مسجد بمان و خدا را عبادت کن تا ظهر داخل شود.
🔹 همین رفتوبرگشتها پس از نمازهای ظهر، عصر و مغرب نیز تکرار شد و هربار که تازهمسلمان بیچاره عزم بازگشت به خانه کرد، همسایه مسلمان مانعش شد. سرانجام دو همسایه پس از خواندن نماز عشا، مسجد را ترک کردند و به سوی خانه روانه شدند.
🔸 شب بعد پیش از سحر مرد مسیحی دوباره با صدای درب خانه از خواب بیدار شد، پشت درب رفت و پرسید کیست؟ همسایه پاسخ داد: منم. وضو بگیر و جامه بر تن کن تا به مسجد برویم. مرد مسیحی پاسخ داد: برو فردی بیکارتر از من را برای این دین پیدا کن، که من تنگدست و عیالوارم!
⭐️ پس از بیان این مثال، امام صادق (ع) به شاگردان رو کردند و فرمودند: «این مسلمان چنانکه خود آن مسیحی را مسلمان نمود، خود نیز از اسلام خارجش کرد!»
ادامه دارد...
✍ مهدی صادقی شهمیرزادی
📆 ۱۰ دیماه ۱۴۰۲
📌 ارجاعات:
حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، حسینی جلالی، محمدرضا، دوره ۳۰ جلدی، ج۱۶، ص۱۶۰، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۶.
👈مؤسسه اطلس شیعه
📚 مبلغان آلمانی در ایران
✍ نویسنده: آندراس والد بورگر
✍ مترجمان: علی رحمانی، سیدحسین رضوی، لادن مختاری
✝ مبلغان آلمانی در ایران، نوشته آندرآس والد بورگر، کتابی است که نخستین پژوهش مستقل درباره فعالیت میسیونرهای آلمانی در ایران را بازتاب میدهد. نویسنده در این کتاب به گزارش و بررسی طرحها، برنامهها، امیدها و سرانجام ناامیدی #میسیونرهای_انجمن_بازل در ایران در فاصله سالهای ۱۸۳۲تا ۱۸۳۶ میلادی پرداخته است.
✝ بخش عمده این کتاب، بر بازبینی و تحلیل اسناد باقیمانده از #میسیون_بازل متمرکز است؛ اسنادی که دربردارنده گزارشها، برنامهها و دستورالعملهای میسیونرهای مقیم ایراناند.
✝ در این پژوهش همچنین به شرایط خاص کشور ایران، نفوذ قدرتهای اروپایی و استعماری و نیز نحوه مواجهه میسیونرهای مسیحی با ایران و ایرانیان در اوایل قرن نوزدهم میلادی، براساس سفرنامههای بهجایمانده از آن دوره پرداخته شده است.
✝ اینکه میسیون آلمان در چه شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به فعالیت در کشور ایران که دین اسلام بر بسیاری از جنبههای فرهنگ و جامعه و سیاست آن تسلط داشته پرداخته است، از دیگر جستارهای این کتاب است.
✝ این اثر در سه فصل سامان یافته است:
🔻 ایران و منطقه قفقاز (ایران، توسعهطلبی روسیه و انگلستان، ایران در دهه ۱۸۳۰)
🔻 میسیونری در ایران ۱۸۳۷_۱۸۳۳ (اولین مرحله ورود به کشورهای اسلامی، آغاز میسیونری در ایران، آغاز تبلیغ در تبریز، طرح تشکیل میسیون کردها، اوج تبلیغات مذهبی در ایران در ۱۸۳۵، سرانجام میسیونری در ایران)
🔻 میسیون بازل و دنیای مشرقزمین.
💭 ویدا همراز در نقد این کتاب نوشته است:
آنچه در متن کتاب از اسناد #میسیون_بازل استخراج شده است، بهخوبی نشان میدهد که مبلغان آلمانی مستقر در ایران، برخلاف ادعاهای اولیه و تأکید ظاهری میسیون بر شناخت دقیق دین، زبان و فرهنگ جامعهای که برای تبلیغ مسیحیت به آن اعزام شده بودند، پیش از ورود به ایران و نیز پس از آن نتوانستند بر پیشداوریهای خود درباره مسلمانان و ایرانیان غلبه کنند... و در بعد اجتماعی نیز میسیونرهای بازلی نتوانستند آنچه را تبلیغ میکردند، در عمل به مرحله اجرا درآورند... درواقع مبلغان آلمانی نمیتوانستند احساس متفاوت مردم ایران به اروپاییان و مسیحیان بومی ایران را درک و از یکدیگر تفکیک کنند.
#کتاب_و_مقاله
👈 مؤسسه اطلس شیعه
🏪 Shia Books (your premier source of the best Shia Literature in the English Language)
🏪 فروشگاه کتب شیعه (منبع برتر بهترین کتب شیعه به زبان انگلیسی)
🔰 در کنار تألیف و چاپ کتاب، ایجاد مراکز و شبکههای پویا و بهروز برای گردآوری، دستهبندی و ارسال کتاب، یکی از زمینههای فعالیت دینی و فرهنگی بینالملل بهشمار میآید. امروزه علیرغم نیاز مبرم مخاطبان انگلیسیزبان به دسترسی آسان و ارزان به منابع شیعی باکیفیت، متأسفانه مراکز و شبکههای فعال در این حوزه بسیار معدودند. در این فرسته به معرفی یکی از مراکز توزیع کتب شیعی میپردازیم:
🏪 کتب شیعه فروشگاه اینترنتی بزرگی از کتب شیعی به زبان انگلیسی است. دفتر این فروشگاه اینترنتی در ایالت ولز جنوبی نو (NSW) در کشور استرالیا قرار دارد. این فروشگاه درحالحاضر صرفا به عرضه کتب کاغذی میپردازد، هرچند عرضه کتب الکترونیک و صوتی را در چشمانداز نزدیک خود دارد.
📚 فروشگاه کتاب شیعه درحالحاضر چندهزار عنوان کتاب را در دستهبندیهای زیر ارائه میدهد:
● قرآن و تفسیر
● عقاید و کلام
● کودکان
● ادعیه
● اخلاق و فلسفه اخلاق
● فقه و حقوق
● حدیث و تفسیر حدیث
● تاریخ
● عرفان و باطنگرانی
● حكومت و سياست اسلامی
● رشد زبانی
● فلسفه
● شعر
● جوانان
📬 این فروشگاه که یکی از مأمویتهای خود را عرضه کتاب با قیمت مناسب به جامعه شیعیان میداند، از همه نقاط دنیا سفارش کتاب دریافت میکند. براساس ادعای این فروشگاه، مرسولات در سطح کشور استرالیا نهایتاً در عرض یک هفته، و در سطح جهان نهایتاً در عرض یک ماه -بسته به موجودی انبار و لوکیشن مقصد- به دست مخاطبان خواهند رسید. جالب اینکه همه مرسولات این فروشگاه قابلیت ردیابی آنلاین (tracking) دارند.
💠 این مرکز توزیع کتاب، هدف و مأموریت خود را چنین تعريف کرده است:
🔅 هدف اول و منحصربهفرد ما افزایش شمار خوانندگان کتاب در جامعه شیعیان است. ما پروژهای کوچکیم که هدفمان عرضه آسان کتب شیعی باکیفیت با قیمتی ارزانتر به جامعه شیعیان در استرالیا و دیگر کشورهای جهان است. ما با همکاری با ناشرانی از استرالیا، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، کانادا و ایران، در پی آنیم که بهترینهای محصولات موجود را در اختیار شما قرار دهیم.
🔅 کتب باکیفیت شیعی که از علمای بزرگ شیعه به دست ما رسیده است، یک دارایی عظیم و بینظیر بهشمار میآید. ما در کتاب شیعه مشتاقیم که بخشی از این دارایی عظیم را به سواحل استرالیا منتقل کنیم! همچنین سخنرانیهای تخصصی ما برای مؤمنان در سراسر جهان قابل دانلود است.
🔅 دفتر ما در جنوب غربی سیدنی قرار دارد. ما محصولات خود را در سراسر استرالیا با قیمتهایی بسیار مناسب تحویل میدهیم. ما همواره به توسعه خزانه کتب خود میپردازیم. لذا چنانچه کتابی را که در پی آن هستید در میان کتب ما نیافتید، لطفاً به ما اطلاع دهید.
🌐 فروشگاه کتاب شیعه
🌐 تماس با فروشگاه
#معرفی_سایت
👈 مؤسسه اطلس شیعه
✡️ Jewish Agency for Israel
✡️ آژانس یهود برای اسرائیل
آژانس یهود برای اسرائیل که پیشتر با عنوان آژانس یهود برای فلسطین شناخته میشد، بزرگترین سازمان غیرانتفاعی یهودی در جهان است. این سازمان در سال ۱۹۲۹ بهعنوان شاخه عملیاتی سازمان جهانی صهیونیسم (WZO) تأسیس شد. این آژانس مهاجرت پراکندگان یهودی به سرزمین اسرائیل را تشویق میکند و بر ادغام آنها در دولت اسرائیل نظارت دارد.
در منوی وبسایت این آژانس پنج آیتم وجود دارد:
🕎 ما کیستیم؟
در این بخش توضیحاتی درباره پیشینه، چشمانداز و مأموریت اين آژانس ارائه شده است:
● ایجاد تغییر
ما از سال ۱۹۲۹ با اقدامات گوناگون کوشیدهایم که آینده یهودی درخشان و پویان را برای نسلهای آتی تضمین کنیم؛ اقداماتی همچون تأسیس سازماندهی دولت اسرائیل تا کاشت و پرورش بذر دوستی در میان جوامع یهودی جهان که بُعد جغرافیایی آنان از هم جدا کرده است.
● چشمانداز
چشمانداز ما یک ملت یهودی مصون، متنوع و شکوفاست که با میراث ما و تعهد ما به اسرائیل و شهروندان اسرائیلی متحد شدهاند.
● مأموریت
۱. فراهمسازی چارچوب جهانی مهاجرت یهودیان به اسرائیل (Aliyah)
۲. تضمین امنیت جهانی یهودیان
۳. تقویت هویت یهودی
۴. پیوند دادن یهودیان با اسرائیل و با یکدیگر
۵. رساندن صدای یهودیان به دولت اسرائیل برای کمک به شکلگیری جامعه یهودی
🕎 در داخل کشور مشارکت کنید
این بخش مخاطبان را به مشارکت در آژانس یهود دعوت میکند:
ما با اعزام فرستادگان اسرائیلی به جوامع سرتاسر ایالات متحده و تقویت مشارکت میان شهرها، به ساختن پلهای زنده به وطن مشترک خود [اسرائیل] میپردازیم.
🕎 در خارج از کشور مشارکت کنید
در نتیجه اقدامات آژانس یهود در گردآوری جوامع یهودی از سراسر جهان، خانواده جهانی ما در حال رشد است. شما هم در مأموریت ما سهیم باشید: درباره زندگی در اسرائیل بیاموزید، از طریق برنامههای داوطلبانه اقدام کنید، به آرمانی که با شما سخن میگوید کمک مالی کنید. ارتباط با شما آغاز میشود! نخستین گام را همینجا بردارید!
🕎 به اسرائیل مهاجرت کنید
در این قسمت راهنماییهای لازم برای مهاجرت به اسرائیل ارائه شده است:
● چه در حال برداشتن نخستین گامها برای مهاجرت هستید و چه صرفاً درباره امکان مهاجرت کنجکاوید، آژانس یهود برای راهنمایی درباره روند آمدن به خانه [اسرائیل] در خدمت شماست.
● فقط در سال ۲۰۱۸، ما با اطلاعات ضروری و نظام پشتیبانی خود به بیش از ۳۰.۰۰۰ یهودی (قبل، حین و بعد مهاجرت به اسرائیل) یاری رساندیم تا زندگی جدید خود را آغاز کنند. هرساله دهها هزار یهودی در سراسر جهان تصمیم میگیرند در اسرائیل زندگی کنند، و ما در خدمت تکتک این شهروندانیم.
● از کجا آغاز کنید؟ متخصصان مجرب ما در مرکز خدمات جهانی آماده پاسخگویی به پرسشهای شما هستند. همین امروز با آنها تماس بگیرید و پس از ثبت نام، از پشتیبانی آنان بهرهمند شوید:
۱. با آغاز فرآیند درخواست، مدارک خود را جمعآوری و ارسال کنید.
۲. ما شما را با یک مشاور مهاجرت به اسرائیل که شخصاً شما را در مراحل بعدی راهنمایی میکند، مرتبط خواهیم کرد.
۳. مدارک ویزا و مهاجرت خود را آماده کنید.
۴. پرواز یکطرفه رایگان به اسرائیل را ترتیب دهید.
● مشاوران متخصص ما آمادهاند تا شما را در دیگر زمینهها نیز یاری دهند. سؤال خود را فقط با یک تماس یا پر کردن فرم زیر بپرسید.
🕎 حمایت مالی کنید
در این بخش به راههای گوناگون حمایت مالی و لینکهای مربوط اشاره شده است:
هر یک دلار مهم است! باهم میتوانیم تغییر را رقم بزنیم!
●حمایت مالی شما از "آژانس یهود برای کمیته اسرائیل-آمریکای شمالی" (JAFINA) در جایی که بیشترین نیاز وجود دارد صرف خواهد شد. شما همچنین میتوانید انتخاب کنید که کمک مالیتان در کدامیک از برنامههای حیاتی آژانس یهودی که مورد حمایت ماست، صرف شود.
● راههای حمایت مالی در سه دسته کلی زیر قرار میگیرند:
۱. ارسال چک
۲. پرداخت آنلاین
۳. حمایت برنامهریزیشده
(توضیحات هریک از این راهها در صفحه مربوط آمده است)
🌐 وبسایت آژانس یهود
➖➖➖➖➖➖➖
📌 معرفی کتاب مرتبط
📚 آژانس یهود
✍ محمد عبدالرئوف سلیم (ترجمه کاظم نراقی)
این کتاب به بررسی فعالیتهای دستگاه اجرایی طرح صهیونیستی یهودی کردن فلسطین بههنگام قیمومیت انگلستان بر فلسطین پرداخته است. در بخشی از اینکتاب میخوانیم:
"آژانس یهود از زمان تشکیل در سال ۱۹۲۲ تا برپایی رژیم اسراییل فعالیت داشت. سپس دولت اسرائیل بیشتر وظایف آژانس یهود را به عهده گرفته است، درحالیکه آژانس، نقش جنبی در خارج از اسرائیل ایفا میکند. آژانس یهود نقش اصلی را در آمادهسازی برای تشکیل رژیم اسرائیل ایفا کرد، بدین ترتیب که با برخورداری از کمک دولت قیمومت، در زمینههای سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی فعالیت نمود".
➖➖➖➖➖➖➖
#مراکز_و_سازمانها
👈 مؤسسه اطلس شیعه
🕊 اصل مخاطبشناسی و رعایت حال مخاطب (بهخصوص تازهمسلمان) در تبلیغ (۲)
🔆 دستگاه روانی انسان بهگونهای طراحی شده است که در مواجهه با تغییرات دفعی و ناگهانی (مانند ازدست دادن عزیزان، مواجهه با چالشهای خانوادگی و حتی شنیدن ناگهانی خبری بسیار خوش) واکنش نشان میدهد. این واکنشها گاه چنان سخت و شدیدند که عوارض ناگوار جسمی و بحرانهای عمیق روانی برجای میگذارند.
🔆 برای پیشگیری از رویداد ایندست واکنشها و عوارض ناگوار، بایسته است با تمهید مقدمات و زمینهچینی روانی، عاطفی و منطقی، مخاطب را بهتدریج با محتوای تبلیغی روبهرو نماییم. در این صورت، فعالیت تبلیغی کمترین تنش و لطمه روحی و روانی را در مخاطب ایجاد خواهد کرد.
🔆 اصل تدریج در تشریع و ابلاغ دستورات الهی و نیز اصل انعطاف در اجرای احکام اسلامی، نشاندهندۀ توجه تام شارع مقدس به این ویژگی روحی و روانی انسان است. قرآن کریم در موارد متعدد، ازجمله در آیات تشریع تیمم، روزه و جهاد، به اصل نفی عسر و حرج اشاره کرده است.
🔆 بنابر فقه اسلامی، نفی عسر و حرج قاعدهای عمومی است که بر بسیاری از احکام اسلامی قابل تطبیق است. بر این اساس، اگر اجرای حکمی از احکام دینی به ایجاد مشقت شدید بینجامد، آن حکم موقتاً تعلیق، و حکمی دیگر جایگزین میگردد.
🔆 از جمله آیات قرآن که بر نفی عسر و حرج دلالت دارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
● «مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ» (مائده، ۶)
● «يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ» (بقره، ۸۵)
● «وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ» (حج، ۷۸)
💠 چنانکه به یاد دارید، در شماره پیشین این فرسته، نکتهای لطیف را از امام صادق (ع) درباره چگونگی سلوک مبلّغ با فرد تازهمسلمان تقدیم نگاهتان کردیم. در این شماره، به نقل علامه شرفالدین موسوی عاملی از مواجهه ایشان با تازهمسلمان لبنانی، بهعنوان مصداق امروزین سلوک معیار تبلیغی میپردازیم:
«روزی یکی از مسیحیان ثروتمند لبنان نزد من آمد و گفت:
- من میخواهم مسلمان شوم، وظیفهام چیست؟
- گفتم: دو رکعت نماز صبح و سه رکعت نماز مغرب بخوان.
- گفت: اما مسلمانان هفده رکعت میخوانند!
- گفتم: مسلمانی آنان مقداری قوی شده است. بنابر نقل تاریخ، پیامبر اسلام (ص) دو نماز صبح و عصر را برای تازهمسلمانان میخواندند. برای تو نیز که تازه مسلمان شدهای، انجام همین مقدار کافی است.
👈 این شخص تازهمسلمان بهتدریج به مسلمانی قوی مبدل شد، و با حضور در مساجد به اقامه نماز با دیگر نمازگزاران میپرداخت. ماه رمضان که فرا رسید، ایشان سراسیمه پیش من آمد و گفت:
- من هم باید روزه بگیرم؟
- گفتم: خیر، روزه بر کهنهمسلمانها واجب است. مسلمانان صدر اسلام نیز پس از اینکه مدت مدیدی از بعثت پیامبر (ص) گذشت، به روزه گرفتن مأمور شدند.
- گفت: میخواهم روزه بگیرم.
- گفتم: هر اندازه که آمادگی داری، بگیر.
👈 این روش مواجهه با آن تازهمسلمان لبنانی باعث شد که وی در سال بعد تمام ماه مبارک رمضان را روزه بگیرد. وی اکنون به یکی از مسلمانان قوی لبنان تبدیل شده است، نماز شبش ترک نمیشود و بخش معظمی از بودجههای جنوب لبنان را تأمین میکند».
💠 علامه شرفالدین در جایی دیگر عدم رعایت این رویکرد و روش تدریجی در تبلیغ دین را سبب گریز مردم از مبلّغان و اسلام دانسته و میگوید:
«یکی از مبلغّان را برای ارشاد گروهی از مسیحیان به یکی از شهرهای لبنان فرستادیم. آنها پس از اینکه با آموزههای اسلامی آشنا شده بودند، پرسیده بودند: اکنون که میخواهیم مسلمان شویم، باید چه کنیم؟ آن آقای مبلّغ گفته بود: ابتدا باید ختنه شوید!
این برخورد خطا چنان اثر معکوسی در آن گروه مسیحی بهجای گذاشت که آنان نهتنها مسلمان نشدند، بلکه آن مبلّغ را از خود راندند. درست است که «ختنه» یکی از احکام و آداب اسلامی است، اما مبلّغ باید ذوق و سلیقه داشته باشد، اقتضای حال را رعایت کند و احکام سهل و آسان و غیر مشمئزکننده را به تازهمسلمانان ارائه کند».
✍ مهدی صادقی شهمیرزادی
📆 ۱۰ دیماه ۱۴۰۲
📌 ارجاعات:
نشریه حوزه، ، دوره ٧، شماره ٣٩، تابستان ١٣٦٩، صفحه ٥٨-٣٥.
👈 مؤسسه اطلس شیعه