"تعهد و تخصص در نقد و آموزش هنر
و ادبیات"
یکی از مباحث جاری در میان منتقدان معناگرا، مبحث جایگاه تخصص ادبی و تعهد نویسنده یا شاعر است.
هرچند سخنگفتن دربارهی این موضوع به مجالی بیش از این نیاز دارد، قطعا باید پذیرفت که همزمانی تعهد و تخصص در در نقد و آموزش ادبیات هرچند به دشواری رخ نشان میدهد، بهترین راه نجات از این دوگانگی است.
با این حال باید پذیرفت که ادبیات پیش از تعهد به هر چیزی جز خود، نخست ادبیات است و به بهانهی تعهد نمیتوان آن را تا ساحت آثار عوامپسند یا صرفا آموزنده و معنامند فروکاست. تایید این نکته را در تقدم شاعربودن"والشعراء" بر "الا الذین آمنوا" در آیات پایانی سورهی شعراء و همچنین سخن امام علی (ع) دربارهی امروا اقیس و بزرگترین شاعر عرب بودن او، میتوان دید.
قلمزدن و خط کشیدن بر توانایی متخصصان ادبی غیر متعهد یا محدود کردن مرزهای تعهد اخلاقی و انسانی، چیزی جز به انحراف کشیدن ادبیات معناگرا نیست و سبب انحصارطلبی افراطی در ادبیات میشود. خواه این رفتار از جامعهی ادبیات انقلابی حمایت شود خواه از ادبیات مدعی روشنفکری.
احادیث زیر که از پایگاه حدیث شیعه نقل شده، در پایان میتواند این نکته را تایید کند که آموختن از کسانی که تخصص و دانش دارند، اما به اصول و تفکرات شما متعهد نیستند، فضیلتی برای مومنان و مدعیان ادبیات متعهد است و پیشی گرفتن از کلام و مرام بزرگان دین، مواجهه با این سخن معصوم(ع) است که نادان را نمیبینی مگر زیاده یا کمروی کند و همچنان سازگار با این عبارت است که "المتقدم لهم مارق والمتاخر عنهم زاهد واللازم لهم لاحق"
۴۳۶۹.عنه عليه السلام :الْحِكْمَةُ ضالَّةُ المُؤْمِنِ ، فخُذِ الحِكْمَةَ و لَو مِن أهلِ النِّفاقِ . ۱
۴۳۷۰.عنه عليه السلام :الحِكمَةُ ضالَّةُ كُلِّ مؤمنٍ ، فخُذوها و لَو مِن أفْواهِ المُنافِقينَ . ۲
۴۳۷۱.عنه عليه السلام :خُذِ الحِكمَةَ أنّى كانتْ ؛ فإنَّ الحِكمَةَ تَكونُ في صَدْرِ المُنافِقِ فتَلَجْلَجُ في صَدرِهِ حتّى تَخْرُجَ ، فتَسْكُنَ إلى صَواحِبِها في صَدرِ المؤمنِ . ۳
۴۳۷۲.عيسى عليه السلام :لَو وَجَدْتُم سِراجا يَتوَقَّدُ بالقَطِرانِ في لَيلَةٍ مُظلِمَةٍ لاسْتَضَأْتُم بهِ و لَم يَمْنَعْكُم مِنهُ رِيحُ نَتْنِهِ، كذلكَ يَنبغي لَكُم أنْ تأخُذوا الحِكمَةَ مِمَّنْ وَجَدْتُموها مَعهُ و لا يَمْنَعَكُم مِنهُ سُوءُ رَغْبَتِهِ فيها . ۴
۴۳۷۳.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :لا تُحَقِّرِ اللُّؤْلُؤةَ النَّفيسَةَ أنْ تَجْتَلِبَها مِن الكِبا الخَسيسَةِ ؛ فإنَّ أبي حَدّثَني قالَ : سَمِعتُ أميرَ المؤمنينَ عليه السلام يقولُ : إنّ الكَلِمَةَ مِن الحِكمَةِ لَتَتلَجْلَجُ في صَدرِ المُنافِقِ نِزاعا إلى مَظانِّها حتّى يَلْفِظَ بها، فيَسْمَعَها المؤمنُ فيكونَ أحقَّ بها و أهلها فيَلْقَفَها . ۵
۴۳۶۹.امام على عليه السلام :حكمت، گمشده مؤمن است؛ پس ، آن را، گر چه از منافقان، فرا گيريد .
۴۳۷۰.امام على عليه السلام :حكمت گمشده هر مؤمنى است. پس ، آن را فرا چنگ آوريد گر چه از دهان منافقان باشد .
۴۳۷۱.امام على عليه السلام :حكمت را هر كجا باشد فرا گيريد ؛ زيرا حكمت در سينه منافق مى باشد، و پيوسته ناآرام است تا از آن جا خارج شده در سينه مؤمن، در كنار همگنان خود آرام گيرد .
۴۳۷۲.مسيح عليه السلام :اگر چراغى بيابيد كه در دل شب با قطران مى سوزد، از نور آن بهره مى گيريد و بوى بد آن، مانع اين كار شما نمى شود ، همچنين شايسته است كه شما حكمت را در هر كه يافتيد، فرا گيريد و بى رغبتى او به آن، مانع شما نشود .
۴۳۷۳.امام زين العابدين عليه السلام :بيرون كشيدن مرواريدى گرانبها از ميان زباله هاى كثيف را كارى پست و حقير مشمار ؛ زيرا پدرم فرمود : شنيدم كه امير المؤمنين عليه السلام مى فرمايد : سخن حكمت آميز، به عشقِ قرار گرفتن در جايگاه واقعى خود، در سينه منافق بى تابى مى كند، تا آن گاه كه بيرون افكنده شود و مؤمن كه بدان سزاوارتر و شايسته تر است، آن را مى شنود و مى ربايد.
پ.ن.
۱.نهج البلاغة: الحكمة ۸۰ .
۲.. غرر الحكم : ۱۸۲۹ .
۳.نهج البلاغة : الحكمة ۷۹ .
۴.. بحار الأنوار: ۷۸/۳۰۷/۱ .
۵.بحار الأنوار : ۲/۹۷/۴۶ .
#ادبیات_و_نقد
#تعهد_ادبی
#تخصص_ادبی
#دکتر_محمد_مرادی
https://eitaa.com/sibenaranjiadabiat
https://eitaa.com/mmparvizan
"ادبیات دفاع مقدس/ ادبیات ایثار/ ادبیات پایداری/ ادبیات جهاد/ ادبیات جنگ"
یکی از مهمترین مقدمات نقد و آشنایی با آن، شناخت واژهها، اصطلاحات و القای معنای درست آنهاست. متاسفانه، گاه برخی منتقدان عوامگرا و در نقدهای روزنامهنگارانه، بیتوجه به اصول و مبانی این تفاوتها، دچار خطاهایی در کاربست واژهها و اصطلاحات و جابهجایی معنایی آن میشوند؛ خطایی که خواسته و ناخواسته، به تحریف و تخطئهی نقد و ساحت علمی آن میانجامد.
برای مثال، ممکن است در زبان نویسنده یا منتقدی، واژههایی چون "جنگ، جهاد، پایداری و ایثار و دفاع مقدس" و ادبیات متصل به آنها به جای یکدیگر بهکار رود، حال آنکه هریک از این واژهها محدوده و تعریف و معنایی خاص خود دارد؛ هرچند ممکن است مشترکاتی نیز در آنها بتوان دید.
برای مثال در هر سه گونهی ادبیات "جهادی، دفاعی و جنگ" نشانههایی از پایداری میتوان دید.
ادبیات پایداری مقولهای گسترده است که حتی محدود به انقلاب اسلامی، دین اسلام یا حتی گرایشهای مذهبی نمیشود و شیوههایی از آن را در ادبیات زنانه و ملیگرایانه و ضد استعماری یا حتی مادی میتوان دید. البته اگر ادبیات پایداری با صفاتی نظیر "ملی، اسلامی، انقلابی، شیعی و..." مقیّد شود، تعریفی محدود به آن خواهد داشت و از این منظر ادبیات پایداری اسلامی نیز با دیگر ادبیاتهای پایداری تفاوت دارد.
در کنار اصطلاح پایداری، واژهی ایثار مفهومی عمدتا اخلاقی_ انسانی و چیزی فراتر از مباحث حتی دینی است و با حسن و قبح اعمال سر و کار دارد. ادبیات مربوط به ایثار اسلامی، علاوه بر خاستگاه توحیدیاش که بر دیگر جنبهها غلبه دارد، ساحتهایی بسیار گسترده از حیات بشری را در بر میگیرد؛ چنانکه در سنت اسلامی و بر اساس احترام به خلقت و فطرت و انسانیت، علاوه بر ایثار عام در برابر برادر مومن، روایاتی بسیار از ایثار معصومان(ع) در برابر اهل کتاب و حتی کافران نقل شده است. بسیاری از اشعار و آثار سعدی و حافظ و مولوی و نظامی و عارفان اسلامی را بر اساس این نوع نگاه از ایثار میتوان تحلیل کرد که اگر با نگاهی محدود به آنها بنگریم، باید آنها را از قلمرو ادب اسلامی کنار گذاشت.
ادبیات جنگ اما ساحتی محدود به نبرد و توصیفات آن دارد و حتی از این زاویه با حماسه متفاوت است. در حماسه، ابعاد اسطورهای و تمدنی/ملی و کهنالگویانه، بیش از دیگر ساحتها اهمیت دارد؛ حال آنکه ادبیات جنگ در ساحتهای مختلف فردی/ جمعی، ملی/قومی/ مذهبی و سیاسی/اجتماعی/فرهنگیاش، بیشتر بیانگر شیوهی مواجههی خالقان با این پدیده است. متناسب با تفاوت تلقی و جهانبینی خالقان از جنگ نیز، تعریف و کارکرد این آثار ادبی متفاوت است و نمیتوان، از نویسندهی جنگ خواست، این مفهوم را در دایرهای محدود بگنجاند، مگرکه آن را به صفتهایی دیگر مقید کند، مثل جنگ دفاعی، جنگِ مقدس، جنگ مذهبی و ... .
ادبیات دفاعی ساحتی از جنگ را مطرح میکند که در آن تهاجم و دعوت به خونریزی آغازین جایگاهی ندارد. در ادبیات دفاعی چنانکه در نهضت عاشورا نیز دیده میشود، دفاع و مقاومت دربرابر هجوم و ظلم، فضیلتی برای مدافعان است. به همین دلیل است که در اصطلاح ادبیات دفاع مقدس، برای این دفاع جنبهی قدسی قائلیم. پس، ادبیات دفاع مقدس هیچگاه صفت "سیاه" نمیپذیرد، هرچند ادبیات جنگ میتواند سیاه باشد.
از این زاویه، لفظ دفاع مقدس مربوط به آثاری است که بیش از هجوم، جنبهی دفاعی جنگ را نشان دهد و قهرمانان آن، در مسیر حفاظت از امور مقدس دینی_ ملی گام بر میدارند و بر این اساس، اغلب آثار آفریده شده در چهاردههی اخیر، جزو آثار دفاع مقدس محسوب نمیشود. باید توجه داشت که ادبیات دفاع مقدس با ادبیات جهادی گاه مشترک و گاه متفاوت است، از آنجا که جهاد "در جایگاه یکی از فروع دین" نه هر جنگی را در بر میگیرد و نه صرفا دفاعی است، ادبیات جهادی نیز ساحتها و مرزهایی خاص خود دارد.
#محمد_مرادی
#ادبیات_پایداری
#ادبیات_جنگ
https://eitaa.com/mmparvizan
⭕️ فراخوان جشنواره ملی شعر مهدوی اقوام ایرانی🇮🇷
از سری برنامههای چهارمین جشنواره علمی، فرهنگی و هنری امامت و مهدویت.
🔹دانشگاه آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد 🔹
پذیرای اشعار مرتبط با فرهنگ انتظار و مهدویت از تمامی قومیتها و گویشهای ایرانزمین هستیم.
شرکت در جشنواره برای عموم آزاد است.
✅ مهلت ارسال آثار:
۱۰ دی ۱۴۰۳
✅ تاریخ اختتامیه جشنواره:
۱۷ بهمن ۱۴۰۳
✳️ سامانه همایش و ارسال اشعار:
https://emamat.iau.ir
🔹شماره هماهنگی:
۰۹۳۶۷۱۴۹۹۷۹
⭕️ مزایای شرکت در جشنواره:
۱. دریافت گواهینامه معتبر.
۲. چاپ اشعار در مجموعه اشعار برگزیده جشنواره.
۳. کسب جوایز.
🏆 جوایز جشنواره:
برگزیدگان اول:
۵۰ میلیون ریال.
برگزیدگان دوم:
۳۰ میلیون ریال.
برگزیدگان سوم:
۱۵ میلیون ریال.
♦️نشانی دبیرخانه:
یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت فرهنگی و دانشجویی.
هدایت شده از انجمن ادبی سیب نارنجی
پیچ
چکش
کلید
کفش
قفسه
فانوس
بیل
آجر
ساعت
عقربه
دستبند
صندلی
کتاب
مداد
سوزن
سبد
فنجان
قوطی
گنجه
قوری
گلدان
گیره
کولر
سهپایه
زمانسنج
چنگال
چاقو
چتر
صابون
میز
سطل
پاکت
یخچال
آنتن
اشیاء محسوس و ملموسند، برای بیان ناملموس و نامحسوس، میشه ازشون استفاده کرد.
جلوی همهی واژههای بالا بنویسین «عشق» یا هر کلمهی ذهنی دیگری که دوست دارین مثل روح، عقل و ...
ببینید چه موضوعهای نابی برای نوشتن پیدا میکنید.
انواع تمرینهای ترکیبسازی توی نوشتن خلاق به ما خیلی کمک میکنه.
من همیشه از این شیوه توی کلاسام استفاده میکنم و نتایج شگفتانگیزی میگیرم.
بعضی از این راهکارها رو گاهی بیان میکنم.
میتونین به این فهرست یه عالمه شیء دیگه هم اضافه کنین.
همین تمرین رو با حیوانات هم میشه انجام داد. اون وقت رسیدن به داستان کودک برای ما راحتتر میشه.
معصومه مرادی
#هنر_نوشتن_خلاق
تمرین نویسندگی
#انجمن_ادبی_سیب_نارنجی
https://eitaa.com/sibenaranji
تصویر منتشر شده از صفحه نویسنده ارجمند محمد رضا شمس که من خودم توفیق شاگردیشون رو داشتم.
جشن انتخاب نمایندگان جایزه آندرسن
سوال....
چرا یه نفر حتی از جناح ادبیات دینی یا مذهبی کودک در این جشن نیست؟
آیا میشه گفت همهش سیاسته؟(اگرچه بخش بزرگیاش سیاسی هست. هم در خلاف سیاستهای حکومت و هم به دلیل سیاستهای جهانی اهدای جوایز به نگاههای خاص)
آیا قلم دوستان مذهبی نیاز به بازبینی نداره؟
آیا وقتش نرسیده که دوستان به این فکر کنند که در نوع نوشتنشون از جهت تکنیک و نه محتوا نیازمند بازبینی هستد؟
آیا دوستان جهان اسلام نباید یک جایزه ادبی مستقل برای خودشون در حوزه ادبیات کودک و نوجوان تعریف کنند؟
آیا زمان اون نرسیده که ادبیات کودک چه در حوزه نظریه چه محتوا از نگاه غربگرایانه فاصله بگیره و به فرهنگ بومی ایرانی نزدیک بشه؟
اینها هشدارهای جدی هست برای ما و برای همه فعالان حوزه کودکی
معصومه مرادی
یا هو
یلدا سلام!
یلدا سلام! و آمدنت خوش!
یلدای سرد و تیرهی بیپایان
یلدایِ داغهای نمایان
یلدایِ گاه، دورِهمی، خندان
*
یلدا!
یلدا!
یلدا سلام!
یلدای هندوانه و شیرینی
یلدای فال حافظ
یلدای شاهنامه و کفبینی
یلدای بازی و هوس و آجیل
یلدای پرستارهی تزیینی
...
یلدای برف و سرما
یلدای سیب سرخ و انار و یخ
یلدای کو؟ کجاست؟_
آن روزهای کرسی و گرما
*
یلدا سلام و آمدنت خوش!
هرچند شهر ما
چندی است
مهمان شامِ ممتدِ یلداست
و قرنهاست که ننهسرما
اینجاست
*
یلدا سلام!
یلدای شام آخرِ زایش
یلدایِ " پس کجاست گشایش؟"
ای شامِ آفتاب و مسیح و صلح
ای وقت آرزو و نیایش!
یلدای صد گروه: تحمّل
آنسمت یکگروه: تجمل
پس تا بهکی دروغ و نمایش؟
*
در چشمهای من
یلدا پرندهای است که میخواند
بر شاخههای خیس زمستان
یلدا زن شکستهی غمگینی است
در چارراهِ پولپرستان
یلدا گرسنهای است که مینالد
در خلوت دلار بهدستان
*
این سو: یلدای باستانی محبوب
یلدای شادِ تا به ابد مطلوب
یلدای یک کُرور "ژنِ خوب"
آن سو:
یلدای سختجانی و شبکاری
یلدای رنجخواری و دشواری
یلدای درد و حسرت
یلدای بیپناهی و بیماری
...
یلدای "هِی زدن به درِ بسته"
یلدای بیترانهی بیپسته
یلدای نان خشک
یلدای قبض برق
یلدای مالیات نمیدانی از کجا
یلدای قسط بانک
یلدای " هر چقدر بپرسی
میگویمت که باز ندارم"
یلدای "دردهای دلم را
این روزها به کی بنگارم؟"
یلدای باز، مدرسه و آتش
یلدای داغ خون سیاوش
یلدای فقر پشت تورم
یا شام درد ممتد مردم
*
آن سمتتر ولی
یلدا حساب بانکی سرشاری است
که آرزوی مردم یک شهر
جا میشود در آن
یلدای میز و نفت
یلدای بودجه
یلدای جاودانهی خورشیدِ"خاوری"
یلدای چای "دبش"
یلدای پول مفت
یلدای بیصدا
یلدای چرت و قهقهه و خنده
در انجماد مجلس شورا
یلدای "بَه! چه خوشمزه شلغم
در ازدحام اینهمه بلغم"
یلدای جز دلار ندیدن
یلدای فحش و گمرک
یلدای خوردن و ترکیدن
*
یلدا!
یلدا!
یلدا سلام و آمدنت خوش!
اما
با این همه مصیبت طولانی
این شام را امید طلوعی هست؟
آیا
فردا که شد دلیل شروعی هست؟
#محمد_مرادی
#یلدا
#اعتراض
https://eitaa.com/mmparvizan
28.65M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
ریشهشناسی جشن شب چله یا یلدا
منابع
مقالۀ «یلدا» از دکتر پدرام جم، دوفصلنامۀ علمیپژوهشی جستارهای تاریخی، شمارۀ اول، بهار و تابستان، 1398
مقالۀ «آبریزگان و آذرجشن: انقلابین و تقویم دورۀ ساسانی» از دکتر پدرام جم، دوفصلنامۀ علمیپژوهشی پژوهشهای ایرانشناسی، سال ششم، شمارۀ یک، بهار و تابستان 1395.
@Worldmythsandepics
#یلدا #چله #شب_یلدا #شب_چله #ایران #جشن #شادی #بلندترین_شب_سال #ایران_باستان #فرهنگ_ایران #ایران_زمین #ایرانشهر #ایران_زیبا #ایران_بزرگ #آتش #اذرجشن #ابوریحان_بیرونی #آثارالباقیه #تولد #سریانی #آرامی #مسیح #دسامبر #کریسمس #فرهنگ #تاریخ_ایران #ایرانشناسی #پدرام_جم #مقاله #تحقیق #پژوهش #مهرداد_بهار #بهرام_فره_وشی #هاشم_رضی #مهر #خورشید #میترا #زایش #شب #تاریکی #اهریمن #دیو #آذر #اهوره_مزدا #گرما #روشنی
هدایت شده از نوبرانه... معصومه مرادی
پاییز رفت و شعرش
در قاب فصلها ماند
با رنگ زرد و سرخش
صد قصه بی صدا خواند
پر زد شبیه زاغی
بر بام و باغ و کوچه
پر کرد خانهها را
طعم خوش کلوچه
برداشت بقچهاش را
دیشب برای یکسال
یلدا رسید و آورد
هم شعر و قصه هم فال
امروز توی تقویم
آغاز فصل سرماست
این فصل تازه حتما
چون فصل قبل زیباست
معصومه مرادی