✅قسمتی از مقدمه کتاب : تذکره مآثر الباقریة ، به انضمام رساله اشعار مسجدیه - ویژگیهای سبکی تذکره - صفحه ۴۵] :
🔸️ #مکنیل در معرکه هرات به گفته ناسخ التواریخ دوبار و به روایت فارسنامه ناصری، سه بار #شاه جوان ایرانی و وزیر پیرش را فریفت و هر چند بار با اصرار اجازه خواست که برای ایجاد زمینههای تسلیم هراتیان و آشتی بین کامران میرزا و یارمحمدخان به اردوگاه یار محمد برود اما هر بار با وقت، کشی ایرانیان را در انتظار سوخت و حتی ده هزار تومان وجه نقد زر مسکوک از خود به خصم پرداخت و با پافشاری از آنها خواست قلاع خراب و لشکر منهزم خود را سریعاً بازسازی کنند. سپس دست خالی برمیگشت و اظهار تاسف میکرد.
دست آخر مهدیخان قراپاپا این تدلیس و تلبیس وی را به شاه گزارش داد و #محمد_شاه را خشمگین و آشفته ساخت شاه #مکنیل را از خود راند و از لشکر نیز اخراج کرد [۱].
وزیر مختار مطرود و مغضوب نیز به سرعت به یکی دیگر از زیردستان #انگلیسی به نام استرودات دستور داد به تهدید #شاه و تقویت افغانها ادامه دهد و خود از این که در درون به هدفش کاملاً دست یافته بود شادمان به تهران آمد و از راه زنجان به آذربایجان رفت.
او از، زنجان نامه ای مشتمل بر ۹۵۰ کلمه به #سید_شفتی در اصفهان نوشت. [۲]
#سید نیز جوابی دندان شکن در ۲۴۰۰، کلمه برایش فرستاد اما زمانی پاسخ #مکنیل داده شد که سیاست او کارگر افتاده بود.
سربازان انگلیسی در ماه ششم ژوئن ۱۸۳۸م مطابق ۱۲۵۴ ق جزیره خارک را تصرف کرده بودند و #شاه مجبور، شد محاصره هرات را رها کند و برگردد چون با تجهیزاتی معادل پانصد غلام سپاهی (Sepoy ) از مستعمره هند و دو توپ شش پاندی خارک را اشغال کرده بودند و دسترسی آنها به هرات کاملاً ساده شده بود [۳] .
در کتاب مفصل #بیان_المفاخر اشارتی کوتاه به این #مراسله رفته است [۴] نامه و پاسخ حیاتی و در عین حال فخیم است نیرنگ و دورنگی فرستاده #انگلیس و در مقابل دل پاک و استوار و سلیم قاطعیت و آگاهی #سید_شفتی نیز از جای جای نامه پیداست سید» در علوم ادبیه نیز برخلاف بسیاری از فقها دست داشت و آن چه از نوشتههای فارسی او در دست است منافی سبک نسبتاً پخته و منشیانه نامه نیست». [۵]
بعید مینماید که پاسخ این مراسله به قلم خود سید نباشد.
به هر حال این پیام پاسخ پیش از هر چیز مبین حشمت و نفوذ #سید_شفتی است که بخشی از آن میتواند ناشی از همان حساب باشد که #فتحعلی_شاه از عالمان دینی به ویژه #سید_شفتی میبرد و قبلاً ذکری از آن به میان آمد
----------
[۱]: سفرنامه چهار فصل، ص ۵۹۰
[۲]: او که میدانست شاه از این نامه آگاه میشود با این کار قصد داشت #سید_شفتی را به دخالت در سیاست #محمد_شاهی بکشد و او را از #هرات بازدارد ، چون همه میدانستند که رابطه صدراعظم حاجی #میرزا_آغاسی با سید – به دلیل انتساب به #تصوف و بی اعتنایی حاجی به عالمان بزرگ - شکر آب است.
[۳]: ع، امانت، پیشین، ص ۱۳۹
[۴]: بیان، المفاخر، ج ۱ ص ۸۹-۱۸۸ این پیام و پاسخ در صفحات ۳۹ - ۱۲۸ سیاستگران ۰۰۰، ج ۲، آمده است محمود طلوعی نیز خلاصه و قسمتهایی از این نامه و پاسخ را آورده هفت پادشاه، ج ۱، صص ۹۶ - ۲۸۶) تفصیل و تحلیل عالمانه آن در مقاله ع امانت نیز آورده شده است، پیشین، صص ۵۱ - ۱۱۱).
[۵]: امانت پیشین ص ۱۲۱ از نوشتههای معروف او در ادبیات عرب، الحليه اللامعه است که همان حواشی و تعلیقات بر کتاب سیوطی است. از آثار فارسی او نیز رساله مبسوط تحفه الابرار و همچنین رساله سوال و جواب است.
ارسال شده توسط کتابخوان قائمیه
https://www.ghbook.ir/Book/18433