✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۸ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ پیش از این که این سخن را شرح بدهیم به سراغ روایتى مى‌رویم که قاضى نعمان مغربى در کتاب شرح الاخبار آورده است. 🔺 او مى‌گوید: على (علیه السلام) از #صفین بازگشته بود و در مسجد مشغول بیان خطبه‌اى بود که یک نفر از گوشه مسجد شعار «لا حُکْمَ إلاَّ لِلّهِ» را سر داد. امام (علیه السلام) سکوت کرد و پاسخى نداد. مقدارى گذشت نفر دومى همین شعار را از گوشه دیگر سر داد. باز امام (علیه السلام) اعتنایى نکرد. سرانجام جمعى (از #خوارج که در مجلس حضور داشتند) با هم این شعار را سردادند. امام (علیه السلام) فرمود: این سخن #حقى است که #اراده_باطل از آن شده است. ما سه امتیاز به شما (خوارج) مى‌دهیم: شما را از شرکت در مساجد و نماز خواندن (با ما) باز نمى‌داریم و تا زمانى که (با ما) هم دست باشید سهم شما را از بیت‌المال مى‌دهیم و اگر آغازگر جنگ نباشید ما آن را آغاز نخواهیم کرد، سپس فرمود: «گواهى مى‌دهم به خدا سوگند پیامبر راستگو از فرشته وحى روح‌الامین به من خبر داد که گروهى از شما چه کم باشد چه زیاد بر ما خروج نمى‌کند مگر این که مرگشان به دست ما خواهد بود». 💠 توضیح: همان طور که اشاره شد، امام (علیه السلام) این کلام را بعد از جنگ صفین و پس از داستان حکمین ایراد فرمود. با این که داستان حکمیت بر امام (علیه السلام) تحمیل شد ولى جمعى که بعداً به عنوان #خوارج نامیده شدند بر امام (علیه السلام) خرده گرفتند که چرا مسئله #حکمیت را پذیرفته است با این که که قرآن مجید مى‌گوید: «حکم مخصوص خداست». این در حالى است جمله پیش گفته که در سه جاى از قرآن آمده با قرائنى که قبل و بعد از آن است هیچ گونه ارتباطى به ادعاى خوارج ندارد. ✨ قرآن در سوره «انعام» آیه ۵۷ خطاب به پیغمبر(صلى الله علیه وآله) مى گوید: «(بگو من دلیل روشنى از پروردگارم دارم ولى شما آن را تکذیب کرده‌اید. آنچه شما (از عذاب الهى) درباره آن شتاب مى‌کنید در اختیار من نیست، حکم و فرمان تنها از آنِ خداست حق رااز باطل جدا مى‌کند و او بهترین جداکننده (حق از باطل) است». 🔸 در آیه ۴۰ از سوره «یوسف» نیز در پاسخ بت‌پرستان که اسم‌هاى بى مسمایى را بر بت‌ها نهاده بودند مى‌فرماید: «آنچه غیر از خدا مى‌پرستید، جز اسم‌هایى (بى مسمّا) که شما و پدرانتان آنها را (خدا) نامیده‌اید، نیست؛ خداوند هیچ دلیلى بر آن نازل نکرده، حکم تنها از آن خداست،فرمان داده که غیر از او را نپرستید. این است آیین ثابت و پایدار، ولى بیشتر مردم نمى‌دانند». ✅ روشن است که حکم در این آیه اشاره به فرمان الهى در امر #توحید و #مبارزه با #شرک و مانند آن است. 🔹 همچنین در آیه ۶۷ سوره «یوسف» از زبان یعقوب پیغمبر مى‌گوید: «(و (به هنگام حرکت، یعقوب) گفت: پسران من! همگى از یک در وارد نشوید، بلکه از درهاى مختلف وارد گردید (تا توجه مردم به سوى شما جلب نشود)، و (من با این دستور،) نمى‌توانم تقدیر حتمى الهى را از شما دفع کنم! حکم و فرمان، تنها از آنِ خداست! بر او #توکّل کرده ام، و همه متوکّلان باید بر او توکّل کنند!». #حکم در این آیه نیز اشاره به این است که اگر من به سراغ عالم اسباب مى‌روم و به شما دستوراتى مى‌دهم تا گرفتار چشم‌زخم یا توطئه مخالفان نشوید، باید بدانید که #مسبب‌الاسباب حقیقى خداست و باید به او توکل کنید. ✨ قرآن مجید در مسئله اختلاف دو همسر با یکدیگر دستور مى‌دهد که حَکَمى از سوى مرد و حَکَمى از سوى زن انتخاب شود تا بنشینند و تصمیم #عادلانه‌اى بگیرند و به اختلاف میان آنها پایان دهند. اصولاً کار تمام قضات حَکَمیت براى رسیدن به دعاوى و فصل خصومت است، آیا هیچ عاقلى مى‌گوید: خداوند باید در محکمه قضاوت بنشیند و براى فصل خصومت و رسیدن به دعاوى مردم حکم کند؟ و یا این که اگر اختلافى بین زن و شوهر پیدا شد، خداوند بیاید و تصمیم عادلانه‌اى درباره آنها بگیرد و یا این که امر حکومت بر مسلمانان را خدا بر عهده بگیرد؛ فرمانده جنگ و صلح او باشد، غنائم را او تقسیم کند؟ آرى باید این کارها به دست انسان‌هاى #آگاه و #عادلى صورت گیرد که در تمام موارد بر طبق #احکام_الهى و فرمان و دستورات او حکم کنند، بنابراین حکم به معناى #حَکَمیت براى رفع اختلاف که خوارج مى‌پنداشتند هرگز در قرآن مجید به خدا نسبت داده نشده است و این مطلب به قدرى روشن است که نیاز به توضیح ندارد. 🔹 احکامى که در قرآن مجید آمده به صورت قوانین کلى است که به دست رسول اکرم (صلى الله علیه وآله) و اولى‌الامر براى اجرا داده شده است و در اختلافات به دست قضات و مأمورانى که از طرف آنها براى اجراى احکام برگزیده شده‌اند. 🔺 هیچ عاقلى نمى‌گوید خدا باید حد سرقت یا حد زنا را بر کسانى که مستحق‌اند اجرا کند. هیچ کس نمى‌گوید که در اختلاف حقوقى و خانوادگى که میان افرادى معین یا بین چند قبیله یا خانواده است، خداوند بیاید و قضاوت و فصل خصومت کند. ✅ البته خداوند احکام کلى و قوانی