✅ شرح حکمت ۱۷۳ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ بعضى از مسائل #بدیهى است و به همین دلیل مورد اختلاف نیست اما بسیارى از مسائل نظرى پیچیده و آراء مختلفى در آن اظهار شده است. 🔺 در این گونه مسائل #هرگز نباید انسان به #تنهایى تصمیم‌گیرى کند بلکه عقل مى‌گوید: "باید #آراى دیگران را به ضمیمه #استدلالات آنها بررسى کند تا بتواند آنچه را به #حقیقت نزدیک‌تر است انتخاب نماید." ❇️ همان چیزى که قرآن مجید به آن دستور داده مى‌فرماید: «پس بندگان مرا بشارت ده. همان کسانى که سخنان را مى‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروى مى‌کنند، آنان کسانى هستند که خدا هدایتشان کرده و آن‌ها خردمندانند». 💠 بر این اساس حکما و متکلمان و فقهاى ما همواره در مسائل نظرى نخست به #نقل_اقوال می‌پردازند و در کنار هر قول #دلیل_طرفداران آن را ذکر مى‌کنند، سپس از بررسى مجموع آن‌ها ضعف‌ها و قوت‌ها ظاهر مى‌شود و آن قول را که از همه #برتر مى‌بینند انتخاب مى‌کنند. حتى گاه اقوال کسانى که اختلاف مذهبى با آنها دارند نیز در برابر خود قرار داده و دلیلشان را بررسى مى‌کنند. 🔺 این همان روشى است که در بسیارى از علوم از جمله علم فقه از قدیم میان جمعى از دانشمندان متداول بوده و امروز نام «فقه مقارن» بر آن مى‌نهند و مثلاً پیروان مکتب اهل بیت آراء مذاهب چهارگانه اهل‌سنت و دلائل آنها را نیز بررسى مى‌کنند و از مقارنه آنها با آنچه از مکتب اهل‌بیت آموخته‌اند به نقاط قوت و ضعف آراء مختلف آشنا مى‌شوند. 🔸 البته یکى از طرق آشنایى با آراى دیگران به #مشورت_نشستن است ولى کلام امام(علیه السلام) در اینجا منحصراً ناظر به مشورت نیست، بلکه هر گونه بررسى آراى دیگران را شامل مى‌شود. 🔹 این گفتار حکیمانه از یک سو هشدارى است به افراد #متعصب و #لجوج و #صاحبان_استبداد در رأى که گاه حاضر نیستند حتى سخنان دیگران را بشنوند تا چه رسد که اگر آن‌ها را صحیح دیدند بپذیرند و از سوى دیگر مسئله #آزادى و #سعه‌صدر را در مسائل علمى روشن مى‌سازد که از چهارده قرن پیش براى ما به یادگار مانده است؛ آن روز که نه سخنى از علم مقارن بود و نه حریت در بررسى آراء و نه احترام به افکار دیگران. ✨ شبیه این گفتار حکیمانه در کتاب "من لا یحضره الفقیه" از آن حضرت نقل شده که به فرزندش محمد بن حنفیه مى‌فرماید: «آراى عالمان یکى را در کنار دیگرى قرار ده سپس آن رأى را که به #حقیقت نزدیک‌تر و از #خطا دورتر است انتخاب کن». 💠 همان گونه که قبلاً در ذیل حکمت ۱۶۱ گفتیم این معنا در غررالحکم به شکل دیگرى از آن حضرت نقل شده است: «شایسته است که انسان #عاقل آراء سایر عقلا را در کنار رأى خود قرار دهد و علوم حکیمان را به علم خود بیفزاید (و برترین را انتخاب کند)». ✅ به همین جهت از #استبداد_به_رأى در روایات اسلامى شدیداً #نکوهش شده است. 🔸 در دنیاى امروز نیز به این مسئله اهمیت فراوان داده مى‌شود که براى رسیدن به رأى صحیح نظرخواهى مى‌کنند و آراء مختلف را از صاحب نظران جمع مى‌کنند و آن‌ها را در برابر هم قرار مى‌دهند تا از این طریق به آنچه صحیح‌تر است نائل شوند. 🔺 اگر دنیا، امروز به این مسئله رسیده، پیشواى بزرگ اسلام، امیرمؤمنان على(علیه السلام)، چهارده قرن پیش آن را بیان فرموده است. @syed213

✨ ناگفته پیداست کسى که به مقام ریاست مى‌رسد خواه ریاست #معنوى باشد یا #مادى 1⃣ اولا با #مخالفت‌هایى از سوى #رقیبان روبرو مى‌شود 2⃣ و از سویى دیگر #انتظارات و #توقعات بسیار از سوى #مردم در برابر او آشکار مى‌گردد و براى انجام امور خود نیاز به همراهان و مشاورانى دارد که گاه از آنها خطاها و گاه خیانت‌هایى سر مى‌زند. 3⃣ اضافه بر همه این‌ها گاه مشکلاتى ناخواسته و غیرمنتظرانه براى حوزه ریاست او به وجود مى آید. ✅ در برابر این امور اگر داراى #سعه‌صدر و #تحمل_بسیار و #بردبارى_توأم_با_تدبیر و #خونسردى_همراه_با_شجاعت نباشد ادامه کار براى او بسیار #مشکل خواهد شد. ❇️ به همین دلیل مولا در میان تمام ویژگى هایى که یک رئیس باید داشته باشد روى #سعه_صدر انگشت گذاشته‌اند. 👌🏻 نمونه کامل آن را در زندگى پیغمبر اسلام (صلى الله علیه وآله) مى‌توان دید و یکى از روشن‌ترین مصادیق آن #داستان_فتح_مکه است که بعد از پیروزى بر بت‌پرستان مکه انواع جنایت‌ها را درباره خود پیغمبر (صلى الله علیه وآله) و خاندان و دوستان او روا داشته بودند و از هیچ تلاش و کوششى براى نابودى آنها فروگذار نکرده بودند. در آن روز تاریخى که آتش انتقام در درون بسیارى از صحابه پیامبر زبانه مى‌کشید، آن حضرت فرمان عفو عمومى صادر و همه را آزاد کرد و فرمود: امروز روز رحمت است نه روز انتقام. نیز بارها اتفاق افتاد که افرادى با خشونت زیاد با پیامبر(صلى الله علیه وآله) روبرو شدند به گونه اى که بعضى از اصحاب انتظار داشتند پیغمبر (صلى الله علیه وآله) فرمان قتل آنها را صادر کند. آن حضرت با محبت و عطوفت آن مخالفان لجوج و عنود را آرام ساخت. 🔺 در زندگى امیرمؤمنان على (علیه السلام) و ائمه معصومین نیز این صحنه‌هاى فراوان دیده مى‌شود...👇🏻👇🏻👇🏻 1⃣ محبتى که على(علیه السلام) درباره قاتل خود در واپسین ساعات عمرش ابراز کرد همه جا معروف است. 2⃣ علامه مجلسى(رحمه الله) در بحارالانوار درباره گفت‌وگوهاى امیرمؤمنان على(علیه السلام) با خوارج چنین نقل مى‌کند که روزى یکى از خوارج وارد مسجد شد در حالى که یاران على(علیه السلام) در اطراف او بودند فریاد زد: «حکم فقط براى خداست، هرچند #مشرکان کراهت داشته باشند. (اشاره به این که چون شما مسئله حکمیت بشر را پذیرفته اید در راه شرک گام گذاشته اید)» مردم رو به سوى او کردند. او دوباره فریاد زد: «حکم مخصوص خداست هرچند کسانى که #به #سوى_من_نگاه_مى‌کنند کراهت داشته باشند». على(علیه السلام) سر مبارکش را بلند و متوجه او شد. او بار سوم فریاد زد: «حکم مخصوص خداست، هرچند #على کراهت داشته باشد». امام(علیه السلام)با خونسردى در جواب او فرمود: «على هرگز کراهت ندارد که حکم مخصوص خدا باشد». سپس اضافه فرمود: «من منتظر حکم خدا درباره شما هستم». ✅ این نکته در اینجا شایان توجه است که گاه مسئله سعه‌صدر با #مسامحه و #سهل‌انگارى #اشتباه مى‌شود در حالى که هر کدام جایگاه خاص خود را دارد؛ 🔹 سعه صدر آن است که براى انجام مدیریت صحیح گاه انسان لازم است موضوعاتى را ندیده بگیرد و #خویشتن‌دارى نشان دهد و در مقام سختگیرى بر نیاید و به خطاکار #فرصت دهد تا خویشتن را اصلاح کند. 🔹 ولى مسامحه و سهل انگارى این است که انسان مدیریت صحیح را رها کند و در برابر حوادث و اشخاص خطاکار #سستى و #بى‌تدبیرى نشان دهد، ✅ بنابراین #سعه‌صدر به #مدیریت_صحیح باز مى‌گردد و #مسامحه به #ترک_مدیریت_صحیح و تفاوت این دو آشکار است. @syed213