✅ شرح حکمت ۱۷۳ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ بعضى از مسائل #بدیهى است و به همین دلیل مورد اختلاف نیست اما بسیارى از مسائل نظرى پیچیده و آراء مختلفى در آن اظهار شده است. 🔺 در این گونه مسائل #هرگز نباید انسان به #تنهایى تصمیم‌گیرى کند بلکه عقل مى‌گوید: "باید #آراى دیگران را به ضمیمه #استدلالات آنها بررسى کند تا بتواند آنچه را به #حقیقت نزدیک‌تر است انتخاب نماید." ❇️ همان چیزى که قرآن مجید به آن دستور داده مى‌فرماید: «پس بندگان مرا بشارت ده. همان کسانى که سخنان را مى‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروى مى‌کنند، آنان کسانى هستند که خدا هدایتشان کرده و آن‌ها خردمندانند». 💠 بر این اساس حکما و متکلمان و فقهاى ما همواره در مسائل نظرى نخست به #نقل_اقوال می‌پردازند و در کنار هر قول #دلیل_طرفداران آن را ذکر مى‌کنند، سپس از بررسى مجموع آن‌ها ضعف‌ها و قوت‌ها ظاهر مى‌شود و آن قول را که از همه #برتر مى‌بینند انتخاب مى‌کنند. حتى گاه اقوال کسانى که اختلاف مذهبى با آنها دارند نیز در برابر خود قرار داده و دلیلشان را بررسى مى‌کنند. 🔺 این همان روشى است که در بسیارى از علوم از جمله علم فقه از قدیم میان جمعى از دانشمندان متداول بوده و امروز نام «فقه مقارن» بر آن مى‌نهند و مثلاً پیروان مکتب اهل بیت آراء مذاهب چهارگانه اهل‌سنت و دلائل آنها را نیز بررسى مى‌کنند و از مقارنه آنها با آنچه از مکتب اهل‌بیت آموخته‌اند به نقاط قوت و ضعف آراء مختلف آشنا مى‌شوند. 🔸 البته یکى از طرق آشنایى با آراى دیگران به #مشورت_نشستن است ولى کلام امام(علیه السلام) در اینجا منحصراً ناظر به مشورت نیست، بلکه هر گونه بررسى آراى دیگران را شامل مى‌شود. 🔹 این گفتار حکیمانه از یک سو هشدارى است به افراد #متعصب و #لجوج و #صاحبان_استبداد در رأى که گاه حاضر نیستند حتى سخنان دیگران را بشنوند تا چه رسد که اگر آن‌ها را صحیح دیدند بپذیرند و از سوى دیگر مسئله #آزادى و #سعه‌صدر را در مسائل علمى روشن مى‌سازد که از چهارده قرن پیش براى ما به یادگار مانده است؛ آن روز که نه سخنى از علم مقارن بود و نه حریت در بررسى آراء و نه احترام به افکار دیگران. ✨ شبیه این گفتار حکیمانه در کتاب "من لا یحضره الفقیه" از آن حضرت نقل شده که به فرزندش محمد بن حنفیه مى‌فرماید: «آراى عالمان یکى را در کنار دیگرى قرار ده سپس آن رأى را که به #حقیقت نزدیک‌تر و از #خطا دورتر است انتخاب کن». 💠 همان گونه که قبلاً در ذیل حکمت ۱۶۱ گفتیم این معنا در غررالحکم به شکل دیگرى از آن حضرت نقل شده است: «شایسته است که انسان #عاقل آراء سایر عقلا را در کنار رأى خود قرار دهد و علوم حکیمان را به علم خود بیفزاید (و برترین را انتخاب کند)». ✅ به همین جهت از #استبداد_به_رأى در روایات اسلامى شدیداً #نکوهش شده است. 🔸 در دنیاى امروز نیز به این مسئله اهمیت فراوان داده مى‌شود که براى رسیدن به رأى صحیح نظرخواهى مى‌کنند و آراء مختلف را از صاحب نظران جمع مى‌کنند و آن‌ها را در برابر هم قرار مى‌دهند تا از این طریق به آنچه صحیح‌تر است نائل شوند. 🔺 اگر دنیا، امروز به این مسئله رسیده، پیشواى بزرگ اسلام، امیرمؤمنان على(علیه السلام)، چهارده قرن پیش آن را بیان فرموده است. @syed213

✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۱ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ امام (علیه السلام) در این گفتار نورانى چهره‌ی واقعى دنیا را به همگان نشان داده و از بی‌وفایى و ناپایدارى و مشکلات گوناگون آن سخن مى گوید؛ سخنى که از جان مولا برخاسته و بر جان مى‌نشیند. 💠 حضرت در آن به شش نکته مهم اشاره کرده است: 1⃣ نخست مى‌فرماید: «انسان در این دنیا هدفى است که تیرهاى مرگ همواره به سوى او نشانه‌گیرى مى‌کند و ثروتى است که مصائب، در غارت آن شتاب دارند و بر یکدیگر سبقت مى‌گیرند» (إِنَّمَا الْمَرْءُ فِی الدُّنْیَا غَرَضٌ تَنْتَضِلُ فِیهِ الْمَنَایَا، وَنَهْبٌ تُبَادِرُهُ الْمَصَائِبُ). 🔺 «غرض» به معناى هدفى است که به آن تیر مى‌اندازند و «تَنْتَضِلُ» از ریشه «نضل» (بر وزن عزل) به معناى غلبه در مبارزه و «منایا» جمع «منیة» به معناى مرگ است. 🔸 جالب اینکه در این عبارت انسان به دو چیز تشبیه شده؛ 🔹 یکى هدفى که تیراندازان آن را نشانه مى‌گیرند 🔹 و دیگر سرمایه‌اى که غارتگران آن را چپاول مى‌کنند. 🔺 انسان آن هدف است و عوامل مرگ‌زا تیرهایى که به سوى او پرتاب مى‌شوند. وجود انسان و استعدادهاى فراوان او همان سرمایه عظیمى است که مصائب مختلف به غارت آن مى‌پردازند و به همین دلیل #آرامش_واقعى هرگز در این زندگى دیده نمى‌شود. 🔺 چگونه انسانى مى‌تواند آرامش داشته باشد در حالى که دشمنانى از اطراف، او را نشانه گرفت‌ اند و غارتگرانى اطراف خانه او جمع شده‌اند. 2⃣ در دومین نکته که در واقع تکمیل‌کننده نکته پیشین است مى‌فرماید: «همراه هر جرعه‌اى گلوگیر‌شدنى و همراه هر لقمه‌اى (نیز) گلوگرفتنى است» (وَمَعَ کُلِّ جُرْعَة شَرَقٌ. وَفِی کُلِّ أَکْلَة غَصَصٌ). 🔺 «شَرَق» مایه‌اى است که گلوى انسان را مى‌گیرد و «غَصَص» غذایى که گلوگیر مى‌شود. 🔸 اشاره به این که در کنار هر لذتى از لذات دنیا خطرات و ناراحتى‌هایى وجود دارد؛ در کنار هر نوشى نیشى است و در کنار هر خوشبختى بدبختى. 🔹 زندگى آمیخته با انواع #مشکلات و #مصائبِ از دست رفتن نیرو و توان جسمانى و بستگان و دوستان و ثروت‌ها و سرمایه‌ها. با این حال کدام #عاقل مى‌تواند آن را به عنوان #هدف_اصلى خود برگزیند؟ ✨ زندگى خالى از هر گونه ناراحتى زندگى جاویدان آخرت در بهشت برین است. «و فقط سراى آخرت، سراى زندگى (واقعى) است، اگر مى‌دانستند». 🔺 در سوره «فاطر» آیات ۳۴ و ۳۵ مى‌خوانیم: «آنها مى‌گویند حمد (و ستایش) براى خداوندى است که اندوه را از ما برطرف ساخت پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است همان کسى که با فضل خود ما را در این سراى اقامت (جاویدان) جاى داد نه در آن رنجى به ما مى‌رسد و نه سستى و واماندگى». 3⃣ سپس در ادامه معرفى حقیقت دنیا به سومین نکته پرداخته مى‌فرماید: «(یکى از مشکلات مهم دنیا این است که) انسان به نعمتى از آن نمى‌رسد جز با فراق نعمت دیگرى»; (وَ لاَ یَنَالُ الْعَبْدُ نِعْمَةً إِلاَّ بِفِرَاقِ أُخْرَى). 🔺 این نکته واقعیتى ملموس و شایان دقت و عبرت است؛ فى المثل کسى که فرزند ندارد واقعاً در زحمت است، اما هنگامى که خدا این نعمت را به او ارزانى مى‌دارد مشکلات زیادى براى نگهدارى و اداره و تربیت فرزند به سراغ او مى‌آید، هنگامى که مرکبى ندارد در زحمت است و وقتى صاحب مرکبى شد آسودگى‌هاى دیگرى را از دست مى‌دهد و هنگامى که نام و نشان و شهرتى پیدا مى‌کند به نعمتى رسیده اما نعمت‌هاى دیگرى را به سبب این شهرت از دست مى‌دهد. 🔹 در واقع #تمام نعمت‌هاى دنیا این‌گونه است که نعمت‌ها با هم جمع نمى‌شوند، بلکه یکى مى‌آید و دیگرى از دست مى‌رود. 4⃣ در چهارمین نکته که بى‌شباهت به نکته قبل نیست مى‌فرماید: «انسان به استقبال هیچ روز از عمرش نمى‌رود جز این که از روز دیگرى از عمرش جدا مى‌شود» (وَ لاَ یَسْتَقْبِلُ یَوْماً مِنْ عُمُرِهِ إِلاَّ بِفِرَاقِ آخَرَ مِنْ أَجَلِهِ). 🔺 گرچه هر روزى از عمر نعمتى از نعمت‌هاى گرانبهاى الهى است ولى این نعمت از سرمایه عمر انسان برداشته مى‌شود و او را یک گام به مرگ نزدیک‌تر مى‌کند. 🔹 این شبیه همان چیزى است که در یکى دیگر از گفتارهاى حکیمانه امام (علیه السلام)(در حکمت ۷۴ گذشت) که مى‌فرماید: «نفس‌هاى انسان گام‌هاى او به سوى پایان عمر است» 🔸 بسیارند کسانى که از این نکته غافلند؛ گویى عمر خود را در این دنیا جاویدان مى‌دانند به همین سبب به سادگى روزها و ماه‌ها و سال‌هایى را به هدر مى‌دهند بى‌آنکه چیزى در برابر این سرمایه عظیم دریافت دارند. 🔺 این حقیقت را قرآن مجید به صورت دیگرى بیان کرده، مى‌فرماید: «سوگند به عصر که انسان در زیان کارى است». چه زیانى از این بالاتر که هر روز که مى‌گذرد بخشى از سرمایه گرانبهاى عمر او کاسته مى‌شود. 5⃣ آن گاه در پنجمین نکته که باز در ارتباط با نکات پیشین است مى‌فرماید: «بنابراین ما اعوان و یاران مرگیم و جانمان هدف (عوامل) مرگبار و با این حال چگونه مى‌توانیم امید بقا داشته باشیم»

✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۹ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 🍃 فِی صِفَةِ الْغَوْغَاءِ: هُمُ الَّذِینَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا، وَإِذَا تَفَرَّقُوا لَمْ یُعْرَفُوا. وَقِیلَ بَلْ قال(علیه السلام): هُمُ الَّذِینَ إِذَا اجْتَمَعُوا ضَرُّوا، وَإِذَا تَفَرَّقُوا نَفَعُوا. فَقِیلَ: قَدْ عَرَفْنَا مَضَرَّةَ اجْتِمَاعِهِمْ، فَمَا مَنْفَعَةُ افْتِرَاقِهِمْ؟ فَقَالَ: یَرْجِعُ أَصْحَابُ الْمِهَنِ إِلَى مِهْنَتِهِمْ، فَیَنْتَفِعُ النَّاسُ بِهِمْ،کَرُجُوعِ الْبَنَّاءِ إِلَى بِنَائِهِ، وَالنَّسَّاجِ إِلَى مَنْسَجِهِ، وَالْخَبَّازِ إِلَى مَخْبَزِهِ... 🍃 ✨ «غوغاء» در لغت چنان که بسیارى از واژه‌پژوهان گفته‌اند داراى دو معناست: 1⃣ نخست معناى #وصفى دارد و به کسانى اطلاق مى‌شود که جزء قشر منحط اجتماع یا به بیان دیگر از #اوباش مردم‌اند. افرادى هستند که از عقل و درایت قابل توجهى برخوردار نیستند و غالباً تحت تأثیر #عوامل_عاطفى قرار مى‌گیرند که به آسانى ممکن است آنها را تحریک کرد و براى مقاصد سوئى به کار گرفت؛ کسانى که مدیران فاسد و مفسد جامعه همیشه از آنها بهره مى برند و نمونه هاى روشن آن را در حکومت بنى‌امیه و بنى‌عباس مى‌توان مشاهده کرد. این واژه مفرد است و مانند سایر اسم جمع‌ها معناى جمعى دارد. 2⃣ معناى دیگر «غوغاء» همان معناى #مصدرى یا اسم مصدرى است که به ایجاد #جاروجنجال اطلاق مى‌شود، این معنا در فارسى امروز ما رایج است ولى معناى اول رایج نیست. 💠 توضیح این که جوامع انسانى از گروه‌هاى مختلفى تشکیل مى‌شود که سه گروه از آن را مى‌توان در اینجا نام برد: 1⃣ نخست افراد #فهمیده و #باسواد و #عاقل که آلت دست این و آن نمی‌شوند. 2⃣ دوم توده‌هاى #کم‌اطلاع و پایبند به اصول #اخلاق و #ایمان که آنها نیز بر پایه ایمان و اخلاقشان در گروه‌هاى شرور شرکت نمى‌کنند، هرچند ممکن است گاهى با نقشه هایى آنها را #اغفال کرد. این گروه همان‌ها هستند که امیرمؤمنان على (علیه السلام) از آنها در عهدنامه مالک اشتر تعبیر بلیغى کرده و به عنوان «عامه مردم» آنان را ستوده و #پناهگاه روز جنگ و صلح شمرده و به «مالک» توصیه مى‌کند مصالح آنها را در نظر بگیرد و مصالح خواص پرادعا و زیاده طلب را فداى مصالحشان کند. 3⃣ سوم گروهى که سطح #پایینى از فکر و اخلاق دارند و به اصطلاح #بى‌بندوبار و #فاقد_تربیت لازم #اسلامى هستند و در میان آنها گاه افراد شرور و موذى نیز یافت مى‌شود. 🔸 امیرمؤمنان على (علیه السلام) در حدیث معروف کمیل که در کلام حکمت آمیز ۱۴۷ گذشت درباره آنها مى‌فرماید: «و احمقانِ بى سروپا و بى‌هدفى که دنبال هر صدایى مى‌روند و با هر بادى حرکت مى‌کنند؛ آنهایى که با نور علم روشن نشده‌اند و به ستون محکمى پناه نبرده‌اند». 🔺 این گروه‌اند که چون جمع شوند غالباً سبب #ضرر و #زیان مى‌گردند. به کمترین چیزى تحریک مى‌شوند و بیشترین #خسارات را مى‌رسانند؛ ولى اگر با #برنامه‌ریزى_صحیح جلوى اجتماع آنها گرفته شود و هر کدام به دنبال کار خود باشند و به شغلى که دارند بپردازند، به جامعه #منفعت مى‌رسانند، زیرا بسیارى از کارهاى سنگین اجتماعى معمولا بر دوش این گروه است. ❇️ زمامداران و مدیران جوامع اسلامى باید مراقب باشند دشمنان اسلام یا افراد شرور جامعه از وجود این گروه استفاده نکنند و آنها را در مسیر اهداف شوم خود به کار نگیرند. @syed213

✅ شرح و تفسیر حکمت ۲۰۶ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 🍃أَوَّلُ عِوَضِ الْحَلِیمِ مِنْ حِلْمِهِ أَنَّ النَّاسَ أَنْصَارُهُ عَلَى الْجَاهِلِ.🍃 💠 بعضى از ارباب لغت «حلم» را به معناى #خویشتن‌دارى به هنگام #هیجان_غضب دانسته‌اند و از آنجا که این حالت از عقل و خرد نشأت مى‌گیرد، گاه واژه «حلیم» به معناى #عاقل به کار رفته است. 🔸 بسیارى از افراد جاهل و نادان، #پرادعا، #بلندپرواز و #پرخاشگرند، ازاین رو هنگامى که در برابر دانشمند وارسته‌اى قرار گیرند براى اظهار خودنمایى ممکن است انواع اهانت‌ها را روا دارند. 🔺 حال اگر شخص عالم و دانشمند و انسان باایمان و متقى بخواهد در برابر آنها عکس‌العمل نشان دهد، مقام خود را پایین آورده است؛ اما اگر حلم و بردبارى در برابر این افراد نادان و بى‌ادب به خرج دهد و عکس العملى از خود ظاهر نکند، مردم به #مظلوم بودن او اعتراف مى‌کنند و به حکم غریزه حمایت از مظلوم که در بسیارى از انسان‌ها نهفته است به حمایت از او برمى‌خیزند و جاهل جسور و بى‌ادب را بر سر جایش مى‌نشانند. ❇️ این نخستین نتیجه‌اى است که افراد حلیم از حلمشان مى‌برند و در واقع دفاع از خود را بر عهده دیگران مى‌نهند. 1⃣ قرآن مجید درباره #عباد_الرحمان (بندگان خاص خدا) مى‌فرماید: «و هنگامى که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام مى‌گویند (و با بى‌اعتنایى و بزرگوارى مى‌گذرند)». 2⃣ در جایى دیگر خداوند به پیامبرش دستور مى‌دهد که: «(به هر حال) با #عفو و #مدارا رفتار کن، و به کارهاى شایسته دعوت نما، و از جاهلان روى بگردان (و با آنان ستیزه مکن)!». 3⃣ نیز در مقام مدح انبیاى پیشین از صفت حلم نام برده شده است؛ از جمله درباره ابراهیم (علیه السلام) در آیه ۱۱۴ سوره «توبه» در مدح ابراهیم به سبب حلم و بردبارى‌اش در برابر عموى بت‌پرست مى‌فرماید: «به یقین ابراهیم مهربان و بردبار بود». 🔹 حلم علاوه بر این، آثار فراوان دیگرى نیز دارد و آن این که به انسان #آرامش مى‌بخشد و وى را از آلوده شدن به گناه به هنگام ستیزه‌جویى حفظ مى‌کند و از تشدید عداوت دشمن که به جسارت و بى‌ادبى پرداخته جلوگیرى مى‌نماید. 🔺 بر پایه همین نکات است که امیرمؤمنان على (علیه السلام)در نهج‌البلاغه بارها بر اهمیت حلم تأکید ورزیده است؛ 1⃣ از جمله در خطبه ۱۹۳ (خطبه همام) که اوصاف پرهیزگاران را شرح مى‌دهد مى‌فرماید: «یکى از صفات آنها این است که علم را با حلم مى آمیزند» 2⃣ و در حکمت ۳۱ یکى از شاخه‌هاى عدالت، استوارى در حلم شمرده شده است. ❇️ در روایات دیگر اسلامى نیز بر اهمیت حلم و آثار مثبت آن تکیه شده: 1⃣ از جمله در حدیثى از رسول اکرم (صلى الله علیه وآله) مى‌خوانیم که فرمود: «آیا به شما خبر دهم کدام یک از شما از نظر اخلاق به من #شبیه‌ترید؟». یاران عرض کردند: آرى اى رسول خدا! فرمود: «آن کس که از همه #خوش‌اخلاق‌تر و #بردبارتر و #نیکوکارتر به خویشاوندان خود و باانصاف‌تر در حال غضب و خشنودى است». 2⃣ در حدیثى که در غررالحکم از امام امیرمؤمنان (علیه السلام) نقل شده مى‌خوانیم: « #شجاع‌ترین مردم کسى است که با نیروى حلم، بر جهل (جاهلان) غالب آید». 3⃣ در حدیث دیگرى از همان حضرت و در همان منبع آمده است: « #برترین_اخلاق مردان باشخصیت حلم و بردبارى است». 4⃣ در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى‌خوانیم که فرمود: «حلم براى #یارى انسان کافى است». @syed213

🍃🌸🍃🌺 💫هنـــوز #شب‌های سرد مـا با نگـاه چشمانـ😍 شما گرم می شود . . . 💫وقتی عقل، #عاشقـ❤️ شود عشق، #عاقل میشود👌 آنگاه⇜ #شهید میشوی...... #شهید_مصطفی_صدرزاده #شب_بخیر_علمدار