🔉 سخنرانی 🔶 موضوع | «کویر»؛ بازتاب نگاه بنیادین شریعتی 🎙فرامرز معتمد دزفولی بخش نخست نسبت تاریخ و جامعه ایرانی با اندیشه‌های جهانی در میراث مکتوب شریعتی انجمن جامعه‌شناسی ایران ⏰ ۳۰ خرداد ۱۴۰۰ ⚜️ @Taammolat74 👇👇👇

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع | «#کویر»؛ بازتاب نگاه بنیادین #شریعتی 🎙#فرامرز_معتمد_دزفولی بخش نخست #نسبت_تاریخ_و_جامعه_ایرانی با اندیشه‌های جهانی در میراث مکتوب شریعتی 🔹این گزاف نیست که تکوین جامعه‌شناسی را تلاشی برای فهم جهان جدید بدانیم. بِرمن نیز در اثر خود به این تلاش‌ها توجه کرده و مهم‌ترین نوشته شریعتی یعنی کویر تلاشی برای برون‌افکنی این تجربه و این مواجهه با دنیای جدید است که شریعتی تلاش کرده تا گام‌هایی را برای فهم این جهان و مواجهه نو بردارد و مخاطب خود را با تجربه خود آشنا کند. 🔹مسئله کویر وقوف بر وضعیت معاصر ذهنیت ایرانی است که از آن به تجربه مدرنیته ایرانی یاد می‌کنیم. این تجربه بیانی از رویارویی انسان ایرانی با عناصر جهان جدید است که پیش از او رقم خورده است. احساس فروریزی ارزش‌ها، مواجهه با خردباوری دنیای جدید، تنهایی، فردیت و نیهیلیزم فراگیر، عناصری هستند که تجربه مدرنیته ایرانی را شکل می‌دهند و شریعتی در کویر خود با این مؤلفه‌ها در حال دست و پنجه نرم کردن است. ⚜️ @Taammolat74

🔽 یادداشت‌هایی در اندیشه فلسفی ـ اجتماعی شهید مطهری 🔖 آینده جوامع و نقش دین در ساخت جامعه واحد جهانی (قسمت پنجم) ✍️علی محمدی 📍تحلیلی که شهید مطهری از مدنی‌بالطبع بودن انسان ارائه می‌دهد و آن را به فطرت و خلقت تکوینی او ارجاع می‌دهد (مبنای اصالت فطرت)، تأثیرات مهمی در مدعای ایشان در نسبت جوامع با یکدیگر و آینده جوامع دارد. ایشان معتقد است که از نتایج پذیرش اصالت فطرت و پذیرفتن این مطلب که انسان به حکم فطرت و طبیعت خود، اجتماعی است، این است که بپذیریم که اجتماعی بودن انسان و به صورتِ جامعه در آمدنِ او و دارای روحِ جمعی شدنش، سرچشمه گرفته از #خاصیت_ذاتی_نوعی اوست. ⚜️ @Taammolat74 👇👇👇

✔️ ادامه... 🔘 بخش 1 از 2 🔸نوع انسان برای اینکه به کمال لایق خود برسد، گرایش اجتماعی و شکل‌دهی روح جمعی را دارد و لذا روح جمعی به منزله‌ی وسیله‌ای است که نوع انسان را به کمال نهایی خود می رساند و به نحوی در خدمت فطرت نوعی انسان است. البتّه شهید مطهری توضیح می‌پذیرد که همان‌طور كه يك فرد گاه از مسير فطرت منحرف مى‌شود و احياناً مسخ مى‏‌گردد، جامعه نيز همين طور است، ولی این انحراف و تنوّع جامعه‌ها از قبيل تنوّع اخلاقى افراد است كه به هر حال از كادر نوعيّت انسان بيرون نيست. 🔹 پس جامعه‌‏ها و تمدّن‌ها و فرهنگ‌ها و بالأخره روح‌هاى جمعىِ حاكم بر جامعه ‌ها با همه اختلاف شكل‌ها و رنگ‌ها، بالأخره رنگ نوعيّت انسانى دارند و ماهيّتى غير انسانى ندارند. (مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (جامعه و تاريخ)، ج‏2، ص: 357) لذا ایشان در هر صورت، بین جوامع فطری (حق) و غیرفطری (باطل)، اشتراک و پیوندی قائل است. این تحلیل، به ایشان امکان دو ادعای مهم می‌دهد: 1️⃣ اول اینکه آینده جوامع، تبدیل شدن آن به یک #جامعه_واحد_جهانی است: ⬇️"بديهى است بنا بر نظريّه اصالت فطرت و اينكه وجود اجتماعى انسان و زندگى اجتماعى او و بالأخره روح جمعى جامعه وسيله‌اى است كه فطرت نوعى انسان براى وصول به كمال نهايى خود انتخاب كرده است، بايد گفت جامعه‌‏ها و تمدّن‌ها و فرهنگ‌ها به سوى يگانه شدن، متّحد الشّكل شدن و در نهايت امر در يكديگر ادغام شدن سير مى‌كنند و آينده جوامع انسانى، #جامعه_جهانى_واحد_تكامل‌يافته است كه در آن همه ارزش‌هاى امكانى انسانيّت به فعليّت مى‏ رسد و انسان به كمال حقيقى و سعادت واقعى خود و بالأخره به انسانيّت اصيل خود خواهد رسيد. از نظر قرآن اين مطلب مسلّم است كه حكومت نهايى حكومت حق و نابود شدن يكسره باطل است و عاقبت از آن تقوا و متّقيان است." (همان،ص: 359) ⚜️ @Taammolat74

✔️ ادامه... 🔘 بخش 2 از 2 2️⃣ دوم اینکه دین اسلام با نفی عوامل فرعی تکوّن روح جمعی مانند #نژاد (قومیت) و #جغرافیا و مبتنی ساختن روح جمعی بر جهان‌بينى توحیدی در شناخت صحيح از نظام كلّى وجود و ساختن شخصيّت روحى و اخلاقى انسانها بر اساس همان جهان‌‏بينی، این امکان را در اختیار دارد که پایه‌گذاری فرهنگى و روح جمعیِ نوينی کند که در عین اینکه فرهنگی اسلامی است، فرهنگی بشری و فراملی باشد. ⬇️ایشان در رد نظریه #قومیتی_بودن_فرهنگ_اسلامی می‌گوید: " آنچه در گذشته پيرامون نظريّه اسلام درباره يگانگى و چندگانگى ماهيّت جامعه‌ها و درباره اينكه سير طبيعى و تكوينى جامعه‌ها به سوى جامعه يگانه و فرهنگ يگانه است و برنامه اساسى اسلام استقرار نهايى چنين فرهنگ و چنين جامعه‌‏اى است بيان كرديم، كافى است كه نظريّه فوق (قومیتی بودن فرهنگ اسلام) را مردود سازد. #فلسفه_مهدويّت_در_اسلام، بر اساس چنين ديدى درباره آينده اسلام و انسان و جهان است." (همان، ص: 367) ⬇️نکته قابل توجه این است ایشان بر اساس نظریه اعتباریات و تابع شرایط زمانی و مکانی دانستن ادراکات عملی، امکان تنوع در جامعه واحد دینی را بر اساس شرایط متفاوت زمانی و مکانی می‌پذیرد، ولی معتقد است که این تنوع و تفاوت جوامع، مخلّ به وحدت جوامعی که دین اسلام بر اساس جهان بینی توحیدی به دنبال آن است، نیست. "ما در اصول فلسفه درباره اطلاق و نسبيّت اصول انديشه بحث كرده‏‌ايم و ثابت كرده‏‌ايم آنچه نسبى است علوم و ادراكات اعتبارى و عملى است. اين ادراكات است كه در فرهنگ‌هاى مختلف بر حسب شرايط مختلف زمانى و مكانى، مختلف است و اين ادراكات است كه واقعيّتى ماوراى خود كه از آنها حكايت كند و معيار حقّ و باطل و صحيح و غلط بودن آنها باشد، ندارند. امّا علوم و ادراكات و انديشه‌‏هاى نظرى كه فلسفه و علوم نظرى انسان را مى‌‏سازند، همچون اصول جهان‏‌بينى مذهب و اصول اوّليه اخلاق، اصولى ثابت و مطلق و غير نسبى مى‌‏باشند. در اينجا متأسّفانه بيش از اين نمی‌توانيم سخن را دنبال نماييم‏." (همان،ص: 366) ⚜️ @Taammolat74

📖 #دو_خط_کتاب هیچ وقت برای فهمیده شدن فریاد نزنید آن که شما را بفهمد‌‌ صدای سکوتتان را بهتر می شنود..🌱 ✍️ جبران خلیل جبران ⚜️ @Taammolat74

🔰 ۳ چالش اساسی انتخابات در ترازوی فلسفه ✍️ دکترسید یحیی یثربی 🔸 پیش از همه سه اشکال مهم و اساسی انتخاباتمان را مطرح می‌کنم که عبارتند از: الف . نداشتن طرح و برنامه جامع ملی. کشورهای پیشرفته با دقت و آینده‌نگری، نیازهای کشور را در کوتاه مدت و درازمدت بررسی کرده، هدف‌های اساسی اداره کشور را بر اساس این نیازها تعریف کرده و منافع مردم و کشور را از جهات مختلف در این طراحی اصل و اساس کار قرار می‌دهند. پس از این استراتژی‌هاست که برای چگونگی اجرا و تحقق بخشیدن به این هدف‌ها و آرزوها برنامه‌ریزی می‌کنند و اقدامات تاکتیکی دولت را با معیارهای علمی و مطالعه گسترده، تنظیم می‌کنند. ب. نداشتن انتخابات علمی. نامزدها درباره برنامه اصلی هیچ روش و راهکار مطالعه شده و روشنی مطرح نمی‌کنند و اصلا از آن برنامه مشترک انگار خبری نیست و هر نامزدی برنامه تعریف نشده و کلی و گاهی عوام فریبانه‌ای در جیب خود دارد. ج. بی‌توجهی به ارزش‌ها و معیارهای اسلامی. از آنجا که محور نظام جمهوری اسلامی اصول و ارزش‌های دینی است، در زمینه سیاست و مدیریت نیز باید به این اصول و ارزش‌ها توجه شود. زیرا در هر نظامی اگر شرایط رعایت نشود، نتیجه مطلوب به دست نخواهد آمد. نتیجه این اشکالات این اشکالات نتایج بسیار زیانباری به دنبال دارند که به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم. یک – آشفته بازار مدیریت کشور. دو – کمرنگ شدن ارزش‌ها. سه – بحران مشروعیت. چهار – بحران هویت. ⚜️ @Taammolat74

🔰 عبور از چالش با مکتبِ نوسازی ✍️ کمیل سوهانی 📍 ژان پل سارتر، فیلسوف فرانسوی در جایی گفته است وقتی انسان امکان ارتکاب خطاهای گوناگون را دارد، چرا گاهی بر یک خطا اصرار می‌ورزد؟ هفته گذشته جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی صدمین روز دولت خود جمله‌ای گفت که به‌نظر می‌رسد آغازی بر پایان نوعی از سیاست اقتصادی 40 ساله در آمریکا باشد. او خطاب به مردم آمریکا گفت: "My fellow Americans, trickle-down economics has never worked." «هموطنان آمریکایی من، اقتصاد قطره‌چکانی هیچ‌وقت کار نکرده است.» ⚜️ @Taammolat74 👇👇👇

✔️ ادامه... 🔘 بخش 1 از 2 🔸نظریه اقتصادی قطره پایین یا قطره‌چکانی به‌طور خلاصه به این موضوع می‌پردازد که دولت موظف است مزایای اقتصادی و تخفیف‌های مالیاتی برای شرکت‌های بزرگ و ثروتمندان در نظر گیرد، چراکه با رشد این افراد و شرکت‌ها، ثروت مانند قطره‌هایی که خودبه‌خود به پایین می‌ریزد از سمت آنها به سمت طبقات فرودست جامعه سرازیر شده و نهایتا رشد ثروتمندان موجب خیر همگانی می‌شود و این یعنی خلاصه سیاست اقتصادی نئولیبرال. 💢این اظهارنظر صریح بایدن یعنی آغاز عبور از 40سال سیاستگذاری اقتصادی نئولیبرال در آمریکا. البته موضوع این یادداشت نه بررسی صدق عملکرد 100روزه بایدن است و نه بررسی وضعیت اقتصادی آمریکا، بلکه هدف از نقل این موضع‌گیری اقتصادی، بیان شاهدی تازه است بر ابدی نبودن نظریه‌های اقتصادی در عرصه حکمرانی. 🔹نگاهی به 30سال سیاستگذاری اقتصادی پس از جنگ در ایران نشان می‌دهد دولت‌های مختلف علی‌رغم شعارهای در ظاهر کاملا متفاوت اما همگی بر یک ریل اقتصادی حرکت کرده‌اند؛ ریلی که مرحوم هاشمی‌رفسنجانی بعد از جنگ آن را ایجاد کرد و به دلایل گوناگون وابستگی به این مسیر طی‌شده در جامعه ایرانی به‌حدی است که باقی بازیگرانِ عرصه سیاست هم به‌ناچار درون این زمین بازی کرده و می‌کنند. 🔸مرحوم هاشمی نه نظریه‌پرداز اقتصاد و توسعه بود و نه ادعایی بر ارائه الگویی تازه در مسیر توسعه کشور داشت. سیاست تعدیل اقتصادی او شامل مجموعه‌ای از تغییرات ساختاری مانند اصلاح سیاست‌های تجارت بین‌المللی، اصلاح نظام مالیاتی، خصوصی‌سازی، کاهش دخالت دولت در نظام مالی و... بود که ازسوی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول پیش از این به کشورهای در حال توسعه زیادی در ازای پرداخت وام و کمک به این دولت‌ها پیشنهاد شده بود. 🔹 این پیشنهادها در دل نظریه تکامل‌گرای جامعه‌شناختی کلانتری به‌نام «مکتب نوسازی» است که موفقیت تغییرات ساختاری به‌منظور تبدیل جوامع سنتی به جوامع مدرن و توسعه‌یافته را منوط به تغییر در همه شئون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی می‌داند. ⚜️ @Taammolat74

✔️ ادامه... 🔘 بخش 2 از 2 🔸در یک نگاه کاملا خوش‌بینانه به‌نظر می‌رسد، پذیرش مسیر حرکت اقتصاد کشور بر ریل سیاست‌های تعدیل اقتصادی بانک جهانی در زمان مرحوم هاشمی، در ابتدا با تغافل نسبت به الزامات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آن بوده است. یعنی غفلت عمدی از اینکه علت موفقیت این سیاست‌ها در برخی کشورها مانند کره‌جنوبی و برزیل پذیرش بی‌چون و چرای همه بسته پیشنهادی است و نه پذیرش گزینشی آن. تلاش‌های تا پایان عمر مرحوم هاشمی و تلاش‌های هشت‌ساله دولت حسن روحانی برای عادی‌سازی روابط با جهان، نشان از آگاهی ایشان از الزامات موفقیت مکتب نوسازی دارد. 🔹مسیر توسعه مبتنی‌بر مکتب نوسازی علی‌رغم چالش‌های عمدتا سیاسی ایران در برابر جهان غرب در 30سال گذشته هنوز چارچوب فکری غالب روشنفکران و سیاستگذاران کشور است. جالب آنکه اندیشه و عمل رادیکال‌ترین دولت‌ها در شعار عبور از هاشمی هم دقیقا در دل همین الگوی فکری بوده است. وقتی دولت عدالت‌خواه محمود احمدی‌نژاد با هدف برقراری عدالت به توزیع پول بین اقشار فرودست پرداخت، آگاهانه یا ناآگاهانه از نظریه «پولِ هلی‌کوپتریِ» میلتون فریدمن، بزرگ‌ترین نظریه‌پرداز نئولیبرالیسم تبعیت می‌کرد. 🔸فریدمن معتقد است توزیع پول (به‌تعبیر او با هلی‌کوپتر) بین اقشار فرودست موجب رونق گرفتن مصرف در آن سطح از جامعه شده و این مساله نهایتا به رشد اقتصادی در سطح کلان منجر خواهد شد. به این ترتیب دولتی که با پرشورترین شعارهای ضدامپریالیسم کار خود را آغاز کرده بود در اثر غرق‌شدن در چارچوب معنایی مکتب نوسازی در واپسین روزهای عمر، مجدانه به‌دنبال عادی‌سازی روابط خود با غرب و آمریکا بود. 🔹اکنون با نگاهی به مسیر 30ساله طی‌شده، پرسش اساسی این است که عبور از چارچوب فکری «مکتبِ نوسازی» در آستانه انتخابات1400 ممکن است؟ چه ارادتمند به مرحوم هاشمی باشیم و چه رادیکال‌ترین شعارها را علیه ایشان بدهیم، نگاهی به واقعیت گذشته نشان می‌دهد ما به هر دلیل خوب یا بدی نمی‌توانیم شاگرد خوبی برای آموزه‌های مکتب نوسازی باشیم. 🔸در واقعیت پذیرش همه الزامات این مسیر از توسعه به هر دلیلی برای ما امکان‌پذیر نیست. در یک نگاه غیرایدئولوژیک و کاملا واقع‌گرایانه بهتر نیست برای مسیری غیر از مسیر مکتب نوسازی برنامه‌ریزی کنیم؟ پرسش اساسی در این مقطع از کاندیداهای ریاست‌جمهوری آینده این است که برای عبور از چالش‌های بی‌فایده و فرسایشی جمع‌زدن بین توسعه از مسیر مکتب نوسازی و ایده‌های انقلابی و ضدامپریالیستی چه برنامه‌ای دارند؟ جمع مکسر بین این دو امر ریشه نابسامانی‌ها و آشفتگی‌های امروز جامعه ایران است. 💢 به‌نظر می‌رسد نیاز امروز ما در عرصه حکمرانی شکستن الگوی ذهنی این مکتب و آگاهی از این واقعیت است که کشورهای قدرتمند و توسعه‌یافته‌ای در جهان امروز وجود دارند که مسیر توسعه متفاوتی از الگوهای پیشنهادشده قدرت مسلط جهانی را رفته‌اند و برای پیشرفت و توسعه نیازی به رفت‌وآمد بیهوده میان این دوگانه جمع‌ناشدنی نیست. ⚜️ @Taammolat74

✔️ ادامه... 🔘 بخش چهارم 🔖 پروژه‌های فکری برای دولت آینده من می‌گویم ما 3 سنخ از امر جمعی در ایران داریم: 1️⃣ امر جمعی در ایران به مثابه امر باستان است که یک مفهوم کلیدی به‌عنوان پاترم دارد. این سنخ اتفاقا در جامعه ایران بخش کوچکی را تشکیل می‌دهد که برای آنها اسطوره‌ها، ادیان و هویت ایران باستان اصالت دارد. یک نظام معنایی اعم از جهان‌بینی، اسطوره‌ها، شعائر، آیین دارند مثلا بعضا در گفت‌وگوهای روزمره از سلام استفاده نمی‌کنند و به‌جای آن درود می‌گویند. برای اینها امر جمعی یا آنچه به ایران، ایرانیت می‌دهد، ایران باستان با تمام لوازم و لواحق آن است. 2️⃣ سنخ دیگری از امر جمعی داریم که آن را با مفهوم مله می‌توان صورت‌بندی کرد، یعنی امر دینی. یعنی وقتی در مورد ایران صحبت می‌کنند، اتفاقا ایران دوران اسلامی و مشخصا ایران دوران تشیع برای آنها مهم است. ایران یعنی اسطوره‌ها، حماسه‌ها، جهان‌بینی، شعائر، آداب و رسوم و... که حتی در نامگذاری خیابان‌ها و شهرها و فرزندان هم آن را لحاظ می‌کنند. وقتی از امر جمعی سخن می‌گویند یعنی همان مله به مثابه امر دینی. امر جمعی آنها یک امر دینی است که اتفاقا این سنخ از امر جمعی بخش عمده‌ای از جامعه ایران را دربرمی‌گیرد و جریان پویا و زنده‌ای در جامعه ایران است 3️⃣ نوع سومی از امر جمعی را داریم که می‌توان آن را با مفهوم امر مدرن توضیح داد. نقطه مرکزی آن هم مفهوم ملت است. ملت به معنی ناسیون است که در اینجا اسطوره‌ها و جهان‌بینی و چارچوب‌ها و مبانی و مفروضات جهان مدرن است که اصالت دارد. البته صورت‌بندی این 3 سنخ به‌صورت مجزا به این معنا نیست که وقتی این 3 در ساحت واقعی رخ می‌نمایند، هیچ ربطی به هم ندارند. هر کدام از این 3 سنخ در تاریخ 120ساله ایران به‌گونه‌ای نقش‌آفرینی کرده‌اند. از درون این 3 جریان به‌نظر من 4 کلان روایت در ساحت سیاسی-اجتماعی شکل گرفته است که ناسیونالیسم مدنی، اسلام‌گرایی مدنی، اسلام‌گرایی رادیکال و ناسیونالیسم رادیکال‌اند. به‌نظر می‌آید در انتخابات پیش‌رو یا در قرن جدیدی که در آن قرار گرفته‌ایم می‌توانیم شاهد چند امکان باشیم. سناریوهایی هم پیش‌روی ما وجود دارد که این 4 جریان چگونه می‌توانند با هم ائتلاف کنند. یعنی به عبارتی ساختار قدرت در آینده نه‌چندان دور در ایران می‌تواند یا یکی از اینها باشد، یا با یکدیگر توافقی کنند یا ائتلافی شکل دهند که عقبه اجتماعی هم دارند. 🔗 بخش سوم را اینجا بخوانید. ⚜️ @Taammolat74

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع |نظام آموزشی ما فلسفه تربیتی ندارد! 🎙دکتر مجتبی همتی‌فر دکترای فلسفه تعلیم و تربیت «حکمرانی فرهنگ در دولت آینده (مسائل و قلمروها)» پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی ⏰ ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ ⚜️ @Taammolat74 👇👇👇