تاملات
🔰اثباتگرایان اسلامی و اصالتگرایی در مطالعه دین ✍️سیدمحمدهادی گرامی امکان مطالعه دین دستکم در س
🗨#نقد_و_نظر
🔰 نقدی بر اندیشه و نوشتار اخیر سید محمدهادی گرامی
✍️ رسول لطفی
🔸سیدهادی گرامی نویسنده، مدرس و هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. او در فضای مجازی در کانال شخصی خود با عنوان «خوانشها» فعالیت دارد. چندی پیش مسالهای را در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با عنوان «اثباتگرایی اسلامی» طرح کرد. ایشان در یادداشتهای مختصری به بیان این مساله پرداختند و یادداشت فوق آخرین یادداشت ایشان در این باب بود.
🔹گرامی معتقد است اندیشمندان و متفکران حوزوی و دینی، گرفتار نوعی پارادایم پوزیتیویسم منطقی شدهاند که بر بستر اندیشه فلسفی ـ قیاسی ارسطویی یونانی شکل گرفته است و اساسا فهم فراپارادایمی غیر از این ندارند و آنرا معرفتزا نمیدانند. او این معضل را بر این اساس طرح مینماید. یکی از پیامدهای این تفکر را جزم اندیشی فرازمانی، فرامکانی میداند حال آنکه در دانشهای انسانی مانند تاریخ، مردمشناسی، جامعهشناسی، روانشناسی و ... اصلا امکان اقامه دلیل قطعآور به معنای منطقی آن وجود ندارد و در بهترین حالت اطمینان و ظن نوعی حاصل میشود.
🔸در این یادداشت اخیر نیز به یکی دیگر از معضلات این تفکر پرداخته و معتقد است این تفکر موجب شده که مطالعات دین فقط به یک سطح فروکاست شود. حتی فراتر از آن، گاهی درکی از اینکه مطالعه دین در سطوح دیگری به جز «اصالتگرایی اثباتگرایانه» نیز قابل انجام است، ندارند.
⏪هرچند طرح بحث ایشان محل تأمل و دقت است و زمینه خوبی را برای بحث میگشاید اما با این حال، ملاحظات اساسی به نگاه ایشان وارد است.
1️⃣مساله نخست آنکه بزرگوار به گونهای سخن میگویند که گویا تمام علوم اسلامی به معنای خاص کلمه(مراد همین فقه و اصول و کلام وفلسفه و...) است، همه تحت تأثیر این پارادایم و این روش بنا شدهاند! حال آنکه این مساله صحیحی نیست. در فقه اساسا دستگاه استنباط بین فقهاء بسیار تنقیح شده و یک روشمندی منظم و خاص مبتنی بر نظام معرفتی دین را ایجاد کرده است.
2️⃣ثانیا ایشان معتقد است که فهم فراپارادایمی در بین این متفکرین وجود ندارد که البته این سخنی غیر قابل دفاع است. بسیاری از فلاسفه اسلامی معاصر با تحلیل انتقادی پارادایمهای معرفتشناسانه غربی اشکالات خوبی را به آنها وارد کردهاند. مساله دیگر آنکه اتفاقا همین اندیشمندان اسلامی، در مباحثی مانند دانش اصول فقه، مساله حجیت قطع را تبیین کردهاند. اساس مساله حجیت قطع و تفاوت آن با حجیت علم دقیقا در همینجاست که این دانشمندان، اطمینان را حجت معتبر میشمارند. بنابراین در دستگاه ذهنی متفکران اسلامی بین علوم حقیقی واعتباری تفاوت وجود دارد و لذا بین منطق فهم و روش آنها نیز تفاوت قائل شدند. در علومی که مبتنی بر اراده انسانی هست مانند جامعهشناسی و روانشناسی و تاریخ و... بر پایه حجیت اطمینانی(قطع اصولی) کار میکنند. شاید نویسنده اطلاع دقیقی از مبانی اصولی در اینباره نداشته است.
3️⃣مساله آخر نیز همین نکته است که بر پایه فقه حکومتی و نگاه جامع به دین، قائل هستیم که در تمام ساحات سهگانهای که شمرده شده است نیازمند بحث از دلیل برای حجیت آن هستیم و نگاه فرهنگی و اجتماعی یا سطح کارکردی نیز نیازمند بحث از حجیت و اثبات الاهی بودن طریق دارد و عدم نیاز به اثبات آن نوعی سکولاریسم را ترویج میکند.
📚 نشریه دیدهبان اندیشه، شماره 9
⚜️ @taammolat74
💠
نکاتی در باب #اندیشههای_سهروردیهرچند وزنی که او در آثار اشراقیاش همانند حکمت اشراق، به شهود و سلوک میدهد بیش از وزنی است که به برهان میدهد، اما شهود او را از برهان باز نمیدارد و شهودش او را بینیاز از برهان نمیکند بلکه شهود او سبب تقویت برهان او میشود. با این توضیح که سهروردی با طرح شهود و حکمت حقه، توانست بر دامنه منابع فکری خویش بیفزاید و از میراث عرفانی، آیات و روایات، حکمت یونانی، مصری، بابلی، هندی و حکمت ایران باستان هم استفاده کند و با گسترش منابع یک فیلسوف، تحلیل و تبیین دقیقتری از مسائل فلسفی ارائه کند. به همین دلیل، بهنظر میرسد تنوع منابع فکری سهروردی در پرتو شهود و سلوک، او را قادر ساخت تا بهتر از فیلسوفانی که به انکار شهود و تجربههای عرفانی پرداختند به تحلیل و برهانآوری و تدقیق در مسائل اهتمام داشته باشد. ✍️ عبدالله صلواتی ⚜️ @taammolat74
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | شرحی بر کتاب فتح خون (شهید آوینی)
🎙وحید یامین پور
جلسه اول
هیئت خدام الرضا علیه السلام
⚜️ @taammolat74
⚜️ @yaminpour👇👇👇
4_6030676490708846120.mp3
34.71M
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | شرحی بر کتاب #فتح_خون (شهید آوینی)
🎙وحید #یامین_پور
جلسه اول
🔹روایت فلسفه تاریخ شیعی
🔹شهید آوینی از یک بصیرت عرفانی شیعی استفاده میکند که منطق تاریخ را برای ما حول محور رخداد عاشورا توضیح میدهد.
⚜️ @taammolat74
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | علل و عوامل خوانشهای متعدد از حادثه عاشورا
🎙دکتر احمدحسین شریفی
جلسه اول
مسجد چهارده معصوم سال ۱۳۹۷
⚜️ @taammolat74
⚜️ @ahmadhoseinsharifi👇👇👇
1_441468536.mp3
18.88M
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | علل و عوامل خوانشهای متعدد از حادثه #عاشورا
🎙دکتر #احمدحسین_شریفی
جلسه اول
#حادثه_عاشورا
#امام_حسین علیه السلام
⚜️ @taammolat74
🔉 کتاب صوتی:
🔶 موضوع | عاشورا
علی صفایی حائری
قسمت هشتم (نهایی)
📖بازخوانی صفحه ۶۷ الی ۷۹
⚜️ @taammolat74
⚜️ @EinSad_aBook👇👇👇
کتاب عاشورا - 08.mp3
4.14M
🔉 کتاب صوتی:
🔶 موضوع |#عاشورا
#علی_صفایی حائری
📖بازخوانی صفحه ۶۷ الی ۷۹
🔹حسين (ع)، اين ادامهى على (ع) و چشم رسول (ص)، از هدفها دست نمیشويد. او مشتاق سلطنت نيست. وسعت روح او با اين سرابها دمساز نيست. عظمت او اسير اين حقارتها نيست. جز امر حق او را حركت نمیدهد. حسين (ع) كه جز به پا داشتن حق و حكومت خدا بر
مردم، هدفى نمیتواند بگيرد، در اين مرحله از زندگى و در اين حدّ از مبارزه، به انتخاب میرسد...
🔗 صوت قبل را در اینجا بشنوید.
⚜️ @taammolat74
7.74M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 تریلر مستند «معضل اجتماعی»
📍«وقتی برای کالایی پولی نمیپردازید (مثل استفاده از شبکههای اجتماعی) در حقیقت محصولی (که فروخته میشود) خود شما هستید»
🔸مستند «معضل اجتماعی» یکی از مهمترین آثاری است که طی سالهای اخیر درباره تاثیر منفی فضای مجازی ساخته شده است. جف اورلوفسکی که کارگردان این فیلم است، پیش از این هم به خاطر مستند «تعقیب یخی» تحسین شده بود و حالا هم فیلمی ساخته که اگرچه به دلیل کپسولشدن حجم عظیمی از اطلاعات و تحلیلها در آن، دیدنش انرژی ذهنی زیادی میگیرد، اما بعید است کسی این فیلم را ببیند و در نگاهش به فضای مجازی، تردیدهای جدی رخ ندهد.
🔹این مستند حدودا 1.5 ساعت است و در آن اطلاعات هشداردهنده و تحلیلهای افشاگرانهای راجعبه چیستی تجارت شبکههای اجتماعی و البته تاثیرات ویرانگر آنها ارائه میشود. محتوای کلی کار این هشدار آخرالزمانی است که جادوگران فناوری، شکل جدیدی از سرمایهداری را طراحی کردهاند و اکنون بشریت منبعی برای تغذیه ماشینها شده است!
⚜️ @taammolat74
تاملات
🎥 تریلر مستند «معضل اجتماعی» 📍«وقتی برای کالایی پولی نمیپردازید (مثل استفاده از شبکههای اجتماعی)
🔰 شورش آشپز علیه مخدر هوشمند
🔸تا بهحال چندین فیلم سینمایی، تلویزیونی و مستند در انگلستان و آمریکا ساخته شده که درباره تاثیرات منفی و ویرانگر فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بودهاند. حقیقت این است که چنین انتقاداتی عمدتا از سمت لیبرالها مطرح میشود و اگر بخواهیم معادل آمریکایی صاحبان چنین گفتمانی را اسم ببریم، باید از جناح دموکرات اسم برده شود.
🔹مشکل دموکراتها و فضای مجازی چیز دیگری است، چیزی که میتوان آن را در #پرونده_کمبریج_آنالیتیکا و ماجرای دخالت #فیسبوک در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۷ بهوضوح دید. بنابر الگوریتمهای هوشمندی که برای آنها طراحی شده؛ از روی لایکها، کامنتها و حتی توقف شما برای مشاهده هر محتوایی در فضای مجازی، به این پی ببرند که چه سلیقهای دارید و چه چیزهایی ممکن است توجهتان را جلب کند.
🔸یکسری از گروههای اجتماعی که افراد کمسواد، کمبهره ذهنی و اصطلاحا لمپنها هستند، معمولا گفتمان غیررسمی هرکشوری را تشکیل میدهند و هیچکدام از بلندگوهای رسمی در اختیارشان نیست. اما فیسبوک میتواند مثلا با رصد گروههایی در فضای مجازی که حول ایده «کروی نبودن زمین و مسطح بودن آن» شکل گرفتهاند، تشخیص بدهد که چنین افرادی چه تعداد هستند، کجا هستند و با چه ایدههایی جذب میشوند. تنها با رصد چنین مواردی است که میشودیک #بسیج_بزرگ_اجتماعی برای کمپینی ایجاد کرد که میخواهد کسی مثل دونالد ترامپ را به کاخ سفید برساند. در انگلستان هم برگزیت بههمین شیوه توانست در رفراندوم پیروز شود.
🔹در نبود جایگزینی مناسب برای فردگرایی بیمهار لیبرالیسم، این #فاشیسم بود که توانست بهعنوان یک ایده جمعگرا، از طریق بسیج کردن لمپنها، در بخشهای قابلتوجهی از جهان به پیروزی برسد. ابزار فاشیستها از میانمار تا آمریکا، شبکههای اجتماعی و بهخصوص فیسبوک بود. کسانی که بدون تعارف اگر جامعهای میخواهد پیشرفت کند و بسامان باشد، باید صدایشان را از رسمیت بیندازد، با این بسیج مرگبار صاحب صدا شدند.
🔸این مسائل باعث شده که لیبرالهای سراسر جهان و بهطور خاص دموکراتهای آمریکا، منتقد اصلی و جدی فضای مجازی باشند. فاشیسمی که فیلم هشدار میدهد با ادامه این روند، یعنی مهار نشدن فضای مجازی، میتواند در تمام دنیا گسترده شود، چیزی است که به هرحال حقیقت دارد. شاید ما جایگزینی که این منتقدان بهدنبال آن هستند را هم نپذیریم؛ ملال سیاسی و نسبیتانگاری محض و تنهایی انسان.
💢البته اینکه #نتفلیکس و بهطور کل دموکراتها و بهطور کلیتر لیبرالها، چه جایگزینی برای این لمپنیسم دارند، بحث جدایی است؛ اما ما فعلا میتوانیم از داخل این گسلی که بین دو طیف لیبرال و لیبرتارین به وجود آمده، محتویات جهان سرمایهداری را ببینیم.
⚜️ @taammolat74
🔉 مناظره
🔶 موضوع |علم بومی، استعمارگر یا استعمار زدا؟!
▪️ جواد میری
▪️ احمد رهدار
برنامه تلویزیونی زاویه
قسمت دوم، فصل پانزدهم
⏰ 2 مهر ۱۳۹۹
⚜️ @taammolat74 👇👇👇
قسمت دوم برنامه زاویه.mp3
44.82M
🔉 مناظره
🔶 موضوع |#علم_بومی ، استعمارگر یا استعمار زدا؟!
▪️ #جواد_میری
▪️ #احمد_رهدار
برنامه تلویزیونی #زاویه
🔹در این برنامه زاویه به سراغ موضوع «ایده علم بومی »میرود و میپرسد که این ایده از اساس مفهومی استعماری است یا برعکس، منجر به استعمارزدایی از دانش میشود؟
🔻 پ.ن:
صوت قسمتهای آینده برنامه زاویه را هر شنبه از کانال تأملات دنبال کنید...
🔗 برای شنیدن مناظره قسمت قبل، اینجا را ببینید.
⚜️ @taammolat74