📌سلوک عاشورایی ۱. عنوان کلی مجموعه سلوک عاشورایی است که خود متضمن نگاهی پویا به حادثه ی عاشورا است. گویی در نظر حضرت استاد حادثه ی عاشورا، صرفا یک حادثه در کنج تاریخ نیست، بلکه نتیجه ی نوعی سلوک و حرکت انسانی خاص است. به عبارت دیگر حادثه ی کربلا با همه ی مقدمات و مؤخرات خود حاکی از نوع نگاهی خاص به خدا، جهان طبیعت و روابط انسانی است. حاج آقا مجتبی ره، تلاش کرده اند تا منزل های این حرکت انسانی، اخلاقی، اجتماعی و عرفانی را من البدو الی الختم بازنمایی کنند. به گمان نگارنده، این مهمترین نکته در فهم کلمات ایشان است. ۲. عناوین منزل ها به ترتیب چنین است: ▪️منزل اول: تعاون و همیاری ▪️منزل دوم: امر بمعروف و نهی از منکر ▪️منزل سوم: هجرت و مجاهدت ▪️منزل چهارم: دین و دینداری ▪️منزل پنجم: استقامت و پایداری ▪️منزل ششم: حق و باطل ▪️منزل هفتم: عزت و ذلت ▪️منزل هشتم: غیرت دینی ▪️منزل نهم: بینش و نگرش ▪️منزل دهم: شرح خطبه ی منا ۳. مروری بر عناوین روشن می سازد که از نگاه استاد بزرگوار، سلوک یا سبک زندگی عاشورایی دارای دو دسته لوازم است. دسته ی اول ناظر به عینیت زندگی اجتماعی: مانند تعاون، امر بمعروف و..... دسته ی دوم ناظر به جنبه های روحی و معنوی حیات ادمی، مانند غیرت، عزت و..... مجموعه ی این نگرش ها و رفتارها در حیات انسان مومن، او را به حیات مطلوب و زندگی عاشورایی نزدیک می کند.

۴. هر یک از این عناوین جای شرح و بسط و دقت فراوان دارد، غرض ازین اشاره ی کوتاه، توجه دادن به نگاهی منطقی، واقعی و رو به حرکت به حادثه ی عاشورا بود. نگاهی که احساس می شود، پرزرق و برق و شور نگاه های صوفیانه، در حال فراموشی است. امیدوارم - تنها به پاس بهره هایی که در سالهای آخر از ایشان بردم- بتوانم درباره ی روش سلوک دینی و اجتماعی مرحوم حاج آقا مجتبی و نیازمندی امروز جامعه ی مومنین تهران به ایشان بیشتر بنویسم. @taamollat

📌 شروع مطلب اخیر کانال، در مرور مجموعه ی سلوک عاشورایی، نقدی بود که جلوتر، بر رویکرد برنامه ی «حسینیه ی معلی » نوشتم. (https://eitaa.com/taamollat/1027) در ادامه رویکردهای جایگزین به حادثه ی عاشورا را در اندیشه ی حاج آقا مجتبی ره نشان دادیم و حرفمان این بود بجای تبدیل مجلس عزای سیدالشهدا ع به صرف ماتمکده، که موجب رخوت و انحطاط و در ضدیت با شرایط فعلی جامعه است، می توان نکات دیگری را درین حادثه برجسته و مورد توجه قرار داد. این بود که رسیدیم به رویکردهای عاشورایی حاج آقا مجتبی ره در دهه ی آخر عمر شریفشان. و همین خود فتح بابی شد برای پرداختن به اصل الگوی دینداری ایشان در فضای سیاسی و اقتصادی تهران، بر محور شریعت، عقلانیت اجتماعی و اخلاق (که بعدها به آن خواهم پرداخت، انشالله. ) سیر کار این بود. @taamollat

🔺نزدیک به چهل درصد مردم حرف‌های شما درباره #انتخابات را دریافت نمی‌کنند! 🔹 ۳۷درصد مردم فقط از پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند 🔹بنابراین بسنده کردن به جهاد تبیین در پیام‌رسان #ایتا و بله و ... یک غفلت بزرگ و خطرآفرین برای کشور است 🔸رسادین، فرهنگ و رسانه‌‌پژوهی‌ دینی 🆔 @rasadin

📌 آیا ممکن است حادثه ی عاشورا با انهمه نکته ی الهام بخش و حیات آفرین، در گردونه ی حوادث، به ضد خود تبدیل شود؟ یعنی بشود عامل سازش با ظلم، سکون و ولنگاری؟ 🤔🤔🤔

دیشب شام منزل اوس غلامحسین بودیم میگفت ما سال ۶۸ از زاهدان اومدیم ورمال البته اصالتا ورمالی ان ازش پرسیدم پشیمون نیستید؟ گفت پشیمونم به خاطر بچه هام که نتونستن درس بخونن میگفت الآن روستا امکاناتش پایینه برای همین هر کی سرمایه داشته باشه وِل میکنه میره شهر اونایی هم که موندن یا پولش رو نداشتن یا ی عِرقی داشتن تا روستاشون به خرابه تبدیل نشه البته به برکت انقلاب الآن تمامی روستاهامون دبستان دارن دبیرستان دور اول یکی در میون اما دبیرستان دور دوم خیلی کمتره یعنی دختر یا پسر روستایی یا باید ی وسیله پیدا کنه و خودش رو به چندین کیلومتر اون طرف تر برسونه یا ترک تحصیل کنه دیروز یکی از دختر خانوما به خانواده ما گفته بود من نمیتونم ادامه تحصیل بدم چون روستامون دبیرستان نداره و بابام نمیذاره برم شهر مدرسه 😔 مهاجرت روستاییان به شهر = ضرر چند جانبه کشور @revayatrosta

تصویر جوانان و حتی سن بالاهای روستا که از بیکاری مشغول تیله بازی یا به قول اهالی اینجا گُلّه بازی هستن جای تاسفه که ما نتونستیم از روستاییان مون در جهت جهش کشور استفاده کنیم و اینطور ظرفیت اونها هدر میره @revayatrosta

اینها مردم نگاری های یکی از دوستان طلبه است که برای تبلیغ محرم، به روستاهای سیستان سفر کرده و مشاهدات خود را در اینجا قرار می دهد. نکات جالبی دارد. ببینید. ▪️ما طلبه ها نمی توانیم و نباید مسائل اجتماعی را نادیده بگیریم. دینداری را نمی شود در خلأ به مردم القا کرد. اول باید سطح فرهنگی و اجتماعی مخاطب را شناخت و سپس متناسب با آن تعالیم دینی را عرضه کرد و مخاطب را بالا آورد. ▪️خود اینجانب از سال ۸۸ که تبلیغ روستایی و شهری رفته ام، به این کار اقدام کرده و برای بیشتر شهرها و مناطقی که سفر کرده ام، پرونده ی اجتماعی و فرهنگی هم تدوین کرده ام. توصیه ام به دوستان نیز درین سالها همین بوده. این نوع مردم نگاری ها، ابتدائا روایتگری و توصیف صرف است، اما پس از مدتی نگاه پژوهشگر و مبلغ را به سمت علل و عوامل پدیده ها سوق می دهد و هر چه بنیان‌های نظری او قویتر باشد، به عوامل کلی تری در حوزه ی مسائل اجتماعی می رسد. این فرایند اگر روشمند و در یک چارچوب نظری متقن پیش رود، بطور طبیعی به تولید نظریه ی اجتماعی کلان منجر خواهد شد. این همان مسیری است که دوستان ما در همین تبلیغ های ساده ی روستایی آغاز کرده اند. خدا یارشان باد. @taamollat

📌 «الگوهای تغییر اجتماعی از صدر اسلام تاکنون» 🔹امسال برای منبر ظهر ها به مسجدی می روم در ضلع جنوب غرب بازار تهران، نزدیک میدان اعدام. منطقه ای بسیار پرتراکم از نظر جمعیت و حجم فعالیت اقتصادی. فضای جنوب بازار تهران در مقایسه با اضلاع شمالی آن قدری متفاوت است. ضلع شمالی بازار تهران که به میدان امام و ناصر خسرو و..... منتهی می شود، مکان های تاریخی معتبرتری دارد و سازمانها های مهمی چون قوه قضاییه و دارایی و مدارس علمیه ی متعددی را در خود جای داده، از اینجهت در آن مناطق، بعد فرهنگی نیز دوشادوش بعد اقتصادی حرکت می کند. (شواهد این مطلب را قبلا در یادداشتی نشان داده ام) اما مناطق جنوبی بازار مثلا از مولوی گرفته تا اعدام و گمرک و..... عموما همان نمودهای فعالیت اقتصادی مانند تجارت و کارگری بروز بیشتری دارد. منطقه از لحاظ ظاهری بسیار آشفته و بی نظم است و این مطلب کاملا پذیرفته شده. مسجدی که در حوالی میدان اعدام میروم در قلب بازار پوشاک است، اما دستفروشان و اغذیه فروشان و پیک موتوری ها و حمل کنندگان چرخ دستی هم به وفور حضور دارند. فضا کاملا طوری‌ست که گویی همه در یک کانال قرار گرفته و به سمتی روانند، برخی تندتر و برخی کندتر، اما همه در حال دویدن و سبقت از یکدیگرند. در این رفتارهای شتاب الود، نوعی جبر احساس می شود، گویی فرد جز این کاری که دارد می کند، گزینه ی دیگری ندارد و فقط می تواند سرعتش را زیاد یا کم کند. در نتیجه فضا از احساس و حتی تعقل کاملا خالی است. اگرچه تراکم بازار چنین حالتی را بیشتر به چشم می اورد، اما سایر فضاهای شهری در تهران نیز تقریبا همینگونه است. متروها، پاساژها، اتوبانها و..... گویی همگی در یک جبر اجتماعی راه می سپارند. من زندگی در شهرهای کوچک و روستاها برای مدت طولانی را نیز تجربه کرده ام. فضای زندگی حتی در قم نیز که نزدیک به تهران است، اصلا اینگونه نیست. در چنین فضاهایی آزادی عمل بیشتری حس می شود. ▪️اینها که گفته امد، کلیاتی است از فضای تهران و بازار آن که برای سالها دوام داشته و احتمالا دارد. اما رشته ای از عوامل است که نمی توان تاثیر آنها بر فضای اجتماعی کنونی را نادیده گرفت. به برخی از آنها فقط اشاره می کنم: -ماجرای بنزین و دنباله های آن در ۹۸ - حوادث ۴۰۱ - دولت حسن روحانی و سیاست ماکیاولیستی عریان او - انتخابات ۱۴۰۰ و مسائل آن - پایان دولت شهید رییسی و انتخابات پس از آن ▪️اینها تنها یک ترسیم اولیه و ساده از یک زندگی شهری معمولی مدرن یا نیمه مدرن در تهران است. در همین فضا، هئیات سنتی کارکرد خودشان را حفظ کرده و به پمپاژ مفاهیم و احساسات دینی مشغولند. منبرها نیز کم و بیش ▪️مخاطبانم در آن مسجد عموما کسبه ی همان اطراف هستند که علاقه ی خود را با مسجد و مناسک دینی حفظ کرده و در نماز و مراسم شرکت می کنند. ▪️موضوع بحث ظهر ها در آن مسجد، رویکردی عمدتا تاریخی به مسئله ی تغییرات اجتماعی پس از رسول خدا بود. و اینکه چه علل و عواملی باعث شد آن جامعه ی ساخته ی دست رسول خدا، پس از پنجاه سال به این نقطه برسد. از رهگذر مرور تاریخ اسلام و اقدامات بنی امیه، در پی بیان قواعد کلی تغییرات اجتماعی هستیم و توجه دادن به این نکته که جامعه ای اسلامی هم نیازمند حراست و حفاظت است و اگر این نباشد، جامعه ی اسلامی نیز به ضد خود تبدیل می شود. چنانکه این اتفاق در عصر رسول خدا افتاد. ▪️یکی از ادوار تاریخ معاصر که شباهت زیادی با دوران تغییرات فرهنگی بعد رسول خدا دارد، سالهای پس از جنگ خودمان و دوران سازندگی است. هدف از اشاره به این دوران و حرف و حدیث های آن تطبیق آن قواعد تاریخی بر زمان حاضر بود که بحمدلله به جان مخاطبان نشست، از چشمانشان پیدا بود. ▪️بخش آخر بحث که در روزهای اتی، به اشاره به آن خواهم پرداخت، تأمل در زمانه ی حاضر است و اینکه آیا رأی به پزشکیان، بعد از دوران پرمحنت روحانی و سه سال خدمات شهید رئیسی، نوعی بازگشت به عقب است ؟ (مانند نمونه های تاریخی گذشته) قضاوت این بخش را با مخاطب خواهم گذاشت. و هدف ازین بحث چیزی جز توجه دادن به تغییرات در سطح کلان جامعه نیست. مخاطب خود مرجع ضمیر را پیدا خواهد کرد. ▪️بحث فوق یک تتمه ای هم دارد که بعید می دانم مجال طرحش برسد. اینجانب رای به پزشکیان را محصول یک تغییر اجتماعی گسترده می دانم، اما نه تغییر سیاسی. آن قدری که می فهمم، عامل اصلی در تغییرات کنونی، نوعی عرفی گرایی گسترش یافته در سالهای اخیر است که بیش از همه نهاد دین و سپس خانواده و رفتارهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده و اکنون به وادی سیاست هم وارد شده است. رای به پزشکیان را باید ازین زاویه نظر کرد. ▪️اما این ملاحظه که عرفی گرایی مورد ادعا پروژه ای تعریف شده و با اهداف مشخص است یا نه، خود موضوع قابل بحث دیگری است. 🤔 #محرم #تهران #تغییرات_اجتماعی #عرفی_گرایی #پزشکیان @taamollat