👆صوت جلسه ی روز شنبه ۲۳ تیر، که به درخواست برخی دوستان قرار می دهم. چنانکه گفته شد، ارائه مطالب در جلسه از آنچه در اینجا مکتوب می شود، بسی ساده تر و عمومی تر است.

📌 سرفصل های جلسه ی روز یکشنبه، هشتم محرم. (یکشنبه،۲۴تیر). مسجد امام رضا (ع), بازار تهران 🔹 تعبیه ی عوامل قوام بخش جامعه ی اسلامی توسط قرآن کریم و رسول خدا، با هدف جلوگیری از بروز تغییرات منفی در جامعه ی اسلامی ۱. تعالیم قرآن کریم و اقدامات رسول خدا همگی مشتمل بر نقاطی بود که رعایت آنها موجب قوام بخشی جامعه ی اسلامی می شد. رعایت آن نکات و تعالیم جامعه را در مسیر تغییرات مثبت قرار می داد و از بروز تغییرات منفی نیز جلو گیری می کرد. اما سیر حوادث به سمتی دیگر پیش رفت. ۲. با نظر به مجموع آیات قرآن کریم و تعالیم رسول خدا، به نظر می‌رسد که قوام بخشی امت اسلامی از دو راه درونی و بیرونی دنبال گردیده است. در بعد درونی اصلاح اعتقادی و فکری و سپس قرار گرفتن در یک رابطه ی معنوی با خدای متعال و امور معنوی مد نظر بوده و در بعد بیرونی نیز هویت بخشی به امت اسلامی از طریق مرزبندی سیاسی، اعتقادی و فرهنگی برنامه ی رسول خدا برای قوام بخشی به امت اسلامی بوده است. کلیات هر دو راهبرد درونی و بیرونی بصورت یکجا در آیه ی ۲۹ سوره ی فتح بیان شده و تفصیل آنها نیز در آیات دیگر قابل مشاهده است. آیه ی شریفه در بعد درونی یاران رسول خدا را دارای روحیه ی عبادت و راز و نیاز با خدا و در بعد بیرونی دارای مرزبندی روشن با دشمنان دین خدا معرفی می کند. جالب توجه است که قرآن کریم پس از بیان این ویژگی‌ها به صفتی خاص از یاران رسول خدا در کتاب انجیل اشاره می کند که بر اساس آن یاران رسول خدا دارای استحکام درونی و بدون وابستگی به دیگران هستند. @taamollat ادامه 👇👇👇

#مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ ۖ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا ۖ سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ۚ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ ۚ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ ۗ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا.(آیه 29 سوره فتح) ترجمه:محمد (صلی اللّه علیه و آله و سلم) فرستاده خداست و یاران و همراهانش بر کافران بسیار قویدل و سخت و با یکدیگر بسیار مشفق و مهربانند، آنان را در حال رکوع و سجود نماز بسیار بنگری که فضل و رحمت خدا و خشنودی او را می‌طلبند، بر رخسارشان از اثر سجده نشانه‌های نورانیّت پدیدار است. این وصف حال آنها در کتاب تورات و انجیل مکتوب است که (مثل حال آن رسول) به دانه‌ای ماند که چون نخست سر از خاک برآورد جوانه و شاخه‌ای نازک و ضعیف باشد بعد از آن قوّت یابد تا آنکه ستبر و قوی گردد و بر ساق خود راست و محکم بایستد که دهقانان را (در تماشای خود) حیران کند (همچنین محمد صلی اللّه علیه و آله و سلم و اصحابش از ضعف به قوّت رسند) تا کافران عالم را (از قدرت و قوّت خود) به خشم آرند. خدا وعده فرموده که هر کس از آنها ثابت ایمان و نیکوکار شود گناهانش ببخشد و اجر عظیم عطا کند. ۳. از اینجا به بعد جایگاه بسیاری از آیات قرآن کریم درباره ی ایمان واقعی و بحث ولایت روشن می شود. ایمان و ولایت دو راهبرد اصلی رسول خدا برای قوام بخشی به امت اسلامی بود. مع الاسف امت اسلامی پس از رسول خدا با نادیده گرفتن همین دو اصل مهم در مسیری دیگر قرار گرفت و تغییرات منفی با سمت و سوی غلبه ی جریانات باطل آغاز گردید. #تغییرات_اجتماعی @taamollat

دوربین مخفی / روضه بی ریا گوشه خیابون

📌 «رویکردها به حادثه ی عاشورا و تاثیرات فردی و اجتماعی آن» (بحث دهه ی دوم) 🔹در حال آماده سازی و جمع بندی بحثی هستم که قرار است از فردا شب در مسجدی دیگر ارائه دهم انشالله. موضوع کلی بحث «رویکردها به حادثه ی عاشورا و تاثیرات فردی و اجتماعی آن» است. در این بحث قرار است انواع رویکردهای سیاسی، باطنی گرایی، کلیسایی و.... که به حادثه ی عاشورا شده طرح و نقد شود. علی رغم اینکه این دیدگاه ها عمدتا از زبان تحلیلگران غیر شیعی ابراز شده، اما رفته رفته در میان خود شیعیان نیز جای پایی پیدا کرده و گسترش یافته، از جمله نگاه کلیسایی به حادثه ی عاشورا که هدف قیام امام را آمرزش گناهان امت می داند، از رویکردهای خیلی شایع در جامعه ی امروز ماست. نگاه عرفانی نیز که حادثه را صرف تقابل عقل و عشق می داند در میان طیفی از شیعیان با اقبال گسترده روبروست. هر کدام ازین دیدگاه ها نتایج خاص خود را بر رفتار فردی و اجتماعی برجای می گذارد که بعضاً مخرب و مخدر است. در این ده شب، با رجوع به آیات قرآن کریم (به عنوان بستر فهم رفتار اولیای دین) و رجوع به تاریخ و کلمات اهل بیت ع تلاش می کنیم تا به رویکردی صحیح، مستند و منطقی به حادثه ی عاشورا دست پیدا کنیم؛ و الله هو الموفق و المعین. @taamollat

#معرفی‌_کتاب_خوب #محرم نمی‌دانم چقدر با آثار آقای سنگری آشنایی دارید. آقای #محمد‌رضا_سنگری *کربلا‌پژوه* هستند و سال‌هاست درباره‌ی واقعه‌ی #عاشورا پژوهش می‌کنند و کتاب‌های متنوعی درباره‌ی این واقعه دارند که هر کدامشان دری‌ جدید به‌رویمان می‌گشاید. این کتاب‌ها هر‌کدام درس‌های زیادی در دلشان نهفته‌است که دید متفاوتی نسبت به عاشورا بهمان می‌دهد. امروز من دو کتاب از بین کتاب‌های خوبشان معرفی می‌کنم. #آینه‌داران_آفتاب *🔹این کتاب روایتی‌ست دو جلدی از یاران اباعبدالله‌الحسین(ع)* در این کتاب با موضوعاتی چون جایگاه و فضائل اصحاب امام(ع) 🔸پیوند و رابطه‌ی امام(ع) با یارانشان 🔸شباهت عاشورا با عصر ظهور 🔸شهیدان پیشاهنگ 🔸شهیدان نخستین نبرد تیرباران صبح 🔸شهیدان نبرد تن‌به‌تن و... آشنا می‌شویم. #آیینه‌شکنان *🔹روایتی‌ست از زمینه‌سازان و تبهکاران عاشورا* در این کتاب با موضوعاتی چون 🔸بررسی نتایج و ره‌آورد ویژگی‌های شخصیتی دشمنان حضرت(ع) 🔸معرفی گروه‌های مختلف زمینه‌سازان عاشورا از سال‌ها قبل از واقعه تا روز عاشورا و بررسی یک‌به‌یک این شخصیت‌ها آشنا می‌شویم. 🔻آقای سنگری یک دایره‌المعارف عاشورایی زنده هستند که خیلی از افراد به ایشان رجوع می‌کنند و راهنمایی می‌گیرند. این کتاب‌ها را به نویسنده‌ها، پژوهشگر‌ها، سخنران‌ها و تمام کسانی که می‌خواهند بیشتر درباره‌ی امام حسین(ع) و یارانشان بدانند، توصیه می‌کنم. #بزرگسال #کربلا #ان‌_الحسین_یجمعنا #در_کربلا_چه_گذشت؟ #افزایش_اطلاعات #کتاب_بخوانیم 🕊@paiband

📌 از هیئت تا سبک دینداری و سبک زندگی 🔹الان ساعت حدود ۲ بامداد و نزدیک اذان صبح است، و من دقایقی پیش از یکی از هیئت های صاحب نام و معروف تهران به خانه برگشتم. از آن دست هیئت های پر شور و جوانانه که در چنین شبی با سر و صورت زخمی و مجروح از هیئت خارج می شوند. به اصرار بعضی دوستان بالاخره امشب توانستم در دقایق پایانی آن هیئت حاضر شوم. جزییاتش بماند؛ ولی این سبک هیئت ها، از سویی تولید کننده ی سبک خاصی از دینداری -با نظام اعتقادی و رفتاری خاص خود- و به تبع آن مولد نوعی سبک زندگی است که همه ی وجوه زندگی افراد از ادبیات گفتاری گرفته تا سبک اخلاقی و رفتار شغلی و.... را تحت تاثیر قرار می دهد. به اعتقاد من این سبک دینداری و زندگی در دهه های اخیر رواج گسترده ای داشته و بعنوان یک الگو جایگزین سبک زندگی دینی سنتی پدران و مادران ما شده. ویژگی اساسی این سبک آن است که باندازه ی سبک دینداری سنتی گیر و گور ندارد و در عین اینکه نوعی آرامش مذهبی ایجاد می کند، مانع چندانی برای آزادی عمل ایجاد نمی کند. این سبک زندگی دینی، با آنچه که در یادداشت های قبل «عرفی گرایی» نامیدم کاملا همسوست. به عبارت دیگر عرفی گرایی در میان طبقه ای از قشر مذهبی ما، به این شکل ظاهر شده است. اینها که گفتم صرفا یک توصیف از یک واقعیت اجتماعی بوده و فاقد هرگونه داوری و قضاوت می باشد. @taamollat

📌 رویکردها در تحلیل حادثه ی کربلا 🔹امشب اولین شب این بحث بود. بحث های محرم معمولا بر محور محبت و ولایت می چرخد و روضه های سنگین و مکشوف. اما این بحث برای مردم جالب بود و همین شب اول واکنش های خوبی در پی داشت. ▪️امشب بعد از بحث درباره ی ضرورت داشتن رویکرد درست و واقعی به حادثه ی عاشورا، به تبیین نگاه سیاسی به حادثه و ریشه های آن پرداختیم. از جمله آنکه در فضای آن عصر نه تنها نگاه معنوی به امام و جایگاه امامت وجود نداشت، بلکه به علت آشکار بودن اعتراض بنی هاشم به دستگاه، آنان همواره به عنوان جریان معارض حاکمیت شناخته می شدند و در این فضا هم طبیعی بود که بخش عمده ای از جامعه ی اسلامی، حرکت امام حسین ع را بعنوان حرکتی سیاسی تلقی کنند. اعتراضات و هشدارهای برخی از اصحاب و حتی نزدیکان امام عمدتا ناشی از همین نگاه سیاسی صرف به حرکت امام بوده است. فردا شب انشالله نمونه هابی تاریخی از این نگاه را در میان هم‌عصران امام و همچنین تحلیل گران عرضه خواهیم نمود؛ انشالله @taamollat

📌 با سبک تر شدن نسبی برنامه های ایام عزای سیدالشهدا ع، عرضه ی نتایج تحقیقات و مطالعات قبلی را پی خواهم گرفت، انشالله. 👈 ابتدائا معرفی و تبیین نکات مهم کتاب «درامدی بر علوم انسانی اسلامی، در اندیشه ی آیت الله خامنه ای»:

📌 درباره ی کتاب « درآمدی بر علوم انسانی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای» ۲ 🔹در باب روش تحقیق در اندیشه ی متفکران یکی از برجستگی های این کتاب، معرفی و تبیین روش تحلیل اندیشه ی متفکران است که مولف در بخش های ابتدایی آن را به تفصیل شرح داده و الگویی برای تحلیل اندیشه ی متفکران ارائه نموده است. طبیعتاً در این مختصر مجال شرح و گزارش همه ی آن مطالب نیست، از اینرو چند نکته پیرامون کلیت آن بیان می شود: ۱. توجه به خاستگاه های اجتماعی، تاریخی، شخصیتی و خانوادگی در شکل گیری نظریات، آن را از نسبت دادن نابجا با منابع قدرت دور می کند. مولف در ص ۶۱ اشاره می کند که یکی از اهداف پرداخت تفصیلی به این زمینه ها، از بین بردن این اتهام است که دیدگاه علوم انسانی آیت الله خامنه ای، بعنوان ابزاری برای حفظ قدرت در ذهن ایشان شکل گرفته. کتاب با رجوع گسترده به تاریخ زندگی ایشان ریشه ها و امتداد های اندیشه ی علوم انسانی را در نظام اندیشه ی ایشان بازنمایی می کند. ۲. مبنایی که این کتاب در رجوع به خاستگاه تاریخی و فرهنگی در تحلیل نظریات به کار گرفته، همان مبنایی است که استاد پارسانیا، در مقاله ی نظریه و فرهنگ آن را بسط داده و در آن رشته ای از عوامل موثر بر شکل گیری نظریات را تشریح کرده اند. بر اساس آن دیدگاه نظریات علوم انسانی هیچ گاه در خلأ شکل نمی گیرند. بلکه رشته ای از عوامل زیستی، خانوادگی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی در شکل گیری نظریات موثرند. ۳. نکته سوم در باب تحلیل اندیشه ی علوم انسانی آیت الله خامنه ای، تحقیق در خاستگاه نهایی شکل گیری نظریه است. نویسنده پس از مرور کلی خاستگاه های نظریات علوم انسانی در میان متفکران جهان، به رویکردهای مختلف تحقیق در علوم اسلامی پرداخته و پس از شرح کلی آن دیدگاه ها خاستگاه اندیشه ی علوم انسانی ایشان را «الهیات اجتماعی» معرفی می کند. ۴. الهیات اجتماعی که می توان آن را با عباراتی چون «بینش نوین اسلامی» یا «طرح دوباره ی اسلام در فضای فرهنگ امروزی جهان» معرفی نمود، همان مدل دین شناسی ایشان است که نظریه ی علوم انسانی ایشان نیز مستخرج از همین دیدگاه دین شناسی است. نظر به اهمیت این مبنا در فهم نظریه علوم انسانی آیت الله خامنه ای، در یادداشت بعد، دیدگاه کتاب را درباره ی این مفهوم مرور خواهیم کرد. #علوم_انسانی_اسلامی #ایت_الله_خامنه_ای @taamollat

🧰 اشاره: الهیات اجتماعی، همان جعبه ابزاری است که تمام مبانی هستی شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی، جامعه شناسی و.... متفکر در آن قرار دارد و دیدگاه علوم انسانی او نیز کاملا بر همان مبانی استوار شده. در حقیقت هر متفکری -چه التفات داشته و چه نداشته و چه به آن تصریح کند یا نکند- دارای چنین جعبه ابزاری هست. بر محقق و پژوهشگر است که در تحلیل دیدگاه متفکر، این بخش مهم را فروگذار نکند. @taamollat

سبک و صدای آقا نریمان برای ما بچه هایی که نوجوانی مان در دهه ی هفتاد بود خیلی خاطره انگیز است. فضای هیئت های تهران در سالهای آخر دهه شصت و ابتدای دهه‌ی هفتاد عموما با فضای جبهه و جنگ و شهدا آمیخته بود. حتی خاطرم هست که روضه های حاج منصور در آن دوران گاهی رفت و برگشتی بود بین جبهه ی خودمان و کربلا. مثلا روضه ی عبدالله را با روضه ی فرزندان شهدا شروع می کرد. و یا روضه ی مسلم را با روضه ی اسرا و آزادگان پیوند میزد.‌ سبکی بود برای خودش. در آن سالها بود که اولین بار به آقا نریمان برخوردم با همین سوز و صدا و شور سنگینی که الان دارد. آن اوائل در حسینیه ی پنبه چی می خواند، در چهارراه دروازه دولاب. در آن سالها که به موازات تغییرات اجتماعی گسترده، سبک های مداحی هم در حال تغییر بود، سبک و روش آقا نریمان چیزی بود بین سبک سنتی و جدید. گاهی هم اشعار و سبک هایش کاملا جدید بود. و متفاوت از سنتی خوان هایی چون حاج منصور و حدادیان. سبک نریمان و کسانی چون حاج محمود و طاهری، سبک های جدیدی بود که عمدتا باید آنها را در عداد سبک های سنتی به حساب اورد، اما با نوآوری های قابل توجه. سبک اینها بسیاری از جوانان آن دوره را که یک پا در سنت داشتند به خودش جذب کرد. اما برای جوانان نسل بعد دیگر همین ها هم جذاب نبودند و به موازات ورود گسترده ی سبک پاپ در موسیقی، ساختار شکنانی چون سید ذاکر پا به میدان گذاشتند. دیروز بعد سالها دوباره به مجلس آقا نریمان رفتم و تمام خاطرات آن دوران از جمله هیئت های رزمندگان برایم زنده شد. یادش بخیر. @taamollat

📌بعد التحریر۱ 🔹سالهای ابتدایی دهه ی هفتاد در جریان حاکمیت کارگزاران، سالهای تغییر خیلی چیزها بود، از سبک سیاست ورزی، ورود گسترده ی تکنولوژی های جدید، سبک پوشش و حتی سبک مداحی. حتی روی کارآمدن اصلاحات در خرداد ۷۶ را باید ادامه ی همان تغییرات در بعد سیاسی دانست. خیلی حرف و تحلیل دارد این دوران که در فهم شرایط امروز خیلی موثر است

📌بعدالتحریر۲ 🔹در تغییر فضای اجتماعی ایران، از فضای آرمانی و انقلابی دهه ی شصت به فضای عرفی و شاید مدرن، دولت کارگزاران و شخص آقای هاشمی بیش از جریان اصلاحات موثر بوده. به گمانم آن قدری که روحیه ی کارگزارانی توانست پایه های سنت را در جامعه ی ما بلرزاند، جریان اصلاحات نتوانست. اتفاقا جان فوران نیز در کتاب تاریخ تحولات اجتماعی ایران، آن جریان موثر در ورود ایران به دنیای جدید را همین جریان و شخص آقای هاشمی معرفی می کند و اصلا اسمی از جریانات دیگر نمی آورد. تاثیرات اجتماعی این جریان فکری و سیاسی و همچنین عقبه های آن هنوز بدرستی کاویده و شناخته نشده و بالطبع برای مردم هم بیان نشده و جامعه نیز شناخت درستی از آن ندارد. وجه دیگر اهمیت این جریان بقا و فعالیت آن در سالهای کنونی است. معتقدم که این جریان هنوز هم در حال شخم زدن فضای اجتماعی ایران، فراتر از تغییرات سیاسی است. دولت روحانی دقیقا در همین راستا عمل کرد. شرحش بماند. @taamollat

📌بعدالتحریر۳ 🔹غرضم فقط مرور خاطرات جلسات دهه ی هفتاد بود، چه کنم که درین نیمه شب، ذهنم تا به کجاها که پر نکشید. القصه؛ آن چیزی را که در یادداشت های قبل، عرفی گرایی در جامعه ی امروز -بعنوان مهمترین شاخصه ی جامعه ی امروز ایران- نامیدم، نقطه ی شروعش همین دوران کارگزاران است. معتقدم از این دوران بود که گذر از همه ی چارچوب های سنتی، ملی، دینی و فرهنگی کلید خورد و دوران سرگردانی آغاز شد. درباره ی این دوران خیلی باید خواند و نوشت. @taamollat

📌درباره ی کتاب «در آمدی بر علوم انسانی اسلامی، در اندیشه ی آیت الله خامنه ای» ۳ 🔹درباره ی الهیات اجتماعی (بخش اول) منظور کتاب از الهیات اجتماعی، نوعی از الگوی دین شناسی و تحلیل مفاهیم دینی است که علاوه بر فهم مفاهیم دینی در بستر جامعه و با نگاه اجتماعی، پیاده سازی آنها را نیز در بستر اجتماع دنبال می کند. از نگاه کتاب، این الگوی دین شناسی در کنار الگوهای دیگری چون الهیات نقلی و حدیثی، الهیات عقلانی یا علم کلام و الهیات شهودی و اخلاقی و همچنین الهیات طبیعت، خود سبک مستقلی در دین شناسی و پیاده سازی تعالیم دین به حساب می آید. هدف الهیات اجتماعی یا «بینش نوین اسلامی»، «تبیین و تفسیر محتوای منابع و آموزه های دینی برای ایجاد جامعه ی اسلامی و حرکت و خیزش در میان مومنان در مسیر تعالی و سعادت است.» این الگوی الهیاتی که با نقد الگوهای سابق همراه است در پی آنست که در قالب نهضت احیاء تفکر اسلامی، به بازسازی فهم دینی و همچنین بازسازی زندگی انسانی و روابط اجتماعی بر اساس تعالیم دین بپردازد. طبیعتاً با محوریتی که زندگی اجتماعی انسانها در این نگاه دارد، اجتهاد یکی از لوازم قطعی دستگاه فکری آن خواهد بود و همین مسئله، نقطه ی اصلی پیوند این دستگاه دین شناسی، با بنیان‌های #جریان_حکمت_و_اجتهاد است. ▪️تبارشناسی تاریخی این الگوی دین شناسی نشان می دهد که در گذر زمان و تحولات دنیای جدید و عقب افتادن امت اسلامی، جمع بیشتری از عالمان و متفکران برای جبران این عقب افتادگی به سراغ اصلاح الگوی دین شناسی رفته اند. نویسنده، سیدجمال الذین و پیروان او، برخی علمای مشروطه مانند آیت الله نایینی، و در ادوار بعد آیت الله شاه آبادی، امام خمینی ره، علامه طباطبایی و شهید مطهری را بعنوان پیش‌قراولان این الگوی الهیاتی در دوران معاصر معرفی می کند. (ص۶۹) ▪️نکته ی مهم دیگر آنست که در حالیکه سایر الگوهای دین شناسی عموما بریده از فرهنگ عمومی و بی توجه به اقتضائات اجرا به تحلیل دین می‌پردازند، توجه به محیط عمومی، فرهنگ و پیچیدگی‌های اجتماعی یکی از لوازم حتمی هم در مقام فهم و هم در مقام اجراست. بر این اساس «متکلم چون مدافع دین است و می خواهد دین در جامعه محقق شود باید هسته ی مرکزی دین را .... بشناسد و به تناقضات و اشکالات مشهور زمانه پی ببرد و با تامل و با اندیشی در مشهورات و ارتکازات فرهنگ عمومی، به تصحیح و تثبیت عقاید عمومی بپردازد...» (ص۶۸) بنابر این «عالم دین شناس و الهی دان مفسر دین» لازم است «محیط شناس، فرهنگ شناس و جامعه شناس» باشد. (ص۶۸) #علوم_انسانی_اسلامی #ایت_الله_خامنه_ای #الهیات_اجتماعی @taamollat

📌بعد التحریر ۱. الهیات اجتماعی که در اینجا بعنوان الگوی دین شناسی و اجتهادی ایشان معرفی شده، همان مبنا و پایه ی علوم انسانی ایشان است. به عبارت دیگر چنانکه صاحب نظران دیگر در اندیشه ی علوم انسانی خود بر سفره ی فلسفه های مادی یا الگوهای الهیاتی مدرن و‌‌‌‌‌.... نشسته اند، ایشان مبادی و مبانی اندیشه ی علوم انسانی خود را از قرآن و سنت و عقلانیت اسلامی اخذ نموده است. از همین رو شناخت الگوی دین شناسی ایشان بسیار مهم است.

📌ظهور چنین سبک هایی که بیشتر به جشن هالوین می ماند تا عزاداری، (بمانند دسته ی زنجیرزنی دختران مکشوف) بیش از آنکه نشانه ی عزا و قرابت قلبی باشد، نشانه ی نوعی آشفتگی فکری و عملی است. دینداری نوعی قاعده مندی در راستای یک هدف مقدس است. وقتی ما از دینداری هر چیزی را بیرون کشیدیم و جایز دانستیم و پرده ای از تقدس روی آن کشیدیم، یعنی کتاب دین را برعکس گرفته ایم. ▪️طبیعی است که اگر فرهنگ بدون چارچوب و قاعده رها شود و رهبری دین و عقل و علم را نپذیرد، هر روز سبکی از گوشه ای بیرون می زند و در نهایت از اصل موضوع چیزی باقی نمی ماند و همه چیز می شود بازی. مدیریت فرهنگی، خصوصا فرهنگ دینی را خیلی باید جدی گرفت. اینگونه آزادی عمل مساوی است با آشفتگی اجتماعی در ساحت فکر و عمل. نتیجه اش هم انحطاط اجتماعی. #مدیریت_فرهنگی #دینداری #جامعه_ی_ایران @taamollat

📌برای تاریخ ۱ 🔹اینهایی که می نویسم، روایت صحنه هاییست که از عزاداریهای تهران تا میانه های دهه ی هفتاد جریان داشت و من که کودکی بیش نبودم به همراه مرحوم پدرم شاهد این صحنه ها بودم. ▪️بازار تهران و مناطقی چون خیابان ری و میدان خراسان از گذشته ها نقطه ی کانونی عزاداری های محرم در تهران بود. خصوصا بازار که سنت چندصد ساله ی خاص خود را داشت و در ایام محرم با حضور عراقی های مقیم تهران رنگ دیگری می گرفت. عراقی ها در این ایام رسم و آیین خاص خود را داشتند از هروله خاص خودشان تا لباس و آرایش ها و طبل و سنج ها و سینه زنی های خاص. خاطرم هست که در روز عاشورا از حسینیه ی انصار الحسین ع در تقاطع ۱۷ شهریور که آن موقع هنوز ساخته نشده بود، به سمت چهارراه سیروس راه می افتادند. اول لشکر عمر سعد می امد، با لباسهای قرمز و کلاه خود و شمشیر و نیزه و گرزهای آتشین و قیافه های ترسناک و مارش نظامی و بوق ترسناکی که می نواختند و گویی آماده ی ورود به میدان بودند. از نزدیکی سبزه میدان که خیمه ها یک یک نصب شده بود یک یک آتش می زدند تا برسند به چهارراه گلوبندک و خیمه ی اصلی (خیمه ی امام حسین ع) . اول چند دور دورش می چرخیدند و بوق های دلهره آور می نواختند و سپس به خیمه حمله ور می شدند و آتش می زدند. هرم آتش مردم را به عقب می راند اما پس از چند لحظه به تکه پاره های سوخته هجوم می آوردند و برای تبرک بر می داشتند. بعد از این دسته های عزاداری یک یک می امدند، هروله کنان، گاهی فقط به سر و سینه می زدند و گاهی زنجیر و ..... . یادم هست بعضی لباسهاشان پشت نداشت، که برای همین زنجیر زدن بود. اینها یک سر می رفتند داخل حسینیه ی کربلایی ها در آنسوی چهارراه گلو بندک. ماکت خیلی طبیعی از ضریح اباعبدالله ع در وسط حسینیه بود که دورش سینه می زدند، سنگین. من همیشه این صحنه ها را از طبقه ی بالا تماشا می کردم . ▪️اما نقطه ی عطف عزاداری، دسته ی قمه زنی هایی بودند که در پی سینه زن ها می آمدند.‌همه پارچه های سفید به دور خود پیچیده و در انتهای آهنگی سه ضرب، قمه هایشان را در هوا می چرخاندند و بلند «حیدر، حیدر» می کردند و به حوالی چهارراه گلوبندک که می رسیدند قمه ها را فرود می آوردند. از اینجا به بعدش خیلی دلهره آور و ترسناک بود. مردم دیوانه وار در هم می لولیدند و گویی همه مست هستند. کف خیابان پر از خون بود و همه در خون راه می رفتند. یکی دوبار همراه همین ها رفتیم داخل حسینیه ی کربلایی ها. قمه زنی ها همه می رفتند در زیرزمین حسینیه و در آنجا پانسمان و باندپیچی می شدند. حقیقتا صحنه های بدی بود. از چهارراه تا حسینیه و از در حسینیه و راه پله ها تا پایین فقط خون به چشم می آمد. پایین هم مثل بیمارستان نظامی صدها نفر با لباس های خونین روی زمین دراز کشیده بودند. ▪️این سبک ها تا همان میانه های دهه ی هفتاد که فتاوای حرمت قمه زنی آمد رواج داشت.‌ نوشتم که بماند. @taamollat

📌برای تاریخ ۲ 🔹اکتفا به روایت قبلی برای درک فضای عزاداری در تهران قطعا ناکافی است. آن صحنه ها و وقایع بصورت روشنی بیانگر تاثیر سبک عزاداری عراقی ها بر فضای ایران بود. اما غیر از اینها خود تهران دارای سبک عزاداری مستقلی بود که هنوز هم بعد سالها پرقدرت و پر قوت در حال حیات است. سینه زنی و شور نمود اصلی عزاداری در تهران بوده و هست، مثل خیلی جاهای دیگر، اما آنچه عزاداری تهران افزون بر جاهای دیگر داشت و دارد، اشک است. این جمله را چندین بار از این الله جوادی آملی شنیدم که در توصیف عزاداری های تهران می فرمودند: «مردم تهران برای ابی عبدالله ع مردانه خرج می کنند و زنانه گریه می کنند.» و من که عزاداری شهرها و روستاهای بسیاری را دیده ام واقعا این روایت را قبول دارم. آنقدری که سوز و گداز در هیئات تهران دیدم در هیچ جای دیگر برنخوردم. چهارپایه خوانی از سنتهای قدیمی در تهران است. دسته ی عزاداری دو حلقه می شوند و بندی را به تناوب تکرار می کنند و جلو می روند. جلودار هر حلقه، هنگام توقف آن روی چهارپایه ای می رود و بند را با صدای بلند مدت می دهد یا اصلا در ابتدا یا انتهای حرکت، روی چهارپایه دم می دهد و روضه می خواند. این صحنه ها هنوز هم در بازار قابل مشاهده است. مساجد بازار مثل مسجد جامع، مسجد امام، مسجد سیدعزیزالله، مسجد ملک، امامزاده زید و.... معمولا قبل از ظهر مراسمات سنگینی دارند و علمای بنام در آنها به منبر می روند و پس از نماز ظهر و عصر نهار سنگین و پر ملاتی دارند. ▪️اما یکی از سنتهای فراموش شده، تکیه ی بچه ها در محلات بود. نزدیک محرم بچه ها خانه به خانه در می زدند و چادر مشکی مستعمل جمع می کردند و با قدری طناب و چند تا گلدان در کنجی از کوچه تکیه به پا می کردیم. در دوران کودکی ما این رسم در خیلی از کوچه های جنوب شهر جریان داشت. الان متاسفانه منسوخ شده. ▪️یکی دیگر از ویژگیهای عزاداری در تهران، حضور عالمان و فقیهان در رأس آنست. بطور کلی فضای دینداری در تهران از فضای عالمان و فقیهان و خصوصا علمای اخلاقی جدا نیست. این ویژگی از گذشته های دور وجود داشته و در سالهای اخیر هم چیزی از قوت آن کم نشده. چنانکه در یادداشت چند روز قبل امد، مرحوم حاج آقا مجتبی در زمینه ی عزاداری سیدالشهدا ع خود محوریت داشت و جریان ساز بود. مرحوم آقای خوشوقت و آقای مجتهدی نیز همینطور. این مطلب فضای عزاداری در تهران را از بسیاری آفات حفظ کرده است. @taamollat

📌 دوران روحانی را یادتان هست؟ دولت و شخص روحانی دائما طوری رفتار می کرد که فضای جامعه را ملتهب نگه دارد. گاهی با ارز، گاهی با بنزین، دوره ای با برجام، دوره ای با قطعی برق، دوره ای با آف ای تی اف و.... . وقتی هم چیزی برای ملتهب نگه داشتن جامعه نبود، یکهو خود روحانی یه حرف بی ربطی می زد که تا چند هفته جامعه رو بهم می ریخت. مثلا می گفت امام زمان قابل نقده، یا عاشورا دری مذاکره است و ازین حرفا. خلاصه اینکه جامعه رو دائم ملتهب نگه می داشتند تا .... . الان کارها و حرفهای ظریف همین جوره، ایجاد حساسیت های بی مورد، حرف های مفتی که فقط تنش ایجاد می کنه. اصن انگار اومدن که بهم بریزن. نوشتم چند روز پیش که کارگزارانی ها از اصلاحاتی ها خطرناک ترن، نه برای جمهوری اسلامی، که برای ایران. برای امنیت و یکپارچگی و هویت ملی. اینم شاهد. باورش برامون راحت نیست، ولی بعضی از همین ها به کمتر از تجزیه و هاپولی شدن ایران و ایرانی راضی نیستن. @taamollat

📌 درباره ی کتاب «تاریخ تحولات اجتماعی ایران» نوشته ی جان فوران 🔹کتاب خیلی خوبیست از جهت تحلیل تاریخی و اجتماعی، خصوصا آنکه بازه ی زمانی قابل توجهی (حدود ۴۰۰سال) را در بر می گیرد و شواهد متعددی عرضه کرده. علاوه بر اینها روش تحلیل خود را نیز بصورت واضح بیان کرده و همین کار فهم کتاب را آسان و دست ما را برای روش شناسی و نقد روشی کتاب باز می کند با اینحال بستر فلسفه ی تاریخ و فلسفه ی اجتماعی که تاریخ ایران را مبتنی بر آن تحلیل کرده محل مناقشه ی جدی است. هر چه باشد این کتاب شکل دهنده ی ذهنیت بسیاری از تحلیلگران اجتماعی و سیاسی است و نمی شود نادیده اش گرفت. متن کتاب هم نسبتا سنگین است و گاهی نیازمند رجوع مکرر به کتابهای تاریخی و احیانا نظریات اجتماعی است. ۲. کتابهای دیگری هم هست که هم عرض این کتاب شکل دهنده ی ذهنیت عمومی نسبت به تاریخ ایران بوده است، مثل آثار آبراهامیان که مهم‌ترینش «ایران بین دو انقلاب» است که البته او با مبنای خاص خودش تحلیل کرده. ۳. اگر دوستانی پای کار باشند بنده این آمادگی را دارم که این کتاب ها را بصورت جمعی مطالعه و بحث کنیم. خیلی پربار خواهد بود. خبر از دوستان😊 ۴. تصویر متن مورد اشاره در فرسته ی بالا را هم به درخواست برخی دوستان می گذارم. @taamollat