✍ معناى استطاعت راه به عنوان شرط حج(۲)
📚 الكافي(ط - الإسلامية)؛ ج4، ص: 286
💥 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ أَبِي بَكْرٍ الْحَضْرَمِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِنِّي شَيَّعْتُ أَصْحَابِي إِلَى الْقَادِسِيَّةِ فَقَالُوا لِي انْطَلِقْ مَعَنَا وَ نُقِيمُ عَلَيْكَ ثَلَاثاً فَرَجَعْتُ وَ لَيْسَ عِنْدِي نَفَقَةٌ فَيَسَّرَ اللَّهُ وَ لَحِقْتُهُمْ قَالَ إِنَّهُ مَنْ كُتِبَ عَلَيْهِ فِي الْوَفْدِ لَمْ يَسْتَطِعْ أَنْ لَا يَحُجَّ وَ إِنْ كَانَ فَقِيراً وَ مَنْ لَمْ يُكْتَبْ لَمْ يَسْتَطِعْ أَنْ يَحُجَّ وَ إِنْ كَانَ غَنِيّاً صَحِيحاً(حسن).
♈️ ابوبکر حَضرمی می گوید: به #امام_صادق گفتم: من، یاران و همفکرانم را به قادسیه(از بلاد عربستان) بدرقه کردم. به من گفتند: با ما بیا. پس، برگشتم و چیزی نداشتم. خدا کمک کرد و گشایش ایجاد کرد و به آنها ملحق شدم. #حضرت_گفت: برای هر کس نوشته شده باشد که داخل گروه حاجیان باشد نمی تواند حج نرود هرچند فقیر باشد و هر کس اسمش نوشته نشده باشد نمی تواند حج برود هرچند ثروتمند باشد.
💥 مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْقَدَرِ فَقَالَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَخْبِرْنِي عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ 👈 "وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا" أَ لَيْسَ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لَهُمُ الِاسْتِطَاعَةَ فَقَالَ👈 وَيْحَكَ إِنَّمَا يَعْنِي بِالاسْتِطَاعَةِ الزَّادَ وَ الرَّاحِلَةَ لَيْسَ اسْتِطَاعَةَ الْبَدَنِ، فَقَالَ الرَّجُلُ أَ فَلَيْسَ إِذَا كَانَ الزَّادُ وَ الرَّاحِلَةُ فَهُوَ مُسْتَطِيعٌ لِلْحَجِّ؟ فَقَالَ 👈 وَيْحَكَ لَيْسَ كَمَا تَظُنُّ قَدْ تَرَى الرَّجُلَ عِنْدَهُ الْمَالُ الْكَثِيرُ أَكْثَرَ مِنَ الزَّادِ وَ الرَّاحِلَةِ فَهُوَ لَا يَحُجُّ حَتَّى يَأْذَنَ اللَّهُ تَعَالَى فِي ذَلِكَ.
♈️ سَکُونی نقل می کند که مردی قَدَریه مسلک(۱) از امام صادق پرسید: ای پسر رسول خدا! درباره این سخن خدا 🍃« "وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا"»(آل عمران:۱۹۷)🍃 به ما بگویید. آیا خدا برای مردم، استطاعت قرار نداده است؟
#حضرت_فرمود: وای بر تو! منظور از استطاعت صرفا زاد و راحله است. منظور استطاعت و توان بدنی نیست.
آن مرد گفت: مگر نه این است که وقتی زاد و راحله باشد برای حج مستطیع است؟
#حضرت_فرمود: وای بر تو! آنطور که گمان می کنی نیست. گاهی میبینی کسی مال زیادی دارد [حتی] بیش از زاد و راحله ولی حج نمی رود تا خداوند تعالی اذن آن را صادر کند.
💠 پی نوشت:
۱. مجلسی اول می نویسد: اهلُ القَدَر أي المُفوِّضة القائلينَ باستقلال العبد(روضة المتقين، ج٥، ص٦): اهل قَدَر یعنی مُفوِّضة که قائل به استقلال عبد هستند [و اصلا به دخالت تقدیر خدا در کارهای بشر معتقد نیستند]. طبق بیان مجلسی دوم این اصطلاح گاه بر مُفوِّضة و گاه بر جبریه اطلاق میشود(مرآة العقول،ج۱٧، ص۱٤٩). باید دانست که اهل بیت درباره "أفعال العِباد : کارهای بندگان خدا" نه جبر را قبول داشتند و نه تفویض را بلکه چیزی میان این دو را قبول داشتند(لَا جَبْرَ وَ تَفْوِيضَ بَلْ أَمْرٌ بَيْنَ أَمْرَيْن).
۲. به عنوان جمع بندی اخبار اهل بیت می شود "استطاعت راه" را به {توشه، مَرکب، وُسعت مالی، تندرستی و باز بودن راه} تفسیر کرد تا به این وسیله اختلاف بین اخبار هم از بین برود.
#حج
#اذن
#توفيق
#استطاعت
@tabyeen98