بسم الله الرحمن الرحیم #استقلال_محیطی: مقدمه: استقلال محیطی محوری‌ترین مهارت رفتاری بوده که شایسته است هر مسلمانی خود را به آن مزین نماید. سوال می‌شود که ❓آیا به غیر از این مهارت عامل یا عوامل دیگری در حیطه رفتار وجود دارد که به زندگی انسان در محیط سامان دهد؟ عرض می‌کنم، بله! اما اگر همه آنها گفته شود انسان به کثرت می‌افتد. از این رو باید یک #مهارت_محوری تبیین شود تا با اکتساب آن، به آسانی به سایر عوامل نیز دست یافت. ◻️ تعریف: #لغوی: انجام دادن کار بدون مداخله دیگری. مثلاً کسی که با کمک دیگری از زمین بلند می‌شود درجه استقلال او پایین است. یا کسی بدون عینک نمی‌بیند در عمل دیدن وابسته به چیزی است. پس هر اندازه انسان در تحقق کارهایش به محیط وابسته باشد به همان اندازه درجه استقلال او پایین است. #اصطلاحی: رهایی از اسارت عوامل محیطی و غلبه بر آنها. 🔺ابعاداستقلال: 🔸#بُعد_فردی: انسان از بدو تولد تا آخر عمر با شیب ملایمی به سوی استقلال حرکت می‌کند. زیربنایی‌ترین جنبه استقلال در زن #عاطفی و در مرد #فکری است. ⬇️ مصداق: الف) دوره جنین: یک محیط بسیار محدود اما آرام و امن است که در آن جنین کاملاً وابسته به مادر است. انسان در دوره جنین تابع مطلق مادر است. مثال: غذا خوردن جنین تابع غذا خوردن مادر است. ب) تولد: تولد اولین و اساسی‌ترین گام در نیل به استقلال است. نوزاد وارد دنیای بزرگتر از رحم می‌شود مثل اینکه یک زندانی را از سلول انفرادی به سلول اجتماعی ببرند. نوزاد بعد از تولد خودش از محیط مستقیم هوا را دریافت می‌کند در حالی که قبلاً تابع مادر بود. با بریدن بند ناف نوزاد تا حدی در امر تغذیه از وابستگی فاصله می‌گیرد. درست است تغذیه از مادر است اما خودش باید گریه کند و بخواهد، خودش باید از شیر مادر بمکد و... ج) بزرگسالی: سمت و سوی عمده تلاش‌های تربیتی باید تحقق استقلال در جنبه دفع ضرر و شرارت باشد. قرآن کریم در #سوره_فلق سه مصداق آن را بیان می‌فرماید. این مصادیق باید مدنظر همه والدین معلمان و مربیان جامعه باشد. 1⃣ غاسق: منظور آغاز شب است که تاریکی را به همراه می‌آورد. می‌شود گفت شامل هر انسان تاریک‌اندیشی است که از غفلت مردم سوءاستفاده کرده و آسیب می‌زند. پرورش فضیلت #شجاعت و #بصیرت در خود و فرزندان قوی‌ترین و مستقل‌ترین روش مقابله با غاسق است. 2⃣ نفاث: منظور افرادی هستند که می‌دمند تا چیزهای محکم، سست شود. نفث یعنی دمیدن و عقد به معنای گره است. 🔹 مثال: – مردی می‌خواهد به جهاد عازم شود زنش اینقدر در فضای آلوده به یاس حرف می‌زند که مرد از تصمیم خود برمی‌گردد. – فردی که بین زن و شوهری بدبینی ایجاد می‌کند تا زندگی آنها به مرز طلاق نزدیک شود. پرورش فضیلت #بصیرت و #صبر در خود و فرزندان از تاثیرپذیری در برابر نفاث مانع می‌شود. 3⃣ حاسد: منظور کسی است که آرزوی نابودی نعمت دیگران را دارد. حاسدخیرخواه نیست. #ایجاد_نگرش به اینکه حسادت اولاً: بی‌نتیجه، ثانیا: آثار منفی زیادی برای حسود خواهد داشت. و متصف شدن به قناعت می‌تواند در کاهش حسادت تاثیر داشته باشد. سوره‌فلق اصلی‌ترین راهکار را پناه بردن به خدا معرفی می‌کند. چون شرارت‌ها به ویژه این سه مورد به ذهن انسان قفل می‌زند از این رو به قدرتی پناه ببریم که شکافنده قفل‌ها و موانع باشد. ♦️ نکته کلی: در استقلال محیطی نوع نگرش انسان اولاً به رویدادهای زندگی مثل تولد و مرگ، جنگ و صلح، رکود و رفاه و... ثانیاً به روابط انسانی در خانواده، معاشرت‌های اجتماعی، فضای تحصیل و کار و... خیلی موثر است. برای نمونه به چند مورد اشاره می‌شود: ۱– در بحث روابط انسانی احترام به افکار و حقوق انسانها #ارزش_تعادلی دارد. ۲– ارائه خدمت صادقانه به انسان‌ها #ارزش_تکاملی دارد. ۳– گرایش به امور خیر زمینه‌ساز #عزت برای انسان است از این رو باید تقویت شود. ۴– گرایش به امور شر زمینه‌ساز #ذلت برای انسان است. از این رو باید از آنها پرهیز شود. ۵– سازش با انسانهای ظالم اولاً #تحقیر ارزش‌های انسانی و ثانیاً #گسترش ظلم است. ۶– شر مطلق وجود ندارد و این انسان‌ها هستند که با گرایش به شر زمینه‌ساز ذلت برای خود می‌شوند. گرایش به خیر و شر در تربیت خانوادگی زمینه‌سازی می‌شود، اما شکل‌گیری و تثبیت آن با اراده خود انسان است. انسان معمولاً در مسائل مادی اسراف می‌کند اما در تقویت اراده خساست، که هردو از تعادل فاصله زیادی دارد. پس انسان شایسته است هم تقویت گرایش به خیر و هم پرهیز از گرایش شر را تواماً داشته باشد. ✍ ادامه دارد... @tabyin1318