✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«انسان شناسی» چه جایگاهی در شناخت معنا و مفهوم «آزادی» دارد؟
🔹#انسان_شناسی نیز همانند هستی شناسی در مقوله #آزادی تأثیرگذار است. اگر جهان هستی را مخلوق اراده #خالقی_حکیم دانستیم که افعالش هدفمند است، #انسان نیز که جزئی از جهان هستی است دارای هدفی خواهد بود. #قرآن_کریم همان گونه که بر هدفمندی جهان تأکید می نماید، بر بیهوده نبودن #خلقت_انسان نیز تأکید می ورزد. خداوند متعال در این رابطه می فرماید: «أَ یحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ یتْرَکَ سُدی». [۱] (آیا #انسان گمان می کند که او را به حال خود رها کرده ایم؟!).
🔹و نیز می فرماید: «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً». [۲] (آیا گمان کرده اید که ما شما را بیهوده آفریده ایم؟). این آیات، #حیات_انسانی را هدفدار معرفی می کند و به «انسان ها» متذکّر می شود که برای رسیدن به مقصدی آفریده شده است. بدون شک در صورت هدفداری حیات انسانی، #آزادی_انسانها هم باید برای دستیابی به آن هدف مرزبندی و طراحی گردد.
🔹از سوی دیگر، از دیدگاه اسلام، #انسان علاوه بر «جسم»، دارای «روح» نیز هست. خداوند متعال می فرماید: «ثُمَّ سَوّاهُ وَ نَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ». [۳] (سپس [اندام] او را موزون ساخت و از روح خویش در وی دمید). همچنین در فرهنگ اسلامی، اصالت از آن #روح است که می تواند #انسان را به مرز «تقوا» یا «پلیدی» نزدیک کند. قرآن در این باره می فرماید: «وَ نَفْسٍ وَ ما سَوّاها • فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها». [۴] (و قسم به جان آدمی و آن کس که آن را [آفریده و] منظّم ساخته • پس پلیدکاری و پرهیزکاری اش را به آن آموخت).
🔹بنابراین، کمال و غایت آدمی، در ارتباط با #روح او است. در فرهنگ اسلامی فلسفه خلقت انسان، «خلیفه الهی شدن» او است؛ یعنی خداوند #انسان را آفرید تا به مقام و منزلت #خلیفه_اللهی که به واسطه قرب الهی است، نایل شود؛ زیرا کسی می تواند «خلیفه الله» باشد که بیش از دیگران با خداوند سنخیت و ارتباط داشته و بیشتر بتواند جلوه گاه #کمالات_الهی باشد. در واقع «منزلت خلیفه اللهی» آن است که #انسان چنان رشد و کمال یابد که به لحاظ نظری و عملی به #قرب_الهی نایل آید. از این رو در فرهنگ قرآنی، انسان هایی موفقاند که به قرب الهی نایل آمده اند.
🔹همچنین خداوند متعال در آیه دیگر می فرماید: «وَالسّابِقُونَ السّابِقُونَ • أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ». [۵] (و [سومین گروه] پیشی گیرندگان [به اعمال نیک] که پیشی گیرندگان [به رحمت و آمرزش] اند • آنان به حقیقت مقربان درگاهند). حال اگر غایت و هدف انسان «قرب به خدا» است، نه فرو رفتن در مادیات، بدون شک #آزادی_انسان نیز باید در این جهت قرار گیرد تا تأمین کننده هدف انسان باشد. لذا می توان گفت که از دیدگاه اسلام، #آزادی وسیله ای است برای دستیابی انسان به #کمال، بر خلاف مکاتب بشری که آزادی را یک هدف به شمار می آورند.
پی نوشتها؛
[۱] قرآن کریم، سوره قیامت، آیه ۳۶.
[۲] همان، سوره مومنون، آیه ۱۱۵.
[۳] همان، سوره سجده، آیه ۹.
[۴] همان، سوره شمس، آیه ۷ و ۸.
[۵] همان، سوره واقعه، آیه ۱۰ و ۱۱.
📕اسلام شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، علی اصغر، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۶ش، چ ۳، ص ۸۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#انسان
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد