🌺 وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتيلاً ( مزول/۸)
و اسم پروردگارت را یاد کن و به سوی او منقطع شو، انقطاعی کامل.
.
✅ درباره اینکه مقصود از «تَبَتُّل» چیست؟ این دیدگاهها مطرح شده، که همگی میتواند مد نظر بوده باشد.
الف. اخلاص ورزیدن ( ابنعباس، به نقل مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱)
ب. بریدن از هر غیر خدایی و انقطاع الی الله (قتاده، به نقل مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱)
ج. توکل کامل بر خدا (شقیق، به نقل مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱)
د. تحصیل فراغت [= خلوتگزیدن] برای عبادت (ابنزید، به نقل مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱)
ه. در حدیثی نهی از تبتل مطرح شده که در آنجا به معنای رهبانیت و کنارهگیری از مردم است .(مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱) شاید این آیه میخواهد نشان دهد که منع از رهبانیت، منع از این است که رهبانیت به عنوان برنامه همیشگی زندگی باشد وگرنه کنارهگیری از مردم به طور موقت (همانند اعتکاف) برای سلوک الی الله مورد قبول است.
و. در ادبیات دینی، برای دعا و تضرع به درگاه الهی کلمات متعددی مانند: تضرع، رغبة، رهبة، ابتهال، تبتّل، بصبصة، قنوت، و … به کار رفته است، که اگر چه غالبا همه را به همان راز و نیاز ترجمه میکنند، اما ظاهرا اینها هریک حالت خاص بدنیای دارد چنانکه الان با شنیدن کلمه «قنوت گرفتن»، حالت خاصی از دعا کردن در ذهن ما شکل می گیرد؛ و در برخی از احادیث اینها توضیح داده شده است. در این فضا «تبتل» همراه با بلند کردن دست است که این گاه به معنای حالت بلند کردن دست در هنگام تکبیرهای نماز و یا مطلق دست به دعا بلند کردن است و در بسیاری از احادیث به معنای اشاره کردن با انگشتان بویژه انگشت سبابه، و … دانسته شده است. (الكافي، ج۲، ص۴۷۹-۴۸۱؛ معاني الأخبار، ص۳۷۰)[۹]
که برخی از اهل ذوق، معانی استعاریای برای برخی از این حرکات مطرح نمودهاند (مثلا شرح الكافي (مازندراني)، ج۱۰، ص۲۱۷)
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
🌺 وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتيلاً ( مزول/۸)
و اسم پروردگارت را یاد کن و به سوی او منقطع شو، انقطاعی کامل.
.
✅ به نظر میرسد این آیه، آیه کانونی این سوره است. در آیات قبل، پیامبر را خطاب قرار داد و وظایف شب و روزش را به وی گوشزد کرد. در آیات بعد از این هم وی را به صبر و تحمل اذیتها دعوت میکند و عاقبت تکذیبکنندگان را اشاره میکند و دوباره از قیام شبانه به عبادت، این بار نهتنها برای پیامبر، بلکه توسط پیامبر و مومنان، سخن می گوید
این آیه می خواهد بگوید اما محور در شب و روزت باید این باشد که یاد خدا را در دل و زبانت زنده نگهداری و دائما از همه ما سوی جدا شوی و به او فقط بپیوندی.
در واقع، تمام وظیفه انسان در دنیا وهمه آنچه تمام شرایع الهی آورده اند، یک چیز بیشتر نیست: منقطع شو به سوی خدا انقطاعی کامل.
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
🌺 رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكيلاً (مزمل/۹)
پروردگار مشرق و مغرب، خدایی جز او نیست، پس او را وکیل بگیر.
✅ مشرق تا مغرب عالم تحت ربوبیت خدایی واحد است؛ آیا سزاوار است که برای انجام شدن کارهایمان سراغ غیر او برویم؟
توضیح منطقی
به نظر میرسد این جملات هریک مقدمه و دلیلی است برای جمله بعدی:
«او پروردگار مشرق و مغرب» یعنی ربوبیت همه عالم به دست اوست؛
پس
«معبودی جز او نیست» زیرا کسی سزاوار پرستش است که رب باشد
پس
«او را وکیل بگیر» زیرا کسی که ربوبیت همه چیز دست اوست و غیر از او هم معبودی نیست، پس تنها اوست که میتواند کار هر کسی را راه بیندازد. (اقتباس از المیزان، ج۲۰، ص۶۵-۶۶)
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
🌺 رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكيلاً (مزمل/۹)
پروردگار مشرق و مغرب، خدایی جز او نیست، پس او را وکیل بگیر.
✅ مراد از رب مشرق و مغرب چیست؟
الف. یعنی «پروردگار آنچه بین شرق و غرب است» یعنی پروردگار کل عالم. (مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱)
ب. منظور پروردگار طلوع و غروب آفتاب، یعنی تمام زمان در کف ربوبیت اوست. (مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱)
ج مالک و صاحب اختیار شرق و غرب عالم. (مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۷۱)
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
✅در آیات قبل درباره دستورالعملهایی برای روز و شب سخن گفت. از آنجا که شب و روز، به اشراق و غروب آفتاب برمیگردد، در این آیه میفرماید او پروردگار مشرق و مغرب است (المیزان، ج۲۰، ص۶۵)
یعنی اگر برای اوقات شما برنامهای داد بدانید که تمام این اوقات و زمانها در کف ربوبیت اوست. پس شایسته است کار را به او واگذار و تنها بر او اعتماد کنی.
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
🌺 رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكيلاً (مزمل/۹)
پروردگار مشرق و مغرب، خدایی جز او نیست، پس او را وکیل بگیر.
.
✅ با اینکه در آیه قبل از تعبیر «ربک» استفاده کرد (اذکر اسم ربک) چرا دوباره بر اینکه او رب مشرق و مغرب است تاکید نمود؟
میخواهد بفرماید اگر به تو دستور داده شده که به یاد خدا باش، نه صرفا برای این است که او فقط خدای توست (آن گونه که بتپرستان هر یک بتی داشت و آن بت را خدای خود می دانست و دیگری هم بتی دیگر و خدایی دیگر!) بلکه از این جهت پروردگارت را یاد کن که او پروردگار کل عالم است. (المیزان، ج۲۰، ص۶۵)
✅ از مهمترین و در عین حال سادهترین معارف ادیان توحیدی این است که پروردگار ما پروردگار همه عالم است. اگر کسی این مساله برایش حل شود، باور میکند که فقط کارهایش را به خدا واگذار کند؛
یعنی فقط خدا را بپرستد و فقط از او کمک بگیرد (ایاک نعبد و ایاک نستعین)
✅ اگر ما در برآورده شدن کارهایمان به این و آن چشم دوختهایم، شاید ناشی از این است که هنوز باور نکردهایم خدای ما خدای همه چیز است و همه کارها به دست اوست.
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran