🕊 تفسیر آیه ۱ تا ۴ سوره معارج 🕊
🍃 سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ (۱)🍃
🍃لِّلْكَافِرينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ (۲)🍃
🍃مِّنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ (۳)🍃
🍃تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ (۴)🍃
ترجمه :
🍃 سائلى، عذابى واقع شدنى را درخواست كرد.🍃
🍃كه براى كافران است و هيچ بازدارنده اى براى آن نيست.🍃
🍃و از سوى خداوندِ صاحب درجاتِ والاست.🍃
🍃فرشتگان و روح، در روزى كه مقدار آن پنجاه هزار سال است، به سوى او بالا مى روند.🍃
«معارج» جمع «مَعرج» به معناى محلّ عروج و صعود است و مراد از آن، آسمان هاست كه محلّ نزول و عروج فرشتگان مى باشد.
مرحوم علامه امينى قدس سره در كتاب شريف الغدير نام سى نفر از بزرگان مفسّرين و محدّثين، از قرن سوم هجرى تا قرن چهاردهم را نقل كرده كه گفته اند: شأن نزول آيه «سأل سائل» مربوط به شخصى مى باشد كه به پيغمبر گفت: نصب اميرالمؤمنين به خلافت در روز غدير از طرف خودت بود يا از طرف خدا؟! ما را به حج و روزه و زكات فرمان دادى و ما قبول كرديم، امّا راضى نشدى، تا آن كه پسر عموى خودت را بر ما حاكم كردى! سپس گفت: «اللّهم اِن كان هذا هو الحقّ من عندك فامطر علينا حجارة من السماء» خدايا اگر اين امر حق است از آسمان سنگى بباران (تا نابود شويم و شاهد چنين روزى نباشيم). سنگى فرود آمد و او نابود شد و اين آيه نازل شد. «سأل سائل بعذاب واقع»
📌 پیام ها
🌿 يادآورى برخى حوادث جزئى و فردى، براى عبرت ديگران لازم است و بايد حفظ شود. (سائل يك نفر بود كه قهر خدا او را نابود كرد، ولى اين ماجرا در متن قرآن مطرح مى شود تا تمام انسان ها در طول تاريخ بخوانند.) «سأل سائل بعذاب واقع»
🌿 تقاضاى نابجا، مغرضانه و لجوجانه مى تواند حادثه آفرين باشد. «سأل سائل بعذاب واقع»
🌿 تا وقتى عذاب الهى نازل نشده، راه توبه و دفع عذاب با صدقه باز است، امّا عذابى كه در حال نزول است، راه نجاتى از آن نيست. «بعذاب واقع... ليس له دافع»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۵ تا ۹ سوره معارج 🕊
🍃 فَاصْبِرْ صَبْراً جَمِيلاً (۵)🍃
🍃إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً (۶)🍃
🍃وَنَرَاهُ قَرِيباً (۷)🍃
🍃يَوْمَ تَكُونُ السَّمَاء كَالْمُهْلِ (۸)🍃
🍃وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ (۹)🍃
ترجمه :
🍃 پس صبر كن صبرى نيكو.🍃
🍃همانا آنان آن روز را دور مى بينند.🍃
🍃و ما آن را نزديك مى بينيم.🍃
🍃روزى كه آسمان همانند فلزّ گداخته شود.🍃
🍃و كوه ها مانند پشمِ حلاّجى شده گردد.🍃
نيش و نوشهاى برخى مسلمانان و مخالفان به پيامبر اسلام( صلى الله عليه وآله)، در ماجراى نصب حضرت على (عليه السلام) به امامت در غدير خم، به قدرى بود كه خداوند، پيامبرش را سفارش به صبر مى كند. «سأل سائل بعذاب... فاصبر صبراً جميلاً»
كافران، اصل معاد را امرى بعيد مى شمرند و آن را دور از ذهن و عقل مى دانند، در حالى كه در نزد خداوند، قيامت امرى قطعى و واقع شدنى است، پس امرى نزديك است. «انهم يرونه بعيدا و نراهُ قريبا»
حدود بيست مرتبه خداوند پيامبرش را در قرآن به صبر دعوت كرده است، آن هم صبر جميل، كه در آن جزع و فزع و سخنان ناروا نباشد. البتّه خطاب صبر به پيامبر است، ولى امت نيز بايد صبر داشته باشند.
براى بر پا شدن قيامت، نظام موجود زمين و آسمان به كلّى دگرگون مى شود. در قرآن تعبيراتى است كه اين بهم خوردن را بيان مى كند، چنانكه مى فرمايد: «يوم نطوى السماء كطىّ السجلّ للكتب» آسمان را مثل طومار درهم مى پيچيم.
📌 پیام ها
🌿حتّى پيامبر، نيازمند توصيه به صبر و پايدارى هستند. «فاصبر صبراً جميلاً»
🌿 كسى كه قيامت را نزديك ببيند، در برابر مشكلات صبر و پايدارى مى كند. «فاصبر... نراه قريباً»
🌿 نظام موجود در آسمان، پايانى دارد و روزى نابود مى شود. «يوم تكون السّماء كالمهل»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۰ تا ۱۸ سوره معارج 🕊
🍃 وَلَا يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيماً (۱۰)🍃
🍃يُبَصَّرُونَهُمْ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ (۱۱)🍃
🍃وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِيهِ (۱۲)🍃
🍃وَفَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْويهِ (۱۳)🍃
🍃وَمَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً ثُمَّ يُنجِيهِ (۱۴)🍃
🍃كَلَّا إِنَّهَا لَظَي (۱۵)🍃
🍃نَزَّاعَةً لِّلشَّوَي (۱۶)🍃
🍃تَدْعُو مَنْ أَدْبَرَ وَتَوَلَّي (۱۷)🍃
🍃وَجَمَعَ فَأَوْعَي (۱۸)🍃
ترجمه :
🍃 و هيچ دوستى از دوستش احوالى نپرسد.🍃
🍃به يكديگر نمايانده مى شوند. در آن روز مجرم دوست دارد فرزندان خود را براى دفع عذاب فديه دهد و فداى خود كند.🍃
🍃و همچنين همسر و برادرش را.🍃
🍃و بستگان و قبيله اش را كه هميشه به او پناه دادند.🍃
🍃(بلكه آرزو دارد) تمام مردم روى زمين را فدا كند تا او را نجات دهند.🍃
🍃چنين نيست، همانا آن آتش شعله ور است.🍃
🍃كه پوست بدن را به شدّت جدا مى كند.🍃
🍃(اين آتش) هر كس را كه (به حق) پشت كرده و روى برتافته، فرامى خواند.🍃
🍃و (نيز كسى كه مال) جمع كرده و ذخيره ساخته است.🍃
«يَفتدى» به معناى فديه و عوض دادن براى رهايى و نجات است. «فَصيلة» به معناى فاميلى است كه انسان از آن جدا شده است. «تؤيه » از «مأوى » به معناى پناه دادن است. «لَظى » شعله خالص آتش است. «اَوعى » از «وعاء» به معناى ظرف است و مراد از آن، ذخيره كردن چيزى در ظرف است. «شَوى » به پوست اطراف بدن گويند.
مجرم در قيامت سه آرزو مى كند:
⬅️ الف) با خاك يكسان شود. «لو تُسوّى بهم الارض»
⬅️ ب) از اعمالش دور شود. «امداً بعيداً»
⬅️ ج) با فديه دادن رها شود. «يوم يودّ المجرم لو يفتدى...»
مجرم براى فديه دادن و نجات يافتن، فرد يا گروهى را انتخاب نمى كند، بلكه مى گويد: همه را بگيريد و مرا آزاد كنيد؛ فرزند، همسر، برادر، فاميل و همه مردم زمين. (كلمات با حرف واو عطف شده نه با حرف «اَوْ»)
در آن روز، عاطفه فرزندى، غيرت همسرى، محبّت برادرى و حمايت فاميلى و آشنايى مردمى همه فدا مى شود، ولى چه سود؟!
بر اساس اين آيات، عوامل دوزخى شدن چهار چيز است:
⬅️ فرد در ظاهر به حق پشت مى كند: «ادبر»
⬅️ در قلب تنفّر دارد و روى بر مى تابد: «تولّى »
⬅️ ثروت اندوزى مى كند: «جمع»
⬅️ و به ديگران نمى دهد. «فاوعى »
📌 پیام ها
🌿 به دوستى ها و روابط گرم دنيوى دل نبنديد كه در آخرت به كار نيايد. «لا يسئل حميم حميماً»
🌿 در قيامت، شكنجه روحى وجسمى با هم است. نشان دادن خويشان ودوستان صميمى به انسان و بالعكس، بالاترين شكنجه روحى است. «يبصّرونهم»
🌿 مجرم در آن روز، نجات خود را از عذاب، به قيمت نابودى همه مى خواهد. «يودّ المجرم لو يفتدى... ببنيه و صاحبته و اخيه... و من فى الارض جميعاً ثمّ ينجيه»
🌿 مراقب باشيم كه در دنيا به خاطر رفاه همسر و فرزندان و جلب رضايت دوستان و خويشان، خود را دوزخى نكنيم. زيرا در آن روز هيچ يك از آنها به داد ما نمى رسند و به درد ما نمى خورند. «لو يفتدى... ببنيه و صاحبته و اخيه»
🌿 غريزه حبّ ذات، بالاترين غرايز است. «لو يفتدى... من فى الارض جميعاً ثمّ ينجيه»
🌿 آتش دوزخ شعور دارد و مجرم شناس است. «تدعوا من ادبر و تولّى »
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۹ تا ۲۳ سوره معارج 🕊
🍃 إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً (۱۹)🍃
🍃إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً (۲۰)🍃
🍃وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً (۲۱)🍃
🍃إِلَّا الْمُصَلِّينَ (۲۲)🍃
🍃الَّذِينَ هُمْ عَلَي صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ (۲۳)🍃
ترجمه :
🍃 همانا انسان، بى تاب و حريص آفريده شده است.🍃
🍃هرگاه بدى به او رسد، نالان است.🍃
🍃و هرگاه خيرى به او رسد، بخيل است.🍃
🍃مگر نمازگزاران.🍃
🍃آنان كه بر نمازشان مداومت دارند.🍃
«هَلوع» به معناى انسان بى صبر و حريص است.
⭕ سؤال:
خداوند در برخى آيات، آفرينش انسان را بهترين: «خلقنا الانسان فى احسن تقويم» و خود را بهترين خالق برشمرده است: «احسن الخالقين» امّا در اين آيات، تصريح شده كه انسان، حريص و بخيل آفريده شده است. اين دو چگونه با يكديگر قابل جمع است؟
✅ پاسخ: در آفرينش انسان، امور متضادّ قرار داده شده و اين رمز تكامل است. نفس، انسان را به بدى سوق مى دهد: «انّ النّفس لأمّارة بالسّوء» ولى عقل، انسان را از آن باز مى دارد: «نَهى النّفس عن الهَوى » و رشد انسان در انتخاب ميان اين تقابل هاست كه به تربيت و تزكيه انسان مى انجامد.
بر اساس روايات، بهترين عمل آن است كه تداوم داشته باشد. «الّذين هم على صلاتهم دائمون»
روايات زيادى در مورد حرص وارد شده كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
⬅️ «الحرص لا يزيد فى الرزق» حرص، رزق را زياد نمى كند.
⬅️ «مَن كثر حرصه... ذلّ قدره» كسى كه حرصش بيشتر باشد، خوار و ذليل مى شود.
«رُبَّ حريص قتله حرصه» چه بسا انسان حريص كه حرصش او را بكشد.
⬅️ «ليس لحريص غناء» حريص، هرگز بى نياز نمى شود.
⬅️ «الحرص يُرزى بالمروة» حريص، مروّت و جوانمردى خود را از دست مى دهد.
⬅️ «الحرص مطيّة التّعب» حرص، بستر رنج هاست.
⬅️ «لا حَياء لحريص» حريص، به خاطر رسيدن به مال، عفّت و حيا را كنار بگذارد.
⬅️ «الحريص الاسير» حريص، اسير است.
«الحرص علامة الفقر» حرص، نشانه فقر است.
⬅️ «الحرص يفسد الايقان» حرص، يقين به مقدّرات الهى را فاسد مى كند.
⬅️ «الحرص موقع فى كثير العيوب» حرص، انسان را در عيوب بسيارى قرار مى دهد.
⬅️ «لا يلقى الحريص مُستريحاً» انسان حريص، آسايش و راحتى ندارد.
📌 پیام ها
🌿 نشانه حريص بودن دو چيز است: جَزَع به هنگام سختى و بُخل به هنگام كاميابى. «هلوعاً اذا مسّه الشر جزوعاً و اذا مسّه الخير منوعاً»
🌿 ريشه بسيارى از ناهنجارى ها، حرص و بخل است. «جزوعاً... منوعاً»
🌿 انسان بسيار كم ظرفيّت است، با تماس با سختى فرياد مى زند و بخل مى ورزد. «مسّه... مسّه»
🌿 راه نجات از اخلاق ناپسند، مداومت به نماز است. «خلق هلوعاً... الاّ المصلّين»
🌿 طبع مادّى انسان به سوى حرص و بخل ميل دارد و نماز و ياد خدا آن را مهار مى كند. «انّ الانسان خلق هلوعاً... الاّ المصلّين»
🌿 انسان بدون نماز مضطرب است. «جزوعاً... منوعاً... الاّ المصلّين»
🌿 آثار نماز در گرو مداومت بر آن است. «الّذين هم على صلاتهم دائمون»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۲۴ تا ۳۱ سوره معارج 🕊
🍃 وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ (۲۴)🍃
🍃لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (۲۵)🍃
🍃وَالَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (۲۶)🍃
🍃وَالَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ (۲۷)🍃
🍃إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ (۲۸)🍃
🍃وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ (۲۹)🍃
🍃إِلَّا عَلَي أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ (۳۰)🍃
🍃فَمَنِ ابْتَغَي وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ (۳۱)🍃
ترجمه :
🍃 و آنان كه در اموالشان حقّى است معلوم.🍃
🍃براى افراد سائل و محروم.🍃
🍃و آنان كه روز جزا را باور دارند.🍃
🍃و آنان كه از عذاب پروردگارشان بيمناكند.🍃
🍃زيرا از عذاب پروردگارشان ايمنى نيست.🍃
🍃و آنان كه دامن هاى خود را (از گناه) حفظ مى كنند.🍃
🍃مگر بر همسران يا كنيزانشان كه در اين صورت، در خور ملامت نيستند.🍃
🍃پس كسانى كه جز اين را طلب كنند، اينان همان تجاوزگرانند.🍃
به گفته مفسّران، اين آيه قبل از فريضه خمس و زكات نازل شد.
از امام صادق (عليه السلام) درباره «حقّ معلوم» سؤال شد، فرمود: اين حق غير از زكات واجب است و مراد آن است كه خداوند به انسان ثروتى داده و او بخشى از آن را جدا كرده و با آن صله رحم مى كند و مشقّت را از خويشان خود بر مى دارد.
از امام باقر(عليه السلام) نيز درباره اين آيه پرسيدند، فرمود: «حق معلوم» غير از زكات است.
در نهج البلاغه مى خوانيم: «انّ اللّه سبحانه فرض فى اموال الاغنياء اقوات الفقراء فما جاع فقير الاّ بما متّع به غنىّ و اللّه تعالى سائلهم عن ذلك» همانا خداوند قوت فقرا را در اموال اغنيا قرار داده است و هيچ گرسنه اى نيست مگر آن كه ثروتمندى از حقّ او بهره بردارى مى كند و خداوند از آنان بازخواست خواهد كرد.
عبارتِ «للسائل و المحروم» نشان مى دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى كنند و محروم بودن خود را نشان نمى دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ كشف و شناسايى آنان بروند و حقوق آنان را ادا كنند.
در برابر آداب و رسوم و حسّاسيّت هاى نابجا، بايد مقاومت كرد و حلال الهى را حرام جلوه نداد. در جامعه، برخى آداب و رسوم است كه مانع ازدواجِ به هنگام دختر و پسر و يا در كنار هم بودن عروس و داماد مى شود و اگر ازدواج در آغاز جوانى انجام گيرد، مردم ملامت و سرزنش مى كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند.
استمناء گناه بزرگى است. از امام صادق (عليه السلام) در مورد استمناء پرسيدند، حضرت فرمود: «اثم عظيم نهى اللّه عنه فى كتابه» گناه بزرگى است كه خداوند از آن نهى فرموده است. پرسيدند: در كدام آيه؟ حضرت آيه «فمن ابتغى وراء ذلك فاولئك هم العادون» را تلاوت فرمودند.
حضرت على (عليه السلام) به فرزندش مى فرمايد: آن گونه از خدا خوف داشته باش كه اگر تمام خوبى ها را داشته باشى، احتمال بده از تو نپذيرند و آن گونه اميد داشته باش كه اگر تمام بدى هاى مردم زمين را داشته باشى، احتمال بده تو را ببخشند.
ايمان به قيامت و بيم از عذاب، زمينه توجّه به نماز و انفاق است.
📌 پیام ها
🌿 هلوع، جزع و بخل دارد، امّا مصلّى، نماز و انفاق دارد. «هلوعاً... جزوعاً.. منوعا - الاّ المصلّين... حقّ معلوم للسائل و المحروم»
🌿 نماز و رسيدگى به محرومان، پيوند ناگسستنى دارند. «الاّ المصلّين... حقّ معلوم للسائل و المحروم»
🌿 انفاق، تعديل كننده روحيه حرص و بخل است. «خلق هلوعا... جمع فاوعى... فى اموالهم حقّ معلوم»
🌿 مؤمن و نمازگزار واقعى، خود را مالك همه دارايى هاى خود نمى داند و سهمى از آن را حق ديگران مى داند. «فى اموالهم حقّ معلوم»
🌿 نيازمندان، در اموال توانگران حق دارند و شريكند.«حقّ معلوم للسائل والمحروم»
🌿 در فقرزدايى تنها به ظاهر افراد ننگريد، گروهى از محرومان صورت خود را با سيلى سرخ نگه مى دارند و سؤال نمى كنند. «و المحروم»
🌿 سعادت فرد، از سعادت جامعه جدا نيست. «المصلّين... للسائل و المحروم»
🌿 نيازمندى، شرط دريافت است، مؤمن باشد يا نباشد. «للسائل و المحروم»
🌿 دينِ جامع آن است كه هم به مسائل اجتماعى توجّه كند، «حقّ معلوم للسائل و المحروم» و هم به مسائل اعتقادى. «الّذين يصدّقون بيوم الدّين»
🌿 اسلام، دينى فطرى است. هم بايد غرائز از راه درست ارضا شود و هم جلوى فحشا و منكر گرفته شود. «الّذين هم لفروجهم حافظون... الاّ على ازواجهم»
🌿 اسلام با طرد غريزه جنسى، مخالف است. «الاّ على ازواجهم»
🌿 خطر، هميشه در كمين است: خطر انحراف و سوء عاقبت و بدون توبه مردن، خطر پذيرفته نشدن اعمال، خطر حبط اعمال، و... «و الّذين هم من عذاب ربّهم مشفقون»
🌿 در ازدواج مشروع، از هر كس، در هر زمان و مكان، از هر سن و سال، نبايد ملامتى باشد. «فانهم غير ملومين»
🌿 ارضاى غريزه جنسى از راههاى حرام، نوعى تجاوزگرى است. «فمن ابتغى وراء ذلك فاولئك هم العادون»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402