🕊 تفسیر آیه ۱۹ تا ۲۳ سوره معارج 🕊
🍃 إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً (۱۹)🍃
🍃إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً (۲۰)🍃
🍃وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً (۲۱)🍃
🍃إِلَّا الْمُصَلِّينَ (۲۲)🍃
🍃الَّذِينَ هُمْ عَلَي صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ (۲۳)🍃
ترجمه :
🍃 همانا انسان، بى تاب و حريص آفريده شده است.🍃
🍃هرگاه بدى به او رسد، نالان است.🍃
🍃و هرگاه خيرى به او رسد، بخيل است.🍃
🍃مگر نمازگزاران.🍃
🍃آنان كه بر نمازشان مداومت دارند.🍃
«هَلوع» به معناى انسان بى صبر و حريص است.
⭕ سؤال:
خداوند در برخى آيات، آفرينش انسان را بهترين: «خلقنا الانسان فى احسن تقويم» و خود را بهترين خالق برشمرده است: «احسن الخالقين» امّا در اين آيات، تصريح شده كه انسان، حريص و بخيل آفريده شده است. اين دو چگونه با يكديگر قابل جمع است؟
✅ پاسخ: در آفرينش انسان، امور متضادّ قرار داده شده و اين رمز تكامل است. نفس، انسان را به بدى سوق مى دهد: «انّ النّفس لأمّارة بالسّوء» ولى عقل، انسان را از آن باز مى دارد: «نَهى النّفس عن الهَوى » و رشد انسان در انتخاب ميان اين تقابل هاست كه به تربيت و تزكيه انسان مى انجامد.
بر اساس روايات، بهترين عمل آن است كه تداوم داشته باشد. «الّذين هم على صلاتهم دائمون»
روايات زيادى در مورد حرص وارد شده كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
⬅️ «الحرص لا يزيد فى الرزق» حرص، رزق را زياد نمى كند.
⬅️ «مَن كثر حرصه... ذلّ قدره» كسى كه حرصش بيشتر باشد، خوار و ذليل مى شود.
«رُبَّ حريص قتله حرصه» چه بسا انسان حريص كه حرصش او را بكشد.
⬅️ «ليس لحريص غناء» حريص، هرگز بى نياز نمى شود.
⬅️ «الحرص يُرزى بالمروة» حريص، مروّت و جوانمردى خود را از دست مى دهد.
⬅️ «الحرص مطيّة التّعب» حرص، بستر رنج هاست.
⬅️ «لا حَياء لحريص» حريص، به خاطر رسيدن به مال، عفّت و حيا را كنار بگذارد.
⬅️ «الحريص الاسير» حريص، اسير است.
«الحرص علامة الفقر» حرص، نشانه فقر است.
⬅️ «الحرص يفسد الايقان» حرص، يقين به مقدّرات الهى را فاسد مى كند.
⬅️ «الحرص موقع فى كثير العيوب» حرص، انسان را در عيوب بسيارى قرار مى دهد.
⬅️ «لا يلقى الحريص مُستريحاً» انسان حريص، آسايش و راحتى ندارد.
📌 پیام ها
🌿 نشانه حريص بودن دو چيز است: جَزَع به هنگام سختى و بُخل به هنگام كاميابى. «هلوعاً اذا مسّه الشر جزوعاً و اذا مسّه الخير منوعاً»
🌿 ريشه بسيارى از ناهنجارى ها، حرص و بخل است. «جزوعاً... منوعاً»
🌿 انسان بسيار كم ظرفيّت است، با تماس با سختى فرياد مى زند و بخل مى ورزد. «مسّه... مسّه»
🌿 راه نجات از اخلاق ناپسند، مداومت به نماز است. «خلق هلوعاً... الاّ المصلّين»
🌿 طبع مادّى انسان به سوى حرص و بخل ميل دارد و نماز و ياد خدا آن را مهار مى كند. «انّ الانسان خلق هلوعاً... الاّ المصلّين»
🌿 انسان بدون نماز مضطرب است. «جزوعاً... منوعاً... الاّ المصلّين»
🌿 آثار نماز در گرو مداومت بر آن است. «الّذين هم على صلاتهم دائمون»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۲۴ تا ۳۱ سوره معارج 🕊
🍃 وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ (۲۴)🍃
🍃لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (۲۵)🍃
🍃وَالَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (۲۶)🍃
🍃وَالَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ (۲۷)🍃
🍃إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ (۲۸)🍃
🍃وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ (۲۹)🍃
🍃إِلَّا عَلَي أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ (۳۰)🍃
🍃فَمَنِ ابْتَغَي وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ (۳۱)🍃
ترجمه :
🍃 و آنان كه در اموالشان حقّى است معلوم.🍃
🍃براى افراد سائل و محروم.🍃
🍃و آنان كه روز جزا را باور دارند.🍃
🍃و آنان كه از عذاب پروردگارشان بيمناكند.🍃
🍃زيرا از عذاب پروردگارشان ايمنى نيست.🍃
🍃و آنان كه دامن هاى خود را (از گناه) حفظ مى كنند.🍃
🍃مگر بر همسران يا كنيزانشان كه در اين صورت، در خور ملامت نيستند.🍃
🍃پس كسانى كه جز اين را طلب كنند، اينان همان تجاوزگرانند.🍃
به گفته مفسّران، اين آيه قبل از فريضه خمس و زكات نازل شد.
از امام صادق (عليه السلام) درباره «حقّ معلوم» سؤال شد، فرمود: اين حق غير از زكات واجب است و مراد آن است كه خداوند به انسان ثروتى داده و او بخشى از آن را جدا كرده و با آن صله رحم مى كند و مشقّت را از خويشان خود بر مى دارد.
از امام باقر(عليه السلام) نيز درباره اين آيه پرسيدند، فرمود: «حق معلوم» غير از زكات است.
در نهج البلاغه مى خوانيم: «انّ اللّه سبحانه فرض فى اموال الاغنياء اقوات الفقراء فما جاع فقير الاّ بما متّع به غنىّ و اللّه تعالى سائلهم عن ذلك» همانا خداوند قوت فقرا را در اموال اغنيا قرار داده است و هيچ گرسنه اى نيست مگر آن كه ثروتمندى از حقّ او بهره بردارى مى كند و خداوند از آنان بازخواست خواهد كرد.
عبارتِ «للسائل و المحروم» نشان مى دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى كنند و محروم بودن خود را نشان نمى دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ كشف و شناسايى آنان بروند و حقوق آنان را ادا كنند.
در برابر آداب و رسوم و حسّاسيّت هاى نابجا، بايد مقاومت كرد و حلال الهى را حرام جلوه نداد. در جامعه، برخى آداب و رسوم است كه مانع ازدواجِ به هنگام دختر و پسر و يا در كنار هم بودن عروس و داماد مى شود و اگر ازدواج در آغاز جوانى انجام گيرد، مردم ملامت و سرزنش مى كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند.
استمناء گناه بزرگى است. از امام صادق (عليه السلام) در مورد استمناء پرسيدند، حضرت فرمود: «اثم عظيم نهى اللّه عنه فى كتابه» گناه بزرگى است كه خداوند از آن نهى فرموده است. پرسيدند: در كدام آيه؟ حضرت آيه «فمن ابتغى وراء ذلك فاولئك هم العادون» را تلاوت فرمودند.
حضرت على (عليه السلام) به فرزندش مى فرمايد: آن گونه از خدا خوف داشته باش كه اگر تمام خوبى ها را داشته باشى، احتمال بده از تو نپذيرند و آن گونه اميد داشته باش كه اگر تمام بدى هاى مردم زمين را داشته باشى، احتمال بده تو را ببخشند.
ايمان به قيامت و بيم از عذاب، زمينه توجّه به نماز و انفاق است.
📌 پیام ها
🌿 هلوع، جزع و بخل دارد، امّا مصلّى، نماز و انفاق دارد. «هلوعاً... جزوعاً.. منوعا - الاّ المصلّين... حقّ معلوم للسائل و المحروم»
🌿 نماز و رسيدگى به محرومان، پيوند ناگسستنى دارند. «الاّ المصلّين... حقّ معلوم للسائل و المحروم»
🌿 انفاق، تعديل كننده روحيه حرص و بخل است. «خلق هلوعا... جمع فاوعى... فى اموالهم حقّ معلوم»
🌿 مؤمن و نمازگزار واقعى، خود را مالك همه دارايى هاى خود نمى داند و سهمى از آن را حق ديگران مى داند. «فى اموالهم حقّ معلوم»
🌿 نيازمندان، در اموال توانگران حق دارند و شريكند.«حقّ معلوم للسائل والمحروم»
🌿 در فقرزدايى تنها به ظاهر افراد ننگريد، گروهى از محرومان صورت خود را با سيلى سرخ نگه مى دارند و سؤال نمى كنند. «و المحروم»
🌿 سعادت فرد، از سعادت جامعه جدا نيست. «المصلّين... للسائل و المحروم»
🌿 نيازمندى، شرط دريافت است، مؤمن باشد يا نباشد. «للسائل و المحروم»
🌿 دينِ جامع آن است كه هم به مسائل اجتماعى توجّه كند، «حقّ معلوم للسائل و المحروم» و هم به مسائل اعتقادى. «الّذين يصدّقون بيوم الدّين»
🌿 اسلام، دينى فطرى است. هم بايد غرائز از راه درست ارضا شود و هم جلوى فحشا و منكر گرفته شود. «الّذين هم لفروجهم حافظون... الاّ على ازواجهم»
🌿 اسلام با طرد غريزه جنسى، مخالف است. «الاّ على ازواجهم»
🌿 خطر، هميشه در كمين است: خطر انحراف و سوء عاقبت و بدون توبه مردن، خطر پذيرفته نشدن اعمال، خطر حبط اعمال، و... «و الّذين هم من عذاب ربّهم مشفقون»
🌿 در ازدواج مشروع، از هر كس، در هر زمان و مكان، از هر سن و سال، نبايد ملامتى باشد. «فانهم غير ملومين»
🌿 ارضاى غريزه جنسى از راههاى حرام، نوعى تجاوزگرى است. «فمن ابتغى وراء ذلك فاولئك هم العادون»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۳۲ تا ۳۵ سوره معارج 🕊
🍃 وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ (۳۲)🍃
🍃وَالَّذِينَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ (۳۳)🍃
🍃وَالَّذِينَ هُمْ عَلَي صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ (۳۴)🍃
🍃أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ (۳۵)🍃
ترجمه :
🍃 و آنان كه رعايت كننده امانت ها و قراردادهاى خويشند.🍃
🍃و آنان كه به (اداى) شهادت هاى خود قيام مى كنند.🍃
🍃و آنان كه بر نمازشان مراقبت دارند.🍃
🍃اينان در بهشت ها گرامى داشته مى شوند.🍃
در آيات ۲۲ تا ۳۵ سوره معارج، سيماى امّت اسلامى وجامعه ايده آل ترسيم شده است:
رابطه دائمى و كامل با خداوند از طريق نماز دارند.
به مشكلات محرومان توجّه دارند و بخشى از مال خود را حق آنان مى دانند.
به خاطر ايمان به معاد و ترس از حساب، بر افكار و گفتار و رفتارشان تقوا حاكم است.
به امانات و تعهّداتشان پايبندند.
نسبت به حقوق مردم قيام مى كنند و اگر براى شهادت و گواهى دعوت شوند ردّ نمى كنند.
در ارضاى غريزه جنسى، به دنبال راه حلال و تشكيل خانواده و نسلِ پاك هستند.
امانت شامل امانت معنوى نيز مى شود، همچون مسئوليّت ها، اسرار مردم و آبروى آنان.
هر عهد و پيمانى لازم الاجرا مى باشد: با مردم، با خدا، با رهبران دينى، با همسر و... .
شايد مراد از عبارتِ «على صلاتهم دائمون» ترك نكردن و مراد از «على صلاتهم يحافظون» جدّى گرفتن نماز باشد. همچون انتظار نماز، وضو گرفتن قبل از رسيدن وقت، با جماعت و در مسجد خواندن نماز و مراعات شرايط صحّت و قبولى و كمال نماز.
در روايتى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)، خيانت در امانت، عدم وفاى به عهد و دروغ گويى، از نشانه هاى نفاق شمرده شده است.
📌 پیام ها
🌿 نشانه ايمان، تنها نماز و انفاق نيست، رعايت عهد و پيمان هاى اجتماعى نيز شرط ايمان است. «و الّذين هم لاماناتهم و عهدهم راعون»
🌿 سكوت آگاهان، جرم و گواهى به حق، نشانه ايمان است. «بشهاداتهم قائمون»
🌿 آغاز و پايان تمام كمالات، توجّه به نماز است. در آغاز فرمود: «الّذين هم على صلاتهم دائمون» و در پايان نيز مى فرمايد: «و الّذين هم على صلاتهم يحافظون»
🌿 بهشتيان از نظر مادّى، «فى جنّاتٍ» و معنوى «مكرمون» تأمين هستند.
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۳۶ تا ۳۹ سوره معارج 🕊
🍃 فَمَالِ الَّذِينَ كَفَرُوا قِبَلَكَ مُهْطِعِينَ (۳۶)🍃
🍃عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِينَ (۳۷)🍃
🍃أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ (۳۸)🍃
🍃كَلَّا إِنَّا خَلَقْنَاهُم مِّمَّا يَعْلَمُونَ (۳۹)🍃
ترجمه :
🍃 پس كافران را چه شده كه شتابان به سوى تو مى آيند.🍃
🍃از راست و چپ، گروه گروه.🍃
🍃آيا هر يك از آنان طمع دارد كه به بهشتى پر نعمت در آيد.🍃
🍃چنين نيست، همانا ما آنان را از آنچه مى دانند، آفريده ايم.🍃
«مُهطِعين» به معناى گردن كشيدن يا خيره نگاه كردن يا به سرعت راه رفتن براى جستجوى چيزى است.
حضرت على (عليه السلام) مى فرمايد: رسول گرامى اسلام (صلى الله عليه وآله) پيوسته با منافقان مدارا داشت و آنان را در سمت راست و چپ خود مى نشاند، تا آن كه خداوند اذن داد كه آنان را از خود دور كند و به اين آيه استناد فرمود: «فمال الّذين كفروا قبلك مهطعين». زيرا كفر به معناى تسليم نشدن است، نه نشناختن. چنانكه شيطان، خدا را مى شناخت وقيامت را قبول داشت، زيرا مى گفت: «أنظرنى الى يوم يبعثون» امّا با اين حال تسليم خدا نشد.
به هر حال، علم غير از ايمان است، منافقان نسبت به پيامبر(صلى الله عليه وآله) شناخت داشتند ولى تسليم او نبودند و لذا لقب كافر در مورد آنان به كار رفته است.
«قِبَل» به معناى روبرو و «عِزين» جمع «عِزّة» به معناى گروه هاى پراكنده است.
عُمر سعد در صبح عاشورا براى كشتن امام حسين (عليه السلام) به لشكرش گفت: «يا خيل اللّه اركبى و أبشرى بالجنّة» اى لشكر خدا بر اسبان سوار شويد و شما را به بهشت بشارت باد.
كفّار به تمسخر مى گفتند: اگر سخنان پيامبر درباره بهشت درست باشد ما هم بهشتى هستيم و حتّى زودتر به آنجا خواهيم رفت. «أيطمع كلّ امرءٍ منهم ان يُدخل جنّةَ نعيم»
📌 پیام ها
🌿 قرآن، جاذبه اى داشت كه حتّى مخالفان، براى شنيدن آن گرد پيامبر اجتماع كرده و گردن مى كشيدند. «فمال الّذين كفروا قبلك مهطعين»
🌿 پيامبر سعه صدرى داشت كه حتّى مخالفان دور او جمع مى شدند. «عن اليمين و عن الشمال عزين»
🌿 به هر اجتماع و استقبال گرم مردم، دلخوش نكنيد. «مهطعين عن اليمين و عن الشمال عزين»
🌿 چه بسا دشمن براى گرفتن اخبار و تصميمات مؤمنان، در اطراف آنان حضور يابند. «فمال الّذين كفروا... عن اليمين و عن الشمال عزين»
🌿 كفّار، از پيامبر صلى الله عليه وآله اعراض مى كردند و اين منافقين بودند كه خود را هر چه بيشتر به پيامبر نزديك مى كردند. «عن اليمين و عن الشمال عزين»
🌿 منافق، به عمل خود مغرور است و به بهشت طمع دارد. «يطمع كلّ امرء منهم ان يُدخل جنّة نعيم»
🌿 منافقان توقّع دارند بدون ايمان و عمل وارد بهشت شوند. «يُدخَل جنّة نعيم»
🌿 به دشمنان و آرزوهاى نابجاى آنان، قاطعانه پاسخ دهيد. «يطمع... كلاّ»
🌿 كسانى كه مى دانند ما آنها را از آبى پست آفريده ايم، چرا اين همه غرور دارند كه با وجود كفر و نفاق، توقّع بهشت دارند. «كلاّ انّا خلقناهم ممّا يعلمون»
🌿 كسانى كه مى دانند ما آنان را از چه چيز آفريده ايم، بايد بدانند قدرت دوباره آفريدن را داريم. «انّا خلقناهم مما يعلمون»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402