📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 49
🔖 آیه: ۲۱
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
🔰آیه 21 سوره بقره: «یا ایها الناس اعبدوا ربکم الذی خلقکم و الذین من قبلکم لعلکم تتقون»
ای مردم عبادت کنید آنکسی را که شما و پیشینیان شما را آفرید، شاید باتقوا شوید.
♦️قران انسان را مخاطب قرار می دهد «یا ایها الناس» زیرا قران رابطه مستقیم #خالق و #مخلوق است بهمین دلیل، نور بوده و مانند دیگر کتب نیست که معارفش به صورت قضایای اتفاق افتاده بیان شود زیرا در باقی کتابها، نویسنده با مخاطب سخن نمی گوید بلکه تنها یک سری اطلاعات می دهد اما قران، برای #تمام_دوران_ها است و هر لحظه با مخاطب سخن می گوید.
♦️عبارت «یا ایها الناس» نشان می دهد این کتاب، کتابی #جهانی است نه محصور به شبه جزیره عربستان لذا برای هر گروهی از مردم دلایلی می آورد تا ایمان آورند اعم از کافران و مشرکین، منافقین و حتی مومنان.
🔹استدلال خدا در برابر منکران خدا، این است که شما یا میگویید خالقی ندارید یا اینکه اگر دارید یا خالقتان خودتان هستید یا کسی همانند شما«ام خُلقوا من غیر شیءٍ ام هم الخالقون/طور_35». اگر بگویید خالقی ندارید پس باید #تصادفی خلق شده باشید که خلاف #اصل_علیت است و معلول بدون علت معنا ندارد. اما توضیح دو بخش دیگر در آینده مطرح می شود.
♦️جدال احسن: خداوند در برابر بت پرستان #جدال_احسن می کند. پروردگار، جدال را نهی و جدال احسن را امر کرده است. جدال احسن یعنی استفاده از مقدمات حقه که مورد قبول طرف مقابل است برای ارائه استدلال. در برابر جدال، #برهان است که در آن، موردِ پذیرش بودنِ این مقدمات از سوی طرف مقابل یا عامه مردم مورد بحث نیست و تنها نیاز به #مقدمات_حقه است.
🔹اگر مقدمات، حق نبود #جدال_باطل و حرام است. در جدال احسن، کافران، #خالقیت خدا را قبول دارند پس قران از همین مقدمه شروع کرده و #ربوبیت خدا و سپس وجوب #عبودیت و بندگی او را اثبات می کند.
♦️#حکمت_بندگی انسان: هر انسانی باید قوانین و مقرراتی را پذیرفته و به آن احترام بگذارد. اگر قانون الهی را نپذیرفت باید به #قانون_هوس احترام بگذارد. احترام به یک قانون، عبادت آن محسوب می شود لذا اگر خدا را نپرستید خود بخود در حال پرستش هوای نفس هستید.
(#لیبرالیسم ، نافی حدود و قوانین الهی)
♦️چگونه #تقوا، استدلالی برای وجوب عبادت است که خدا در آیه مورد بحث گوید عبادت کنید شاید متقی شوید «اعبدوا الذی ... لعلکم تتقون» تقوا از ریشه وقی و وقایه است یعنی حفظ از #خطر. اگرچه به مومنان و بت پرستان می توان گفت که تقوا استدلالی برای عبادت است اما مادی گرایان و کافران که تقوا را قبول ندارند. خدا گوید حتی مادی گرایان نیز اگر به وجود خطر وجود جهنم و عذاب سخت آن توجه کنند می فهمند که تنها راه در امان ماندن، عبادت خالق است.
♦️علاوه بر استدلال به #مبدأ_فاعلی (خالقیت) خداوند در آیاتی به #مبدأ_غایی نیز استدلال کرده است زیرا مرگ در قران همیشه با لفظ #تَوَفّیٰ آمده است که از مصدر وفی و استیفا شدن به معنی گرفتن تام و تمام، می آید یعنی ای انسان، تو هیچگاه نمی میری بلکه هنگام مرگ تمام هستی و روح شما از دنیا وارد آخرت می شود و هیچ چیزی از شما در دنیا گم نشده و باقی نیز نمی ماند پس خدا را عبادت کنید.
🔹حال، خدا چون خالق و متوَفّی است باید عبادت شود. کمونیست به مُرده می گوید شادروان! در حالیکه این جز لفظی بی معنا برای او نیست زیرا وی برای مرده اصلا #روح و #روانی قائل نیست که شاد باشد یا نباشد.
🔹آیه 22 یس هم به مبدا فاعلی اشاره دارد هم به مبدا غایی. این کاملترین استدلال است که گوید شما نه به خواست خود به دنیا می آیید نه از دنیا خارج می شوید زیرا خدا خالق و میراننده انسان است.
♦️چرا در قرآن به #مادیگرایان کمتر توجه شده است؟
اگر قران بیشتر به مشرکین اشاره دارد و از مادیین و کافران زیاد صحبت نکرده است به این علت است که بیشتر افراد اطراف پیامبر اسلام و دیگر پیامبران از مشرکین و بت پرستان بودند نه از مادیین. علت دوم هم این است احکام مهم دین بین مادیین و مشرکین فرقی نیست.
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 61
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
بخش دوم👇
✅ برخی از این منکران رسالت، می گفتند چرا پیامبر اسلام همانند موسی، کتابی #دفعی که روی یک شی #مادی مانند سنگ نوشته شده باشد نیاورده بلکه بصورت #تدریجی الفاظی را میگفته و دیگران می نوشتند؟ خداوند در برابر اینها نیز می گوید که اینها دنبال بهانه برای انکار رسالت پیامبر اسلام هستند چنانکه اینان همانند گذشتگان خود هستند که آنچه را که موسی آورده بود را نپذیرفته بودند.
🔷«اولم یکفروا بما اوتی موسی من قبل قالوا ساحران تظاهرا و قالوا انّا بکلٍّ کافرون/قصص_۴۸» یعنی اینها گفتند که موسی و هارون یا موسی و محمد هر کدام یک #سِحر آوردند که ظهیر و پشتوانه یکدیگرند پس ما به همه اینها کافریم.
💠خداوند در برابر اینها تحدی می کند و گوید اگر راست میگویید کتابی بیاورید که از نزد خدا بوده و بیشتر از قران #هدایتگر انسان باشد. «قل فاتوا بکتاب من عند الله هو اهدی منهما/قصص_۴۹» این تحدی به محتوای قران است یعنی این قران است که #یهودیت و #مسیحیت را زنده کرد و اگر در دنیا دینداری وجود دارد و روبه گسترش است بخاطر اسلام است.
✅عکس العمل #وثنیین حجاز(قائلین به وجود دو خدا) در برابر تحدی قران نیز در آیه ۵ هود گوید اینها که در این تحدی، شکست می خوردند سرشان را در گریبانشان فرو کرده یا یقه شان را روی سرشان میکشیدند و از مجلس خارج می شدند.«الا انّهم یثنون صدورهم لیستخفوا منه الا حین یستغشون ثیابهم...» باید دانست که این تحدی به آوردن مثل، امروز هم توسط قران مبارز می طلبد.
💠بحث اعجاز را بیشتر باز می کنیم. #اعجاز چیست؟ یعنی کاری که ممکن است بشود یا نشود را فرستادگان الهی، از طرق #غیر_عادی انجام بدهند اما بشر از ایتان مثل آن، عاجز باشد اگرچه با کمک همه انسان های دیگر باشد.
♦️معجزه تنها در مورد موجودات #ممکن_الوجود است لذا باید توسط بشر در جهان مادی حس شود. لذا معجزه نمی تواند ۲*۲ را ۵ کند! اگر معجزه بخواهد ممتنع الوجود یا واجب الوجود را موجود کند راه ابزار #عقل بسته می شود چون عقل نمی پذیرد و اگر اینطور شد دیگر بحث از تحدی و رسالت و خدا نیز ممکن نیست زیرا ابزار عقل است که باید اینها را بفهمد که ما آن را بیهوده ساخته ایم.
🔰در معجزه، #اصل_علیت پابرجاست. اصل علیت یعنی هر چیزی که هستی آن عین ذاتش نیست نیازمند غیر است. این اصل را امیر المومنین با عبارت روبرو به ما فهماند «کلّ قائمٍ فی سواه معلولٌ» یعنی هر چیزی که در وجودش به غیر تکیه دارد #معلول بوده و علت می خواهد.
🔰چون در زمانهای گذشته این بیانات فلسفی وجود نداشت و بعداً از #یونان آمد عالمان و مردم فکر می کردند که این گونه روایات بی معناست و از حضرت امیر نیست و سید رضی اینها را از خودش جمع اوری کرده است درحالیکه عقل خود سید رضی نیز آن زمان به اینها نمی رسیده بلکه دانشمندان بعدا این مفاهیم فلسفی را فهمیدند. این روایات که خدا را #واجب_الوجود و نامتغیر می دانند اصول دیالکتیک را رد می کنند.
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 62
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۲۳ و ۲۴ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین-فان تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
🚸🚸🚸🚸
💠پس از اثبات #معجزه بودن قران باید محدوده معجزه و ارتباط اعجاز با سبق مدعی رسالت را بررسی کرد.
🔰#محدوده اعجاز: اعجاز تنها تا حد محالات عادی و #ممکن قابلیت دارد. یعنی نمی تواند آنچه را که عقلا وجودش ممکن نیست را ممکن کند و همچنین چیزی را که عقلاً وجودش ضروری است را از وجود ساقط کند. بدین صورت معجزه، ۲*۲ را نمی تواند ۵ کند.
♦️ در روایتی مشهور، شخصی از معصوم پرسید آیا خدا می تواند جهان را در تخم مرغی جای دهد؟ معصوم پاسخ داد خداوند می تواند اما این چیز قابلیت وجود ندارد و #ممتنع_الوجود است لذا نقصان در خود شیء است نه در توانایی خدا. خداوند تنها قادر بر اشیا است نه بر غیر اشیا که ذاتاً امکان وجود ندارند «انّ الله علی کلّ شیء قدیر/بقره_۲۰»
♦️نکته دیگر در #اصل_علیت است که گوید هر چیز که ذاتش عین وجودش نیست نیاز به غیر دارد. این اصل در مورد همه چیز صادق است حتی در جهان آخرت؛ لذا اتفاق و #شانس در دو جهان، ممکن نیست.
🔰اصل علیت یک #اصل_عقلی است که قابل اثبات با #حس یا تجربه نیست زیرا تجریه تنها با دیدن دو اتفاق پشت سر هم به رابطه بینشان پی برده و گوید اولی علت دومی بوده است اما نمی تواند بگوید که سلسله علل این اتفاق را رقم زده است و اصل علیت را بصورت کلی اثبات کند. تنها خداست که علتی ندارد زیرا از تعریف اصل علیت خارج است چون ذاتش عین وجودش است.
🚸🚸🚸🚸
✅قواعد کلی #اصل_علیت در آیات قرآن کریم:
1⃣ آیه ۶۲ زمر: «الله خالق کل شی» یعنی هر چیزی که لفظ شیء بر او صادق است مخلوق خداست.
2⃣ آیه ۳ طلاق: «قد جعل الله لکلّ شیءٍ قدراً» یعنی خداوند برای هر چیزی #قدر و اندازه ای قرار داده است که از آن محدوده خارج نمی شود. این بحث در آیه ۴۹ قمر نیز آمده که گوید «انّا کلّ شیءٍ خلقناه بقَدَرٍ» .کلمه عربی #هندسه از لفظ اَندَزِه که همان #اندازه فارسی است گرفته شده لذا در روایات گوید خداوند مهندس نظام هستی است یعنی هر چیزی را بر حسب اندازه و #نظم آفریده است که از آن خارج نمی شود.
3⃣ آیه ۲۲ حدید: «ما اصاب من مصیبةٍ فی الارض و لا فی انفسکم الّا فی کتابٍ من قبل ان نّبرأها، انّ ذلک علی الله یسیر» خداوند گوید اشیا در #مخزن_غیبی اندازه ندارند اما وقتی به #عالم_شهود و حضور نزول می کنند اندازه پیدا میکنند.
♦️آیه گوید ما قبل از اینکه باری و خالق باشیم مقدّریم یعنی ما قبل از آفرینش، هندسه کلی تمام اشیا را در مخزن الهی درست کرده ایم و بعد بر اساس آن هندسه، اشیا را در جهان حضور، می آفرینیم.
4⃣ آیه ۲ فرقان: «و خلق کلّ شیءٍ فقدّره تقدیراً» یعنی در خلق هر شیئی #مقدار و اندازه ای برایش قرار داده است. این بحث را آیه ۸ رعد نیز بیان داشته است که می فرماید «و کلّ شیءٍ عنده بمقدارٍ»
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 63
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۲۳ و ۲۴ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین-فان تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
🚸🚸🚸🚸
💠در ادامه بحث از #معجزه و حاکم بودن اصلِ عقلیِ علیت بر معجزات باید گفت که معجزه در #منطقه_امکان بوده و تنها تفاوتش با دیگر چیزها این است که معجزه راههای عادی را طی نمی کند و اسباب و عللی در آن دخیل هستند که انسان ها آنها را نمی شناسند یا ندیده اند.
♦️مثلاً همه موجودات از #خاک و آبند و لذا ماری که از همان خاک و آبست توسط عصای حضرت موسی راه چند ملیون ساله را در چند ثانیه طی می کند تا به مار بالغ تبدیل شود اما #زنجیره_علل از بین نمی رود و مار از عدم بوجود نمی آید. یا اینکه ایشان با عصایش آبهای گذشته را از بین برده و جلوی آبهای جدید را می گیرد تا در وسط دریا یک باریکه خشکی برای عبور ایجاد شود یعنی همان کاری که سد می کند اما با عللی دیگر و در زمان کوتاهتر.
🍀معجزه پیامبران همیشگی است یعنی تا قیامت کسی نمی تواند آن معجزات را انجام دهد زیرا معجزات متکی به وجود خداوند هستند و علل و اسبابش توسط خداوند با این سرعت کنار هم می آیند. علت دیگر این است که خطوط کلی دین رسولان گذشته همگی واحد است و آن #اسلام است اما خطوط جزیی ادیان تغییر می کند لذا دین اسلام به علت تکامل، بر ادیان قبلی مسلط و #مهیمن است. (مائده_۴۸)
♦️#اصل_علیت اصلی #عقلی است نه حسی و تجربی زیرا تجربه و مشاهده تنها تاثیر و رابطه دو چیز بر هم را کشف می کند نه سلسله علل را. لذا تنها عقل می تواند از این سلسله علل، اصل علیت را برای همه موجودات جهان استنباط کند.
🔰طبیب و مهندس جهان بین نیسنند و تنها #فیلسوف است که در مورد ابتدا و انتها و هدف جهان صحبت می کند. فلذا افرادی که با #علوم_مادی سرو کار دارند اولین افرادی هستند که معجزه را نمی توانند بپذیرند اما فلاسفه معجزه را رد نمی کنند.
🔴علم مادی فقط در #سیر_افقی اشیا سخن می گوید نه سیر عمودی؛ یعنی سه سوال می کند (این چیز قبلاً چه بوده؟ الان چیست؟ بعداً چه خواهد شد؟) اما علم عقلی به این می پردازد که چه کسی این موجودات را ایجاد کرد و چرا اینکار را کرد؟ لذا علوم عقلی به #سیر_عمودی سلسله علل توجه دارند و گویند مبدأ و معاد چیست؟ لذا علوم عقلی از دو سیر عمودی صحبت می کنند: یک سیر که از خدا شروع می شود و سیر دیگر که به خدا ختم می شود! (هو الاول و الآخر/حدید_۳)
✅خداوند به عالمان مادی گوید شما به جهان افقی نگاه کرده اید در حالیکه در همان هم به همه #اسباب جهان آگاه نبودید و فکر کردید چوب نمی تواند به مار تبدیل شود. شما در علم، بُعد اثباتی را نشان داده اید اما نمی توانید بعد سلبی را نیز نشان دهید یعنی می توانید بگویید امکان وجود اشیا از این راهی که ما آنرا دیده ایم و به آن #عادت داریم وجود دارد اما نمی توانید بگویید غیر از این راه #محسوس، هیچ راه و علت دیگری برای موجود شدن اشیا وجود ندارد.
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 67
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۲۳ و ۲۴ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین-فان تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
🚸🚸🚸🚸
💠: آیا معجزه دلیلی #عوام_پسند است و مانند قران نیست که عقلی باشد؟
👈خیر، قران هم، معجزه است و معجزه چه علمی باشد چه عملی هر دو عقلی و حقند نه عوام فریبانه اما #معجزه_عملی بیشتر مورد پسند عوام جامعه است که اکثریت جامعه محسوب می شوند و تاثیر بیشتری رویشان دارد. در مقابل، #معجزه_قولی یا علمی مانند قران بیشتر مورد پذیرش خواص است چون می دانند صدها بار بیشتر از این معجزاتِ فعلی، ممکن است چون پیامبر به خزینه الهی متصل است.
🔷گروه سومی که به پیامبر ایمان می آورند کسانیند که به هیچ معجزه ای نیاز ندارند و به صرف دعوت ایشان، ایمان می آورند مانند علی (ع) زیرا اینها #طهارت_قلبی دارند و حق را با چشم دل می بینند و می پذیرند.
✅راههای #دعوت انبیا در آیه ۱۲۵ نحل ذکر شده است که گوید ای پیامبر، تو جز از این سه راه نمی توانی دعوت کنی: یا با حکمت و #برهان عقلی، یا از راه #موعظه و اندرز و یا از راه #جدال_احسن. این سه راه ترتیب دارند و جدال که آخرین مرحله است تنها در صورتی مجاز است که در تو شروع کننده جدال نباشی و تنها جواب دهی. جدالت نیز باید #حق باشد نه باطل. پس کار عامیانه ای در میان نیست.
❌اگر دین عوام فریب بود می گفت «هدف وسیله را توجیه می کند» و از هر راه نادرستی باید برای ترویج دین استفاده کرد همانند بهرهگیری از جهالت انسانهای عوام اما اینطور نیست و دین همیشه در برابر این کارها ایستاده است. #اصل_علیت گوید بین علت و معلول، همیشه رابطه مستقیم برقرار است و حق جز از راه حق بدست نمی آید و نمی توان از راه باطل به حق رسید. اگر راه باطل بود سرانجامش تزلزل و #سقوط است.
🚸🚸🚸🚸
⁉️خداوند می فرماید اتفاقاً حرف مخالفان ما عوامانه است چون یا افراط می کنند یا تفریط.
1⃣ #افراطیها ی آنها گویند بجای انسان عادی، باید یک #فرشته را پیامبر می کردی و بر ما نازل می کردی! (فرقان_۲۱) اما خداوند گوید اگر فرشته را هم پیامبر می کردیم مجبور می شد روی زمین و به شکل انسان ها حاضر شود تا انسانها بتوانند او را دیده و حرفش را بشنوند (انعام_۹) و (فرقان_۷) اگر می خواهید فرشته را با همان خصوصیات همیشگیش ببینید صبر کنید تا #قیامت خواهید دید اما آن روز دیگر برایتان بسیار سخت است. (فرقان_۲۲)
2⃣ #تفریطیها یشان نیز گویند که بجای یک انسان عادی، باید یک #سرمایه_دار را پیامبر می کردی(زخرف_۳۲) این همان #فکر_فرعونی است که همین حرف را درباره پیامبری حضرت موسی زد(زخرف_۵۱ به بعد)
🔴خداوند در پاسخ به این دو گروه می گوید که مگر نبوت به دست اینهاست که می خواهند آنرا تقسیم کنند و می گویند چرا فرشته ای یا سرمایه داری را پیامبر نکردی (زخرف_۳۲) سپس به پیامبرش گوید ببین اینها چقدر #عوامانه سخن می گویند «انظر کیف ضربوا لک الامثال/فرقان_۹» در حالیکه قران، #قول_ثقیل و سنگینی است (مزّمّل_۵)
♦️معجزه دو گونه است: #معجزه_ابتدایی که پیامبران با آن مبعوث می شوند و #معجزه_اقتراحی که زمانی است که قومش، معجزه اش را نمی پذیرند و پیشنهاد می کنند کار خارق العاده ای را به عنوان معجزه انجام دهد و او با اذن خدا انجام می دهد. ام هر کدام که باشد باز هم #عقلانی است نه عوام فریبانه.
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190