💢جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی (114) ⭕️فصل سوم/فاصله جامعه‌سازی تا تمدن‌زایی 🔻جایگاه اراده آدمی در زایش‌های تمدنی (7) #پاورقی #تمدن_اسلامی‌ #جستارهای_نظری 🔸تفسیرگرایی دوشاخه شد که یک شاخه آن، رویکردهای فردگرایانه به خود گرفت و روان‌شناسی را توسعه بخشید. شاخه دیگر، بر جوامع و #قواعد_فرهنگی تأکید کرد و جامعه‌شناسی تفسیری را ایجاد کرد. در این نگرش، ارادۀ انسان‌ها واقعیت را می‌سازند و دانشمند علوم تجربی و انسانی، کاشف حقایق نیست، بلکه کاشف قواعد خودساخته انسانی است. تماس با واقعیت از منظرهای مختلفی ممکن است و دانشمند، وظیفه‌ای جز کشف فرآیند معنابخشی انسان‌ها به واقعیت را ندارد. بنابراین، دانشمند علوم طبیعی، با پیش‌فرض‌های فرهنگی به سراغ طبیعت رفته و هریک، تفسیری نسبت به هستی به دست می‌دهند. دانشمند علوم اجتماعی وظیفه درک این معنابخشی را دارد. بنابراین، انسان‌ها موجوداتی فرهنگی‌اند و به تبع آن، علم امری فرهنگی و تاریخی بوده و مبنای مستقلی ندارد. انسان لیوانی است که فرهنگ و تاریخ او را پر کرده است و ارادۀ او، در دل اراده جمعی و حرکت تاریخی محو می‌شود. تمدنی که در این دیدگاه ترسیم می‌شود، خارج از کنترل افراد و بیرون از قوانین علمی ایجاد می‌شود. 🔸در واقع، جامعه در حرکت غیرقابل پیش بینی‌اش، به شکوفایی تمدنی می‌رسد و ترسیم افق مورد نظر، امکان‌پذیر نیست. تاریخ همگان را با خود می‌برد و اراده‌های فردی در فرهنگ و تاریخ هضم خواهد شد. هر جامعه متناسب با بوم و فرهنگ خویش حرکت می‌کند و #تمدن و علمی متناسب با خویش می‌سازد. اما باید دقت کرد که این #تمدن‌ها، ساختنی نیست، بلکه تمدن‌ها در فرآیند تاریخ خود به خود ظاهر می‌شوند. اراده‌گرایی و سوبژکتیویسم که سراسر تاریخ غربی را فراگرفته، خروج انسان از حقیقت را رقم زده است. حرف #هایدگر این است که انسان باید انکشاف امر متعالی دهد نه این که خود را سازنده و خالق بداند. این دیدگاه، لطمه سنگینی بر مبناگروی زد و جهان غربی را دچار اندیشه‌های #پست‌مدرن نمود. در تفکر پست‌مدرن، هیچ مبنایی برای تکیه و اعتماد وجود ندارد. انسان در برابر حرکت تاریخ، موجودی مسلوب‌الاراده است و هیچ امیدی به خارج شدن از تحمیل‌های تاریخی نیست. #ادامه_دارد... 🔹#منبع: متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛ جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی، قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 123 و 124. ا—--------------------------—ا @tamadone_novine_islami

🔺کلامی از پرفسور #کربن در مقایسه فلاسفه اسلامی با فلاسفه غرب (به نقل از سید حسین نصر) #هایدگر #ملاصدرا #سهروردی #فلسفه_غرب @Islamicphilosophy_ir @tamadone_novine_islami