هدایت شده از تفسیر تسنیم (علامه جوادی آملی)
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #جلسات_مقدماتی
📆 شماره جلسه: ۱ «۱۳۶۳/۲/۱»
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺ماه رجب ماه بعثت است. ماه رمضان ماه قرآن است. چون آغاز وحی #۲۷_رجب است که اولین آیه در آن روز نازل شده ما هم تفسیر را تبرکاً از این روز شروع میکنیم تا توفیق دهد که قرآن در جان ما مانوس شود. کسی بی وضو در جلسات شرکت نکند. باید با قرآن مانوس شد چون ابدی است، چه در دنیا چه در آخرت همیشه با ماست.
1⃣تفسیر قرآن مقدماتی دارد. مقدمه اول: اگر کتاب و رشته ای برای مطلب مخصوصی باشد فقط اهل آن گروه یا رشته باید به محتوا و زبان کتاب آشنا باشند و فقط هم برای آنها نافع است. لازم نیست همه بفهمند. همه علوم عقلی و نقلی دنیا چنین است همچون فقه و فلسفه. اما اگر کتابی برای #بشر بود اول زبانش باید طوری باشد که همه بفهمند و دوم به حال همه نافع باشد و هیچکس از آن بی نیاز نباشد. نه کسی بگوید من از فهمش عاجزم و نه کسی بگوید من بی نیازم. مثل آب که همه میفهمند، در دسترس همه است و همه هم محتاجند.
2⃣قرآن اول ادعا میکند که برای #بشر و همه هست. لازمه این ادعا این است که همه بفهمند و برای همه نافع باشد. درحالیکه این کتاب عربی است. منظور از اینکه همه بفهمند این است که به #فرهنگ همه مردم باشد و برای فرهنگ خاصی نباشد نه اینکه به #زبان همه باشد چون مردم زبان مشترکی ندارند. فرهنگ اگر به نژاد و اقلیم و قوم برگردد مشترک نیست اما اگر به فطرت برگشت مشترک است چون تنها زبان مشترک جهانیان، #فطرت است. قرآن میخواهد به احتیاج صادق فطرت انسان پاسخ دهد نه احتیاج کاذب.
3⃣چون قرآن برای بشر است باید همه بفهمند، همه نیاز داشته باشند و چون برای زبان مشترک انسانی یعنی #فرهنگ_فطری است باید برای همه زمانها باشد. قرآن جهانی است که در آیه ۳۱ مدثر که اوایل بعثت آمده ذکر شده است «و ما هی ذکری الا للبشر». (ترتیب و شماره سوره ها را جوانها یاد بگیرند. کلا دو صفحه و حفظش عبادت است.) در آیه ۲۸ سبا نیز آمده «ارسلنا... الا کافة للناس». آیه اول سوره فرقان نیز گوید «پیامبر بیم دهنده جهانی است». اطلاق و عدم قید در همه این آیات نشان از این دارد که برای گذشته و حال و #آینده است.
4⃣دوم اینکه قرآن زبانش نباید پیچیده و دارای اصطلاحات خاص ریاضی و فقهی و ... باشد. منظور از زبان هم #فرهنگ_فطری است نه اشتراک در زبان چون شدنی نیست. قرآن #نور است و برای دیدن نور نیاز به غیر نیست اگرچه شدت نور را همه درک نمیکنند اما اصل قرآن و ««محتوای ضروری» آن را همه درک میکنند. همه آیات، نور و قابل فهمند. حتی «حروف مقطعه» ابتدای برخی سور نیز محصول آیات همان سوره است همچون علامت و نشان موسسات.
5⃣نه اینکه تا گفتند قرآن نور است نیاز به روایات نباشد چون پیامبر گفت کلید این نور، #پیامبر و اهل بیت است که برای فهم نور باید به آنها مراجعه کرد یعنی قرآن حداقل نور را به همه میرساند و برای فهم بیشتر پیامبر را هم قرآن معرفی کرده که به او مراجعه کنند. پس قرآن ادعا دارد که هیچ جای تیره و مبهم ندارد. نور برای همه قابل فهم است و نیاز به پیش زمینه و پیش داوری ندارد. برای #متشابهات نیز محکمات را معین کرده چنانکه فرزندان در دامن مادر رشد میکنند. تفسیر قابل فهم است اما تاویلش با خداست.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
هدایت شده از تفسیر تسنیم (علامه جوادی آملی)
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣قرآن کتابی جهانی است پس باید به زبان مشترک همه انسانها از گذشته تا قیامت باشد. منظور از این زبان، #فرهنگ است نه لفظ و زبان مشترک هم #فطرت_انسانی است چون هم همگان آنرا میفهمند و هم به حال همه سودمند است. این دو مقام «فهم و سودمندی» سبب جهانی شدن کتاب خواهد شد.
🔺2⃣در مقام «قابل فهم بودن» برای همه، دو بحث است. یکی مستمع بتواند بفهمند و دوم متکلم خوب حرف بزند و پیچیده سخن نگوید. هر کدام نباشد دیگر کتاب #جهانی نخواهد بود.برای اینکه ما بتوانیم بفهمیم با #تفسیر_قرآن_به_قرآن روبروییم. چه علمی لازم است که انسان قرآن را بفهمد؟ این قرآن پیچیده نیست که نیاز به علوم دیگر ندارد وگرنه آن علوم میشوند اصل و قرآن فرع. اگر آن علوم عوض شدند فهم قرآنی هم عوض میگردد. هرگز نمیتوان یک کتاب مصون و معصوم را به کتاب غیر مصون ارجاع داد. با فلسفه و کلام و فقه و ... نمیشود آنرا تفسیر کرد چون قرآن فقط برای فیلسوف و متکلم و فقیه نیست. قرآن را با خود قرآن میتوان فهمید.
🔺3⃣قرآن، #مأدُبِه خداوند است و مأدبه آن غذای آماده ایست که دیگران را دعوت به آن میکنند. باید با «دست خالی» نزد قرآن رفت و از آن سیراب شد. نمیتوان با دانسته های علمی قبل نزد قرآن رفت و آن علوم را بر قرآن تحمیل کرد چون در این صورت قرآن را با دانسته های خویش #تطبیق میدهد نه اینکه تفسیر کند. فقط باید #سرمایه_فطری را حفظ کرد و صفای ضمیر را از گناه حفظ کرد و آنگاه نزد قرآن رود تا چیزی بفهمد و البته هر کس به اندازه دانسته خویش چیز میفهمد.
🔺4⃣خداوند ۳ سِمت برای پیامبر خویش تعیین کرد: «تلاوت، تعلیم، تزکیه». تلاوتش نور است. تعلیمش نور است چون به بهترین راهها حرف را میفهماند حتی با مثل. انسان تحصیل نکرده مطالب قرآن را با مثالهایش میفهمد و انسان تحصیل نکرده به صرف خواندن اصل مطلب.
🔺5⃣گاهی یک آیه تمام مطلب را در مورد بحثی بیان میکند. گاهی نیز یک مطلب مثل ساختمانی بلند است که یک آیه صرفا بعضی از قسمتهای این ساختمان را بیان کرده است قسمتهای دیگر در آیات دیگر آمده. این همان #تفسیر_قرآن_به_قرآن است تا این ساختمان را تکمیل کند.
6⃣حجیت تفسیر قرآن به قرآن دلایلی دارد:
🔺اول استدلال عقلی: اصولیین در یافتن احکام اینطورند که وقتی عامی دیدند دنبال مخصص میروند و اگر مطلق دیدند به دنبال مقید و ... تا اگر ظهور لفظی نشان داد که باید آیات دیگر هم درنظر گرفته شود آن هم بیاید.
🔺دوم استدلال لفظی: قرآن نیز گوید همه آیات را با هم بسنجید تا ببینید در قرآن اختلافی هست یا نه. چون قرآن در طول ۲۳ سال به تدریج آمده حال آنکه اختلافی نیست. همانطور که اجزای جهان با هم منتظم و هماهنگند آیات قرآن نیز اینطورند.
🔺سوم اینکه اگر مطبی در آیه ای آمد و حدودش در آیات دیگر آمده زمانی این کتاب #نور خواهر بود که هیچ مطلب تیره و مبهم نداشته باشد پس باید آیه اصلی را با آیات مرتبط تفسیر کرد تا نور و روشن باشد. قرآن «تبیان کل شیء» است چگونه میتواند تبیان خودش نباشد؟ یعنی بخواهد همه مطالب مورد نیاز انسان را بیان کند حال آنکه برای فهم خودش نیاز به علوم دیگر باشد!
🔺دلیل چهارم سیره ائمه است که میگفتند این آیه به شهادت فلان آیه بدان معناست چنانکه از قضاوتهای امام علی میفهمیم. خداوند در آیه ۴۴ سوره نحل صراحتا گوید معلم و #مفسر_قرآن، پیامبر اکرم است. پس ما عمومات قرآن را طبق نص خود قرآن، به روایات معصومین ارجاع میدهیم نه اینکه آن یک چیز جدایی باشد چون همانطور که گفته شد تفسیر قرآن باید بر خود قرآن عرضه شود نه علوم دیگر. پس خود قرآن، کلیددار و بیان کننده آیات و احکام را مشخص کرده و آن را #اهل_بیت معین کرده است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1