🔴مطالعه به سبک فارابی و ابنسینا
🖊احمدحسین شریفی
🔶فراوان با دانشجویان و طلابی برخورد کردهام که از ناتوانی خود در درک مطالب علمی و دشواری کتابهای درسی خود شکوه کردهاند. وقتی از آنان سؤال کردهام که «آیا درسها را پیشمطالعه کردهاید؟» پاسخ منفی بوده! وقتی پرسیدهام «آیا با تمرکز در درسهای استاد شرکت میکنید؟» باز هم پاسخ منفی بوده است! و وقتی از آنان پرسیدهام که «چند دور کتاب را با تمرکز مطالعه کردهاید؟» پاسخ این بوده است که «نزدیکیهای امتحان مطالعه میکنیم!» به نظرم چنین افرادی اگر واقعاً مطالب علمی و درسی را درک کنند، از نوعی نبوغ برخوردارند! کتابهای علمی و درسی را باید کراراً و کراراً مطالعه کرد، خلاصهنویسی کرد و حتی الامکان مباحثه کرد. اگر بدون همه این کارها مطالب را درک میکنید، یا شما نابغهاید و یا کتاب درسیتان داستان و روزنامه است!
🔷بزرگانی مثل #فارابی و #ابنسینا، یعنی دو تن از بزرگترین فیلسوفان جهان اسلام، بارها و بارها کتابهای فلسفی را با دقت میخوانند و حتی الفاظ آنها را حفظ میکردند.
🔶فارابی در پایان نسخهای از کتاب النفس ارسطو چنین نوشته است: «حقیقتاً من این کتاب را صدبار خواندم.» درباره کتاب السماع الطبیعی ارسطو نیز از فارابی چنین نقل کردهاند که گفته بود: «من کتاب السماع الطبیعی ارسطو را چهل بار خواندم و هنوز حقیقتاً خود را محتاج خواندن دوبارة آن میبینم»
🔶ابنسینا کتاب مابعدالطبیعه ارسطو را چهل بار خوانده بود و حتی الفاظ و جملات آن را حفظ کرده بود!
از ابنسینا چنین نقل شده است که:
«چهل بار کتاب مابعدالطبیعه [نوشتة ارسطو] را خواندم، بهگونهای که عبارات آن را به یاد سپرده بودم؛ اما چیزی از آن نمیفهمیدم. سرانجام ناامید شده، با خود گفتم: این کتاب، فهمیدنی نیست. تا اینکه روزی در بازار کتابفروشان، کسی با اصرار فراوان کتابی فلسفی را به من فروخت. پس از مطالعة کتاب که اغراض کتاب مابعدالطبیعه نام داشت و نوشتة ابونصر فارابی بود همة دشواریهای کتاب ارسطو برطرف گردید»
@Ahmadhoseinsharifi
━━💠🍃🖤🍃💠━━
📳 لینک عضویت در کانال طرح ولایت طلاب در ایتا و سروش:
🆔 @tarhe_velayat_tollab
لینک ارتباط با ادمین:
🆔 @T_Velayat_T🌹
🟢دینمداری ابنسینا در عمل و نظر
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
در اینکه #ابنسینا به عنوان یک فیلسوف عقلگرای بزرگ اسلامی، عملاً ملتزم به شریعت بوده است؛ به نظر میرسد جای هیچ شک و شبههای نیست. او حتی در سنین نوجوانی وقتی با مسائل مشکل و به ظاهر لاینحل مواجه میشد، به مسجد میرفت و نماز میگذارد و به درگاه الهی تضرع میکرد و مشکل و مسأله بر او گشوده میشد. او در آن وصیتنامه مشهورش که گویا خطاب به #ابوسعید_ابوالخیر بوده است میگوید:
بدان که «أن أفضل الحركات الصلاة و أمثل السكنات الصيام؛ برترین حرکات نماز است و عالیترین سکنات روزه»
از جهت نظری نیز فقط به نقل جملاتی از کتاب عیون الحکمه که بیانگر بیشترین و عمیقترین رابطه میان حکمت (عملی و نظری) و شریعت است، بسنده میکنم:
شیخالرئیس پس از تعریف حکمت و تقسیم آن به دو قسم حکمت عملی و نظری، و تقسیم حکمت عملی به سه قسم حکمت مدنی، منزلی و اخلاقی میگوید:
حکمتهای سهگانه عملی یعنی حکمت مدنی و منزلی و اخلاقی هم ریشه در شریعت الهی دارند و هم کمال و غنای آنها از شریعت الهی است. یعنی کمالات و حدود و ثغور آنها و ضوابط و قواعد حاکم بر هر کدام از آنها توسط شریعت الهی مشخص میشود. و کار عقل بشری صرفاً تعیین جزئیات و تطبیق آنها بر مصادیق خارجی است. و این خیلی روشن است که وظیفه مورد انتظار از دین و ارباب شریعت ارائه راه صواب و صلاح و تبیین پسند و ناپسند از افعال و در نتیجه هدایت جامعه بشری به سوی سعادت دنیا و آخرت است. و افعال و احوال آدمی هم یا فردیاند (که دانش اخلاق متکفل آن است) و یا خانوادگیاند (که دانش تدبیر منزل عهدهدار آن است) و یا مدنی و اجتماعی(که دانش سیاست و کشورداری متکفل آن است).
درباره نسبت حکمتهای سهگانه نظری یعنی حکمت طبیعی و ریاضی و فلسفه اولی با دین و شریعت میفرماید:
«و مبادئ هذه الأقسام التي للفلسفة النظرية مستفادة من أرباب الملّة الإلهية على سبيل التنبيه، و متصرّف على تحصيلها بالكمال بالقوّة العقلية على سبيل الحجّة.»
این حکمتها نیز ریشه در شرایع الهی دارند اما کمالات و غایات آنها وابسته به قوه عقل است. به تعبیر دیگر مواد خام و اصول اولیه مباحث حکمت نظری نیز در شرایع الهی بیان شده است اما بشر با قدرت عقل و قوه عقلی خود آنها را مستدل و مبرهن میکند و به کمال میرساند و قواعد و ضوابط حاکم بر آنها را مشخص میکند. و باز هم به تعبیر دیگر، وظیفه مورد انتظار از شارع در مسائل حکمت نظری، «تنبیه» و «تذکر» و «تلنگر» زدن است؛ اما وظیفه عقل و فلسفه «تبیین» و «تفسیر» و «حجتآوردن» و «مبرهن کردن» است. واین کاری است که فیلسوفان مسلمان به درستی از عهده آن برآمدهاند.
#فلسفه
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢تبیین فلسفی نقش «زیارت» در کمال «زائر»
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
محقق فیاض #لاهیجی(م۱۰۷۱ق) از متکلمان بزرگ شیعی قرن یازدهم در کتاب بسیار ارزشمند «گوهر مراد»، در فصلی با عنوان «در بيان سبب اجابت دعوات و حدوث امور خوارق عادات و سرّ انتفاع از زيارت قبور مؤمنين و مراقد صالحين» در جمعبندی سخنان فیلسوفانی چون #ابنسینا، #فخررازی، #میرداماد و ... درباره زیارت، مینویسد:
«سرّ انتفاع از زيارت قبور و اتيان مشاهد آن است كه نفس را دو گونه علاقه با بدن حاصل است: يكى از جهت صورت شخصيّه بدن معيّن مخصوص و به موت لا محاله اين علاقه منقطع شود؛ و ديگر از جهت مادّه محفوظة التشخص في ضمن أيّة صورة كانت بدنيّة، أو ترابيّة أو غير ذلك؛ و اين علاقه به موت باطل نشود؛ بلكه باقى ماند. پس نفس مفارقت كرده از بدن، هميشه متوجّه و متوقّع ماده بدنيه خود باشد، از مقوله سفركرده كه ياد خانه و منزل خود كند. پس هرگاه نفس، مؤمن و صالح باشد و بالجمله كمالى و طهارتى و علمى و عملى كسب كرده بود، هرآينه مورد اشراقات انوار الهيّه و فيوضات ربّانيّه گردد و نفس زائر نيز هرگاه به توجّه تمام به مرقد مزور حاضر شود و اين حضور مرقد را حضور و صحبت او داند لا محاله از فيض وارد به نفس مزور پرتوى در نفس زائر افتد و به قدر استعداد، لا محاله منتفع شود.
... و شيخ ابوعلى گفته: كه نفس كامل شده در علم و عمل چون مفارقت كند شبيه عقل فعّال شود و مانند او تصرّف در اين عالم تواند كرد. و چون نفس زاير به وسيله زيارت مستمد از آن نفس كامل شود، در طلب خيرى و سعادتى يا دفع شرّى و اذيّتى، لا بد است كه به قدر استمداد مدد وى كند و تأثير عظيم ظاهر گردد.»
#زیارت
#فلسفه
#اربعین
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟢بررسی رابطه اخلاق و مزاج از نگاه ابنسینا
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#ابنسینا در رسالهای کوتاهنوشت با عنوان «رسالة فی الکلام علی النفس الناطقة» درباره تأثیر «مزاج بدنی» بر #اخلاق و رفتار و #سبک_زندگی میگوید:
«در علوم طبیعی اثبات شده است که اخلاق و عادات تابع مزاج بدن است. به طوری که غلبه بلغم، موجب ظهور صفت سکون و وقار و حلم میشود و غلبه صفرا، موجب بروز غضب میشود. و غلبه سودا موجب سوء خلق میگردد. هر کدام از اینها خلقیات دیگری را نیز به دنبال میآورد که ما دراینجا متعرض آنها نمیشویم.
و شکی نیست که مزاج قابل تبدیل و تغییر است، در نتیجه با تغییر مزاج، اخلاق نیز قابل تغییر خواهد بود. ... هرگاه مزاج انسان اعتدال یابد، به آسانی اخلاق او تهذیب خواهد شد .... و هر چه مزاج به اعتدال نزدیکتر باشد، استعداد شخص برای قبول ملکات فاضله علمی و عملی بیشتر خواهد بود.»
🔻البته این سخنان را نباید چنین فهمید که #مزاج «علت تامه» شکلگیری و تغییر اخلاقیات و سبکزندگی افراد است. بلکه از جملهی علل و عوامل و بلکه از «زمینههای» بروز و ظهور اخلاقیات خاصی در انسان هستند. اخلاق و سبک زندگی از امور چندعاملیاند. علل و عوامل آشکار و نهان فراوانی در تحقق آنها نقشآفرین است. تمرکز بر یک علت یا زمینه و غفلت از علل و زمینههای دیگر، موجب میشود تا نتوان تدبیر درست و جامعی نیز برای «کنترل» و «مدیریت» آنها به کار گرفت.
https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
━━💠🍃🌸🍃💠━━
📳 لینک عضویت در کانال طرح ولایت طلاب در ایتا:
🆔 @tarhe_velayat_tollab
لینک ارتباط با ادمین:
🆔 @T_Velayat_T