May 11
🔹کاربرد قواعد در تعریب🔸
🌹متن فارسی🥀
هر عصری ویژگیها، تقاضاها و ضرورتهایی دارد که از دگرگون شدن وضع زمان و پیدا شدن مسایل جدید و مفاهیم تازه در عرصه زندگی سرچشمه می گیرد.
🍀متن عربی🌸
لکل عصر خصائصُه و ضروراتُه و متطلباتُه و هی تنطلق من الاوضاع الاجتماعیه و الفکریه السائده فی ذلک العصر.
🔻نکات🔺
۱- حرف لِ: مالکیت را بیان میکند و به معنای "دارد" است.
۲- کلمه "عصر"، نکره و مفرد است و کلمه "کل" قبل از اسم مفرد، معنای "هر" میدهد. لکل عصر یعنی "هر عصری دارد".
۳- فعل در عربی، ابتدای جمله اما در فارسی، انتهای جمله می آید: 🔸تنطلق مِن: سرچشمه می گیرد🔹
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
🔸قواعد عربی مانند چَکُش است🔹
چکش، خودش یک ابزار است و تا وقتی برای کوبیدن میخ و کارهای دیگر از آن استفاده نشود، ارزشی ندارد. قواعد صرفی-نحوی نیز اگر در فهم متن و ترجمه و تعریب و مکالمه نتواند مورد استفاده قرار گیرد، بدرد نمیخورد.
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
🔵🔴⚫️نکته ۱ ( تفاوت #صرف و #نحو)
🔻تفاوت علم صرف با علم نحو:
👈علم صرف، سر و کارش با خودِ کلمه است خواه کلمه در جمله باشد یا نباشد.
👈اما علم نحو به نقش کلمه در جمله کار دارد و با شخصیت خود کلمه کاری ندارد بلکه به موقعیت آن کار دارد.
👈به عبارت دیگر، علم صرف به شخصیت حقیقی کلمه کار دارد و علم نحو به شخصیت حقوقی کلمه؛ یعنی بر عهده ی یک اسم یا یک فعل یا یک حرف، یک وظیفه و تکلیفی نهاده می شود و کار علم نحو این است که وظیفه و تکلیف کلمه را بررسی کند.
▫️که مثلا کدام کلمه کار را انجام داده است
(= فاعل)؛
▫️کار بر روی کدام کلمه واقع شده است
(= مفعول به)؛
▫️کدام کلمه از جمله رفع ابهام کرده است
(= تمییز) و... .
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
⚫️🔴🔵نکته ۲ (#علائماسم)
🔸برای تشخیص اسم ها ۲ راه وجود دارد: ۱- از راه علائم ۲- اسم هایی که باید حفظ کرد.
۴ علامت اصلی اسم عبارتند از:
۱- ال داشتن؛ مانند: الطالب
۲- تنوین داشتن؛ مانند: کتاباً
۳- مضاف و مضافالیه واقع شدن؛ مانند: کتابُ علیٍّ.
۴- بعد از حرف جر آمدن؛ مانند: مِن علیّ
مثال:
💐قُلۡ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ ٱسۡتَمَعَ نَفَرٞ مِّنَ ٱلۡجِنِّ فَقَالُوٓاْ إِنَّا سَمِعۡنَا قُرۡءَانًا عَجَبٗا: بگو: به من وحى شده كه: گروهى از جنّ [به قرآن] گوش دادند و گفتند: همانا ما قرآن شگفت آورى شنيديم.🌺
🔵نفر، قرآنا و عجبا، تنوین دارند؛ الجن: ال دارد و بعد از حرف جر مِن آمده است.
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
🔴⚫️🔵 نکته ۳ (فایده یادگیری #انواعکلمه)
کلمه، ۳ قسم است؛ فعل و اسم و حرف. فعل، زمان دارد اما اسم زمان ندارد و اگر این دو را از هم تشخیص ندهیم، ترجمه ای که از متن می کنیم اشکال پیدا می کند. مثلا کلمه "ذَهَب" اگر فعل باشد به معنای "رفت" است و اگر اسم باشد به معنای "طلا" است.
🔺به مثال توجه کنیم:
🔶 الوقتُ مِن ذَهَبٍ
کلمه ذهب در اینجا هم تنوین دارد و هم بعد از حرف جرّ آمده است بنابراین اسم محسوب می شود: (وقت از جنس طلاست)
اگر نمی توانستیم اسم را از فعل تشخیص دهیم، ترجمه ما بسیار مضحک می شد(وقت، از رفت است)
🔳به این دو مثال دقت کنید:
🔺کاتِبْ فِی المدینةِ (درباره شهر بنویس)
🔻كاتِبٌ فِی المدينةِ (نویسنده ای در شهر)
☑️در جمله اول، "کاتب" فعل است زیرا آخرش سکون دارد اما در جمله دوم، اسم است زیرا تنوین دارد.
❗️یادمان باشد که آخر اسم سکون نمی گیرد(جز برخی اسمهایی که مبنی هستند و باید حفظش کنیم که بعدا درباره آن صحبت می کنیم)
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
🔴⚫️🔵 نکته ۴ ( #اسم_هایی_که_باید_حفظ_کنیم)
چنانکه قبلا گفتیم برای تشخیص اسم ۲ راه داریم؛ یکی از راه علائم و دیگری از راه حفظ کردن.
♦️کلماتی که به عنوان اسم باید حفظشان کنیم عبارتند از: موصولها، ضمایر، اسامی استفهام، اسامی اشاره، اسامی شرط و ظرف ها
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
🔴⚫️🔵 نکته ۵ ( #مشکل_حرکه_نداشتن_متون)
🔘یکی از مشکلاتی که درباره تشخیص انواع کلمه رخ میدهد، حرکه نداشتن متون است که زبانآموز را با چالش مواجه می کند.
🔻متنِ مطبوعاتی زیر را ببینم:
◼️وضح الرئيس التركي أن السلطات تعتقد أن التفجير "إرهابي" و أن هناك امرأة ضالعة فيه لكن لا يزال العمل جاريا لتحديد هوية مرتكبي الهجوم "الشنيع" حسب وصفه و شدد أردوغان على أن "محاولات التنظيمات الإرهابية لإسقاط الدولة ستفشل.
❗️ادامه در پست بعدی
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
⚫️🔴🔵 ادامه نکته ۵
جمله مطبوعاتی پست قبل، برای تشخیص اسمها نکاتی را به ما نشان می دهد:
۱- نشانهی "ال" و تای گرد( ة و نیز "ات") و مجرور به حرف جر بودن، چه در متون حرکهدار و چه متونی که حرکه ندارند، کارایی دارد.
🔹حروف جرّ اینها هستند:
🍀باء و تاء و کاف و واو و لام و مُنذُ مُذ خلا
رُبَّ حاشا مِن عَدا فی عن علی حتی اِلی🌸
۲- اگر تنوین نصب داشته باشیم، جز در اسمهایی که تای گرد دارند، حتما باید با پایه الف بیاید. پس می توانیم اسم بودنش را تشخیص دهیم. مانند کلمه " جاریا" در متن بالا.
۳- ترکیب اضافی نیز در متون غیرحرکهدار- از طریق معنا- قابل تشخیص است؛ مانند: لتحدیدِ هويةِ مرتكبي الهجومِ(=مشخص کردن هویت مرتکبانِ حمله)
🔴 کلمات دائم الاضافه را حتما حفظ کنیم؛ مانند کلمه "حَسَبَ" در پست قبل(حَسَبَ وَصفِهِ). اسم بعد از آن مضافالیه است.
🔻مثال دیگر: عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الْخَطَأَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ.
❗️وصفه هم ترکیب اضافی است(وصف: مضاف- ه: مضاف الیه)
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
🌸به یاد مهدیِ فاطمة....🌸
وقتی میان نفس و هوس جنگ می شود
شیطان دوباره دست به نیرنگ می شود
نقشه کشیده است، مرا دشمنت کند
با لشگر گناه هماهنگ می شود
دارد حنای توبه و شرمی که داشتم
پیشت عزیز فاطمه بی رنگ می شود
با هر گناه فاصله می گیرم از شما
کم کم وجب وجب، دو سه فرسنگ می شود
اشکم چه شد؟! به جان تو باور نداشتم
روزی دلم ز فرط گناه سنگ می شود
آقا ببخش، بس که سرم گرم زندگیست
کمتر دلم برای شما تنگ می شود
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
⚫️🔴🔵 نکته ۶ ( تشخیص #حرف )
حرفها تعداد کمی دارند و بهتر است آنها را حفظ کنیم تا در جملات آنها را راحتتر تشخیص دهیم(۱۷ مورد حرف جرّ را در پست قبلی گفتیم و بقیه حروف را به تدریج در مثالها خواهیم گفت)
🔻مثال:
🍀عن الزهرى قال: كان علىُّ بنُ الحسينُ(عليه السلام) إذا قرأ "مالكِ يومِ الدينِ" يُكرُّرها حتي يَكادَ أن يَموتَ🌸
(از زهری نقل شده است که امام سجاد هنگامی که "مالک يوم الدین" را میخواند، آن را چندبار تکرار میکرد تا حدی که نزدیک بود قالب تهی کند)
🔸عن: حرف جر 🔹حتی و اَن: حرف ناصبهی فعل مضارع.
@tarjomevatadrisearabi
🌹اللهمّ عَجِّل لِولیکَ الفَرَجَ🌹
🔵🔴⚫️ نکته ۷( #حسب )
در پست مربوط به نکته ۵ در مثال "حَسَبَ وصفه" یک نکته راجع به "حسب"، لازم به گفتن است.
واژه "حسب" به ۴ شکل کاربرد دارد:
1⃣- حَسَبَ 2⃣ حَسْبُ 3⃣حَسْبَُِ 4⃣ حَسِبَ
❗️ در حالت اول و دوم و سوم، دائم الاضافه است اما در حالت دوم، مضاف الیهاش همیشه حذف می شود. در شکل چهارم نیز فعل است.
🔴به آیات قرآن نگاه کنیم:
🔶أَحَسِبَ ٱلنَّاسُ أَن يُتۡرَكُوٓاْ أَن يَقُولُوٓاْ ءَامَنَّا وَهُمۡ لَا يُفۡتَنُونَ (عنکبوت/۲)
اینجا "حَسِبَ"، فعل هست به معنای "گمان کردن"
@tarjomevatadrisearabi
🌹 اللهم عجل لولیک الفرج 🌹
🔴🔵⚫️ نکته ۸ ( #انواع_فعل_بر_اساس_تعداد_حروف)
برای فعل ها می توانیم تقسیم بندی های مختلفی بگوییم. در یک تقسیمبندی، فعل به ۲ دسته ثلاثی و رباعی تقسیم بندی می شود و هر کدام از اینها در دو دسته "مجرد" و "مزید" قرار می گیرند:
1⃣#ثلاثی(دارای سه حرف اصلی): ۱- #مجرد ۲- #مزید
2⃣#رباعی(دارای چهار حرف اصلی): ۱- مجرد ۲- مزید.
🔸مجرد، فعلی است که حروف زائد ندارد و مزید، فعلی است که حروف زائد دارد.
🔴مثال۱: کَتَبَ: ۳ حرف اصلی دارد. پس ثلاثی مجرد است.
🔴مثال ۲: کَاتَبَ: ۳ حرف اصلی دارد و ۱ حرف هم به آن حروف اصلی اضافه شده است. پس، ثلاثی مزید است.
@tarjomevatadrisearabi
🌹الهی، برسان صاحبالامر را🌹
⚫️🔴🔵 نکته ۹ ( #انواع_فعل_بر_اساس_زمان )
فعل بر اساس زمان، به ۲ دسته کلی تقسیمبندی میشود:
1⃣ #ماضی(=گذشته): کَتَبَ یعنی "نوشت"
❗️کار در زمان گذشته انجام شده است.
2⃣ #مضارع(=حال): یَکتُبُ یعنی "می نویسد"
❗️کار در زمان حال انجام می شود.
🛑جزئیات، بتدریج در مثالها گفته می شود.
@tarjomevatadrisearabi
🌸 اللهم عجل لولیک الفرج🌸
⚫️🔴🔵 نکته ۹ ( #فعل )
جَاءَت امرأة عثمان بن معظون الي النبي فقالت: يا رسول الله انّ عثمان يَصُوم النهار و يَقُوم الليل فخَرجَ رسول الله مغضبا يَحمِل نعليه حتي جاء الي عثمان فوَجَدَه يُصَلّي فانصرفَ عثمان حين رأي رسول الله فقال له: يا عثمان لم يُرسِلني الله تعالي بالرهبانية و لكن بعثت بالحنيفية السهلة السمحة، اصوم و اصلّي و المس اهلي فمن احبّ فطرتي فليستنّ بسنتي و من سنتي النكاح (الکافی، ج۵، ص ۴۹۴)
🔹فعل های ماضی در روایت: جاءت و قالت(صیغه ۴)- خرج، جاء، وجد، انصرف، رأي، بعث، احبّ و تعالی(صیغه ۱).
🔶فعل هاي مضارع در روايت: يصوم، يقوم، يحمل، يصلي، يرسل(صيغه ١) - اصوم، اصلي، المس(صيغه ١٣)
🔺فعل های ثلاثی مزید: از بین فعل های بالا، فعل "انصرف" و "یُرسل" و "یُصلّی" و "اُصلّی" و "احبّ" و "تعالی" مزید اند و بقیه ثلاثی مجرد هستند.
🔻(توضيحات بیشتر را خواهم گفت)🔺
🔺يك سوال: به نظر شما كلمه " فليستنّ " و "نعلیه" چه نوع کلمه ای اند؟🤔
@tarjomevatadrisearabi
🌹الهی عَظُمَ البلاءُ🌹
🔴⚫️🔵 نکته ۱۰ ( #مراحلترجمه )
برای ترجمه یک متن از عربی به فارسی باید مراحل زیر را طی کنیم:
1⃣ خواندن کل متن
2⃣ متن را دوباره می خوانیم و زیر کلمات دشوار که معنایش را نمیدانیم خط می کشیم.
3⃣ متن را دوباره میخوانیم و معنای کلمات دشواری که زیرشان خط کشیده ایم را از فرهنگ لغت استخراج می کنیم.
4⃣ پاراگراف پاراگراف، شروع به ترجمه متن میکنیم(تا انتهای متن)
5⃣ بعد از اتمام ترجمه، متن عربی را با ترجمه فارسی مقایسه می کنیم.
6⃣ متن را در گوشه ای می گذاریم و یک یا دو هفته دیگر به آن رجوع میکنیم و اشکالاتِ احتمالی را رفع کرده و ترجمه را نهایی میکنیم.
🔻جزئیات را بتدریج-در مثالها- خواهم گفت اِن شاء الله
@tarjomevatadrisearabi
🌸 الهی، ضاقَتِ الارضُ و مُنعَتِ السماءُ🌸
⚫️🔴🔵 نکته ۱۱ ( #مقایسهترجمه )
🔸مقایسه متن عربی با ترجمه فارسی اش، یکی از راهکارهای بسیار مفید برای تقویت ترجمه است.
🔹ترجمه یک حدیث را با متن عربیاش مقایسه کنیم:
◾️متن عربی:
🌼اذا كان يومُ القيامةِ لم تزلْ قَدَما عبدٍ حتي يُسألَ عن أربعٍ: عن عمره فيمَ أفناه و عن شبابه فيمَ أبلاه و عمّا اكتسبه مِن أينَ اكتسبه و فيمَ أنفقه و عن حبِّنا اهلَ البيتِ🌼(الرسول الاعظم)
🔘ترجمه مرحوم کمرهای:
چون روز رستاخيز شود، پاى بندهاى نلغزد تا از چهار چيز پرسش شود: 1⃣از عمرش كه در چه گذرانيده2⃣ از جوانيش كه در چه آزموده3⃣ از آنچه بدست آورده كه از كجا آورده و در چه خرج كرده است4⃣ از دوستى ما خاندان.
❓چند سوال:
1⃣ریشه فعل "تزل" چیست؟ و آیا مترجم آن را درست ترجمه کرده است؟
2⃣"قدما عبد" چه نوع ترکیبی است؟
3⃣ "فیمَ" چه نوع کلمه ای است؟
@tarjomevatadrisearabi
🌸اللهم عجل لولیک الفرج🌸
نکته ۱۲ ( یک #داستان بخوانیم )
🔹یکی از راههای بسیار خوب برای تقویت متنخوانی و ترجمه و یادگیری کاربردی قواعد، خواندن داستانهای ترجمهدار است.
متن عربي:
صَدَمَ شابٌّ امرأةً عجوزاً بِدرّاجتِه و بَدلَ أن يَعتذِرَ لها و يُساعدَها على النُهوضِ أخَذَ يَضحَكُ عليها ثم استأنف سيرَهُ لكنّ العجوزَ نادَتهُ قائلةً: لقد سقط منك شيئ. فعاد الشابٌُ مُسرِعاً و أخذَ يَبحثُ فَلَمْ يجد شيئاً فقالت له العجوزُ: لا تَبحَث كثيراً لقد سَقَطَتْ "رجُولتَك" و لن تَجِدَها ابداً الحياةُ لا قِيمةَ لها إذا تَجرّدتَ من الأدبِ و الذوقِ و الإحترَامِ
ترجمه متن:
جوانی با دوچرخه اش به پیره زنی زد و به جای اینکه از او عذرخواهی کرده و کمک کند از جا برخیزد شروع کرد به مسخره کردن! سپس راهش را از سر گرفت ولی پیره زن او را صداکرد و گفت: چیزی از تو افتاد! جوان بازگشت و شروع کرد به جستجو کردن ولی چیزی نیافت. پیره زن گفت زیاد جستجو نکن! جوانمردیت افتاد و هرگز آن را نمیابی. زندگی ارزشی ندارد اگر خالی از ادب، سلیقه و احترام باشد.
🔺چند سوال:
1⃣کلمه "عجوز" صفت هست برای "امراة" و طبق قاعده باید به شکل مونث میآمد زیرا صفت باید در ۴ چیز از موصوف تبعیت کند: ۱- مذکر و مونث بودن؛ ۲- مفرد و مثنی و جمع بودن؛ ۳- معرفه و نکره بودن؛ ۴- اعراب.
با این وجود، چرا کلمه عجوز به شکل مذکر آمده است؟ (عجوزة چرا نیامده؟)
2⃣ جمله "اخذ یضحک" چرا به شکل "شروع کرد به خندیدن" ترجمه شده است؟
@tarjomevatadrisearabi
🌸الهی، و انت المستعان و اليک المشتکی🌸
⚫️🔴🔵نکته ۱۲ ( #فعل_مریض )
🔸در زبان عربی برخی از افعال هستند که به آنها فعلهای مریض(یا #معتل) میگوییم. در زبان عربی، به فعلهایی که حروف "الف"، "واو" و "یاء"(=حروف عِلّه یا حروف مریض) جزء حروف اصلیشان باشد، فعلهای مریض گفته میشود مانند: قَالَ- وَعَدَ- خَشی و....
🔺همانطور که انسانِ مریض نیاز به درمان دارد، فعل مریض هم باید درمان شود. این فعلها را به می توانیم به چند روش درمان میکنیم: 1⃣ حرف مریض را حذف کنیم(=اعلال حذف) 2⃣ حرف مریض را به حرف دیگری تبدیل کنیم(=اعلال قلب)3⃣ حرف مریض را ساکن کنیم.(=اعلال اسکان)
❗️روش درمان فعلهای مریض را "#اعلال" ميگویند.
@tarjomevatadrisearabi
🥀 و علیک المُعوّل فی الشدة و الرخاء🌾
🔴🔵⚫️ نکته ۱۳ ( #اهمیت_یادگیری_اعلال )
♦️مهمترین فایده یادگیری قواعد #اعلال این است که: وقتی میخواهیم جمله ای عربی را ترجمه کنیم یا بفهمیم، اگر در کلمه ای "اعلال حذف" یا "اعلال قلب" رخ داده باشد، اگر با این قواعد آشنا نباشیم، تشخیص ریشه آن کلمه برای ما دشوار می شود و در نتیجه نمیتوانیم معنای آن کلمه را از فرهنگ لغت پیدا کرده و عملا نمیتوانیم متن را بفهمیم و ترجمه کنیم.
@tarjomevatadrisearabi
🌹 یا الله، عجل فی ظهور خلیفتک🌸
⚫️🔴🔵 ( اهمیت #اعلال را در متن زیر ببینیم)
◾️متن عربی:
"تَبَیَّنَ للاُمّ اَنّ ولدها قد اُصیبَ بالبرد فاتصلت بالطبیب هاتفیا و دَعَته الي البیت لیفحص ولدها"
🔻ترجمه:
مادر پی برد که فرزندش سرما خورده است. پس با پزشک تماس گرفت و او را به خانه فراخواند تا فرزندش را معاینه کند.
❗️فعلهای مریض را ببینیم:
🌻اُصیبَ - اتصلت - دعته🌼
🔻مثلا در فعل "اتصل"، حرف واو به تاء تبدیل شده(=اوتصل) و ریشه فعل، "وصل" است و اگر معنای آن را ندانیم باید به حرف واو(و نه حرف تاء) در فرهنگ لغت رجوع کنیم.
🔺در فعل "دعته" نیز مشکل تشخیص ریشه وجود دارد. با دانستن اعلال است که می توانیم ریشه آن و در نتیجه معنای آن را تشخیص دهیم.
@tarjomevatadrisearabi
🍀 پروردگارا، زمین به یک امامِ معصوم نیاز دارد🌸