🔻فولکلور ضامن آهو که از پناهندگی آهوی تحت تعقیب شکارچی به امام رضا علیه السلام در زمان حیاتشان حکایت دارد و در میان عموم رایج است، گویا اصلی تاریخی و حدیثی به این شکل ندارد. آنچه در تراث شیعی با دو کاراکتر امام رضا و آهو و مفهوم ضمانت دیده شد، در باب پایانی کتاب عیون اخبار الرضا است؛ اما امام رضای مدفون. گزارش یازدهم باب که با نقش‌آفرینی ابومنصور محمد بن عبدالرزاق در نقش شکارچی و پناهندگی آهوی مورد تعقیب او به داخل آستان رضوی همراه است، محل تلاقی دو عنصر مادی فضا و حیوان در فرهنگ زیارتی آن عصر است. به نظر می‌رسد ورژن مشهور داستان امام رضایِ حیِّ ضامن آهو، از تقاطع/خلط چند داستان از امام رضا، امام سجاد و امام صادق علیهم السلام با یکدیگر و در کانتکستی عامیانه پدید آمده باشد. این چند روایت در کتب عیون اخبار الرضا، الخرائج و الجرائح، بصائرالدرجات، الثاقب فی المناقب و الارشاد یافت می‌شود. ✍مصطفی قناعتگر 🎞فیلم مزار رضوی: امروز اول رجب الاصبّ ۱۴۴۵ 📷دو نگارگری: آثار استاد فرشچیان در توصیف فولکلور ضامن آهو @tavanerejal

🔻امام هادی، فرهیخته‌ای در دوران وحشی‌گریِ وایکینگی ✍مصطفی قناعتگر روزنامه شهرآرا، ۲۵ دی ۱۴۰۲ وایکینگ‌ها یا همان غارتگران دریایی، در جنوب اسکاندیناوی زندگی می‌کردند و برای گذران زندگی به سرزمین‌های مجاور هجوم می‌بردند؛ از سال ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ میلادی. تولد غارت وایکینگی که در رسانه‌های عصر ما سعی در تحریف و تطهیر آن است، همزمان بود با تولدِ فرهیختگیِ اسلامی با ولادت امام صادق. اما امام علی النقی ملقّب به هادی از نوادگان امام صادق، در اوج بربریت و شورش  وایکینگ‌ها به سراسر اروپا به دنیا آمدند. این شخصیت فرهنگی و ادامه جریان فرهیختگی و علم و اخلاق، در شهر پادگانی و تازه‌تاسیس سامرا حبس خانگی بود. برای همین هم هست که سخنان اندکی از ایشان به ما رسیده است؛ مثلا در کتاب «الکافی» که مهم‌ترین کتاب حدیثی ما هست، ۱۲۴۷۱ سندِ روایی به امام صادق علیه السلام منتهی می‌شود و حال آنکه تنها ۱۶۳ سند روایی به امام هادی علیه السلام منتهی شده است. طبیعی است بزرگی که اجازه دیدار با پیروان خود را ندارد و در یک شهر نظامی تحت نظر حکومت ستمگر است، نمی‌تواند سخنان زیادی را به دوستانش منتقل کند. امام هادی هفته‌ای یک بار باید نزد دستگاه خلافت اعلام حضور می‌کرد و ‏شیعیان در این فرصت کوتاه در دو طرف مسیر می‌ایستادند تا حضرت را ملاقات کنند. ایشان می‌گفت: « ‏به من حتی اشاره هم نکنید؛ چون شناسایی می‌شوید و برایتان مشکل ایجاد می‌شود». اما مفهوم «برکت» اینجا خود را نمایان می‌کند. در میان آن روایات اندک از امامِ هادی که از لابلای ملاقات‌های محدود ایشان با شیعیان درز کرده، چند روایت کلیدی داریم که فرهنگ‌ساز، هویتی و ‏ماندگار شدند. شاید گل سرسبد این روایات، روایتی معروف به «زیارت جامعه کبیره» باشد. این زیارت، در کتب روایی قدیمی مانند «من لا یحضره الفقیه»، «عیون اخبار الرضا» و «تهذیب الاحکام» نقل شده است. جامعه‌بودنش به دلیل این است که جامعیت دارد و زیارت‌نامه‌ای برای تمام امامان است و به امام خاصی مربوط نمی‌شود. کبیره‌نامیدنش نیز به این دلیل است که در میان سایر زیارات جامعه، مفصل‌تر و بزرگ‌تر است. این متن از یک بخش مقدماتی کوتاه و بدنه اصلی زیارت‌نامه تشکیل شده است. موسى بن عمران‏ نخعى می‌گوید از حضرت هادى علیه السّلام درخواست نمودم كه زیارتى کامل به من بیاموزند تا بتوانم هرکدام از امامان را با آن زیارت كنم. امام نیز این زیارت را به او آموزش دادند. به جرأت می‌توان گفت تقویت و دفاع از اصول «توحید» و «امامت»، هدف اصلی آموزش این متن مقدس است. این زیارت با صد تکبیر آغاز می‌شود و خواننده از همان ابتدا متذکر به اصل توحید می‌شود تا مبادا تبلیغات غالیان درباره جایگاه امامان شیعه سبب تضعیف اصل محوری توحید شود. کل کلمات این زیارت‌نامه حدود ۱۶۸۲ است و اسم «الله»  ۵۷ بار در آن تکرار شده است (به غیر از آن ۱۰۰ الله اکبر ابتدایی). همچنین ضمیرهایی که به خدا برمی‌گردد نیز بیش از ۹۰ مورد است و در مجموع، کل اشاره به خدا و توحید بالغ بر ۲۴۷ بار است. یعنی در واقع نزدیک به یک سوم زیارت‌نامه‌ای که برای تعظیم و تقدیس امامان شیعه است، به اصل توحید می‌پردازد. بنابراین یکی از هدف‌های صدور این زیارت و بیان این مقامات، مبارزه با جریان غلو و این نوع کفرِ در پوششِ دین بوده است. این می‌تواند بطلانی بر این ادعا باشد که زیارت جامعه را غالیان جعل کرده و به امام دهم منسوب کرده‌اند. زیارت دیگر، زیارت ناحیه مقدسه است که خود روضه‌ای مجسّم از فاجعه کربلاست. آری، زیارت ناحیه مقدسه، از امام زمان نیست؛ از امام هادی است. تاریخ روایت اینگونه است: «سال ۲۵۲ از منطقه ناحیه». مقصود از ناحیه، سامراء است؛ چون رفتن به آنجا ممنوع بود به آن ناحیه (کناره) گفتند. این تاریخ مربوط به دوره امامت امام هادی و دو سال پیش از شهادت وی است؛ در نتیجه معنا ندارد زیارت ناحیه مقدسه از امام مهدی باشد. این زیارت‌نامه نیز جای خود را در فرهنگ زیارت شیعی به خوبی باز کرده است. سخنان جالب دیگری نیز از ایشان به ما رسیده است. اینکه حضرت زهرا در خانه خودشان دفن شدند و نه در بقیع؛ یا اینکه زیارت عبدالعظیم حسنی مانند زیارت سید الشهدا علیه السلام پاداش دارد. زیارت غدیریه ایشان نیز جای بحث جداگانه دارد. دومین ابن الرضا، حدود ۴۲ سال بیشتر عمر نکرد؛ گرچه عمر فرهنگیِ او هیچ‌گاه به اتمام نرسیده است. درود خدا بر ایشان، یادشان گرامی. @tavanerejal

شیخ جمیل بزونی: کتاب التوحید سید کمال حیدری، به صورت کامل کپی‌برداری از تفسیر المیزان علامه طباطبایی است! @tavanerejal

⚠️ ليلة الرغائب چند نفر از ما نافله‌های نماز‌های واجب روزانه را می‌خوانیم؟ روایات فراوان داریم که به خواندن نافله‌های روزانه، تشویق کرده‌اند. روایات معتبر و متقن و بی‌شمار. چقدر در جامعه دیده‌ایم که مردم برای یکدیگر پست و پیام فوروارد کنند که نافله‌های روزانه و پرثواب و پرفایده و نجات‌بخش را بخوانند؟ چقدر رسانه‌های رسمی و غیررسمی، از نافله‌های مستحب مؤکد که بر اساس احادیث حتی به وجوب نزدیک‌اند سخن گفته‌اند؟ خوب، تقریبا صفر. اما تا دلتان بخواهد، همه چسبیده‌ایم به یک حدیث غیرشیعی از طریق اهل‌سنت؛ حدیث "ليلة الرغائب" که بسیاری از خود اهل‌سنت هم ردش کرده‌اند و پنبه‌اش را زده‌اند. حدیثی که راوی‌اش جاعلی معلوم الحال است و از متنش آثار جعلی‌بودن بیرون زده را متدیّن و مقیّدیم و احادیث نمازهای پربرکت و دنیاوآخرت‌ساز نوافل را هیچ! مردمان عجیبی هستیم پ.ن: دست آقای فرزاد حسنی هم درد نکند

📜 مقاله‌ای خواندنی درباره زیارت امامین جوادین نوشته جناب آقای محمود شریفی چاپ شده در شماره نهم از فصلنامه فرهنگ زیارت یادآوری می‌شود فصلنامه فرهنگ زیارت بر پله پنجاهم ایستاده است. 🌐 کانال پژوهشکده حج و‌ زیارت https://eitaa.com/hajj_ziyarat 🌐سایت فصلنامه فرهنگ زیارت با امکان دانلود مقالات https://farhangziarat.hzrc.ac.ir/ 🌐 سایت پژوهشکده حج و زیارت http://hzrc.ac.ir/

پروژه «قرآن به مثابه منبعی برای [شناخت] دوره باستان متاخر» برای بازه زمانی ۲۰۲۱-۲۰۲۵ از شورای پژوهش اروپا (ERC) وابسته به اتحادیه اروپا دو میلیون یورو بودجه دریافت کرده است. آقای هولگر زلنتین، استاد در دانشگاه توبینگن آلمان، مدیر این پروژه است . The Qur’an as a Source for Late Antiquity (QaSLA) https://www.qasla.eu Western approaches to the theory and methodology of interpretationn tend to focus on how the Qur’an is influenced by Judaism and Christianity. The EU-funded QaSLA project proposes a new approach that completes and redefines the relationship between these religions. It considers the Qur’an as a witness to the history of Judaism and Christianity, taking into consideration the different cultural aspects of Judaism and Christianity in the Arabic Peninsula, the Middle East and eastern Africa in Late Antiquity. Since there is no comparable witness, it will outline the religious environment of the Arabian Peninsula and propose a new perspective to approach the development of Late Antiquity Jewish and Christian traditions. حیدر داودی

🔰استاد شهیدی ▪️نقد انگاره مطرح شده توسط صاحب بحوث وصاحب المیزان مبنی بر «عدم وجود آیه مجمل در قرآن» ▪️تفسیر قرآن به قرآن فی الجمله در #فهم آیات لازم است اما #کافی نیست ▪️ «کیفیت تبیان بودن» قرآن ▪️«لا تخاصمهم بالکتاب»

🌀برشی از درس خارج اصول 

۱۴۰۲/۱۱/۰۷

گفته‌اند ۱۸ رجب سالمرگ مامون عباسی است. نقل‌ است که مامون خودش می‌نشست و مقتل علی و حسین علیهماالسلام را از رو می‌خواند و می‌گریست. آدمی‌زاد چه پیچیده است @tavanerejal