♻️ مرتبه وجودی پیامبرخدا صلی الله علیه وآله وسلم و اهل بیت علیهم السلام در بیان جوادالائمه علیه السلام
🔰 روایتی از امام جواد علیه السلام نقل شده است که در مقام بیان اولا معارف بلندی توحیدی و ثانیا مرتبه وجودی معصومین در نظام هستی است؛ نکته اساسی و زیر مجموعه همه معارف اهل بیت علیهم السلام توجه دادن به وحدانیت مطلقه خداوند متعال است. در این روایت امام جواد علیه السلام اول به توحید توجه میدهند و اگر توحید حل بشود مسائل دیگر هم قابلحل است، وحدانیت خدای متعال همیشگی است. در این روایت امام جواد علیه السلام به اولین آفرینش خدای متعال در نظام هستی اشاره دارد که انوار مقدس پیامبرخدا صلی الله عیله وآله وسلم و امیرالمومنین علیه السلام و فاطمه زهرا سلام الله علیها است.
🔘 مرحوم کلینی (م329) از محمد بن سنان روایتی را نقل میکند که روزی نزد امام جواد علیه السلام بودم و اختلاف شیعه درباره مقام اهل بیت پرسشی کردم و آن حضرت در پاسخ به من فرمودند:
يَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَزَلْ مُتَفَرِّداً بِوَحْدَانِيَّتِهِ ثُمَّ خَلَقَ مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ فَمَكَثُوا أَلْفَ دَهْرٍ ثُمَّ خَلَقَ جَمِيعَ الْأَشْيَاءِ فَأَشْهَدَهُمْ خَلْقَهَا وَ أَجْرَى طَاعَتَهُمْ عَلَيْهَا وَ فَوَّضَ أُمُورَهَا إِلَيْهِمْ فَهُمْ يُحِلُّونَ مَا يَشَاءُونَ وَ يُحَرِّمُونَ مَا يَشَاءُونَ وَ لَنْ يَشَاءُوا إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ثُمَّ قَالَ يَا مُحَمَّدُ هَذِهِ الدِّيَانَةُ الَّتِي مَنْ تَقَدَّمَهَا مَرَقَ وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا مُحِقَ وَ مَنْ لَزِمَهَا لَحِقَ خُذْهَا إِلَيْكَ يَا مُحَمَّدُ.
اي محمد همانا خداي تبارك و تعالي همواره به يگانگي خود يكتا بود (يگانه اي غير او نبود) سپس محمد و علي و فاطمه را آفريد، پس آنها هزار روزگار درنگ کردند، سپس خداوند همه اشیاء را آفرید؛ و ايشان را بر آفرينش آنها گواه گرفت و اطاعت ايشان را در ميان مخلوق جاري ساخت (بر آنها واجب كرد)و كارهاي مخلوق را بايشان واگذاشت. پس ايشان هر چه را خواهند حلال كنند و هر چه را خواهند حرام سازند، ولي هرگز جز آنچه خداي تبارك و تعالي خواهد نخواهند. سپس فرمود: اي محمد اينست آن ديانتي كه هر كه از آن جلو رود (غلو كند، از دايره اسلام) بيرون رفته و هر كه عقب بماند (و وارد دايره نشود) نابود گشته دينش را باطل كرده و هر كه بآن بچسبد، بحق رسيده است، اي محمد همواره ملازم اين ديانت باش.
📗 كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، ابواب التاریخ، باب مولد النبی ص و وفاته، ج1، ص441، ح5.
#یگانگی_خداوند
#اولین_آفرینش
#مقامات_اهلبیت
#تفویض
🌐@tazaddvahhabiyyat
🔻معنای صحیح تفویض امور تشریعی
🔰 از جمله نکات روایت مذکور، تفویض و واگذار تشریع امور دینی به رسول الله صلی الله علیه وآله و اهلبیت علهم السلام است که با لحاظ دو نکته، پذیرش آن مخالفتی با کتاب و سنت نداشته و امری منطقی است؛ و آن دو نکته عبارتاند از اینکه اولا این تفویض با اذن الهی است و ثانیا رسول الله و اهلبیت در تشریع مستقل نیستند. لذا پذیرش این تفویض به معنای مستقل دانستن رسول الله و ائمه اطهار در تشریع امور دینی نیست که بدون وحی بتوانند امری را تشریع بکنند؛ علامه مجلسی نیز در مقابل تفویض شرکی، به معنای واگذاری همه امور مخلوقات و یا واگذاری امر خلق و رزق به رسول الله و ائمه، تفویض غیر شرکی را مطرح میکند که به معنای واگذاری امور دینی به آن حضرات است. [1]
🔘 علامه مجلسی با رد احتمالات باطل در معنای تفویض در امور شرعی مینویسند:
هیچ اصل معینی از سوی رسول الله صلی الله علیه وآله نیست مگر آنکه با وحی منطبق باشد و آن حضرت چیزی را بدون الهام اختیار نمیکند و هر آنچه اختیار میکند با وحی به تایید میرساند و در این معنای هیچ فسادی در عقل برای آن نیست و نصوص مستفیضهای بر این معنا دلالت دارد. [2]
✅ با توجه به اقوال علمای شیعه، ذیل روایات تفویض امور تشریعی، میتوان پذیرفت که اگر با این باور و نگرش باشد که رسول الله و ائمه در جعل شرع، استقلالی ندارند و این تشریع با اذن الهی و مؤید وحی است، تفویض شرکی نیست اما اگر فردی در نسبت تفویض امور تشریعی به رسول الله و اهلبیت به نحو استقلالی باشد، سر از تفویض شرکی در میآورد که در روایات به چنین اعتقادی شرک اطلاق شده است. [3]
تفویض در امور تشریعی (1)
📝 ادامه دارد ...
📚 منابع:
1 . ر ک: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج17، ص17.
2 . و لم يكن أصل التعيين إلا بالوحي و لم يكن الاختيار إلا بإلهام ثم كان يؤكد ما اختاره ص بالوحي و لا فساد في ذلك عقلا و قد دلت النصوص المستفيضة عليه. (مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج25 ص 349.)
3 . « خَالِدٍ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا ع عَنِ الْغُلَاةِ وَ الْمُفَوِّضَةِ فَقَالَ الْغُلَاةُ كُفَّارٌ وَ الْمُفَوِّضَةُ مُشْرِكُونَ مَنْ جَالَسَهُمْ أَوْ خَالَطَهُمْ أَوْ آكَلَهُمْ أَوْ شَارَبَهُمْ أَوْ وَاصَلَهُمْ أَوْ زَوَّجَهُمْ أَوْ تَزَوَّجَ مِنْهُمْ أَوْ آمَنُهُمْ أَوِ ائْتَمَنَهُمْ عَلَى أَمَانَةٍ أَوْ صَدَّقَ حَدِيثَهُمْ أَوْ أَعَانَهُمْ بِشَطْرِ كَلِمَةٍ خَرَجَ مِنْ وَلَايَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ وَلَايَةِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ وَلَايَتِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ.» (ابن بابويه، محمد بن على، عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص203، ح4.)
#یگانگی_خداوند
#تفویض_تشریع
#تفویض_کلی
#تفویض
🌐@tazaddvahhabiyyat
🔻 دیدگاه شیخ صدوق درباره تفویض امور شرعی
🔰 شیخ صدوق ره (م381) با توجه به روایات، واگذاری امور شرعی به رسول الله صلی الله علیه وآله را ثابت دانسته و به اهلبیت علیهم السلام نیز سرایت داده است.
👈 شیخ صدوق (ره) پس از نقل روایت منقول از زاره که گفت: امام صادق علیه السلام تفویض به معنای واگذاری خلق و رزق و احیاء و اماتۀ را اهلبیت علهیم السلام را باطل و شرکی بیان کرده است. [1] شیخ صدوق پس از بیان این روایت با جدایی تفویض شرکی از تفویض صحیح، مینویسد:
🔻 وقد فوّض اللّه تعالى إلى نبيّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم أمر دينه، فقال: «وما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» و قد فوّض ذلك إلى الأئمّة عليهم السّلام؛ البته خداوند امور دینی و شرعی خویش را به پیامبرش تفویض و واگذار کرده و فرموده است آنچه رسول الله صلی الله علیه وآله آورده بگیرد و آنچه از آن نهی کرده است، دور باشید؛ البته این تفویض به ائمه علیه السلام نیز واگذار شده است. [2] 🔺
👈 شیخ در کتاب «من لایحضره الفقیه» نیز چنین بیان کرده است که:
🔻 خدای متعال امر دینش را به پیامبرش واگذار کرده است اما تعدی از حدودش را واگذار نکرده است. [3] 🔺
تفویض در امور تشریعی (1)
تفویض در امور تشریعی (2)
📝 ادامه دارد ...
📚منابع
[1] ابن بابويه، محمد بن على، إعتقادات الإمامية (للصدوق)، قم، چاپ دوم، 1414ق. ص100و101.)
[2] إعتقادات الإمامية (للصدوق)، ص101.
[3] وَقَدْ فَوَّضَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَبِيِّهِ ع أَمْرَ دِينِهِ وَ لَمْ يُفَوِّضْ إِلَيْهِ تَعَدِّيَ حُدُودِهِ. (ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، چاپ دوم، 1413ق. ج1، ص41.)
#یگانگی_خداوند
#تفویض_تشریع
#تفویض_کلی
#تفویض
🌐@tazaddvahhabiyyat
🔻 انواع تفویض
🔰 محقق کتاب شریف «من لایحضره الفقیه» استاد علی اکبر غفاری در انتهای کتاب، بخشی را با عنوان «توضحات لازم» اضافه کرده است؛ یکی از آن توضیحات، توضیح درباره اقسام تفویض است که میگوید: تفویض بر هشت معنا اطلاق میشود، که عبارتند از:
❶ واگذاری امور عالم به پیامبرخدا صلّى اللَّه عليه وآله و ائمه طاهرین؛
❷ واگذاری آفرینش و دادن رزق به اهلبیت علیهم السلام؛
❸ واگذاری تقسيم ارزاق؛
❹ واگذاری امور دين؛
❺ واگذاری در عطا و منع؛
❻ واگذاری مطلق اختيار؛
❼ نگرش معتزله به تفویض؛
❽ نگرش زنادقه به تفویض؛
🔘 استاد علیاکبری همه این معنای جز معنای چهارم، پنجم و ششم را شرکی معرفی و استدلالهای کوتاه عقلی و نقلی در رد آنها بیان کرده است. او در تبیین معنای چهارم یعنی واگذاری امور تشریعی به پیامبرخدا صلّى اللَّه عليه وآله و اهلبیت علیهمالسلام مینویسد:
⛔️ اگر مراد از واگذاری امور تشریعی، این باشد كه خداى متعال كار دين را بدون وحی، به اهلبیت علیهمالسلام سپرده است كه به رأی خویش، هر چه را بخواهند حلال و یا حرام كنند، بالضروره باطل و از حوزه شريعت خارج است، همانطور که خداوند فرمود: «به منكران رسالت خویش، بگو: من نخستين پيامبر، از سوى خدا نبودهام تا پيامبريم را انكار كنيد، و من نميدانم كه خدا با من و با شما چه خواهد كرد و من در گفتار و كردار خود جز از آنچه خدا به من وحى كند پيروى نميكنم...» و نيز فرموده است: «و او (پيامبرخدا صلیاللهعلیهوآله) از روى هوا و هوس خود سخن نميگويد: سخن او جز وحيى كه به او نازل مىشود نيست.»
💠 اگر مراد از تفويض اين باشد كه خدا چون پيامبر خویش را به مرتبهی كمال رسانده، چنان كه جز آنچه را موافق حقّ باشد نمىپذيرد و با خواست او مخالفت نميكند، در اين صورت به منظور اظهار شرف و كرامت پيامبرخدا اللهعلیهوآله تعيين برخى از امور، مانند افزودن بعضى از ركعات، و تعيين نمازها و روزههاى مستحبّى و سهمى از ارث براى جدّ و مانند اين موضوعات را به آن حضرت تفويض كرده، و خداوند اين تفويض را به وسيله وحى از جانب خویش مورد تأكيد قرار داده است. چنين تفويضی عقلا و نقلا فسادى ندارد، بلكه در بسيارى از اخبار تاییداتی برای آن بیان شده است. همانطور که كلينى در كتاب «الكافى» بابى با عنوان «باب التفويض الى رسول اللَّه صلیاللهعلیهوآله و الى الائمّه عليهمالسّلام في أمر الدّين» گشوده است، و اين گونه تفويض، اختصاص به پيامبرخدا صلیاللهعلیهوآله ندارد، بلكه درباره أئمّه طاهرین عليهمالسلام نیز صادق است.
تفویض امور تشریعی (1)
تفویض امور تشریعی (2)
تفویض امور تشریعی (3)
📝 ادامه دارد ...
📗منبع: ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، محقق/ مصحح: غفارى، على اكبر، قم، دوم، 1413 ق. ج،4 ص 546تا548.
#یگانگی_خداوند
#تفویض_تشریع
#انواع_تفویض
#تفویض
🌐@tazaddvahhabiyyat