احتیاج به #فلسفۀ به روز در حوزه های علمیه
هویت علمی حوزه هم نکتهی مهمی است؛ منحصر به فقه و اصول نیست. فقه و اصول خیلی مهم است، در این شکی نیست؛ قبلا هم ما گفتیم ستون فقرات حوزه های ما فقه است؛ اما این معنایش این نیست که ما به فلسفه احتیاج نداریم. امروز بیش از گذشته به فلسفه احتیاج داریم.
روزی بود که ملاهای بزرگ ما، مجتهدین بزرگ ما برای تحصیل فلسفه «شدّ رحال» می کردند - مثل آخوند خراسانی که در سبزوار پیش حاج ملاهادی رفت و زانو زد و فلسفه خواند - یا بزرگانی از فقها و اصولیین ما که رفتند فلسفه خواندند و آن را فرا گرفتند. امروز از آن روز خیلی بیشتر احتیاج داریم. آن روزی که مرحوم #علامه_طباطبایی در نجف پیش مرحوم آسیدحسین بادکوبهای فلسفه می خواند، آن روز نیاز به #فلسفه_اسلامی به مراتب کمتر از امروز بود که این همه مکاتب گوناگون، این همه افکار جدید، این همه #شبهه، این همه پیشنهاد فکری در دنیا مطرح است؛ آن هم با این روابط و ارتباطات آسان و سریع؛ با اینترنت و با بقیه وسائل، کتاب و مجله و چه و چه. بنابراین به #فلسفه_احتیاج است. نه فقط به فلسفه، به علوم دیگر هم در حوزه قم نیاز هست.
بیانات در دیدار جمعی از اساتید و فضلا و طلاب نخبهی حوزه علمیه قم - 1389/08/02
✅ #علوم_حوزویِ مورد نیاز تولید #علوم_انسانی_اسلامی
سیدمهدی موسوی
برای دست یابی به #علوم_انسانی_اسلامی از میان دانش های حوزوی حداقل سه دانش بنیانی و بنیادی است و هر کس که بخواهد به تولید علوم انسانی اسلامی و #مطالعات_اجتماعی بپردازد ناگزیر از بهره مندی از آنهاست.
این دانش ها عبارتند از:
1. #فلسفه و #مابعدالطبیعه که سازنده بنیانها و مبادی #معرفت_شناسی، #هستی_شناسی و #انسان_شناسیِ علوم انسانی است.
2. #حکمت_عملی (اخلاق، تدبیرمنزل، سیاست مدن) که نمونۀ علوم انسانی تحقق یافته در #تمدن_اسلامی است و مسائل اصلی علوم انسانی را #تبیین می کند.
3. #اصول_فقه که به #روش شناسی و منطق #استنباط گزاره های دینی و #اجتهاد در مسائل جدید (حوادث الواقعة) مربوط به علوم انسانی می پردازد.
🍀 منابع آموزشی این سرفصل ها
در باب هر کدام از داش های ذکر شده کتابهای مفصل یا مختصری نوشته شده است اما به نظر می رسد که از میان کتاب های ارزشمندی که توسط متفکران و عالمان مسلمان نگاشته شده است باید دست به انتخاب زد و برای هر کدام یک منبع #جامع، #روزآمد، #عملیاتی و #خوش_نویس معرفی کرد تا کسانی که می خواهند در زمینه #علوم_انسانی_اسلامی و #مطالعات_تطبیقی و #اجتماعی وارد شوند در کمترین وقت، بیشترین بهره را برگیرند.
منابع پیشنهادی از این قرار است:
#اصول_فلسفه_و_روش_رئالیسم تألیف #علامه_طباطبایی در عرصه #فلسفه و #مابعدالطبیعه؛
#اخلاق_ناصری اثر حکیم #نصیرالدین_طوسی در عرصه #حکمت_عملی؛
#دروس_فی_علم_الاصول (حلقات) #شهید_صدر در عرصه علم اصول.
◀️چرایی معرفی هر یک از این منابع ، نیازمند به مجالی دیگری است.
نامه علامه طلباطبایی در باب مقدمات آموختن #فلسفه
بسمه تعالى
نامه گرامى زيارت شد و از اينكه علاقه زياد به خواندن فلسفه داريد اطلاع حاصل گرديد.
[راه پرداختن به فلسفه]
آنچه لازم است اين است كه اين فن را به روشى كه ديگران مىخوانند و تاكنون از تجربه گذشته بخواند يعنى مقدمات را تحصيل كند و بعد به فلسفه بپردازند و عجله ننمايند.
آنچه در دست مردم است راهى است نتيجه بخش، چنان كه عرض شد مقدمات عربى و منطق را تكميل كنند بعد به كتب فلسفه مانند منظومه و اشارات و اسفار و شفا بپردازند.
ان شاءاللَّه به نتيجه كامل مىرسند. والسلام عليكم
محمّد حسين طباطبائى
نامه علامه طلباطبایی در باب مقدمات آموختن #فلسفه
بسمه تعالى
نامه گرامى زيارت شد و از اينكه علاقه زياد به خواندن فلسفه داريد اطلاع حاصل گرديد.
[راه پرداختن به فلسفه]
آنچه لازم است اين است كه اين فن را به روشى كه ديگران مىخوانند و تاكنون از تجربه گذشته بخواند يعنى مقدمات را تحصيل كند و بعد به فلسفه بپردازند و عجله ننمايند.
آنچه در دست مردم است راهى است نتيجه بخش، چنان كه عرض شد مقدمات عربى و منطق را تكميل كنند بعد به كتب فلسفه مانند منظومه و اشارات و اسفار و شفا بپردازند.
ان شاءاللَّه به نتيجه كامل میرسند.
والسلام عليكم
محمّد حسين طباطبائى
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌چه باید کرد؟
🔸در فرهنگ قرآنی و اسلامی، ذیل اندیشه توحید، شبکه مفهومی چند لایه ای شکل گرفته است که از مهمترین و بنیادی ترین لایه آن، سه مفهوم ۱. #قانون حقوقی و اخلاقی، ۲. تعهد و #مسولیت انتخاب و عمل و پذیرش مسولیت نتایج و پیامدهای انتخابها و اعمال، ۳. بصیرت و #فهم_عمیق_تاریخی و عبرت گیری از حوادث وپیامدها.
🔹این سه مفهوم در شبکه مفهومی توحید، زیر بنای #عقلانیت_عملی، ریشه باور به نقش مردم در سرنوشت خویش و بنیان فعال شدن #اراده_ملی و #عزم_جمعی در تحقق عدالت و تعالی و پیشرفت جامعه است.
اراده ملی و عزم جمعی در پرتو ۱. قانون و اخلاق، ۲.تعهد و مسولیت و ۳. بصیریت و فهم عمیق تاریخی، می تواند فهم و باور شود، شکوفا گردد و در عرصه عینیت جامعه و مناسبات و معادلات اجتماعی و حرکت تکاملی تاریخ نقش آفرین باشد.
🔸سه مقوله اساسی که #جای_خالی آن در فرهنگ عمومی و گفتمان مستقر جامعه احساس می شود عبارتند از:
۱. التزام قلبی و باور به قانون و اصول ضابطه مند اخلاق؛
۲. پذیرش مسولیت نتایج و پیامدهای انتخابها و کنشها؛
۳. حافظه تاریخی و عبرت گیری صحیح از حوادث و پدیده ها.
🔹امروز جامعه ما و بخصوص گفتمان خواص و تریبون داران و اهالی منبر، فرهنگ، رسانه و سیاست از این محورها تهی است و کمتر کسی را می توان یافت که به گفتمان سازی و فرهنگ سازی #قانون، #مسولیت و #فهم_عمیق_تاریخی توجه داشته باشد و جامعه را به این اصول اساسی جامعه دعوت کند.
بلکه بالعکس، خلاف این مسیر را ترویج می کنند و با جایگزین کردن مفاهیم متفاوت، روکشی مقدس بر فرصت طلبی گروهی و منفعت طلبی شخصی فراهم کرده اند.
🔸تا این سه مولفه در فرهنگ عمومی مستقر نشود و به گفتمان و مطالبه واقعی مبدل نگردد، ادامه وضع موجود امری طبیعی است و با #انتخاب_بهترین_گزینه_ها هم نمی توان از پیشرفت کیفی و تعالی و تکامل جامعه سخن گفت.
🔹امروز چاره ای جز یک #نهضت_عمومی برای تربیت و تعالی جامعه از سوی نخبگان و خواص (حوزه و دانشگاه) مبتنی بر مکتب فکری و حکمی انقلاب اسلامی وجود ندارد.
البته گام اول، باور و التزام خواص علمی، فرهنگی و سیاسی به این مدعا و تقریر مشترک از این اصول سه گانه در مکتب فکری و حکمی انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) و امام خامنه ای است. این تنها و تنها و تنها برنامه راهبردی و طرح عملیاتی کوتاه مدت و بلندمدت است که بوسیله آن امکان جبران عقب ماندگی چهل ساله در این زمینه فراهم بشود
🔸امروز دست جبهه انقلاب و نهادهای انقلابی در این زمینه کاملا خالی است که از انفعال انها و رهاشدگی کامل جامعه به خوبی مشهود است. و توجیه تفصیرها و کم کاری ها و به گردن دولت و مجلس انداختن آنها، خود دلیل محکمی بر فاصله داشتن با فرهنگ توحیدی و انقلابی است.
متاسفانه طرح های جایگزین با عناوین مختلف و مبتنی بر مکاتب فکری دیگر و یا مدعی تاسیس و تغییر منطق مکتب انقلاب اسلامی با تقطیع بنیان های فکری و حکمی انقلاب اسلامی و تحریف بیانات رهبران انقلاب، بر مبهم سازی فضای فکری و تشتت جبهه انقلاب افزوده اند. برخی بر طبل این ادعا می کوبند که "انقلاب اسلامی، عقلانیت لازم و فلسفه حرکت روشنی نداشته است و ماییم که می خواهیم عقلانیت را به انقلاب هدیه بدهیم و برای آن میخواهیم #فلسفه حرکت و #فقه حکمرانی تولید کنیم"
غافل از این که متفکران انقلاب اسلامی بیش از ۷٠ سال در این مسیر کوشیده اند امام خمینی حداقل از سال ۱۳۲۳ به بعد مسیر #فلسفی، #عرفانی، #فقهی انقلاب را پایه گذاری کردند و توسط ایشان و بسیاری از دوستان و شاگردان واقعی همچون استاد علامه #مطهری، آیت الله #بهشتی، آیت الله #خامنه_ای و... امتداد یافت و به پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل جمهوری اسلامی انجامید و براساس همان تفکر و فلسفه الهی، ۴۲ سال پیش آمده است. مبانی و #فلسفه مسیر آینده نیز همان مبانی و فلسفه تاسیس و پیروزی است.
🔹 همه مراکز و عناصر انقلابی می توانند و می بایست مسولیت این رسالت بزرگ را بر عهده گیرند و شانه خود را زیر بار بخشی از این کار اساسی ببرند و ظرفیت بالقوه و استعداد غیرفعال نهادهای انقلابی و مجامع مذهبی را در این زمینه فعال کنند.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 فیلم/ علامه طباطبایی و صدور انقلاب فرهنگی از زبان آیتالله جوادی آملی
🔹علامه نه تنها نگذاشت مکتب های وارداتی مادی گری از دو بلوک شرق و غرب به ایران بیاید، بلکه کوشید با مصاحبهها، با نامه، با جوابِ سؤال، با اعزام شاگردهای تربیت شده مکتبی، #فلسفه اسلامی را به دو #بلوک، مخصوصاً غرب برساند.
🔸قبل از اینکه مساله صدور انقلاب فرهنگی مطرح شود، این پیرِ خِرد کوشید با نوشتن شیعه در اسلام، دانشکده شیعه شناسی غرب را تغذیه کند.
سخنرانی پیش از خطبه های نماز جمعه تهران _ ۱۳۶۰/۰۸/۲۹
#اصول_فلسفه_و_روش_رئالیسم
https://eitaa.com/usul121
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌خواندن کتب غربی برای طلاب و مدیران واجب است یا حرام؟
❇️پرسش:
سلام
همواره از سوی برخی از خطبا و تریبونداران اینگونه گفته میشود که طلاب و مدیران نباید آثار متفکران غربی همچون کانت و کینز و مانند آن را مطالعه کنند. این با مطلب شهید مطهری که مطالعه فیلسوفان غربی در باره تاریخ و جامعه را از اوجب واجبات میداند ناسازگار است. همچنین چگونه میتوان آثار غربیها را نخواند و از تمدن سازی سخن گفت؟
لطفا پاسخ دهید.
❇️پاسخ:
همواره دو نظرگاه مهم درباره مطالعه آثار فکری و علمی تمدن غرب وجود داشته است که ریشه در مبانی معرفت شناسی و انسان شناسی آنها دارد.
✅جریان اول:
جریانی که معتقد است که طلاب و حوزویان باید آثار غربیان را عمیق و اجتهادی و انتقادی بخوانند و ضمن نقد اجتهادی از آنها برای شناخت زمانه و موضوع شناسی استفاده کنند و بر پایه نظریه #تبادل_فرهنگی گفتگوی علمی و اجتهادی را با متفکران غربی آغاز کنند. بنیان این نظریه، معرفتشناسی واقع گرا است که امکان کشف واقعیت را ممکن میداند و معتقد است انسانها میتواند بواسطه عقل به سطوحی از واقعیت برسند هرچند کمال معرفت از طریق همدوشی عقل و وحی ممکن است. اما اگر کسانی با عقل به صورت روشمندانه با واقعیات طبیعی و انسانی مواجه شوند میتوانند گزارههای علمی صادقی به دست آورند. اگر چه طبیعتا برخی از گزارههای معرفتی آنها میتواند باطل باشد که میبایست به صورت اجتهادی تحلیل و بررسی شود.
متفکران انقلاب اسلامی همچون امام خمینی، امام خامنهای، علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید صدر، علامه جعفری، آیت الله مصباح یزدی، آیت الله جوادی املی، از این جملهاند. به تعبیر شهید مطهری مطالعه آثار پیرامون جامعه و تاریخ از #اوجب_واجبات طلبگی است.
✅ جریان دوم:
جریان دوم، جریانی است که در سخنان خود چنین به مخاطب القا میکنند که همه آثار فکری و علمی غرب، شیطانی و برساختهی ارادهی انسان غربی است چون هیچ معرفتی کاشفیت از واقع ندارد و همه معرفتها به صورت سیستمی برآمده از ارادهها و تعلقات نفسانی است. از این رو، مطالعه آثار غربیان در تعارض با نماز شب و مسلمان بودن است لذا طلاب و اساتید نباید آثار آنها را در اقتصاد و سیاست و مانند آنها را مطالعه کنند.
هر چند برخی از این افراد خود بیشترین بهره را آثار فیلسوفان غربی و اندیشمندان علوم انسانی بردهاند. مثلا منطق دیالکتیک، نظریه تقدم اراده بر معرفت و همچنین نظریه سیستمها و قدرت محوری را که اساس نگرش آنهاست از غرب گرفتهاند و بواسطهی آنها روایات را فهم و علوم اسلامی را نقد میکنند.
♦️نتیجه:
اختلافات روبنایی این چنینی ریشه در مبانی فکری و فلسفی دارد و هر دستگاه معرفتشناسی، هستیشناسی و انسانشناسی تحلیل متفاوتی از پدیدههای علمی، اجتماعی و سیاسی عرضه میکنند و احکام متفاوتی هم صادر میکنند.
#اوجب_واجبات
#تبادل_فرهنگی
#غرب
#عقلانیت
#فلسفه
✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121
هدایت شده از احمدحسین شریفی
🟢تبیین فلسفی نقش «زیارت» در کمال «زائر»
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
محقق فیاض #لاهیجی(م۱۰۷۱ق) از متکلمان بزرگ شیعی قرن یازدهم در کتاب بسیار ارزشمند «گوهر مراد»، در فصلی با عنوان «در بيان سبب اجابت دعوات و حدوث امور خوارق عادات و سرّ انتفاع از زيارت قبور مؤمنين و مراقد صالحين» در جمعبندی سخنان فیلسوفانی چون #ابنسینا، #فخررازی، #میرداماد و ... درباره زیارت، مینویسد:
«سرّ انتفاع از زيارت قبور و اتيان مشاهد آن است كه نفس را دو گونه علاقه با بدن حاصل است: يكى از جهت صورت شخصيّه بدن معيّن مخصوص و به موت لا محاله اين علاقه منقطع شود؛ و ديگر از جهت مادّه محفوظة التشخص في ضمن أيّة صورة كانت بدنيّة، أو ترابيّة أو غير ذلك؛ و اين علاقه به موت باطل نشود؛ بلكه باقى ماند. پس نفس مفارقت كرده از بدن، هميشه متوجّه و متوقّع ماده بدنيه خود باشد، از مقوله سفركرده كه ياد خانه و منزل خود كند. پس هرگاه نفس، مؤمن و صالح باشد و بالجمله كمالى و طهارتى و علمى و عملى كسب كرده بود، هرآينه مورد اشراقات انوار الهيّه و فيوضات ربّانيّه گردد و نفس زائر نيز هرگاه به توجّه تمام به مرقد مزور حاضر شود و اين حضور مرقد را حضور و صحبت او داند لا محاله از فيض وارد به نفس مزور پرتوى در نفس زائر افتد و به قدر استعداد، لا محاله منتفع شود.
... و شيخ ابوعلى گفته: كه نفس كامل شده در علم و عمل چون مفارقت كند شبيه عقل فعّال شود و مانند او تصرّف در اين عالم تواند كرد. و چون نفس زاير به وسيله زيارت مستمد از آن نفس كامل شود، در طلب خيرى و سعادتى يا دفع شرّى و اذيّتى، لا بد است كه به قدر استمداد مدد وى كند و تأثير عظيم ظاهر گردد.»
#زیارت
#فلسفه
#اربعین
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹