🔸تفاوت نگاه توحیدی و سکولار به دانش ارتباطات
حجت الاسلام #اسلامی_تنها استادیار گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع) در درس #فقه_ارتباطات:
🔹نگاه دینی به علوم اجتماعی، نگاه توحیدی است یعنی با اضافه شدن خدا به عالم اجتماعی این نگاه شکل میگیرد؛ اما این اضافه شدن خداوند عددی نیست به همین دلیل قرآن میفرماید اگر بگویید خداوند سومین از سه تا است شرک است اما اگر بگویید چهارمی از سه تا است شرک نیست.
🔹البته منظور این نیست که خداوند در عرض دیگران قرار بگیرد اما حضور الهی و توجه به این حضور روابط را تغییر می دهد. وقتی ارتباطات اسلامی است که خداوند را به جریان ارتباطات اضافه کنیم.
🔹تفاوت نگاه توحیدی و مشرکی در این است که خداوند در این آیه می فرماید«إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا» یعنی ما شما را اینگونه خلق کردیم؛ در حالی که در همه نظریههای سکولار میگویند تفاوتهای نژادی و زبانی مبتنی بر قواعد طبیعی است.
🔹دغدغه بنیادین ارتباطات این است که این تفاوتها را به هم وصل کند و پیوند بدهد؛ آیه شریفه میفرماید ما شما را اینگونه آفریدیم«لتعارفوا» یعنی برای اینکه تناکر و تنازع نکنید؛ تنازع مفهوم کلیدی نظریه داروینی است که بنیان نظریههای ارتباطات آمریکا را شکل میدهد.
🔹تفاخر، تکفیر، تحقیر و استکبار را صورتهای دیگر تناکر است؛ اینها چیزهایی است که در دنیای امروز مشاهده میشود اما خداوند میفرماید ما شما را متفاوت آفریدیم که تعاون و تعامل مبتنی بر ارزشهای اخلاقی داشته باشید چراکه «إن أكرمكم عند الله أتقاكم».
🔹در نگاه دینی قرار است که فرایند ارتباطات را از رتبه معلومات به رتبه معروفات ارتقاء بدهیم؛ طبق این نگاه ارتباطات سالم و تحریف نشده شکل میگیرد.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003Rs
🆔 @vasael_ir
🔸کاهش فرزندآوری؛ پیامد مهم اشتغال بانوان
حجت الاسلام والمسلمین #محمدرضا_زیبایی_نژاد، در دومین جلسه #فقه_زنان_و_خانواده:
🔹در دولت سازندگی برای کنترل جمعیت با اهرم های فرهنگی سن ازدواج را بالا بردند؛ در برنامه اول توسعه گفتند که برای کاهش جمعیت باید زنان را به تحصیلات عالیه و حضور اجتماعی تشویق کنیم. وقتی که اولویت دوم زن خانواده باشد و اولویت اول او اجتماع غیر خانواده، این اتفاق خواهد افتاد.
🔹بسیاری از تصمیم هایی که در کشور گرفته می شود پیامدهایی برای خانواده دارد که لحاظ نشده است. امروزه برخلاف گذشته عرصه اقتصاد برای خانواده، سیاست و عرصه های دیگر تعیین تکلیف می کند.
🔹ادارات تا 4 بعد از ظهر مشغول به کار هستند و زمان حضور افراد در خانه کم شده است بنابراین خانواده ها مجبور شده اند که شب را توسعه بدهند و اینها پیامدهای منفی برای خانواده دارد.
🔹اگر یک زن از مرجع خود بپرسد که داشتن شغل برای من جایز است در پاسخ می شنود که اگر همسر شما راضی باشد و شغل شما هم مباح باشد به لحاظ شرعی ایرادی ندارد اما در حوزه حاکمیت باید اینگونه پرسید که آیا به کارگیری سیاست های تشویقی نسبت به اشتغال زنان درست است یا باید بر عکس عمل کرد؟
🔹اشتغال زنان با الگوی دموکراسی در خانواده جمع می شود نه با الگوی قوامیت در خانواده؛ وقتی شما می خواهید در جامعه بحث اشتغال را مطرح کنید باید ببینید با چه الگویی می خواهید برای خانواده تصمیم بگیرید. به نظر می رسد در شرایط کنونی به جای نفی اصل اشتغال زنان باید الگوی اشتغال آنها را تغییر داد.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003SF
🆔 @vasael_ir
حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 #فیلم| جلسه پنجم #درس_گفتارهای_رمضانی
🔸 عقلانیت ها چگونه شکل می گیرند؟
🔹 #فقه_زنان و خانواده؛ حجت الاسلام و المسلمین #زیبایی_نژاد
🆔 @vasael_ir
🔸زنگ خطر انقلاب جنسی به صدا در آمده است
حجت الاسلام والمسلمین #زیبایی_نژاد، در سومین جلسه #فقه_زنان_و_خانواده:
🔹پیری جمعیت آهنگ زوال یک #تمدن است. قاعده هرم جمعیتی ما در سال 65 وسیع بود یعنی میزان زاد و ولد بیشتر بود اما در سال 95 هرم جمعیتی به شکل کره درآمد و تولید خالص رشد جمعیت ما در حال حاضر یک میلیون نفر در سال است.
🔹30 سال بعد هرم جمعتی ما وارونه خواهد شد. کشوری که جمعیت سالمندانش یعنی افرادی که بالای 65 سال دارند به 12 درصد برسد، پیر است. در سال 90، هشت درصد جمعیت کشور سالمند بوند و تا چند سال آینده به #پیری_جمعیت مبتلا خواهیم شد.
🔹اینکه می بینید #صندوقهای_بازنشستگی ورشکسته هستند و دولت باید از #پول_نفت آنها را تأمین کند به همین دلیل است؛ وقتی که تعداد افراد بازنشسته بیش از شاغلان باشد دیگر نمی توان با وضع مالیات بر درآمد افراد شاغل، حقوق بازنشستگان را تأمین کرد.
🔹در جامعه سنتی زمان شورمندی جنسی زنان سنین 18 تا 40 سالگی است. اگر در این بازه سنی زن درگیر فرزندآوری باشد، بیشتر انرژی خود را برای تربیت فرزند به کار می گیرد و در بدن او تراکم انرژی پیدا نمی شود.
🔹از آنجا که در این بازه زمانی ذهن زن نیز درگیر فرزند است بنابراین #مطالبات_جنسی سرکش شکل نمی گیرد و از این لحاظ می توان جامعه را کنترل کرد. اما اگر سن ازدواج بالا برود مطالبات جنسی نیز افزایش پیدا می کند و دیگر با اخلاق خویشتن داری جنسی نمی توان جامعه را کنترل کرد و احتمال انقلاب جنسی افزایش پیدا می کند. زنگ خطر #انقلاب_جنسی در کشور ما به صدا درآمده است.
🔹در خانواده پر جمعیت، زن بیشتر، شخصیت خود را در ضمن خانواده تعریف می کند اما زنی که فرزند ندارد و یا فرزند کمی دارد منیت و توجه افراطی به خود در شخصیت او پیدا می شود. بنابراین سیاست کنترل جمعیت متنهی به #اخلاق_فردگرایانه می شود.
🔹در خانواده پر جمعیت طبیعتا #منازعات فرزندان بیشتر است؛ در این سیستم فرزندان کم کم به این نتیجه می رسند که والدین مهم هستند و اقتدار آنها بیشتر می شود چراکه آنها نقش داوری و فصل خصومت را در خانواده دارند و امکان بروز #فرزند_سالاری در این فضا وجود ندارد.
🔹دعواهای درون خانوادگی را مانور حضور در عرصه اجتماعی است؛ فرزندان خانواده پر جمعیت #شخصیت_نرمالی دارند و می دانند که نباید همواره همه چیز بر وفق مراد آنها باشد اما تک فرزندان معمولا افرادی زود رنج تر، #شکننده_تر، لوس و کم ظرفیت هستند.
🔹احتمال بروز #شکاف_نسلی را در خانواده های پر جمعیت بسیار کم است؛ از آنجا که پدر و مادر در چنین خانواده هایی برای فرزندان مهم هستند این شکاف به وجود نمی آید؛ اما در خانواده های کم جمعیت پدر و مادر همواره در خدمت فرزند هستند و احتمال شکاف نسلی زیاد است.
🔹معمولا در خانواده های پر جمعیت محدودیت امکانات وجود دارد؛ در این فضا فرزندان قدر امکانات را بهتر می دانند و از کودکی مدیریت منابع را یاد می گیرند. #ایثار در بین فرزندان بیشتر است و آنها یاد می گیرند که به یک الگوی تعاملی برسند.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003SN
🆔 @vasael_ir
🔸خانواده؛ مؤلفه قدرت نظام اسلامی
حجت الاسلام والمسلمین #زیبایی_نژاد در چهارمین جلسه #فقه_زنان_و_خانواده:
🔹مشکل امروزی جامعه ما این است که میدان را به افرادی سپرده اند که صلاحیت میدان داری ندارند؛ بحث جمعیت را به بهداشت سپرده اند در نتیجه از نگاه بهداشتی به جمعیت رسیدگی خواهد کرد.
🔹به عنوان مثال اگر مدیریت دفاع مقدس به بهداشت سپرده شده بود اجازه نمی داد فردی به جبهه رود و بیان می کرد برای همه ضرر دارد در حالی که وظیفه بهداشت فقط ایجاد امکانات بهداشتی است نه مدیریت.
🔹فقیه باید بداند جامعه چگونه مسائل را درک می کند و چه افرادی برای جامعه معنا سازی می کنند به عبارتی اگر در موردی به مصلحت دست پیدا شد این مصلحت بدوی است پس باید برررسی شود وضعیت جامعه در این زمینه چگونه است و شاید در برخی موارد مجبور شوند آن را کنار بگذارند.
🔹جامعه اسلامی، جامعه ای است که نهاد خانواده در آن قوی و مقتدر باشد؛ مداخلات غیر هوشمندانه ظرفیت خانواده را غیر فعال خواهد کرد، حاکمیت و دولت نباید خانواده را به نهادی بی مسأله تبدیل کنند چراکه مؤلفه قدرت نظام اسلامی خانواده و اجتماع است.
🔹وقتی نگاه واقع بینانه در مسائل جای خود را به نگاه آرمانی بدهد موجب میشود که سطح انتظارات مردم در همه امور بالا برود؛ از سوی دیگر با توجه به اینکه ظرفیتهای ما نسبت به آرمانهایمان محدود است، این امر منجر به افزایش نارضایتی در جامعه میشود.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003SV
🆔 @vasael_ir
🔸خلف وعده مسؤولان اعتماد مردم به حکومت را خدشهدار میکند
حجت الاسلام والمسلمین #ارسطا در آخرین جلسه #فقه_اجتماعی:
🔹مشهور فقها وفای به عهد را واجب نمی دانند بلکه می گویند مستحب است بنابراین اگر کسی خلف وعده کند مرتکب حرام نشده است.
🔹در فقه فردی این فتوا مشکلی ندارد اما اگر در یک حوزه بزرگتری مثل جامعه دینی مسؤولان حکومتی در رده های مختلف بخواهند بر همین اساس عمل کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ در این صورت آیا مردم نسبت به حکومت دینی بدبین نمی شوند؟
🔹این بدبینی تسری پیدا خواهد کرد و منجر به کم اعتمادی مردم می شود و این امر نیز موجب تضعیف پشتوانه مردمی در حکومت دینی می شود؛ در این صورت حکومت برای پیشبرد مقاصد خود باید هزینه های بیشتری را متحمل شود.
🔹فقه اجتماعی علاوه بر اینکه شخص حقیقی مکلف و ذی حق وجود دارد 2 یا 3 مکلف دیگر نیز در نظر گرفته می شود. دولت، جامعه اسلامی وشخصیتهای حقوقی همگی از نگاه فقه اجتماعی مکلف هستند و احکامی دارند.
🔹در فقه اجتماعی دستورات صادره باید قابلیت تکرار داشته باشند؛ اگر ما دستور بدهیم برای خدمت رسانی به مردم سبد کالا بدهند، از همان ابتدا باید توجه کنیم که آیا در صورت تکرار این کار نتیجه مطلوبی خواهد داشت.
🔹چرا باید کاری کنیم که افراد وقت ارزشمند خود را صرف ایستادن در صف کنند، درگیری ایجاد شود و کرامت انسانی آنها زیر سؤال برود؟!
🔹به عقیده بنده مستحبات فردی از زاویه اجتماعی تبدیل به واجبات کفائی می شوند چراکه شریعت اسلامی می خواهد جامعه ای شکل بگیرد که اکثریت مردم آن پایبند به اصول اخلاقی باشند؛ یعنی باید به اندازه من به الکفایة مردم امور اخلاقی را رعایت کنند تا عرفا بگویند که این جامعه متصف به این صفات هستند.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003Sf
🆔 @vasael_ir
🔸ضرورت تدوین دانش «آیه شناسی» در مقابل «نشانه شناسی» غرب
حجت الاسلام #اسلامی_تنها در چهارمین درس #فقه_ارتباطات:
🔹حقیقت وجودی انسان به سیر و حرکت است. انسان دو نوع حرکت دارد؛ یکی حرکت در افقی و دیگری حرکت عمودی.
🔹حرکت افقی در تعابیر قرآنی به «اسراء» موسوم است و «عروج» نیز تعبیر قرآنی حرکت عمومی است. انسان نه تنها می تواند در سطح حرکت کند بلکه می تواند از نردبان عالم نیز بالا برود.
🔹تعبیر«لا اله الا الله» حقیقت مرکزی است. این عبارت از دو بخش تشکیل شده است؛ یک تعبیر نفی و کفر و یک بخش اثبات دارد. اول باید بدانیم که چه چیزی را نمی خواهیم تا بعد بفهمیم که چه می خواهیم.
🔹اگر نظریه ارتباطات غربی را مورد بررسی قرار می دهیم باید ابتدا آن را عمیق فهم کنیم و بعد بگوییم که آن را نمی خواهیم؛ بدون فهم رد کردن هم فایده ای ندارند. کفر به طاغوت یعنی باید دانش غرب را کاملا بفهمیم و سپس آن را کنار بگذاریم.
🔹روابط چهارگانه انسان با خداوند در قرآن از نگاه ایزوتسو شرق شناس ژاپنی، عبارت است از: 1ـ رابطه وجود شناختی(خالق ـ خلق) 2ـ رابطه ارتباطی(روحی/ تنزیل/ آیات دعا و صلاة) 3ـ رابطه خداوندگاری(رب ـ عبد) 4ـ رابطه اخلاقی(رحمت / غضب ـ شکر ـ کفر).
🔹انسان جاهلی خالقیت را قبول داشت اما ربوبیت را قبول نداشت؛ انسان امروزی نیز همین طور است حتی افرادی مثل داروین هم منکر خالقیت نیستند بلکه دعوای آنها بر سر ربوبیت است.
🔹قصه سکولاریزیم از نفی ربوبیت ارباب دین شروع شد؛ یعنی ابتدا گفتند که پاپ و دستگاه کلیسا ارباب ما نیست و سپس این مسأله به سمت نفی ارکان دین کشیده شد. اوج عبودیت پذیرش ربوبیت است.
🔹از آنجا که نظریه ارتباط غربی و سنت عظیم فهم ارتباطات غربی بر اساس دانش نشانه شناسی است ما نیز باید برای ارتباطات اسلامی دانش «آیه شناسی» را باز تعریف کنیم.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003So
🆔 @vasael_ir
🔸تحریف دانشهای دینی از سوی نظریه پردازان غربی
حجت الاسلام #اسلامی_تنها در پنجمین جلسه #فقه_ارتباطات:
🔹پیرس و سوسور دو فهم متفاوت از ماهیت نشانه را ارائه کردند. سوسور نشانه را ترکیبی از دو عنصر کلیدی دال و مدلول معرفی کرد.
🔹دال مفهومی است از تصور صوتی که از واژهها داریم. البته دو عنصر دیگر نیز وجود دارد که از نظر سوسور در دانش نشانه شناسی از آن بحث نمی شود.
🔹دغدغه سوسور در زمینه نشانه شناسی قراردادی، است اما پیرس نگاه دیگری داشت و معتقد بود که نشانه از سه عنصر تشکیل شده است.
🔹دال و مدلول رابطه و پیوند عمیق دارند که نمی توان از هم تفکیک کرد مگر به دقت لفظی، چیزی شبیه اینکه ما می گوییم لفظ فانی در معنا است.
🔹از نظر پیرس بازنمون، تفسیر و موضوع سه عنصری است که نشانه را تشکیل می دهند. بازنمون شبیه دال سوسوری و تفسیر شبیه مفهوم سوسوری است اما سوسور از موضوع استفاده نکرد.
🔹هر دو جریان سوسوری و پیرسی در مطالعات ارتباطات معاصر زنده هستند و طرفدار دارند؛ ریشه های فکری این دو جریان به یونان باستان باز می گردد و با تکیه بر آراء متفکران غربی و باستانی علم نشانه شناسی را ترقی دادند.
🔹بیشتر دانش های غربی دانشهای دینی تحریف شده هستند؛ معنای سکولاریسم کندن لباس دین را از امری دینی است.
🔹حتی کلمه دکتر نیز معنای دینی دارد؛ دکتر به کسی می گفتند که توانایی داشت قواعد زندگی را از کتاب مقدس و عهد عتیق استخراج کند.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003T2
🆔 @vasael_ir
🔸ویژگیهای شورای نگهبان تراز فقه حکومتی
حجت الاسلام والمسلمین #زیبایی_نژاد در آخرین جلسه #فقه_زنان_و_خانواده:
🔹اگر ما بپذیریم که فقه حکومتی یک رویکرد جدیدی است و در آن مصلحت باید احراز شود آنگاه به این نتیجه می رسیم که عملکرد فعلی شورای نگهبان تنها بر اساس فقه رسالهای سازگار است.
🔹در حال حاضر شورای نگهبان در بررسی قوانین مثلا می گوید مخالفت با شرع احراز نشد و بر همین اساس آن قانون، اسلامی تلقی می شود.
🔹اما شورای نگهبان از نگاه فقه حکومتی نه تنها باید عدم مخالفت قوانین با شرع را احراز کند بلکه باید موافقت آنها را با مصلحت تقنینی نیز احراز کند.
🔹مصلحت برآیندی از حوزه اعتقادات، اخلاق و رفتار است. اگر قانونی که مصوب شده است رفتار خاصی را در جامعه رواج می دهد و پیامدی اخلاقی داشته باشد باید دید که آیا با این وجود به مصلحت است یا خیر.
🔹ما شورای نگهبانی می خواهیم که اعضای آن مجتهد حوزه فقه، اعتقادات، اخلاقیات و رفتار باشند و در کنارشان کارشناسان حوزه های مختلف باشند.
🔹دختران و پسران ما هر چه بیشتر تحصیلات عالیه را طی می کنند از مذهب بیشتر فاصله می گیرند. علم آموزی که مشکلی ندارند بلکه مشکل نظام تربیتی است که اینها را اینگونه بار می آورد.
🔹ما فکر می کنیم با اضافه کردن یک کتاب معارف مشکل حل می شود حال آنکه آنها در ریاضی، فیزیک و زیست اندیشه های تربیتی خود را گنجانده اند.
🔹خانواده باید برای اداره و تمشیت سیستم خود را داشته باشد و اگر در این میان خانواده ای نتوانست مشکلات خود را حل کند آنگاه حاکمیت از آن خانواده حمایت کند. بخشی از گسست های فرهنگی به دلیل مداخلات دولتی به وجود آمده است.
🔹ما باید خودمان یک نظریه داشته باشیم و مشخص کنیم که حاکمیت اسلامی تا چه اندازه باید در مسائل مختلف ورود پیدا کند و داوری های ما در فقه حکومتی باید بر اساس این نظریه شکل گیرد و نباید به تک گزاره ها اکتفا کرد.
🔹در حال حاضر یک سیستم مرکزی وجود دارد که برای مراکز زیردست تصمیم می گیرد و ابلاغ می کند و هیچ کس حق تخطی از آن را ندارد؛ بنابراین جامعه پویا نیست.
#درس_گفتارهای_رمضانی
🌐 vasael.ir/0003TC
🆔 @vasael_ir
🔸درس #خوانش_تمدنی_قرآن از فردا آغاز میشود
🔹سلسله #درس_گفتارهای_رمضانی از روز پنج شنبه 9 خرداد 98 از ساعت 17 تا 18 با موضوع خوانش تمدنی قرآن ادامه پیدا میکند.
🔹حجت الاسلام والمسلمین #بهمنی به عنوان استاد در این جلسه حضور خواهند داشت.
🔹مکان: سالن نشستهای مؤسسه رسا
🆔 @vasael_ir
🔸سایت جدید پایگاه تخصصی فقه حکومتی #وسائل رونمایی میشود
دکتر علیرضا #داودی سردبیر پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل:
🔹آیین #رونمایی سایت جدید پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل با حضور علما، اساتید، شخصیتهای حوزوی و پژوهشگران و محققان حوزه روز شنبه 11 خرداد ماه برگزار میشود؛ آیت الله #شبزندهدار سخنران اصلی این برنامه است.
🔹افزون بر تولید خبر از همه ابزارهای رسانهای برای ارائه محتوا به مخاطبان استفاده می کنیم؛ از جمله آنها تولید فیلم، صوت، عکس نوشت و اطلاع نگاشت است. وسائل تنها مجموعه ای است که در این حوزه، وارد عرصه #مستند_سازی نیز شده است.
🔹کیفیت علمی و رسانهای #مستند_تنفیذ به اندازهای بود که از سوی شبکههای مختلف رسانه ملی مورد استقبال قرار گرفت و یک ساعت پیش از مراسم تنفیذ ریاست جمهوری در سال 96 نیز از شبکه اول سیما پخش شد.
🔹گام جدید وسائل ورود به عرصه آموزش است. #درس_گفتارهای_رمضانی با 5 عنوان در حال برگزاری است که طلیعه خوبی برای مجموعه ما بود. در آینده برگزاری دورههای تخصصی فقه حکومتی را نیز در دستور کار داریم.
🔹بخشی از فعالیتهایی که در #چشم_انداز آینده وسائل ترسیم شده است را در مراسم رونمایی از سایت جدید، به اطلاع علاقه مندان خواهیم رساند.
🌐 vasael.ir/0003Ty
🆔 @vasael_ir