eitaa logo
پایگاه فقه حکومتی وسائل
1.9هزار دنبال‌کننده
1.7هزار عکس
186 ویدیو
26 فایل
پایگاه تخصصی فقه حکومتی "وسائل" 🔵دسترسی به تازه ترین مباحث فقه حکومتی Vasael.ir ◀️دروس خارج فقه حکومتی؛ ◀️نشست های علمی؛ ◀️مصاحبه با فضلا و اندیشمندان حوزوی؛ ◀️یادداشت و مقاله.
مشاهده در ایتا
دانلود
🔸مهندسی فرهنگی؛ مسئولیتی بر زمین مانده در حوزه حجاب در کرسی«حاکمیت و حجاب» مطرح شد؛ 🔹 در نقد کتاب«حاکمیت و حجاب» گفت: چند سؤال حاشیه‌ای یا سؤال انتقادی در این زمینه وجود دارد، به نظر در باب این‌که حجاب یک امر اجتماعی است و این‌که ملاک اجتماعی بودن حجاب چیست، جمع‌بندی نهایی حاصل نشده است. 🔹اگر مبنا را مصالح عالیه جامعه اسلامی فرض کنیم، سازوکار و شیوه مدخلیت بدحجابی یا بی‌حجابی در ایجاد اختلال در مصالح عالیه جامعه چگونه است، بنابراین تشتت معیار و عدم روشنی در مدخلیت است. 🔹نکته دیگر در ساختار آموزشی ما است که متأسفانه دیانت کیفی و معرفت‌اندیش نیست، بلکه احساسی و قشری و معرفت‌گریز است، دیانتی که محققانه نباشد، مشخصا به تلنگری وابسته است، یعنی با چرخه فرهنگی موجود، تصریح این امور بهتر است. 🔹 : در این کتاب مطالب بسیار پربار، مفید و مرتبطی مطرح شده است اما با توجه به عنوان کتاب که بررسی فقهی و حقوقی نقش حاکمیت در حوزه عفاف و حجاب است، از این رو نقطه ثقل و تمرکز بحث شما و آنچه ناظر بر موضوع امروزی جامعه می‌باشد، بیشتر چالش‌هایی است که در بحث حجاب وجود دارد. 🔹البته نویسنده در تقسیم بندی خود به خوبی در بخش‌های مسئولیت حکومت، بحث‌های فقهی را مطرح کرده‌ است، این بحث درست و به جایی بود، اما مشکل ما دقیقا از همین نقطه که بحث را سامان داده‌اید، آغاز می‌شود. 🔹ما بحثی مطرح کرده‌ایم که مداخله حکومت چگونه باشد که در عین مؤثر و کارآمد بودن به مصلحت هم باشد، وگرنه قانون مقابله با بی‌حجابی وجود دارد، چه مقابله‌ای در نظر دارید، آیا مقابله تعزیری و کیفری مدنظر شما قرار دارد؟ 🔹حجت الاسلام فرج الله : وقتی بحث از حجاب یا الزام و تضمین آن مطرح می‌شود، بحثی در حقوق اداری و بحثی در حقوق شهروندی دارد. 🔹گاهی ما می‌خواهیم بگوییم حکومت به کارگزاران خود در روابط اداری و استخدامی حجاب را الزام کند؛ طبیعتا در این‌جا از طریق شروط استخدامی می‌توان استفاده کرد، همانطور که در مراکز آموزشی نظام غربی هم شرایط خاصی برای حضور و استفاده از محیط آموزشی وجود دارد و نتیجه نقض آن شروط گاهی اخراج خواهد بود، بنابراین در حقوق اداری مشکلی وجود ندارد و تابع قوانین خاص است گزارش کامل نشست: 🌐 yon.ir/dWbR4 🆔 @vasael_ir
🔸اداره جامعه نیاز به توسعه فقه حکومتی دارد در کرسی "غایات و کارویژه‌های فقه سیاسی بر اساس دیدگاه‌های آیت الله خامنه‌ای" مطرح شد؛ 🔹حجت الاسلام : اگر نظام اسلامی تشکیل شود، باید با رویکرد حکومتی اداره شود و این رویکرد نیاز به فقه حکومتی دارد. 🔹ما در اداره حداقلی که به عنوان یک مسافر هستیم نیاز نیست که مسیر و مرکب را نیز مورد بررسی قرار دهیم بلکه همین‌که در یک جامعه زندگی می کنیم، فضای کار حداقلی برای ما مهیّا است؛ ولی وقتی که فرمان اتوبوس در اختیار ما است به این معناست که تشخیص مسیر صحیح و راه درست و مرکَب مناسب به عهده ما است و کار سخت تری داریم؛ بنابراین باید متد و روش و غایت مان در این مسیر مشخص باشد. بر این اساس اداره انواع نظامات به عهده فقه حکومتی است. 🔹آنچه که از فقه سیاسی ما متناسب با زمان حاضر در می آید و متناسب با دیدگاه های رهبری در این خصوص است، این است که رویکردش در رابطه با شرائط حداکثری و غایات هم حداکثری است. 🔹حجت الاسلام دکتر : وقتی که از تعبیر «کارویژه» استفاده می کنیم باید معنایی غیر از کارکرد از آن اراده شود چون کارویژه، کارکردی است که اختصاصی بوده و در نهادهای غیر موصوف یافت نمی شود. 🔹اینکه فقه سیاسی بیاید و رفاه جامعه را تعیین کند، نمی تواند به عنوان یک کارویژه برای فقه سیاسی تلقّی شود چون این کارکرد را فقه اقتصاد نیز دارد. 🔹غایات فقه های مضاف متناسب با خودشان است. اگر ما باشیم و فقه سیاسی و احکامی نظیر جهاد، نماز جمعه و نحوهما از جانب فقیه صادر شد، غایت این است که با جهاد دشمن را از بلاد اسلام دفع کنیم؛ این می شود تناسب غایت با موضوع. اما اینکه بگوییم هدف از جهاد این است که دشمن دفع شود و سپس ما شهید شویم و به بهشت وارد شویم و همه گناهان من بریزد این دیگر به غایات بیرونی مرتبط است نه غایات فقه اصغر. 🔹حجت الاسلام دکتر : حقیقیت مطلب این است که در مقاله دکتر ایزدهی نه ادبیات سیاسی وجود دارد و نه ادبیات فقهی؛ سؤال و جواب را خود آقای ایزدهی مطرح کرده و سپس پاسخ می دهد، فرضاً می پرسد که آیا کار فقه رفاه است، در جواب می‌آید که بله! دیگر نیامده از منابع فقه جواب بله را اثبات کند. 🔹کمترین منبع در بحثهای فقه سیاسی آیت الله خامنهای دیده می‌شود. اینکه بیاییم و سخنرانی های مقام معظم رهبری را به عنوان منبع قرار دهیم این اشتباه است کما اینکه در وسائل الشیعه باب صفات قاضی مطرح شده است که سخنرانی خود را علم قرار ندهید. گفتارها چون رفرنس ندارند، بیشتر فقه را از بین می برند تا اینکه فقه را احیاء کنند. 🌐 yon.ir/z3Cgv 🆔 @vasael_ir
🔸معرفی کتاب| احزاب سیاسی و انتخابات 🔹یکی از سازوکارهای حاکم نمودن خردجمعی در جامعه، شکل گیری نهادهای سیاسی نظیر احزاب است. 🔹احزاب سیاسی در جامعه کارکردهای متعددی می توانند داشته باشند که این کار ویژه ها در یک جمله عبارت است از نهادینه کردن مشارکت افراد در فرایندهای سیاسی و نیز مدیریت مبتنی بر عقلانیت نهادهای اجرایی کشور، در واقع احزاب سیاسی از طریق تجمیع نظرات مختلف افراد و گروه ها در چارچوبی مشخص، منافع و آمال اعضای خود را در نظامی مشخص و مطابق برنامه و با قابلیت سنجش و پیش بینی مطرح کرده و از این طریق به دنبال جلب حمایت عامه از این سیاست ها هستند تا به هنگام کسب مناصب سیاسی، این برنامه ها را اعمال و در قبال اعضا و جامعه پاسخگو باشند. 🔹احزاب سیاسی کارآمد می توانند در عرصه بسط و تعمیق مردم سالاری و معرفی افراد شایسته و توانمند در نظام مدیریتی نیز نقش بی بدیلی ایفا کنند. یکی از کارکردهای اصلی احزاب در جامعه، آموزش و تریبت نیروهایی است که انتظار می رود بتوانند در عرصه اداره امور کشور ظاهر شوند، در واقع احزاب نقش مهمی در تریبت نخبگان سیاسی دارند. 🔹این کتاب 400 صفحه ای به توسط "آنیکا کاوجا" گردآوری شده، با ترجمه ابوذر گوهری مقدم و داود کریمی پور از سوی دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شد. 🌐 yon.ir/HKqDP 🆔 @vasael_ir
🔸| تکنولوژی و زندگی شهری مدرن در بوته نقد 🔹شهرنشینی و فرهنگ شهری، از دیرباز مورد توجه اندیشمندان اجتماعی بوده و از قدیم الایام درباره زندگی آرمانی صحبت‌های بسیاری شده است. 🔹مفاهیمی چون مدینه فاضله و آرمانشهر ناشی از طرح گذار از زندگی های بسیط قبیله ای و روستایی به سمت زندگی های پیشرفته و ساختارمند در اندیشه های عالمان گذشته و معاصر تاریخ بوده است. 🔹برخی از اندیشمندان علوم اجتماعی، شش شرط را برای شهرنشینی ذکر کرده اند، نخست باید تقسیم کار و مشاغل تخصصی وجود داشته باشند. دوم، سازمان اجتماعی باید بر پایه شغل و طبقه اجتماعی استوار باشد و نه بر پایه روابط خویشاوندی. 🔹سوم اینکه نهادهای رسمی دولتی باید بر پایه تقسیمات کشوری و نه بر مبنای محدوده های خانوداگی به وجود آمده باشند. چهارم، یک نظام بازرگانی و پیشه وری باید پدیده آمده باشند. پنجم، وسایل ارتباطی و موسسات خدماتی باید برقرار شده باشند و شرط ششم اینکه تکنولوژی معقولی باید به وجود آمده باشد. 📝 علیرضا محمدلو 🌐 yon.ir/76Cs7 🆔 @vasael_ir
🏴 رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت فقیه عالی قدر و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام آیت الله هاشمی شاهرودی را تسلیت گفتند. 🔸متن پیام حضرت آیت الله خامنه‌ای به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم انا لله و انا الیه راجعون با تأسف و اندوه خبر درگذشت فقیه عالیقدر و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، آیةالله آقای حاج سیدمحمود هاشمی شاهرودی رضوان الله علیه را دریافت کردم. این ضایعه‌ی اسفبار که پس از حدود یک سال بیماری سخت و دردناک واقع شده است مایه‌ی تالّم همه‌ی کسانی است که به مقام علمی و خدمات با ارزش ایشان به نظام اسلامی و نیز به مجموعه‌های فقهی و اصولی و حقوقی حوزه‌های علمیه آشنا میباشند. ایشان استادی بزرگ در حوزه علمیه قم و کارگزاری با وفا در مهمترین تشکیلات نظام جمهوری اسلامی، عضو مؤثری در شورای نگهبان و رئیس موفقی در مجمع تشخیص مصلحت بودند و آثار و برکات علمی بسیاری از خود بر جای نهادند. ایشان همچنین برادر سه شهید و از یاران و شاگردان و همراهان شهید نام‌آور و بزرگوار سیدمحمدباقر صدر بود. اینجانب مصیبت درگذشت این عالم برجسته را به خاندان مکرم، همسر گرامی و فرزندان محترم و همه وابستگان و نیز به حوزه‌ی علمیه قم و شاگردان و همکاران علمی و ارادتمندان ایشان تسلیت میگویم و رحمت و مغفرت الهی و علوّ درجات ایشان را از خداوند متعال مسألت مینمایم. سیّد علی خامنه‌ای ۴ دی ۱۳۹۷ 🆔 @vasael_ir
🔸قانون اساسی مدینه پس از هجرت 🔹برشی از کتاب «حقوق و اقتصاد در اسلام» اثر دکتر محمدجواد شریف زاده 🆔 @vasael_ir
🔸تحلیل و بررسی دیدگاه‌های متفاوت پیرامون فقه النظام در مناظره «فقه نظام؛ امکان یا امتناع» صورت گرفت؛ 🔹دکتر استاد حوزه و دانشگاه: امروز سوال اصلی این است که اساسا چرا امروزه بحث از بحث از فقه نظام ساز مطرح شده است و چرا مثلا 100 سال قبل این مسائل مطرح نبوده است؟ اگر 300 سال قبل جمهوری اسلامی تشکیل می شد با چالش‌های امروزی مواجه نبود. 🔹دلیل این چالش‌ها تحول تمدنی است که در قرون گذشته اتفاق افتاده است. وقتی مدرنیته به ویرانگری تمدن و جامعه سنتی می پردازد و در مقابل به ساختن و شکل دهی به ساختارهای خود می پردازد، جامعه، فقه و شریعت را به چالش می کشد. 🔹حجت الاسلام دکتر : من بر این باور نیستم که تحقق جمهوری اسلامی ایران مصداق مسأله فقه نظام است؛ بنابراین ادل دلیل صادق نیست اگر مسأله این بود که دیگر ما بحثی نداشتیم. پرسش نخست این است که آیا فقه اسلامی به لحاظ منطق درونی خود نظام دارد یا خیر؟ در این بحث فقه النظام با نظام الفقه متفاوت است. دوم اینکه آیا فقه به لحاظ منطق درونی خود در گفتمان با دیگر علوم اسلامی لازم است که نظام داشته باشد؟ 🔹در مورد نظام مند بودن فقه چهار دیدگاه وجود دارد، دیدگاه اول دیدگاه اشاعره است که در آن نظام مند بودن شریعت به معنای هدفمند بودن خداوند است؛ این دیگاه محال و کفر است و حرف باطلی است. دیدگاه دوم این است که شاید هدفمند بودن محال نباشد ولی دلیل بر آن وجود ندارد. 🌐 vasael.ir/0003Eg 🆔 @vasael_ir
🔸نگاهی به دروس خارج و درس ‌گفتار های فقه 🔹ضرورت جداسازی استنباط‌های جزئی از نظام‌واره (آیت الله علیدوست) 🌐 vasael.ir/0003EV 🔹امکان سنجی اثبات وجوب جهاد ابتدائی با ادله اقامه حدود (آیت الله کعبی) 🌐 vasael.ir/0003E9 🔹خسارت در مضاربه‌های بانکی وجود ندارد (حجت الاسلام محسن ملکی ابرده) 🌐 vasael.ir/0003Dc 🆔 @vasael_ir
🔸فقه نظام را نمی‌توان به طور کلی انکار کرد در نشست «نقش انقلاب اسلامی در تحوّل فقه» مطرح شد؛ قسمت ۲ 🔹یکی از تحوّلات مهم که در مسیر انقلاب در فقه پدید آمده، توجه دادن به احکام حکومتی است. قبل از انقلاب ما فقط احکام اولیه و احکام ثانویه را در فقه داشتیم به اضافه برخی از فتواهای اجتماعی ولی آنچه پس از انقلاب و با شکل گیری حکومت به وجود آمد بحث حکم حکومتی بود که از طرف امام(ره) مطرح شد و در ضمن آن قائل شدند که فقیه حاکم می تواند در راستای تشخیص مصلحت و منشأ مصلحت، احکامی صادر کند که آنها را به احکام حکومتی نام نهاد و چه بسا این احکام مقدم بر احکام اولی و ثانوی است. 🔹این نوع از حکم در تاریخ فقه وجود نداشت و امام(ره) به آن توجه داد و اگر هم قبلاً چنین چیزی وجود داشته در بستر علمی از آن بحث نشده بود و اولین بار امام(ره) آن را مطرح کرد و در بعد از ایشان در حوزه های علمی مورد توجه قرار گرفت. 🔹ما پس از امام (ره) باید تحوّلاتی که ایشان پایه گذاری کرده اند را ادامه دهیم و با تبدیل نظریاتی که در فقه نظامات و غیره داریم آنها را تبدیل به یک روش در فقه اجتهادی کنیم و با این رویّه در روش اجتهاد و در اصل فقه تحوّل ایجاد کنیم. امام(ره) زمان، مکان و حکم حکومتی را به عنوان نظریه به عناصر دخیل در روش اجتهاد تبدیل کرده و پیرو این عمل سایر نظریات جدید نیز باید به عناصر دخیل در روش اجتهاد تبدیل شود تا ثمربخش باشد. 🔹یک نکته که باید به آن توجه کنیم این است که یکی از تحولات مهم در حوزه فقه بعد از انقلاب، تحول در توسعه فقه از طریق فقه های مضاف است. فقه سیاست، فقه اقتصاد، فقه حقوق، فقه تربیت، فقه خانواده، فقه حقوق بین الملل و غیره فقه‌هایی هستند که بعد از انقلاب در مسیر تخصّصی شدن از فقه سنّتی جدا شدند. آن دعوایی که قبل از انقلاب مطرح بود که آیا ما مجتهد متجزّی داریم یا نه، در تجزّی عرصه های اجتهادی پر رنگ تر شد و تبدیل به یک امر قهری شد. 🔹ما فقهای بزرگی داریم که تجزّی در اجتهاد را قبول دارند. مرحوم سید یزدی تصریح دارد که اگر فقیهی در بابی اعلم باشد مقلّد باید به اعلم در آن باب مراجعه کند و لذا مشروعیت فقه‌های مضاف در حواشی و متن عروه ذکر و تصریح شده است. گزارش کامل نشست: 🌐 vasael.ir/0003Ej 🆔 @vasael_ir
| فقه و حکمرانی حزبی 🔹طرح «مسئله حزب» در فقه سیاسی امتداد منطقی مواجهه فقه با دولت مدرن و ظهور پارلمان و «مفهوم قانون» در دوره معاصر است در واقع حزب یا حزب سیاسی حلقه ی واسط بین عمل حکمرانی، حاکمیت و معیار‌های حکمرانی است. 🔹نویسنده معتقد است: طرح «مسئله‌ی حزب» در فقه سیاسی امتداد منطقی مواجهه‌ی فقه با دولت مدرن است. واقعیت این است که دولت مدرن در ایران و برای فقه شیعه هنوز هم جزء مسائل مستحدثه است. 🔹در این میان، حزب سیاسی و الگوی حکمرانی حزبی البته از تازگی، شکنندگی و ابهام بیش‌تری برخوردار است. به‌جرأت می‌توان گفت هنوز دانشی به نام «فقه تحزب» در ایران و مذهب شیعه وجود ندارد. 🔹این در حالی است که بسیاری از فقیهان در عملاً احزاب بزرگی را ایجاد کرده‌اند، درباره‌ی ضرورت آن سخن گفته‌اند و حتی درباره‌ی احزاب سیاسی به قانون‌گذاری نیز پرداخته‌اند. فاصله‌ی عمل و نظر در حزب و حکمرانی حزبی شاید یکی از مهم‌ترین مشکلات حکومت‌داری در ایران معاصر است. 🔹این کتاب ۵۷۴ صفحه ای به به قلم توسط نشر نی منتشر شده است. 🌐 vasael.ir/0003EU 🆔 @vasael_ir
🔸تمدن‌سازی در تراز اسلام تنها در زمان ظهور ممکن است مناظره علمی فقه نظام، امکان یا امتناع ؟! 🔹 : بدون شک اگر حکومتی فقهی 300 سال قبل در ایران مطرح می شد و محقق می شد همین فقه موجود و سنتی می توانست با کمترین چالش های نظری و عملی جامعه را اداره کند اما چرا امروزه ما با چالش‌های جدی در اداره کشور مواجه هستیم؟ اگر امروزه سؤال از امکان یا امتناع فقه نظام ساز مطرح می کنند دلیل آن چیزی جز تحول تمدنی که توسط مدرنیته صورت گرفته است نیست و این تحول تمدنی جامعه ما را نیز تحت تأثیر خود قرار داده است. 🔹فقه سنتی، جامع و منظومه ای است که شامل خرده نظام‌های عبادی، معاملاتی، اخلاقی و سیاسی است که در جامعه و تمدن سنتی جریان داشت و آن را اداره می کرد؛ وقتی مدرنیته به ویرانگری ساختارهای تمدنی و جامعه سنتی می پردازد و تمدنی صنعتی و سرمایه سالارانه و سودمحور پدید می آورد و ساختارهای متناسب با خویش را می سازد این جامعه مدرن، جامعه فقه و شریعت را با چالش مواجه می کند و نظام‌های موجود در فقه سنتی اعم از عبادات، معاملات، عقود و ایقاعات را با دست اندازی هایی جدی مواجه می کند به گونه ای که دیگر عقد مضاربه نمی تواند در ساختار بانکداری مدرن به درستی انجام شود. 🔹با ظهور مدرنیته و ورود آن به کشورهای اسلامی و ایران در ابعاد مختلف نظامات و ساختارهایی جدید و متفاوت از ساختارهای جامعه سنتی و ماقبل مدرن ایجاد شد و همین ساختارها منشأ چالش های نظری امروز از جمله امکان یا امتناع نظام سازی فقه شده است. 🔹اکنون شاهدیم در عرصه سیاسی ساختارهایی مثل نظام پارلمانی، انتخابات و تفکیک قوا وجود دارد در عرصه اقتصادی نظام بانک داری و پولی جدید، نظام تامین اجتماعی و نظام تولید صنعتی و تجارت های کلان داخلی و خارجی ظهور یافته است. 🌐 vasael.ir/0003Em 🆔 @vasael_ir
🔸اجرای سیاست‌های تنظیم بازار؛ پیش‌نیاز تحقق عدالت اقتصادی در نشست «تنظیم بازار کالا و خدمات» مطرح شد؛ بخش اول 🔹پنجاه و دومین نشست از سلسله نشست‌های موضوع‌شناسی «فقه پیشرفت» با عنوان «تنظیم بازار کالا و خدمات» روز دوشنبه سوم دی ماه، با حضور اساتید و پژوهشگران فقه پیشرفت در سالن کنفرانس انجمن‌های علمی حوزه علمیه قم برگزار شد. 🔹حجت‌الاسلام : مسئله تعادل میان عرضه و تقاضا از مسائل مهم اقتصاد اسلامی است. نظام تولید توزیع و مصرف سه رکن اقتصاد را شکل می‌دهند. البته نظام تولید و مصرف ارتباط تنگاتنگی با توزیع و مقوله تنظیم بازار دارند. 🔹اگر بخواهیم از منظر فقه اسلامی به مقوله تنظیم بازار نظر کنیم. با مسائل و موانعی روبرو می‌شویم که توجه به آن‌ها لازم است. مسئله اول مسئله قیمت‌گذاری مناسب است که نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد تعادل در بازار ایفا می‌کند. 🔹حجت‌الاسلام :‌ تنظیم بازار به معنی دخالت دولت در بازار، معمولاً در مواردی که بازار دچار بی‌نظمی شود و بازار نتواند خود را تنظیم کند و عرضه و تقاضا متعادل نشود و اصطلاحاً در موارد «شکست بازار» مجاز شمرده شده است. 🔹بنابراین مسئله فقهی اصلی این است که تنظیم بازار و دخالت دولت در بازار در چه مواردی جواز یا لزوم می‌یابد؟ از سوی دیگر برای تنظیم بازار، سیاست‌های متعددی اعمال می‌شود؛ از منظر فقه کدام سیاست‌های تنظیم بازار می‌تواند اعمال شود؟ 🔹تنظیم بازار در حوزه‌های تأمین کالا و قیمت‌گذاری قاعدتاً باید خیلی محدود، مقطعی و موردی باشد. مثلاً تنها در مورد برخی محصولات کشاورزی ضروری که در برخی فصول سال یا متأثر از شرایط آب و هوایی ویژه دچار مشکل می‌شود، این مسئله مطرح مطرح شود. 🌐 vasael.ir/0003Er 🆔 @vasael_ir