🔸تحلیل و بررسی دیدگاههای متفاوت پیرامون فقه النظام
در مناظره «فقه نظام؛ امکان یا امتناع» صورت گرفت؛
🔹دکتر #نصیری استاد حوزه و دانشگاه: امروز سوال اصلی این است که اساسا چرا امروزه بحث از بحث از فقه نظام ساز مطرح شده است و چرا مثلا 100 سال قبل این مسائل مطرح نبوده است؟ اگر 300 سال قبل جمهوری اسلامی تشکیل می شد با چالشهای امروزی مواجه نبود.
🔹دلیل این چالشها تحول تمدنی است که در قرون گذشته اتفاق افتاده است. وقتی مدرنیته به ویرانگری تمدن و جامعه سنتی می پردازد و در مقابل به ساختن و شکل دهی به ساختارهای خود می پردازد، جامعه، فقه و شریعت را به چالش می کشد.
🔹حجت الاسلام دکتر #رهدار : من بر این باور نیستم که تحقق جمهوری اسلامی ایران مصداق مسأله فقه نظام است؛ بنابراین ادل دلیل صادق نیست اگر مسأله این بود که دیگر ما بحثی نداشتیم. پرسش نخست این است که آیا فقه اسلامی به لحاظ منطق درونی خود نظام دارد یا خیر؟ در این بحث فقه النظام با نظام الفقه متفاوت است. دوم اینکه آیا فقه به لحاظ منطق درونی خود در گفتمان با دیگر علوم اسلامی لازم است که نظام داشته باشد؟
🔹در مورد نظام مند بودن فقه چهار دیدگاه وجود دارد، دیدگاه اول دیدگاه اشاعره است که در آن نظام مند بودن شریعت به معنای هدفمند بودن خداوند است؛ این دیگاه محال و کفر است و حرف باطلی است. دیدگاه دوم این است که شاید هدفمند بودن محال نباشد ولی دلیل بر آن وجود ندارد.
🌐 vasael.ir/0003Eg
🆔 @vasael_ir
🔸تنها فقه النظام میتواند اجتماع نظاممند را اداره کند
در مناظره «فقه نظام؛ امکان یا امتناع» صورت گرفت؛ ۲
🔹حجت الاسلام #رهدار : من قائل نیستم که تحقق جمهوری اسلامی ایران مصداق فقه نظام است که ما در این جلسه از آن صحبت می کنیم تا اینکه آقای نصیری بفرمایند ادل دلیل علی امکان شئ وقوعه در مورد آن صدق می کند، مسأله این نیست و الا اگر این بود این همه دعوا و بحث وجود نداشت.
🔹برداشت و تصور دکتر نصیری از فقه نظام اشتباه است. در بحث فقه نظام اساسا باید به چهار سؤال مهم و کلیدی پاسخ بدهیم. پرسش اول این است که آیا فقه اسلامی به لحاظ منطق درونی خود نظام دارد یا خیر؟ اصطلاح کوتاه و مختصر آن می شود نظام الفقه، نه فقه النظام، با این توضیح که آیا فقه با قطع نظر از ارتباط با همه علوم و نظامات دیگر و نیز فضای بیرون از خود، لازم است انسجام درونی داشته باشد یا خیر؟ و یا آیا نحوه عرضه گذشته و کنونی فقه به انسجام درونی فقه کمک کرده است یا خیر؟
🔹از جمله موانع تحقق فقه نظام یکی ضعف در روش است. روش موضوع شناسی ما به گونه ای است که اجازه نمی دهد هم خودش نظام باشد و هم نظام سازی کند. پیشنهاد ما برای این مسأله تغییر روش مواجهه با کارشناس است و این موجب تغییر روش حکم شناسی می شود و یا اینکه باید روش مواجهه خود با احادیث را نیز تغییر بدهیم.
🔹بین تفکیک قوا و تقسیم قوا فرق است؛ در همین فضای مدرنیته امکان تصرف وجود دارد تفکیک قوا در دنیای غرب است ما در اسلام عموما و در نظامی که امام خمینی(ره) طراحی کرده است خصوصا، تقسیم قوا داریم و مقسم قوای ما ولایت فقیه است و تمام عصبانیت غرب از این است که امام خمینی(ره) تصرف کرده است.
#فقه_سیاست
🌐 vasael.ir/0003F2
🆔 @vasael_ir
🔸فقه بدون نظام تمدن ساز نیست
در نشست «ظرفیتهای تمدنی فقه شیعه» بیان شد؛
🔹نشست هفتم از سلسله نشستهای مطالعات اسلامی علوم انسانی چهارشنبه اول اسفند به همت مرکز تخصصی طوبی و دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در محل سالن جلسات دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.
🔹حجت الاسلام #رهدار: رویکرد نخست این است که ما از توراث فقهی موجود خودمان استنتاخ تمدنی داشته باشیم که ببینیم چه مقدار میتوان به فقه موجود بار تمدنی داد.
🔹رویکرد دوم این است که ما نگاه توصیهای به فقه داشته باشیم و بگوییم فقه بایسته و مطلوب ما چه نسبتی با بحث تمدن میتواند داشته باشد و اگر بخواهد نسبت پیدا کند چه پرسش هائی وجود دارد.
گزارش نشست:
🌐 vasael.ir/0003K8
🆔 @vasael_ir
🔸فقه بینالملل ظرفیت جهانی شدن دارد
🔹حجت الاسلام احمد #رهدار: در حوزه علمیه مسأله و مبحثی به نام فقه بین الملل به صورت رسمی نداریم اما به معنای این نیست که به این موضوع پرداخته نشده باشد. هدف ما از بحث فقه بین الملل ابتدا دعوت و ترویج به اسلام است به عنوان استفاده از فقه به عنوان یکی از ظرفیتهای دعوت به اسلام، مسأله دیگر حفظ منافع اسلام و مسلمین است در حدی که فقه بین الملل کاربرد دارد.
🔹اگر بتوانیم یک فقه بین الملل خوب و پویا طراحی کنیم میتوانیم در عرصه بین المللی یک الگوی روابط بین الملل داشته باشیم، کار سختی است اما ناامید نیستیم، اگر چنین موضوعی محقق شود فقه میتواند حتی در جوامع غیراسلامی نیز جاری شود.
🔹در غیاب فقه بین الملل از طریق دو رشته غیراسلامی و فاقد خاستگاه غیراسلامی خلأ این فقه روابط بین الملل را جبران میکنیم، یکی حقوق بین الملل است و دیگری روابط بین الملل که هر دو از علوم سکولار است. در کشور ما تلاش شده تا علم حقوق را به فقه نزدیک کنیم ولی این نحوه اسلامی کردن حقوق نظیر اسلامی سازی دیگر علوم ما است.
🌐 yon.ir/LESzh
🆔 @vasael_ir
🔸تمدنسازی حداقلی؛ خروجی فقه احتیاط محور
بخش اول | نشست «ظرفیتهای تمدنی فقه شیعه»؛
🔹حجت الاسلام #رهدار: در فضایی که کثرت های تمدنی داریم، فقه تک ورژنی نمی تواند برای انواع تمدن ها نسخه داشته باشد و از آنجا که تمدن ها پیچیده اند لذا پایگاه های معرفتی که برای مهندسی این تمدها به کار گرفته می شود باید پیچیده باشند.
🔹با این مقدمه می توان به توراث فقه خودمان نگاه کنیم؛ درباره فقه موجود ما چند برش و چند خوانش مفهومی از توراث موجود فقهی می توانیم داشته باشیم که هر خوانشی می تواند برای یک لایه از اجتماع نسخه بپیچد.
🔹ما یک فقه فردی داریم و فقه سیاسی و اجتماعی و حکومی و تمدنی داریم که می توان به ظرفیت های هر یک از آنها اشاره کرد. فقه فردی، فقهی است که مکلف آن فرد است و کل جامعه و یا بخشی از آن نیست متکلف استنباط مسائل فردی است.
🌐 vasael.ir/0003KL
🆔 @vasael_ir
🔸فقه شیعه بر خلاف فقه اهل تسنن و یهود ظرفیت تمدنسازی دارد
🔹حجت الاسلام #رهدار: فقه تمدنی به این موضوع وابسته است که اجتهاد و غایت آن چگونه تعریف شود که با تعریف این دو دایره آن متغیر می شود و در فقه تمدنی اگر از موضوعات به سمت ادله حرکت کند پویش این فقه تضمینی است چراکه از همان خاستگاه خود مسأله های عینی را نشانه می رود و حل آن مسأله های عینی را در دستور کار خود قرار می دهد و به همین دلیل از این لحاظ فقه متفاوتی خواهد شد.
🔹مبانی این فقه تمدنی شامل حداکثری بودن دخالت قلمروهای دین در زندگی انسان است که در فقه حکومتی این را داریم و دیگری دلالت نصوص دینی بر ساخت نظام های سیاسی اجتماعی است که در این امر دعوا است و طبعا اگر فقیهی این دلالت را نپذیرد و استشمام نکند که از دل نصوص دینی می توان نظامات استخراج کرد، قطعا فقه او تمدن ساز نخواهد بود و در عین حال نمی توان ادعا کرد که فقه مأموریت تمدنی ندارد.
🔹در روش تأویل که در اجتهاد استفاده می شود این دغدغه جزو دغدغه های جدی است که فقیه باید کاری انجام دهد که بتواند هم از دایره ای که مجموعه روایات برای آن تعریف کرده اند فراتر نرود و در عین حال این مجموعه و دایره را نسبت به زندگی امروز باشد و حجیت زندگی امروز را تأمین کند.
🌐 vasael.ir/0003Kd
🆔 @vasael_ir
🔸حرکت اقتصادی مهم مراجع و علما در دوران قاجار، برای حمایت از تولید ملی
حجت الاسلام دکتر #رهدار:
🔹شرکت «اسلامیه اصفهان» زیر نظر آقا نجفی اصفهانی همان حاجآقا نورالله اصفهانی، در سال ۱۳۱۶ یا ۱۳۱۷ قمری، راه اندازی میشود. سهامداران بزرگی از تجار ایرانی را وارد گود میکنند.
🔹علما با این کار شور ناشی از شعور و خودآگاهی تاریخی اقتصادی، راه میاندازند. شما ببینید حدود چهل مرجع و مجتهد در پی تاسیس این شرکت اقتصادی، دربارهی استفاده از اجناس این شرکت اقتصادی فتوا دادند.
🔹هشت مرجع محلی، یک بیانیهی مشترکی صادر میکنند ودر آن مینویسند که «ما علمای بلاد [شهرها]، متعهد میشویم که از اجناس این شرکت استفاده کنیم.
🌐 vasael.ir/0003e2
🆔 @vasael_ir
🔸فقه برای جهانی شدن باید سیستمی شود
حجت الاسلام #رهدار:
🔹در روش اجتهادی فقه ظرفیتهایی وجود دارد که به ما اجازه میدهد که ما از منابع یا به طور دقیقتر از نصوص فقه فراتر برویم مثل ظرفیت تاویل در فقه. تاویل در فقه، کلام، تفسیر و غیره به کار میرود و فاصله عصر صدور روایات تا زمان ما را پر میکند.
🔹 تفاوت این است که بسیاری از واژگان روایات در ادبیات فقهی از بحث جا میماند، مثلا تقریبا یک چهارم روایات که درباره نماز عشاء حرف زدهاند به جای صلاة العشاء از لفظ «صلاة العتمة» استفاده کرده اند.
🔹فهم اجتماعی هم بعدی از استنباط است و قابلیت اجرا هم بعدی از اجتهاد است. یعنی مجتهد هم باید استنباط کند و هم اجرا کند. عدم کارآمدی عدم حجیت میآورد البته همه مولفههای حجیت کارآمدی نیست.
🌐 vasael.ir/0003eO
🆔 @vasael_ir
پایگاه فقه حکومتی وسائل
#گزارش_اختصاصی_وسائل 🔸قابلیتهای مسکوت مانده تمدن اسلامی گزارش نشست «مطالعات نظری تمدن نوین اسلام
#گزارش_اختصاصی_وسائل
🔸قابلیتهای مسکوت مانده تمدن اسلامی
گزارش نشست «مطالعات نظری تمدن نوین اسلامی»🔻
#نجفی:
🔹تمدن با سه نظریه دیگر رقیب است و مقابله میکند که یکی با بحث جنگ تمدنها است که به هر حال با برتری تمدن غرب تمام میشود و دیگری با بحث پایان تاریخ که لیبرال حرف آخر است؛ دیگری نظریات پست مدرن و نقش مدرنیته است.
🔹نظریه تمدن نوین اسلامی در مقایسه با این سه نظر دارای جایگاهی است که پایان تاریخ بدون نگاه غربی به مهدویت میرسد.
🔹در قبال نظریه نظم نوین به یک درجه قبل از ما میتوان به نظریه تمدنی جمهوری اسلامی اشاره کرد و نظریه تمدن نوین اسلامی یک آمادگی برای شیعه است و از وضع فعلی بهتر است.
حجتالاسلام #رهدار:
🔹تمدن یک مفهوم وسیع پیچیده است اگر زود در قالبهای علمی تعریف شود از ابعاد گسترده و پیچیده و فهم آنها در آینده باز خواهیم ماند چراکه درباره برخی مفاهیم مانند جامعه هنوز جامعه شناسان به یک مفهوم واحد نرسیده اند.
#قاسمی:
🔹برخی سعی دارند انقلاب اسلامی را به عنوان یک انقلاب تمدن ساز و به عنوان یک انقلاب ایرانی یا شیعی معرفی کنند و از این طریق بعد فرا بین المللی آن را محدود کنند؛ با تعریف شما چطور میتوان با مخالفان صحبت کرد.
حجتالاسلام #الویری:
🔹تعریف از تمدن در این ارائه تقلیل گرایانه و در حد ایران بود و به همین دلیل از اساس میتواند یک نگاه غیرتمدنی تلقی شود؛ این نگاه آفاتی دارد و دست و پا را میبندد و باید در سطح امت اسلامی دنبال آن بود.
دکتر #پارسامهر:
🔹قابلیتهای دیگر تمدن مثل اقتصاد، بازارهای مشترک نیاز است تا برجسته شود؛ ما قابلیتهای مسکوت مانده در تمدن داریم مثل اقتصاد بین کشورهای اسلامی و بازار مشترک و فناوری بین کشورهای اسلامی که این قابلیتها باید به اندازه فرهنگ برجسته شود که قطب مقتدر و منسجمی است.
حجتالاسلام #بابایی:
🔹تأثیر تحولات زمانی و زمینهای در شکل گیری معنای جدید تمدنی بحث مهمی است؛ در ادبیات ابن خلدون بحث مقاومت جای طرح در تمدن ندارد و یا رسانه که در گذشته جزو مباحث تمدنی نبوده است، ولی در شرایط فعلی در این زمینه جای کار وجود دارد.
🌐 vasael.ir/00047P
🆔 @vasael_ir
پایگاه فقه حکومتی وسائل
🔸مبنای فقهی حضور فقها در دربار سلاطین / خدمات سلاطین مغول به تشیع گزارش نشست نظام سیاسی اسلام🔻 🌐
🔸مبنای فقهی حضور فقها در دربار سلاطین / خدمات سلاطین مغول به تشیع
گزارش نشست نظام سیاسی اسلام🔻
حجت الاسلام #رهدار:
🔹همکاری با مغولها از سوی فقها یک عقلانیتی داشته است، خط مغولها نسبت به اهل بیت(ع) نه رأی سلبی داشته و نه رأی ایجابی برخلاف خلفا که آگاهانه خط خودشان را در عرض اهل بیت(ع) قرار داده بودند.
🔹خط مغولها هیچ نظری نداشته و رویکرد آنها به لحاظ مذهبی تسامحی بوده است، یعنی هلاکوخان همزمان هم وزیر شیعه، هم وزیر سنی و هم وزیر مسیحی داشت.
🔹اتفاقا در تاریخ یک رقابت فرهنگی صورت گرفته بین مسیحیت، تسنن و تشیع برای مصادره کردن این قوم فاتح که در این رقابت تشیع برنده شده است و خیلی طبیعی است که مسیحیت و اهل سنت این جریان را مورد حمله قرار دهند، به همین دلیل در تاریخ این جریان مورد حمله قرار گرفته است.
🔹مغولهای مسلمان در هندوستان و تاتارستان آبادانی ایجاد کردند، دو سوم اماکن توریستی امروز هندوستان اماکنی است که مغولهای مسلمان برای آنها ساختهاند.
🔹همین تاج محل یکی از اماکنی است که مغولهای مسلمان ساختند، تاتارستان نیز به همین صورت است، مغولی که از ایران به آنجا رفته است یک مغول معقول بوده است.
🔹روسیه 6 جمهوری مسلمان نشین دارد که سه تای آنها اسلام تکفیری دارند و سه تای دیگر به تعبیر روسها اسلامی ایرانی مغولی است، دولت روسیه از ایران خواسته است این اسلام را در روسیه ترویج دهند.
🔹امروز تاتارها شهروندان درجه یک روسیه هستند و نبض تجارت روسیه دست آنها است و خدمات بسیاری در روسیه انجام دادهاند، تا جایی که فرهنگ روسیه را مصادره کردهاند.
🔹حقیقت این است که مغول به نفع شیعه خروجی داشته است و به ضرر اهل سنت و مسیحیان بوده است و عمده کتب تاریخی که فقط بدی مغول را گفته است مسیحی یا سنی هستند به همین دلیل اصرار دارم که تاریخ شیعه را پیرامون مغول مطالعه کنید.
🔹فقهای ما که امامت و زعامت تاریخی ما را داشتهاند به دلیل اینکه شیعه منفعت میبرده است با مغول همکاری می کرده، همه دورههای پادشاهی شاهد جنایت و خدماتی بوده است و ما باید به دنبال حقایق تاریخ برویم.
🔹در قبال صفویه نیز رویکرد ما همین است، ضمن اینکه برخی جنایات و اشتباهات آنها مقبول ما نیست اما به دلیل اینکه صفویه به نفع تشیع بوده است از سلسله صفویه حمایت میکنیم.
🌐 vasael.ir/0004DM
🆔 @vasael_ir
🔸زمان و مکان؛ دو عنصر مهم برای جهانگردی دینی
حجت الاسلام دکتر #رهدار در نشست «توریسم معنوی»:🔻
🔹مسئله توریسم از مسائل عالَم مدرن است که اوقات فراغت در آن موضوعیت دارد، اما از آنجا که اوقات فراغت با ماهیت غربی آن، معادل غفلت است، این مسئله در دین جایگاهی ندارد.
🔹توریسم بهمثابه یک پدیدهی نوظهور با جهانگردیِ سنتی تفاوت جدی دارد و آن تفاوت این است که در توریسم، خود طریق، موضوعیت دارد نه نتیجه؛ برخلاف جهانگردی سنتی که عمدتاً به دنبال تجارت و کشف امور جدیدِ نافع برای بشر است و نتیجه محور میباشد.
🔹دو عنصر زمان و مکان برای جهانگردی دینی مهم است و بر محوریّت اقتضای پرستش استوار می باشد.
vasael.ir/0004LP
🆔 @vasael_ir