💥وجوب اخلاقی دفع حسد منافاتی با عدم وجوب شرعی آن ندارد💥
وكون دفع الحسد واجبا خلقيّا وممّا أكّد عليه في الأخبار أيضا لا ينافي عدم وجوبه شرعا على هذه الأمّة.
📚 بحر الفوائد في شرح الفرائد، الآشتياني، الميرزا محمد حسن، ج 3، ص 453.
♻️کانال یادداشتهای علمی
@yaddashtha_elmi
🔰 آغاز #تدریس کتاب «الاصباح فی شرح تلخیص المفتاح معروف به مطول»
📘 تصنیف: خطیب قزوینی، شرح: تفتازانی
📥بارگزاری صوتها در سروش در کانال دروس حوزوی:
https://splus.ir/darsosul
📥بارگزاری صوتها در ایتا در کانال یادداشتهای علمی
@yaddashtha_elmi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰🔰
💠سیر تألیف کتاب مطول💠
🔸️سکاکی مفتاح العلوم را در سه بخش صرف و نحو و بلاغت مینویسد.
🔹️خطیب قزوینی ابتدا بخش بلاغت مفتاح العلوم را تنقیح میکند و آن را تلخیص المفتاح مینامد.
🔹️سپس خودش شرح گونهای بر تلخیص المفتاح مینویسد به نام الایضاح لغوامض تلخیص المفتاح.
🔸️سپس سعدالدین تفتازانی شرحی مفصل بر تلخیص المفتاح مینویسد و آن را الاصباح فی شرح تلخیص المفتاح نامگذاری میکند که به مطول شهرت پیدا میکند.
🔸️پس از آن تفتازانی مطول را تلخیص نموده و آن را المصباح فی مختصر الاصباح مینامد که به مختصر شهرت پیدا میکند.
📚مقدمه استاد محمد زکی جعفری بر مطول.
♻️کانال یادداشتهای علمی
@yaddashtha_elmi
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۱ 📌موضوع: مقدمه 🎙استاد: شیخ محمدهادی #عصمتی
💥مطالب درس؛ جلسه ۱:
1️⃣تفسیر کلام سیبویه مبنی بر اینکه تأویل و معنای امّا عبارتست از مهما یکن من شیئ.
2️⃣معنای لمّا و تفسیر کلام سیبویه مبنی بر اینکه لمّا مثل لو است.
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۲ 📌موضوع: مقدمه، علم البلاغة من أجلّ العلوم. 🎙استاد: شیخ محمدهادی #عصمتی
💥مطالب درس؛ جلسه ۲:
1️⃣دفع اشکالی از عبارت خطیب قزوینی که گفته است علم بلاغت از أجلّ العلوم است.
2️⃣فقط با علم بلاغت وجه اعجاز قرآن فهمیده میشود نه با علوم دیگر.
3️⃣با علم بلاغت انسان وجه اعجاز قرآن را شناخته و در نتیجه نبوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و تمام مطالب ایشان را تصدیق میکند و با تبعیت از ایشان به سعادت دنيا و آخرت میرسد.
4️⃣جلالت قدر علم بلاغت به موضوع و غایت آن است.
5️⃣وجه اعجاز قرآن قابل درک است ولی قابل وصف نیست.
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۳ 📌موضوع: مقدمه، علم بلاغت و اعجاز قرآن. 🎙استاد: شیخ محمدهادی #عصمتی
💥مطالب درس؛ جلسه ۳:
1️⃣علومی که دخالت در فهم اعجاز قرآن دارند عبارتند از علم بلاغت، علم اصول (مراد یاصرف و نحو و متن اللغة است یا علم کلام).
2️⃣علم کلام در فهم وجه اعجاز قرآن دخالت دارد.
3️⃣بسیاری از مطالب مطرح شده توسط ادباء خصوصا در علم بلاغت متأثر از مبانی کلامی است.
4️⃣بررسی کلام تفتازانی مبنی بر اینکه ادراک حقیقت وجه اعجاز قرآن و احاطه علمی به آن و شناخت کُنه بلاغت قرآن برای غیر خداوند ممکن نیست.
5️⃣شناخت علم بلاغت نیاز به ممارست طولانی مدت دارد لذا سزاوار است طلبه به شکلهای مختلف در تمام دوران طلبگی خود به این علم اشتغال داشته باشد.
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۴ 📌موضوع: مقدمه، تشبیه اعجاز قرآن. 🎙استاد: شیخ محمدهادی #عصمتی
💥مطالب درس؛ جلسه ۴:
1️⃣استعاره مکنیه و تخییلیه، ایهام، ترشیح در کلام خطیب قزوینی.
2️⃣کلمه قرآن به معنای اسم مفعول است.
3️⃣متعلق اعجاز قرآن فقط الفاظ آن نیست بلکه لفظ و معنا هر دو باهم متعلق اعجاز است.
4️⃣نوع چینش الفاظ و ترتیب معانی کلمات (رعایت مرتبه هر معنا) که مطابق مقتضای عقل است و تناسب و هماهنگی دلالتهای قرآن اعجاز دارد.
5️⃣در تعبیر "فی نظم القرآن" استعاره وجود دارد.
مطول الف ۵.mp3
22.93M
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۵ 📌موضوع: مقدمه، علت تألیف تلخیص المفتاح، مزایای بخش بلاغت از کتاب مفتاح العلوم
💥مطالب درس؛ جلسه ۵:
1️⃣بخش بلاغت مفتاح العلوم نافعترین کتاب بلاغی در بین کتب مشهوره است.
2️⃣در بین کتب بلاغی مشهور بخش بلاغت مفتاح العلوم نیکوترین ترتیب را در بین مسائل و مطالبش دارد.
3️⃣بلاغت مفتاح العلوم مهذَّب ترین بین کتب بلاغی مشهور است.
4️⃣در بین کتب بلاغی مشهور بخش بلاغت مفتاح العلوم بیشترین قواعد و اصول بلاغی را گرد آورده است.
5️⃣نظر مشهور نحویین این است که معمول مصدر بر مصدر مقدم نمیشود.
6️⃣محقق رضی صاحب شرح کافیه معتقد است معمول مصدر اگر ظرف یا جار و مجرور باشد میتواند بر مصدر مقدم شود.
7️⃣توسعه استعمالیِ ظرف به خاطر تنزیل و اعتباری است که در ظرف به خاطر وقوع مظروف در آن صورت میگیرد.
معرفی کانالهای تخصصی ویژه
ادبیات،منطق،فقه و اصول،فلسفه و عرفان
معرفی دروس اساتیدو....
https://eitaa.com/joinchat/2877816889C2015afa665
مطول الف ۶.mp3
23.28M
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۶ 📌موضوع: مقدمه، علت تألیف تلخیص المفتاح، معایب بخش بلاغت از کتاب مفتاح العلوم
💥مطالب درس؛ جلسه ۶:
1️⃣بخش بلاغت مفتاح العلوم مشتمل بر حشو و تطویل و تعقید است.
2️⃣تلخیص المفتاح ایرادات فوق را با تجرید و اختصار و ایضاح برطرف نموده است.
3️⃣تلخیص المفتاح مشتمل بر مثالها است برای فهم بهتر و مشتمل بر شواهد است برای استدلال بر مطلب.(اشاره به اینکه شاهد أخص از مثال است)
4️⃣ترتیب مطالب در تلخیص المفتاح نسبت به مفتاح العلوم بهتر و کارایی بیشتری دارد.
5️⃣مقابل تعقید، ایضاح است و مقابل حشو، تجرید و مقابل تطویل، اختصار است. (اشاره به معنای خلاصه نویسی)
6️⃣در بین اسباب تعدّی فعل، تضمین میتواند فعل لازم را دو مفعولی کند ولی بقیه اسباب لازم را یک مفعولی و یک مفعولی را دو مفعولی میکنند.
7️⃣نفیی که بر کلام مقید به قیدی(مثل حال، تأکید معنوی، مفعول له و ...) واقع میشود قید را نفی میکند نه اصل کلام را؛ مثلا ما جائني زيد قائما، قائما را نفی میکند نه آمدن زيد را.
مطول الف ۷.mp3
22.59M
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۷ 📌موضوع: مقدمه، علت تألیف تلخیص المفتاح، معایب بخش بلاغت از کتاب مفتاح العلوم
💥مطالب درس؛ جلسه ۷:
1️⃣خطیب قزوینی در ذکر عیوب مفتاح العلوم زیاده روی نموده چراکه تصریحا و تلویحا و تعریضا عیوب مفتاح العلوم را (حشو، تطویل، تعقید) متذکر شده است.
2️⃣تلخیص المفتاح علاوه بر رفع ایرادات مفتاح العلوم، فوائد بلاغی را که از علماء بلاغت استفاده نموده و نیز برخی نکات بلاغی را که خودش کشف نموده و دیگران نگفته اند به کتابش افزوده است.
3️⃣نکات بلاغی خطیب در کلام بلغاء بوده و ایشان بدست آورده است.
4️⃣تقدیم ما حقه التأخير مفید تخصیص و تکرار اسناد موجب تقویت کلام است و هریک از تخصیص و تقویت نيازمند مقتضی است.
5️⃣فعل مضارع مثبت با واو حالیه استعمال نمیشود لذا در مواردی که حال واقع میشود یا باید بدون واو بیاید یا باید فاعلش بر فعل مقدم شود تا جمله تبدیل به جمله اسمیه شود.
6️⃣مخصوصِ افعال مدح و ذم میتواند بر این افعال مقدم شود مانند زيد نعم الرجل.
7️⃣طبق یک نظر نحوی عطف جمله بر مفردی که متضمن معنای فعل است صحیح است مانند فالق الاصباح و جعل اللیل سکنا.
💠نُه احتمال در معنای حدیث رفع💠
🔸️در ما موصوله در ما لایعلمون سه احتمال است:
خصوص حکم، اعم از حکم و فعل، خصوص فعل
🔹️در اینکه برای اسناد رفع به ما موصوله چه چیزی در تقدیر است نیز سه احتمال است:
جمیع الآثار، اثر مناسب، خصوص مواخذه
✴️نتیجه ضرب سه احتمال اول در سه احتمال دوم میشود نُه احتمال:
1️⃣ما:خصوص حکم، مقدَّر: جمیع الآثار
2️⃣ما:خصوص حکم، مقدَّر: اثر مناسب
3️⃣ما:خصوص حکم، مقدَّر: خصوص مواخذه
4️⃣ما:اعم از حکم و فعل، مقدَّر: جمیع الآثار
5️⃣ما:اعم از حکم و فعل، مقدَّر: اثر مناسب
6️⃣ما:اعم از حکم و فعل، مقدَّر: خصوص مواخذه
7️⃣ما:خصوص فعل، مقدَّر: جمیع الآثار
8️⃣ما:خصوص فعل، مقدَّر: اثر مناسب
9️⃣ما:خصوص فعل، مقدَّر: خصوص مواخذه
🔅بنابر شش احتمال اول برائت در شبهات حکمیه ثابت میشود و بنابر سه احتمال دیگر برائت در شبهات موضوعیه ثابت میشود.
♻️بررسی احتمالات بنابر نظر شیخ انصاری قدس سره:
⬅️شش احتمال اول خلاف سیاق حدیث رفع است زیرا سیاق این حدیث در افعال مکلفین است.
⬅️به علاوه احتمال سوم و ششم نامعقول است زیرا آنچه مقدر است مواخذه است و حکم اساسا مواخذه ندارد بلکه عصیان حکم مواخذه دارد پس معنا ندارد فرموده باشد: "مواخذهی حکم مجهول برداشته شده است." بلکه باید فرموده باشد "مواخذهی بر عصیانِ حکم مجهول برداشته شده است."
⬅️از بین سه احتمال آخر، احتمال آخر اقرب الی العرف و اظهر است؛ زیرا در بقیه فقرات حدیث خصوص مواخذه در تقدیر است و بهخاطر وحدت سیاق در مالایعلمون هم خصوص مواخذه در تقدیر خواهد بود.
📌بنابراین مراد از ما موصوله فعل و آنچه مقدر است خصوص مواخذه خواهد بود و معنای حدیث، رفعِ مواخذهی فعلِ مجهول میشود و برائت را فقط در شبهات موضوعیه ثابت میکند.
#اصول
#حدیث_رفع
♻️کانال یادداشتهای علمی
@yaddashtha_elmi
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۸ 📌موضوع: مقدمه، سوالاتی پیرامون مقدمه. 🎙استاد: شیخ محمدهادی #عصمتی
💥مطالب درس؛ جلسه ۸:
1️⃣تلخیص المفتاح مشتمل بر مقدمه و سه مقصد (علم معانی، بیان، بدیع) است.
2️⃣بحث السرقات الشعرية خاتمه علم بدیع محسوب نمیشود.
3️⃣مقدمه تلخیص المفتاح پیرامون فصاحت و بلاغت و انحصار علم بلاغت در معانی و بیان و خلاصه آن شناخت تحقیقی و تفصیلی غایتِ علوم سهگانه بلاغت و علت نیاز به آنها است.
4️⃣مقدمة لازم و به معنای متقدمة است لذا به صورت اسم فاعل خوانده میشود .
5️⃣مقدمة العلم مشتمل بر مطالبی است که علم بر آن توقف دارد؛ مانند: تعریف، موضوع و غایت علم؛ مقدمة الکتاب مجموعه ای از مطالب است که در پیشاروی مقصود و مطلوب اصلی کتاب ذکر میشوند بهخاطر ارتباط و سودمندی آنهابرای مقصود اصلی کتاب. بنابراین مقدمة الکتاب اعم از مقدمة العلم است.
6️⃣کلمه مقدمة میتواند مرفوع باشد بنابر اینکه خبر برای هذه محذوف یا مبتدا برای خبر محذوف باشد و میتواند منصوب باشد بنابر اینکه مفعول برای خُذ باشد که محذوف است.
7️⃣پاسخ به اشکال بر وجه مقدمیّت مطالب مذکور در مقدمهی تلخیص المفتاح برای علوم بلاغی سهگانه.
8️⃣پاسخ به اشکالی بر تعبیراتی همچون: مقدمة في بیان حدّ العلم و غایته و موضوعه.(اشکال اتحاد ظرف و مظروف)
🔰🔰
💠تبیین نوین و فرایندی دلالت و قاعده الدلالة تابعة للإرادة 💠
⚡️دلالت فرایندی است که از ارادهی لحاظیهی واضع آغاز شده و به فهمیدن معنا منتهی می شود.
⬅️بنابراین می توان گفت: دلالت مجموعه است؛ لذا ماهیت متعین حقیقی ندارد تا تحت مقولات قرار گیرد.
💥در این فرایند ابتدا واضع اراده وضع می کند، سپس متکلم اراده جدی می نماید و پس از آن با التفات و توجه به معنای موضوع له ، لفظ را اطلاق می کند و معنا را اراده می نماید. این اراده همان اراده استعمالی است. سپس مخاطب علم به معنا پیدا می کند.
⚡️اراده استعمالی تنزیل اراده لحاظی و امتداد آن است؛ شاید به همین دلیل می گویند دلالت تابع اراده است.
♻️کانال یادداشتهای علمی
@yaddashtha_elmi
یادداشتهای علمی
🔉 صوت درس #مطول جلسه ۹ 📌موضوع: مقدمه، پاسخ به سه اعتراض به خطیب قزوینی. 🎙استاد: شیخ محمدهادی #عصمتی
💥مطالب درس؛ جلسه ۹:
1️⃣تعریف خطیب قزوینی از فصاحت و بلاغت مستنبط از کلمات علمای بلاغت است.
2️⃣وجه تعریف فصاحت به صورت عدمی تسهیل فهم آن است.
3️⃣قاعده در مشترک معنوی این است که ابتدا یک لفظ را تعریف و سپس تقسیم نمود.
4️⃣قاعده در مشترک لفظی این است که ابتدا اقسام نامبرده شود و سپس هر یک از اقسام تعریف شوند.
5️⃣فصاحت به سه قسمِ فصاحت در کلمه و کلام و متکلم تقسیم میشود. بلاغت نیز به دو قسمِ بلاغت کلام و متکلم تقسیم میشود.
6️⃣فصاحت، تقدم رتبی بر بلاغت دارد همانطور که فصاحتِ کلمه تقدم رتبی بر فصاحتِ کلام دارد.