📝حقیقت دین بر محور ولایت امام نوع مقاله : علمی پژوهشی نویسندگان یحیی عبدالهی 1 سید مهدی میرباقری 2 رضا برنجکار 3 امداد توران 4 1 پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی 2 ریس فرهنگستان علوم اسلامی قم 3 رییس انجمن کلام اسلامی حوزه 4 استادیار دانشکده شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب قم چکیده این تحقیق با استناد به آموزه‌های حدیثی، به تبیین جایگاه «ولایت امام» در «دین» می‌پردازد و مبنای دین‌شناسی کامل‌تری را پایه‌ریزی می‌کند که می‌تواند تلقی رایج از دین را ارتقا بخشد. دین در تعاریف متداول، به «شریعت» معنا می‌شود که در کامل‌ترین وجه، شامل سه حوزه «اخلاق، اعتقادات، احکام» است، اما مبتنی بر معارف وحی، عنصر اصلی و محوری دین به نحو ثبوتی، «ولایت» است که از «ولایت خداوند متعال» آغاز شده و از طریق «ولایت ائمه اطهار:» بر دیگر مخلوقات جریان پیدا می‌کند. «ولایت الهی»، جریان هدایت و سرپرستی انسان است که از مسیر انتخاب ارادی انسان (تولی) موجب رشد او می‌شود. در مقابل، جریان ولایت طاغوت قرار دارد که جریان ضلالت انسان است. هر دو جریان ولایت حق و ولایت باطل، ذیل «الوهیت» خداوند متعال است، ازاین‌رو الوهیت خداوند را می‌توان مصدر و خاستگاه دین به‌حساب آورد، اما حقیقت دین، از «ولایت الهی» شروع می‌شود و در مرتبه بعد، به «شریعت» می‌رسد. براین مبنا، «شریعت»، مناسک تولی و جریان «ولایت» است. در این تحقیق با روش استنادی به نصوص روایی پیرامون ولایت امام و دستهبندی آنها این فرضیه اثبات می‌شود که دین را می‌بایست بر محور «ولایت» تعریف نمود و نه «الوهیت» و «شریعت». 👇👇👇 ❇️فصلنامه تحقیقات کلامی

#اطلاع_رسانی | کرسی علمی ترویجی 🔰 کرسی علمی ترویجی #نقد قبل از چاپ #کتاب_فلسفه_اصول ▫️ارائه کننده: حجت الاسلام یحیی عبدالهی #مولف کتاب و پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم ▫️ناقد: حجت الاسلام #حسنعلی_علی‌اکبریان استاد حوزه و هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ▫️دبیر جلسه حجت الاسلام #محمدرضا_ترابی پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم 🗓 #شنبه 25 آذرماه 1402 | ساعت: 16 📍قم، بلوار الغدیر، کوچه 10، ساختمان مفید، طبقه 2 ▫️سالن جلسات فرهنگستان علوم اسلامی قم فرهنگستان علوم اسلامی قم ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات

📖 فهرست و مقدمه کتاب فلسفه اصول

تأملی در نسبت پژوهش و آموزش دوستان زیادی پیام دادند که به مناسبت هفته پژوهش چند جمله ای درباره پژوهش بنویسم (الکی🤪، مثلاً من آدم مهمی ام😎)، باوجود مشغله فراوان چند خط به اختصار تقدیم می کنم: به گمان بنده تفکیک آموزش از پژوهش از اساس تفکیک صحیحی نیست، مخصوصاً اینکه برای هرکدام جداگانه برنامه ریزی کنیم و ساختار تشکیل دهیم. با اطمینان می توان گفت: بهترین آموزش، در ضمن پژوهش واقع می شود. امروزه پژوهش ها به سمت مساله محوری می رود که امر مبارکی است (هرچند دارای آفت هایی است که در جای خود باید بحث و گفتگو شود)، در واقع مساله محوری، به پژوهش ها، هدف و جهت می دهد و آنها را به کارامدی و ثمربخشی نزدیک می کند. همین نسبت می بایست میان پژوهش و آموزش هم برقرار گردد؛ یعنی پژوهش ها، آموزش ها را هدفمند و جهتدار کنند؛ در اینصورت آموزش ها نیز، مساله محور می گردد. البته نمی بایست چنین تلقی شود که ما نیازمند آموزش های بلند مدت و عمیق نیستیم و بایستی آنها را کنار گذاشت، خیر؛ هدفمندی هیچ منافاتی با آموزش های بلند مدت و عمیق ندارد، بلکه ممکن است برای اهداف بلند و متعالی، نیازمند طراحی ساختارهای آموزشی پژوهشی بلندمدت تر از ساختارهای کنونی شویم. ساختارهای آموزشی کنونی خصوصاً در فقه و اصول تقریباً فاقد هدف و غایت مشخصی است و معلوم نیست قرار است خروجی آنها چه باشد؟ درس های خارج به عنوان پیکره اصلی ساختار آموزشی حوزه، هیچ هدفی را دنبال نمی کند جز اینکه یکدوره فقه و اصول را به سبک سنتی تعلیم دهد، اما این پرسش همواره جای طرح دارد که : ثم ماذا؟ بسیاری از کسانی که در درس خارج خوب درس می خوانند، هدف و غایتشان این است که استاد سطح عالی شوند و پس از آن بتوانند کرسی درس خارجی تشکیل دهند و دوباره همین درس ها را تعلیم دهند و در این چرخه، جایگاهی کسب کنند! اما اگر نقطه کانونی را مساله و نیاز نظام اسلامی بگذاریم، حوزه های علمیه به عنوان متصدی امر هدایت جامعه می بایست به این مسائل پاسخ دهند، این مسائل نیازمند پژوهش هایی در منابع دین است، پژوهش در منابع دین، نیازمند آموزش هایی است که می بایست در دل پژوهش تعریف شوند، نه در یک ساختار مستقل که خود اصالت پیدا کند و هدف و غایتش گم شود. آموزش اگر مستقل شود، مثل علم اصولی است که از علم فقه مستقل شود؛ مسائل اصولی خود، موضوعیت پیدا می کند و محل دقت های عمیق قرار می گیرد اما وقتی به خود می آییم، می بینیم ثمره فقهی بسیاری از این مباحث، بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است.

🔰درنگی در انتخاب انتخابات انتخابات در کشور به یکی از چالش های اجتماعی تبدیل شده است، چنین تلقی می شود که مشروعیت و مقبولیت حکومت در گرو مشارکت مردم در انتخابات است، لذا با فرارسیدن موسم انتخابات که معمولا هر 2 سال تکرار می شود، نهادهای حکومتی و دینی همه به صف می شوند که آمار مشارکت مردم را بالا ببرند. اما از منظر روان شناسی انتخابات، از جاذبه این سبک مشارکت مردمی، برای توده مردم کاسته شده است. به راستی چرا انتخابات شور و شعفی خودجوش در میان مردم ایجاد نمی کند؟ و هربار می بایست با بسیج تریبون های تبلیغی این انگیزه را به مردم تزریق کرد؟ یک پاسخ این است که: مردم با تبادل قدرت در دست اشخاص و جناح های مختلف، تغییر قابل توجهی را احساس نکردند. اما به نظر می رسد مشکل عمیق تر از این است و آن اینکه ماهیت «انتخابات» مشکلات ساختاری و مبنایی دارد که نمی تواند برای مشارکت اجتماعی، چندان شورانگیز باشد. باید بپذیریم که پدیده انتخابات بک ساخت و سازه بشری است که ریشه در مبانی، اندیشه ها و ارزش های غربی دارد و ما آن را از دنیای غرب به عاریت گرفته ایم. ممکن است چنین تلقی شود که نگارنده جزو آن دسته از شریعت مداران سنتی است که برای رای و انتخاب مردم، ارزشی قائل نیست و وظیفه آنها را صرفاً تبعیت و حداکثر بیعت با حاکم می داند! خیر ؛ بلکه کاملاً به عکس؛ معتقدم این ساختار برون افتاده از ساحت غربی، نمی تواند مشارکت دینی مومنان در عرصه سیاسی اجتماعی را تأمین و پشتیبانی کند. نمی تواند به مومنین، هویتی برخاسته از حضوری فعال در عرصه نظام اسلامی دهد چنانچه مومنین در مرحله انقلاب اسلامی، مشارکتی فعال داشتند و ثمره آن را به عینه مشاهده کردند. انتخابات یک پدیده انسانی است که در یک بستر فکری فرهنگی متولد شده است، روح و معنا دارد و با مناسبات اجتماعی خاصی سازگار است. مشکل آنجاست که ما تصویر روشنی از مناسبات جامعه ایمانی و الحادی ارائه ندادیم و از تفاوت های ماهوی و ساختاری ایندو کمتر سخن گفته ایم. اگر از مبانی دینی خود شروع کنیم و بخواهیم به یک ساختار مشارکت جمعی مومنین در عرصه سیاسی اجتماعی برسیم که بر پایه «ولایت و تولی» شکل گرفته و متبلور روح انقلاب اسلامی باشد، مومنین را حقیقتاً در صحنه حوادث مشارکت دهد، نه اینکه به رأی اکتفا کند، روح مسئولیت را در انسان مومن نسبت به سرنوشت جامعه القا کند، به انسان، هویت دهد، هویتی تاریخی تمدنی، در تقابل با تمدن غرب و دیگر خصلت ها، آیا باز به الگوی انتخابات می رسیدیم؟ امروز نشست ها و همایش های متعددی پیرامون ابعاد مختلف انتخابات برگزار می شود اما ای کاش کمی هم از زاویه نگاه فوق به این مساله نگاه شود؛ انتخابات، الگویی معنادار است که ظرفیت رقم زدن مشارکت جامعه مومنین را ندارد. البته برای دوران گذار، می بایست همین مسیر فعلی را پیش برویم تا الگوی جایگزین پیدا شود، اما خوب است عده ای هم روی الگوی جایگزین فکر کنند. انتخابات، همچون بانک، محصول سیستم دیگری است که صرفاً با پسوند اسلامی و ضمیمه شورای نگهبان، اسلامی نمی شود، هرچند درحال حاضر، ظرفیت فعال جامعه ایمانی همین است و لذا امر مقدسی است. اما خوب است که عده ای هم به افق های بلند پیش رو فکر کنند. نیاییم مشروعیت و حقانیت حکومت دینی و انقلاب اسلامی را بر سر این پدیده غربی، قربانی کنیم، بلکه آن را یک ساختار برای دوران گذار به سوی مطلوب معرفی کنیم و نواقص آن را به مردم گوشزد کنیم.

⚫️⚫️⚫️ انا لله و انا الیه راجعون خبر از دست دادن آقا محمد خادمی دوست عزیز و مجاهد فرهیخته داغ بسیارسنگین و ضایعه ای بر دل مومنینی بود که ایشان را می شناختند. ایشان با روحیه انقلابی و اخلاق حسنه در جهت بسط و ارتقای اندیشه های تمدنی اسلام بسیار کوشا بود. اندیشه الهیات نوین استاد سبحانی بر محور ایشان پیش می رفت، جلسات نظام الگو و برنامه را شکل داد تا اضلاع دیگر اندیشه استاد سبحانی تبیین شود. مسئولیت گروه الهیات تاریخ و مهدویت در دفتر نشر و پژوهش جمکران را پذیرفت تا نگاه الهیاتی بر تاریخ و تاریخ بر محور مهدویت را بسط دهد. درهمین راستا با جمعی از فضلا، کتاب حکمت تاریخ استاد میرباقری را مباحثه کردیم و قصد داشت تدوین کامل تری از این کتاب را بر محور استاد میرباقری انجام دهد. تدوین اندیشه های مختلف فلسفه تاریخ علمای معاصر را پیگیری می کرد و قصد داشت مدرسه شعبانیه الهیات تاریخ را برگزار کند و... انشاالله خداوند این عزیز را با اولیای الهی محشور و مأنوس کند، و به خانواده ایشان صبر جزیل عطا کند.

#اطلاع_رسانی | #کرسی_علمی_ترویجی نقد و ارزیابی #کتاب "تقریر مباحث فلسفه اصول استاد میرباقری" - #جلد_اول ▫️ارائه کننده: حجت الاسلام #محمدرضا_ترابی "مقرر‌ کتاب" ناقد اول: حجت الاسلام #یحیی_عبداللهی مدیر مرکز تفقه علوم اسلامی ناقد دوم: حجت الاسلام #محمد_متقیان استاد سطوح‌ عالی حوزه علمیه ▫️دبیر جلسه حجت الاسلام #یاسر_فروغی استاد سطوح‌ عالی حوزه علمیه 🗓 #چهارشنبه ۱۶ اسفندماه ۱۴۰۲ | ساعت: ۱۶:۳٠ 📍قم، بلوار الغدیر، کوچه ۱۰، ساختمان مفید، طبقه دوم ▫️سالن جلسات فرهنگستان علوم اسلامی قم فرهنگستان علوم اسلامی قم ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات

📙درسنامه کتاب الحجه اصول کافی برای علاقه مندان به مطالعات حدیثی تقدیم می شود. این درسنامه با این خصوصیات ارائه می شود:‏ ‏1.‏ بررسی اجمالی سند روایت با مراجعه به نرم افزار درایه ‏2.‏ ترجمه لغات و عبارات دشوار با مراجعه به پاورقی های نسخه دارالحدیث، شرح مرحوم مجلسی ره و شرح ملاصالح ‏مازندرانی ره ‏3.‏ اضافه کردن «نکات معارفی برگزیده» با مراجعه به شرح مرحوم مجلسی ره و شرح ملاصالح مازندرانی ره ‏4.‏ اضافه کردن اطلاعات حدیث شناسی مانند: احادیث مشابه که در فهم دقیق حدیث تأثیرگذار است.‏ 📎فایل ورد

🔰قطعه صوتی 🔹 روضه حضرت خدیجه سلام الله علیها 🔸 حتی نمک سفره ما مال خدیجه است ➕روضه حضرت استاد میرباقری 🔹در محضر استاد 🔸 چهارشنبه ۱۴۰۳/۱/۱ 🔉سید رضی مرتضوی https://eitaa.com/smrzzm

🔉 جریانهای اعتبار سنجی معاصر استاد جمال الدین حیدری فطرت چهارشنبه ۲ اسفند 🏠@markaztf

🏠@markaztf

💢تکمله‌ای بر مبنای نظام امام محور در اعتبارسنجی حدیث ✍️حجت‌الاسلام یحیی عبدالهی در رابطه با نظام امام محور، ضمن تأیید و پذیرش آن، تکمله‌ای به نظر می‌رسد که دسته‌بندی رویکردهای موجود اعتبارسنجی از حیث‌های مختلفی ممکن است که هرکدام از یک زاویه و حیث خاص دسته‌بندی می‌کند. استاد مددی ریشه بحث را در این می‌بیند که آیا ما این عواملی که مطرح می‌شود (مثل ثقه، عدل، کتاب مشهور و...) را به عنوان «معیار» مطرح می‌کنیم یا «شاهد»؟ به بیان دیگر آیا خداوند متعال (شارع) در اعتبارسنجی برای ما معیار مشخص کرده است و گفته است باید خبرثقه را تعبداً بپذیری؟ یا اینکه نه تعبدی نیست و مطابق با سیره عقلا، می‌بایست به وثاقت و اطمینان عقلایی برسیم؟ از این منظر، نظام امام محور چگونه می‌تواند پاسخی به این پرسش باشد؟ و جزو کدام دسته قرار می‌گیرد؟ به نظر می‌رسد نظام امام محور گزینه سومی است. توضیح اینکه نظام امام محور، مبنایی است که می‌تواند اثبات کند، شاکله اصلی حدیث، از طریق مشهور خود، سالم به دست ما رسیده است. این ادعا تو قید دارد: اولاً اعتبار کلیت و شاکله و نظام احادیث است، و منافاتی با اندک روایات غیرمتعتبر داخل آن ندارد. ثانیاً مسیر مشهور را در بر می‌گیرد لذا شامل کتاب‌های غیرمشهور در حاشیه، که عمدتاً از سوی اصحاب طرد شده‌اند و یا اختلافی است (مثل مصباح الشریعه) نمی‌شود. 📝 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=75244 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💠 امروزه پیــرامون فلسـفه اخــلاق، مکـاتب و رویکــردهای متنوعی شکل گــرفته و مسئله‌های آن از قدیم در میراث فلسفی و کلامی اسلامی محل بحث بوده است. نکته قابل توجه این است که رویکرد غالب در این عرصه، رویکــرد فلســفی کلامی است که امتداد اندیشه های سده‌های نخستین می‌باشد. گویی نظریه‌پـــردازان این عرصه، ورود به این بحث را تنها شأن عقل فلسفی تلقی کرده‌اند و کمتر تحقیق جامعی در این مسأله از منظر معارف وحی به چشم می‌خورد. مدرسه بهاره فلسفه اخلاق قصد دارد با نگاهی جامع، در چهار محور ۱. میراث فلسفی و کلامی ۲. تراث اخلاقی ۳. اندیشه های معاصر و ۴. اندیشه مبتنی بر معارف وحی، گام موثری در رشد و بالندگی این دانش بردارد. 🔰 مدرسه بهــــاره | آشنـــایی با فلســفه اخــلاق | ▫️زمان برگزاری: پنجشنبه‌ها، به مدت ۶ هفته، ساعت ۹ صبح الی ۱۷(به همراه ناهار) ▫️شیوه برگزاری: حضوری(ظرفیت محدود) قم، بلوار الغدیر، کوچه ۱۰، ساختمان مفید، طبقه ۴ 🎴لینک ثبت‌نام: https://www.negahschool.ir/product/falsafeh_akhlagh/ با مشارکت: #مرکزتفقه‌علوم‌اسلامی‌والگوهای‌حکمرانی #مؤسسه‌معارف‌اهل‌بیت(ع) #مدرسه‌تفکرونوآوری‌نگاه #فرهنگستان‌علوم‌اسلامی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌🆔 @sch_negah 🌐‌ http://www.negahschool.ir 🏠@markaztf

📣 «دورۀ سوم #مدرسه_معارفی_درایه» تحت اشراف آیت‌الله میرباقری برای سال تحصیلی ۱۴۰۴_۱۴۰۳ از میان طلاب برادر پایۀ ششم به بالا، به صورت محدود دانش‌پژوه می‌پذیرد. 🔰 #نام_دوره: آشنایی و انس با قرآن کریم و روایات 🔰 #ویژگی‌ها: ⏺ مرور قرآن کریم و آشنایی با مفاهیم کلیدی و روایات تفسیری ⏺ خوانش مصادر اصلی حدیثی با محوریت کتاب شریف کافی ⏺ آشنایی با نظام اندیشۀ معارفی ⏺ کارگاه‌های آموزشی علوم قرآنی و پیراحدیثی (اعتبارسنجی، منبع‌شناسی، تاریخ حدیث) 🔰 #مدت_دوره: ⏺ سه سال تحصیلی به‌صورت حضوری (شنبه تا چهارشنبه، بعدازظهرها) 🔰 #ثبت‌نام: ⏺ از ۲۵ اردیبهشت الی ۲۵ خرداد ۱۴۰۳ ⏺ از طریق سایت مدرسه درایه: madreseyederaye.ir 🔗 در صورت نیاز، به نام کاربری زیر در پیام‌رسان ایتا پیام دهید: eitaa.com/madreseyederaye_ir شماره تماس: ۰۹۱۹۱۹۸۹۳۹۸ 🏠@markaztf

ضرورت دستیابی به «علوم‌انسانی اسلامی» و «الگوها و ساختارهای اجرایی دینی» برای تحقق دولت اسلامی و نیل به تمدن ‏نوین اسلامی ضرورتی انکار ناپذیر است. پیگیری این امر خطیر با وجود آنکه از سوی مراکز و موسسات متعددی در سالهای ‏اخیر دنبال شده است، همچنان با مطلوب فاصله دارد و نیازمند ایجاد ساختارهای پژوهشی و آموزشی مناسب به منظور انجام ‏پژوهش‌های بنیادین و تخصصی در این امر است. کارهای صورت‌گرفته در این عرصه عمدتاً از ناحیه «إستناد قاعده مند و ‏متقن به معارف قرآن و روایات» دچار ضعف جدی هستند و به بیان دیگر نمی توان آنها را مستند به دین دانست. البته موسسات ‏فقهی متعددی در حوزه مشغول به فعالیت می‌باشند اما رویکرد آنها بجز چند مورد، در دامنه مسائل فقه موجود است و قصد ‏امتداد فقاهت به عرصه‌های نوپدید را ندارند. به بیان دیگر، مراکزی که به عرصه‌های علوم‌انسانی و مسائل اجتماعی و ‏حکومتی می‌پردازند، با ضعف روشی در إستناد به وحی مواجه هستند و عمدتاً با مشرب فلسفی سعی در تولید ‏علوم‌انسانی دارند و از روش تفقه بی بهره اند. در مقابل، مراکزی که رویکرد فقاهتی دارند، عمدتاً چنین دغدغه‌هایی ندارند و به ‏موضوعات سابق در عرصه فقه موجود - که مناسب با مکلف فردی است- بسنده می‌کنند. بنابراین پژوهش‌های انجام شده و ‏در حال انجام در دو محور روشی و محتوایی با کاستی‌های جدی روبرو است؛ از منظر روشی، روش تفقه بایسته و مطلوب ‏برای دستیابی به «فقه حکومتی، علوم‌انسانی اسلامی و یا الگوهای حکمرانی» به دست نیامده است و حرکت جدی در این ‏مسیر به چشم نمی‌خورد. از منظر محتوایی نیز آشنایی تخصصی با معارف ارزشمند و گرانقدر «کتاب و سنت» و امتداد این ‏معارف تا مبانی علوم‌انسانی اسلامی در رشته‌های مختلف، تحقق نیافته است. بنابراین ضعف در بهره مندی از «معارف وحیانی» ‏و «روش إستناد به دین» در تحقیقات صورت‌گرفته در این عرصه نمایان است، به همین دلیل انجام تحقیق‌های تخصصی ‏متمرکز، روشمند و سازمانی پیرامون نظام معارف برآمده از کتاب و سنت و پژوهش در محور امتداد این اندیشه در علوم و ‏ساختارهای اجتماعی و حکومتی ضروری است. ‏ «مرکز تفقه علوم اسلامی و الگوهای حکمرانی» مبتنی بر ضرورت فوق با سه ویژگی تأسیس شده است: 1. ابتنای بر معارف کتاب و سنت (وحی) 2. استناد قاعده مند و روشمند (روش تفقه) 3. چشم انداز تمدنی و حکومتی (تمدن نوین اسلامی)

کانال مرکز تفقه: @markaztf

به مناسبت درس ثابت و متغیر در احکام رشته فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم ع این درسنامه به روش ترکیبی از منابع دیگر تهیه شد که البته نیازمند تکمیل و اصلاح و ویرایش است...

✳️ ضرورت تأملی نو در سبک مشارکت دینی سابقاً در یادداشت درنگی در انتخاب انتخابات از ضعف ها و کاستی های این نرم افزار در مشارکت مردمی سخن گفتم و اینکه این الگوی مشارکت اجتماعی ریشه در فرهنگ و سیاست دینی ما ندارد لذا نمی تواند شور و شعف و انگیزه مردم ایران با هویت ایرانی اسلامی را برانگیزاند. اکنون با کاهش مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری و داغ شدن مباحث آسیب شناسی مشارکت مردمی، بار دیگر بر این نکته تأکید می کنم هرچند عوامل موثری همچون وضعیت اقتصادی و معیشتی، سیاه نمایی های کاندیدا، عدم امکان اقناع فکری و انگیزشی مردم نسبت به افق روشن پیش رو، و... در کاهش مشارکت دخیل است اما آسیب و کاستی اصلی و زیربنایی متوجه اصل و اساس این الگو در تحقق مشارکت اجتماعی است. این الگو که ساخت و سازه مهندسی شده انسان غربی است برای جامعه ایمانی کارآمد نیست. مشارکت مومنین در پیش برد جامعه ایمانی بر محور ولیّ اجتماعی، امری فراتر از انتخابات و رای گیری است به نحوی که هر یک از آحاد جامعه می بایست نقش و هویتی مشخص و فعال در این عرصه داشته باشد و ایفا کند. از این رو پیشنهاد می کنم از محافل فکر و اندیشه که موضوع را در این مقیاس ارزیابی کنند و به تأمل بنشینند. مراکز علمی، پژوهشگاه ها و اندیشکده هایی که تا قبل از این در موضوعات کلیشه ای همچون مشروعیت انتخابات، نشست برگزار می کردید، اکنون درنگی کنید که چه بر سر این امر مشروع آمده است؟ همچنین از متفکرین سخنور و سخنران نیز دعوت می کنم موضوع مباحث محرم خود را به پیروی از شعار سال که مقام معظم رهبری دامت برکاته مشخص کردند به مشارکت مردمی - ترجیحاً در امر اقتصاد- اختصاص دهند، امید است به تدریج مسیر هدایت اجتماعی و اصلاح و تکامل ساختارهای جامعه مومنین محقق گردد. یحیی عبدالهی

حوزه علمیه هنوز به حکومت نرسیده است در این انتخابات، حوزه علمیه همه توان خود را بسیج کرد تا مردم را به انتخاب درست برساند، همه علما، سخنرانان، نهادهای دینی پشت سر کاندیدای ارزشی قرار گرفتند اما کاندیدای رقیب که نه برنامه خاصی داشت، نه جاذبه ای، نه کارنامه ای، نه بیانی و با وجود نقطه ضعف های آشکار با فاصله قابل توجه ای پیروز شد و ریاست جمهوری کشور ایران را برعهده گرفت. این نشان می دهد حوزه علمیه از مناسبات اجتماعی عقب مانده است و از جایگاه راهبری و هدایت اجتماعی فرسنگ ها فاصله دارد. حداکثر توان او اعزام مبلغ به تعدادی روستا و مسجد است که طیف خاصی از مومنین را پوشش می دهد. نتیجه این انتخابات فرصت خوبی است که مسئولین حوزه علمیه (خصوصاً شورای عالی حوزه) و نهادهای وابسته همچون دفتر تبلیغات و جامعه مدرسین و... عملکرد خود را نقادی و آسیب شناسی کنند. چرا با طیف وسیعی از مردم بیگانه شده ایم و زبان مشترک نداریم؟ باید بپذیریم بخش وسیعی از جامعه نه مسجد می آیند و نه حرم و نه هیئت و نه پای تلوزیون سمت خدا می بینند، در نتیجه هیچگاه با روحانیت مواجهه ندارند. ساختارهای تبلیغی حوزه در تبلیغ و ارشاد این بخش از جامعه دچار انسداد است، لذا اگر همه طلبه ها را هم برای تبلیغ گسیل دارد، نمی تواند این طیف را پیدا کند و با آن سخن بگوید. بله تبلیغ چهره به چهره تا حدی می تواند این مشکل را جبران کند ولی باز چند درصدی بیشتر توفیق ندارد. ریشه مشکل، پیچیده شدن مناسبات زندگی انسان مدرن شهری است که اجازه حضور روحانیت را به آن نمی دهد، درحالیکه تبلیغ حوزوی در سطح مناسبات روستایی باقی مانده است. مناسبات مدرن زندگی شهری، نیازی به طلبه و روحانیت پیدا نمی کند و تمام شئون زندگی را بر مدار علم و فناوری های جدید و با تکیه بر شبکه های جهانی پیش می برد. امروزه ابزار اداره چنین انسانی، ساختارهای اجتماعی و الگوهای حکمرانی است که نقش حوزه های علمیه به عنوان جریان دهنده دین در عرصه حیات اجتماعی نیز در آنها کمرنگ و حداقلی است. شکل گیری ساختارهای پیچیده سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، قوانین، برنامه ها، آئین نامه هایی که همگی سبک زندگی انسان امروزی را تعیین می کند، چه نسبتی با دین برقرار می کند؟ اگر دینی بودن آنها را صرفاً به عبور از فیلتر شورای نگهبان دانستیم که عدم مخالفت قطعیه آن احراز نشود، به نحوی که انواع مکتب های مدرن لیبرال و سرمایه داری نیز با اندک ظاهرسازی از آن عبور می کنند، نباید انتظار داشته باشیم، انسانی که محصول تربیت این ساختارهاست، در بزنگاه انتخابات انتخابش دینی باشد. حوزه علمیه (مشخصاً شورای عالی حوزه) هشدار حدود دو دهه پیش رهبری مبنی بر مدیریت تحول را جدی نگرفت و همچون دیگر مطالبات رهبری مانند علوم انسانی اسلامی به فراموشی سپرد، اکنون نتایج این کم کاری را نمی توان با رزمایش چند روزه طلاب جوان جبران کرد و جامعه را به تشخیص درست و صواب رساند. مسأله عمیق تر از کم کاری در جهاد تبیین و معرفی دستاوردهای دولت شهید رئیسی است، مساله سکولاریسم پنهان و ساختاری حوزه و حکومت است، حوزه هنوز به حکومت نرسیده است! یحیی عبدالهی

بسمه تعالی 💠 فاضل گرانقدر و برادر نازنینم یحیی عبدالهی، در تبیین آنچه در انتخابات اخیر رخ داده، به ویژه از زاویه دید کنش حوزه علمیه، متن تحلیلی و پر نکته بالا 👆را منتشر کردند و نوک پیکان را به سمت «عدم تحول در حوزه علمیه» نشانه رفته اند. من شاید با نتیجه به دست آمده همدل باشم، اما به نظرم در صورت بندی مسئله خللی وجود دارد که نباید از کنار آنها عبور کرد. صورت بندی مسئله در فراز ابتدایی نوشته بالا به این شکل نمایان است که کاندیدای ارزشی هم برنامه دارد و هم جاذبه و هم تا حدودی بیان خوب، کاندیدای رقیب نه برنامه دارد و نه جاذبه و نه حتی بیان خوب، نقاط ضعف دیگری هم دارد؛ پس چرا مردم به کاندیدای رقیب رای دادند؟ جوابش روشن است، چون ما نتوانستیم ویژگی های کاندیدای خودمان را برای مردم بیان کنیم، ما- یعنی حوزه علمیه - با اینکه تمام امکاناتمان را بسیج کردیم ، اما زبان مشترک و مواجهه مستقیم با مردم یا حداقل قسمت زیادی از مردم نداریم و نمی توانیم حرفمان را به آنها برسانیم؛ بنابراین مردم به کاندیدای رقیب رای می دهند. اگر مسئله به شکل بالا صورت بندی شود، پاسخ آن روشن است، حوزه علمیه باید متحول شود و همراه با ساحت اجتماعی مردم حرکت کند، بلکه در گام بالاتر اداره و نبض حرکت جامعه را به دست بگیرد. ❌ اما به نظرم صورت بندی بالا درست نیست؛ فارغ از صحت این مطلب که حوزه علمیه نیاز به تحول دارد و در حال حاضر نیز به بخش قابل ملاحظه ای از مردم - که بیشتر در آن بخشی که مشارکت نکردند نمود دارند - دسترسی نداشته و با آنها مواجهه مستقیم و زبان مشترک ندارد؛ اما علت رأی آوردن رقیب عجالتا ربط مستقیمی به این نکته ندارد. اکثریت آن بخشی از مردم ایران که در انتخابات مشارکت کردند،با حوزه علمیه زبان مشترک و مواجهه مستقیم دارند؛ حرف حوزه علمیه هم به آنها رسیده است و ویژگی های کاندیدای ارزشی را هم دیده و شنیده اند؛ اما قاطبه آنها به کاندیدای رقیب رای دادند. ◾️ در صورت بندی بالا یک نوع ساده سازی گمراه کننده وجود دارد: الف خوب است، ب بد است، مردم هم حتما گزینه خوب را انتخاب می کنند، پس اگر مردم گزینه ب را انتخاب کردند، یعنی درست برایشان توضیح داده نشده و مطلب صحیح منتقل نشده است، و گرنه طبیعتا الف را انتخاب می کردند. یعنی مشکل اصلی در زبان و طریق انتقال محتوا است. این گزاره ها را حتی اگر در مورد انتخاب های شخصی یک فرد بپذیریم، روشن است که به هیچ وجه قابل تعمیم به انتخاب جامعه نیست. 🟥 در حال حاضر در ایران منتخب مردم از طریق یک فناوری اجتماعی پیچیده به نام « رأی گیری مستقیم و یکپارچه» به دست می آید؛ این فناوری برای خودش لوازم و شرایطی دارد که به طور مستقیم بر نتیجه تاثیر می گذارد و به هیچ وجه قابل چشم پوشی و حذف از تحلیل نیست. به زبان ساده تر، رقیب شما مواجهه مستقیم تر یا زبان مشترک و گویا تری با مردم ایران، به نسبت شما ندارد؛ بلکه شاید در این زمینه از حوزه علمیه بسیار عقب تر است؛ تنها نکته این است که او این فناوری اجتماعی و لوازمش را بهتر از شما می شناسد؛ رقیب شما به گونه ای با ویژگی های فناوری « رأی گیری مستقیم و یکپارچه» بازی می کند و پیج و مهره های آن را شل و سفت می کند که خروجی آن مشروب مطلوب خودش باشد، نه سرکه مطلوب شما؛ و این مطلب ارتباط چندانی به نحوه تعامل با انگور های ورودی به دستگاه ندارد. ⭕️ شاید واقعیت این است که ما نمی خواهیم وجود و هویت داشتن این واسطه را بپذیریم و قبول کنیم که در کشور ما از طریق این فناوری اجتماعی است که نظر مردم أخذ می شود و رئیس جمهور مشخص می شود؛ این یعنی ما بخش مهم و تاثیر گذاری از« امر سیاسی » در کشور را نمی بینیم و لوازم و ویژگی ها و قواعد خاص « رأی گیری مستقیم و یکپارچه» را ملاحظه نمی کنیم و هیچ مطالعه و تأملی در مورد آن نداریم. روشن است که این فناوری، تنها راه به دست آوردن نظر جامعه و مشارکت دادن آراء توده مردم در نحوه اداره حکومت نیست. هم اکنون در دنیا انواع مختلف انتخابات اعم از مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد؛ به نظرم لازم است اول وجود این فناوری واسطه و موثر بودنش را بپذیریم؛ سپس نه تنها در مورد ویژگی های و لوازم این فناوری دقت و مطالعه کنیم، بلکه تلاش کنیم راه های جایگزین و تجربه شده در دنیا را نیز درست مطالعه و تحلیل کنیم؛ در گام نهایی می توانیم فناوری مناسب با ایران و جمهوری اسلامی را طراحی کنیم . 🛑 « إنما عماد الدين وجماع المسلمين والعدة للأعداء، العامة من الأمة؛ فليكن صغوك لهم وميلك معهم» @politicsQ