#تحلیل_مداحی
دکلمه خوانی #حاج_حسن_خلج در #ولادت_حضرت_رقیه سلام الله علیها
#دکتر_محمد_فراهانی
#متن_شعر
مثل شکوفه رایحه ای دلفریب داشت ..
گلبرگ های روشن او عطر سیب داشت ..
اما نسیم جرأت بوییدنش نداشت ..
حتی فرشته رخصت بوسیدنش نداشت ..
آرام زیر بارش مهتاب خنده کرد ..
آری به روی حضرت ارباب خنده کرد ..
زینب بیا و اوج عنایات را ببین ..
در این قُماط مادر سادات را ببین ..
روح تمام عشق به محراب کوچک است ..
انگار عکس فاطمه در قاب کوچک است ..
آیینه ی تمام تمنای من رسید ..
دختر مگو که ام ابیهای من رسید ..
#نکات_فنی
1. مکث، عامل تأکید✅
در خواندن مصراع اول«مثل شکوفه رایحه ای دلفریب داشت..» بعد از عبارات«مثلِ» و «شکوفه»، مکثی صورت گرفت تا روی موضوع«مثل شکوفه بودن» تا کید شود.
2. حالت دست ✋
در اشاره به صورت: در مصراع« گلبرگ های روشن او عطر سیب داشت ..» منظور از «گلبرگهای روشن» صورت مبارک حضرت است؛ در خواندن این عبارات، با سه انگشت، حلقه(انگشتری)، میانی(بلندترین انگشت) و انگشت اشاره؛ به ترتیب روی گونه، اشاره صورت گرفت. این یکی از حرکات هنر بدن در اشاره به صورت در اینگونه مفاهیم است.
در مفهوم بارش: حالت دست در مصراع«آرام زیر بارش مهتاب خنده کرد..» به صورت پایین آمدن دست از بالا به پایین، در حالتی که کف دست به سمت بالاست، مناسب مفهوم باریدن است.
در حالت تأیید کردن: در مصراع«آری به روی حضرت ارباب خنده کرد..» در تلفظ عبارت «آری» حالت پایین آمدن دست از بالا به پایین، در حالتی که کف دست به سمت پایین است، مناسب مفهوم تأیید است.
در مفهوم صدا زدن: در مصراع«زینب بیا و اوج عنایات را ببین..» در خطاب«زینب بیا» حالت دست در صدا زدن کاملا مشهود است.
3. #استحسان
استحسان در لغت به معنای نیکو شمردن و پسندیدن است، چون اعمال ذوق و سلیقه در ادبیات نیکو است، لذا صنعتی در علم بدیع که یکی از علوم ادبیات است وجود دارد که در حقیقت همین اعمال ذوق و سلیقه و استحسان است؛ اما نام آن را «حسن تعلیل» گذارده اند. همین اتفاق گاهی در مداحی ها می افتد.
در مصراع «مثل شکوفه رایحه ای دلفریب داشت..» از عبارت «شکوفه» یک استحسان صورت گرفت، و آن اینکه «تموم آمال شکوفه، میوه شدنه...» و با این اشاره، به شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها در سنین خردسالی اشاره شد.
در مصراع « زینب بیا و اوج عنایات را ببین ..» یک استحسان دیگر اتفاق می افتد و آن اینکه: «ابی عبدالله هر وقت ذوق می کنه زینب(س) رو صدا می زنه»
4. #تناسب_لحن_و _محتوا
در ادا کردن کلمه «اوج» در مصراع « زینب بیا و اوج عنایات را ببین ..» پرده صدا اوج می گیرد و این معنای اوج را بخوبی القا می کند. البته حالت بالا رفتن دست و اشاره به سمت بالا در افاده این معنا بسیار مؤثر است.
مصراع« آیینه ی تمام تمنای من رسید ..» در پرده سقف صدا، خوانده شد تا به نوعی معنای مصراع را برساند؛ در حقیقت مصراعی که می گوید: حضرت رقیه(س) سقف تمنای سیدالشهداء(ع) است، در سقف صدا پیاده می شود تا این معنا بهتر القا شود.
5. #تشویق_و_ترغیب غیر کلیشه ای
بعد از مصراع«در این قُماط مادر سادات را ببین ..» مستمع می خواهد زمزمه کند، اما گویا مردد است، حاج آقای خلج، با یک عبارت تشویقی غیر کلیشه ای، هم مستمع را از تردید خارج می کند، هم او را به اهمیت و ارزش زمزمه، متذکر می شود و می گوید«زمزمه کن، هزار خوننده مثل من باید صبر کنن تا تو زمزمه تُ بکنی»
—---------------------
#هنر_بدن
#دکلمه_خوانی
#استحسان
#تناسب
#تشویق
#آموزش_مداحی_رایگان
#دکتر_محمد_فراهانی
https://eitaa.com/joinchat/2105147398Cd2fdb6f26b
#آیین_روضه_خوانی
#عوامل_مؤثر_در_روضه
#تشويق_و_ترغيب
🔷تشويق و ترغيب
يكي از مهمترين مباحثي كه در تأثيرگذاري بر مستمع حائذ اهميت است "تشويق و ترغيب" مي باشد. "تشويق و ترغيب" يعني بيان مطالبي كه اهميت و ارزش اشك و تباكي براي اهلبيت(ع) را مي رساند و بدينوسيله همراه كردن مستمع با سير شور و حال مجلس.
🔹مفاهيم تشويق و ترغيب
عبارات و جملات تشويقي: مثلا جمله خطابي به مستمع ؛ "شما هستيد كه با ناله هاتون خوننده رو زنده مي كنيد".
اشعار: مثل ؛
الـهـي سـيـنـــهاي ده آتــش افــروز در آن سـيـنـه دلـي وان دل همـه سوز
هرآن دل راكه سوزي نيست دل نيست دل بي سـوز غـيـر از آب و گـل نيست
روز محشر كه همه گريانند اشك ريزان حسن خندانند
نقل قول از شخصيتي شناخته شده: مثل ؛ بيان شاعر و مداح عاشق شهيد غلامعلي رجبي: «اگر خدا به من بعد از شهادت رخصت دهد آرزو داريم بيايم و يك بار ديگر براي اربابم سيدالشهدا گريه كنم»
روايت: مثل ؛ امام صادق (ع) فرمودند: « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ مَنْ ذُكِرْنَا عِنْدَهُ فَفَاضَتْ عَيْنَاهُ وَ لَوْ مِثْلَ جَنَاحِ بَعُوضَةٍ [الذُّبَابِ] غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَوْ كَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْر.»كسي كه نام ما نزد او برده شود و از چشمانش اشك بيايد اگر چه به اندازه بال پشهاي باشد، گناهانش آمرزيده ميشود اگر چه به اندازه آب درياها باشد.
امام زمان (عج) فرمودند: من براي مؤمني كه مصيبت جد شهيدم را ياد كند و سپس براي تعجيل در فرج و تأييد (امر من) دعا كند، من نيز براي او دعا خواهم كرد.
🔶تشویق و ترغیب غیر کلیشه ای
گاهی اوقات تشویق و ترغیب ها کلیشه ای می شود و تکرار زیاد آنها باعث یکنواختی. مثلا تکرار زیاد جملاتی چون: «به به» ، «جانم» و... لذا بهتر است تشویقات غیر کلیشه ای هم آموخته و به کار گرفته شود.
به عنوان نمونه در فایل تصویری که به پیوست ارسال می شود در دقیقه03:50 بعد از مصراع«در این قُماط مادر سادات را ببین ..» مستمع می خواهد زمزمه کند، اما گویا مردد است، حاج آقای خلج، با یک عبارت تشویقی غیر کلیشه ای، هم مستمع را از تردید خارج می کند، هم او را به اهمیت و ارزش زمزمه، متذکر می شود و می گوید«زمزمه کن، هزار خوننده مثل من باید صبر کنن تا تو زمزمه تُ بکنی»
—---------------------
#مفاهيم_تشويق_و_ترغيب
#تشویق_و_ترغیب_غیر_کلیشه_ای
#دکتر_محمد_فراهانی
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی_رایگان
https://eitaa.com/joinchat/2105147398Cd2fdb6f26b