🔹د. ارتکاب کبیره به دریده شدن پرده‌ها می‌انجامد ☀️8) از امام صادق ع روایت شده که امير المؤمنين ع فرمودند: هر بنده‏اى را چهل سپر حفاظت می‌کند تا وقتى چهل گناه كبيره را مرتكب شود، چون مرتكب چهل كبيره شد، سپر‏ها از او برداشته شود، [و فرشتگانی که محافظ اویند می‌گویند: پروردگارا! این بنده‌ات همه سپرهایش از او فروافتاد] پس خدا به آنان وحى فرمايد: كه بنده‏ام را با بالهاى خود بپوشانيد! و فرشتگان او را با بالهاى خود بپوشانند. آن بنده باز كار زشتى را نگذارد جز آنكه مرتكب شود؛ تا آنجا كه در ارتكاب زشتكارى ميان مردم به خود ببالد. آنگاه فرشتگان گويند: پروردگارا! اين بنده تو هیچ کاری را نگذاشت که مرتكب نشود و ما از آنچه او می‌کند خجالت‏ مي‌كشيم. خداوند عز و جل به آنها وحى فرمايد: بالهاى خود را از او برداريد! و چون با وی چنین کنند، شروع به بغض و کینه‌ورزی با ما اهل بیت کند، و اینجاست كه پرده او در آسمان و نيز پرده او در زمين دريده شود. پس فرشتگان گويند: پروردگارا اين بنده تو پرده‌دريده مانده است. و خداى عز و جل به آنها وحى فرمايد: اگر خدا به او نیازی داشت [= در او خیری می‌دید که کاری از آنچه خدا در نظام عالم مقدر فرموده، انجام دهد] به شما دستور نميداد که بالهاى خود را از او برداريد. 📚الكافي، ج‏2، ص279-280؛ علل الشرائع، ج‏2، ص532 @yekaye

🔹ه. آیا انسان با ارتکاب کبیره کافر می‌شود؟ ☀️9) الف. از امام صادق عليه السّلام روایت شده است که فرمودند: گناهان كبيره عبارتند از قطع امید از رحمت خداست و يأس از رحمت او، و ايمنى از مكر خدا، و کشتن نفسى كه خداوند حرام كرده، و عاق والدین شدن، و خوردن مال يتيم بناحق، و خوردن ربا بعد از دانشتن آن، و تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند] و تهمت زدن به زن پاكدامن، و فرار از جهاد. به امام عليه السّلام عرض شد: آیا كسى كه مرتكب كبيره شده و از دنیا می‌رود، این گناه کبیره او را از ايمان خارج می‌کند؟ و اگر عذاب شود عذاب او مانند عذاب مشركين است یا پایانی دارد؟ فرمود: از اسلام خارج می‌شود اگر که معتقد شود كه آن گناه حلال است و از این روست که به شدیدترین عذاب معذب شود، ولى اگر اعتراف داشته باشد كه آن گناه كبيره و انجامش بر وی حرام است و به خاطر ارتكابش عذاب خواهد شد و بر او حلال نيست، پس چنین کسی عذاب مى‏شود، ولى‏ عذابش از اولى سبكتر است؛ و این عمل او را از ايمان بيرون مي‌برد، ولى از اسلام خارجش نمي‌كند. 📚الكافي، ج‏2، ص280 ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده که فرمودند: معنای صفت ايمان اقرار بندگى و با این اقرار در برابر خدا خاضع شدن است، و بدین وسیله به درگاه او تقرّب جستن، و اینکه تمام واجبات را آگاهانه، از مرز توحيد گرفته تا انتهاى ابواب طاعت انجام دهد، یکی پس از دیگری، در حالی که همگى به هم پيوسته و اجزایشان به هم مرتبطند، پس هر گاه بنده‏اى آنچه از واجبات که به او رسیده را آن گونه كه برايت توصیف کردیم، انجام داد؛ او فردى مؤمن و شايسته برخوردارى از صفت ايمان؛ و مستوجب پاداش الهى است، چرا كه معناى ايمان بطور كلى اقرار است، و اقرار يعنى: پذيرفتن و تصديقى كه همراه طاعت باشد. بدين خاطر ثابت می‌شود كه تمامى طاعات از كوچك و بزرگ بهم پيوسته‏اند و مربوط؛ و فرد مؤمن از صفت ايمان خارج نشود مگر به ترك آنچه انجام دادنش برای اهل ايمان سزاوار است؛ و تنها با انجام واجبات بزرگ آنهم بطور پيوسته، و ترك معاصى كبيره و پرهيز از آنها است كه سزاوار و شايسته اسم و معنای ايمان مى‏گردد، هرچند که واجبات کوچک و گناهان صغيره‌ای را مرتکب شود که با این کار لزوما از ايمان خارج نمى‏شود، تا زمانى كه هيچ يك از طاعتهاى واجب کبیره را ترك نگفته، و گناهان كبيره انجام نداده، و مرتكب اين امور نشده مؤمن است، بر پايه این فرموده خداوند كه: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» (نساء/31)، یعنی مورد مغفرت قرار گرفتن آنچه از گناهان کبیره نیست. اما اگر فردى مرتكب يكى از گناهان كبيره شود از تمامى گناهانش، اعم از صغیره و کبیره، بازخواست و مجازات و عذاب مى‏گردد. اين بود صفت ايمان و فرد مؤمنى كه شايسته برخوردارى از پاداش است. 📚تحف العقول، ص329 @yekaye 👇متن احادیث فوق👇

☀️10) از امام صادق ع روایت شده است: ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است؛ و تقوی یک درجه بالاتر از ایمان است؛ و اینها مراتب مختلفی‌اند؛ و بسا از زبان مؤمن گناهى سرزند (يعنى: گناه صغيره) كه خدا براى آن تهديد به جهنم نكرده، و خدا فرموده: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» (نساء/31)، و فردى ديگری هست كه زبان فهميده‏تر و سنجیده‌ترى دارد ولی برخوردش با گناه بيشتر است ولى هر دو مؤمنند. و يقين يك درجه بالاتر از تقوی است، و هيچ چيز سخت‏تر [= كمياب‏تر] از يقين ميان مردم قسمت نشده است. بى‏شك برخى از مردم از برخى يقينشان محكم‏تر است، در حالى كه همگی مؤمن‌اند، و برخى از برخى بر مصيبت و فقر و بيمارى و ترس صبورترند، كه ريشه‏اش يقين است. 📚تحف العقول، ص372 @yekaye

. 2️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» گناهانی که انسان را از ارتکاب آنها بازداشته‌اند یکسان نیستند. برخی از گناهان بزرگتر و انجام آنان بسیار بدتر از برخی دیگر از گناهان است؛ و اهتمام انسان به انجام ندادن این گناهان باید بیشتر باشد. ✳️ تبصره این آیه به هیچ عنوان در مقام کم‌اهمیت شمردن گناهان صغیره نیست که انسان با استناد به آن (اینکه گفته که ترک گناهان کبیره مایه محو و بخشودگی گناهان صغیره می‌شود) بخواهد مرتکب گناه صغیره شود؛ چرا که اولا خود بی‌اهمیت شمردن دستورات خداوند از مصادیق گناهان کبیره است؛ و ثانیا بی‌پروایی در انجام گناه صغیره به تکرار گناه صغیره (به تعبیر احادیث: اصرار بر گناه) می‌انجامد که خودش گناه کبیره است. در واقع، آیه در مقام بیان ضعف و ناتوانی انسان است که بالاخره گاه پایش می‌لغزد و می‌گوید اگر در جاهای مهم خودتان را حفظ کردید خداوند این لغزش‌های جزیی را نادیده می‌گیرد؛ و از این جهت شبیه آیات توبه است که خداوند وعده بخشش می‌دهد: «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ وَ أَنِيبُوا إِلى‏ رَبِّكُمْ» (زمر/54) و همان گونه که معنی ندارد کسی به بهانه اینکه توبه می‌کنم بخواهد به گناه اقدام کند، توجیهی ندارد که کسی به بهانه اینکه من گناهان کبیره را ترک می‌کنم بخواهد مرتکب گناه صغیره شود. 📚(المیزان، ج4، ص325) @yekaye

. 3️⃣ «كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» درباره اینکه مقصود از «کبائر: گناهان کبیره» چیست، دیدگاههای متنوعی بیان شده است که می‌توان آنها را در دو دسته کلی قرار داد: 🍃الف. کبیره (یا صغیره) بودن گناه، صفت خود گناهان است؛ آنگاه گناه کبیره عبارت است از: 🌱الف.1. هر گناهی که بر آن وعده عذاب داده‌اند (حدیث1، الف) 🌱الف.2. هر آنچه خداوند وعده عذاب در آخرت بر آن داده و در دنیا هم حد برای آن تعیین فرموده است. (سعید بن جبیر و مجاهد، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱الف.3. برخی گناهان کاملا معین می‌باشند؛ که آنچه در احادیث بر آن اتفاق است عبارت است از: کفر (ویا شرک و بت‌پرستی) به خداوند (که تارک الصلوة بودن نیز مصداقی از این حالت معرفی شده)؛ کشتن انسانی که جانش محترم دانسته شده (با این قید کشتن در قصاص و جهاد مشروع و ... خارج می‌شود)؛ آزار والدین و عاق والدین شدن؛ رباخواری؛ و خوردن مال یتیم بناحق؛ و فرار از جنگ؛ برخی موارد که در بسیاری از احادیث بر کبیره بودنش تاکید شده عبارتند از: تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند]؛ تهمت زدن به زنان پاکدامن؛ و برخی از موارد که در احادیث پراکنده به عنوان گناه کبیره از آن یاد شده، عبارتند از: دروغ بستن بر خدا و پیامبر ص و ائمه اطهار ع؛ انکار آنچه خداوند نازل فرموده؛ انکار حق اهل بیت ع؛ شرابخواری؛ استخدام شدن در حکومت و رفع نیازهای آنان؛ ستم و بی‌عدالتی ورزیدن در وصیت. 🌱الف.4. ... 🍃ب. «کبیره» (و صغیره) بودن گناهان، مفهومی نسبی است؛ آنگاه 🌱ب.1. هر آنچه خداوند از آن نهی کرده است، خودش گناه کبیره است؛ و در این منظر، کبیره و صغیره بودن گناهان در نسبت با هم مطرح می‌شود که هرگناهی که عذابش شدیدتر باشد نسبت به گناهی که عقوبتش کمتر است گناه کبیره است. (ابن عباس، و نظر علمای شیعه، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱ب.2. صغیره گناهی است که از عقابش از ثواب‌های صاحبش کمتر باشد و کبیره آن گناهی است که عقابش از ثوابهای صاحبش بیشتر باشد و لذا شخص را جهنمی می‌کند. (نظریه معتزله، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱ب.3. ... 🍃ج. در عین حال که برخی گناهان به خودی خود کبیره، و برخی به خودی خود صغیره‌اند؛ اما تحت شرایطی ممکن است گناه کبیره‌ای به صغیره تبدیل شود و بالعکس؛ آنگاه این شرایط عبارت است از اینکه: 🌱ج.1. هر گناهی اگر با استغفار همراه شود صغیره می‌شود و اگر بر انجام آن اصرار شود، کبیره می‌شود. 🌱ج.2. ... ✳️تبصره اینکه هر سه دسته قول مذکور صحیح باشند هیچ اشکالی ندارد، یعنی صغیره و کبیره بودن می‌تواند با لحاظ‌های متعدد مطرح شود؛ چنانکه برخی از مفسران در عین حال که با استناد به این آیه و نیز آیه «وَ وُضِعَ الْكِتابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَ يَقُولُونَ يا وَيْلَتَنا ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغِيرَةً وَ لا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصاها» (کهف/49) بیان می‌کنند که تردیدی نیست که گناهان به دو قسم کبیره و صغیره تقسیم می‌شود؛ در عین حال می‌افزایند که از لحاظی دیگر، یعنی از جهت بزرگی و عظمت خدایی که مورد عصیان قرار گرفته، هر گناهی را می‌توان معصیت کبیره دانست؛ یعنی از حیث نسبت بین انسان و پروردگارش، همه گناهان کبیره‌اند؛ اما از حیث مقایسه بین خود گناهان، برخی گناهان صغیره و برخی دیگر کبیره‌اند. 📚(المیزان، ج4، ص323-325) @yekaye

. 4️⃣ «ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» انسان آزادی مطلق ندارد که هرکاری دلش بخواهد حق داشته باشد انجام دهد. برخی کارها هست که انسان را از ارتکاب آن بازداشته‌اند. @yekaye

. 6️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» اگرچه اعمال در وجود انسان موثرند و کارهای خوب و بد ما دامن‌گیر ما می‌شود، اما این تنها قانون عالم نیست. این آیه تصریح دارد که این گونه نیست که اگر کسی مرتکب عمل بدی شد حتما و الزاماً بدی‌اش دامن‌گیر وی شود: با انجام دادن، و یا حتی انجام ندادن برخی از کارهای دیگر، می‌توان آن عمل را تکفیر، و اثرش در وجود انسان را محو کرد. به تعبیر دیگر، پاداش كسانى كه گناهان بزرگ را ترك مى‏كنند، آن است كه خداوند از گناهان كوچكشان بگذرد. (تفسير نور، ج‏2، ص56) @yekaye

. 8️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ ... نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً» خداوند کسی را که از گناه کبیره خودداری می‌کند، در جایگاهی کریمانه وارد می‌کند؛ و از آنجا که کارهای خداوند همگی بر اساس حکمت است، چنین کسی، با لطف و عنایت خداوند سزاوار جایگاهی کریمانه شده است. 🤔پس، اگرچه اقتضای منطق عدالت این است که کسی که مرتکب بدی‌اش شود ارزش و ارجمندی خود را از دست بدهد؛ اما در پرتوی لطف و تفضل الهی، همین مقدار که انسان از گناهان کبیره خودداری کند ارزشمند و سزاوار جایگاهی کریمانه می‌شود، هرچند مرتکب برخی از بدی‌ها و گناهان صغیره شده باشد. ✳️تبصره برخی از مفسران در این آیه به تکلف افتاده و گفته‌اند صرف اجتناب از گناهان کبیره انسان را بهشتی نمی‌کند بلکه حتما باید به انجام طاعات هم اقدام کرده باشد و لذا در اینجا تمام العله بیان نشده است. (مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج‏10، ص64 ) در حالی که چنین تکلفی نیاز نیست؛ زیرا ترک انجام طاعات خودش از مصادیق گناهان کبیره است، چنانکه در روایات متعددی تارک الصلوة را کافر خوانده‌اند. @yekaye

. 9️⃣ «نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً» تا از گناهان كبيره و صغيره پاك نشويم، به بهشت نخواهيم رفت. 📚(تفسير نور، ج‏2، ص56) @yekaye

960) 📖 و لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلى‏ بَعْضٍ لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَی‏ءٍ عَلیماً 📖 💢ترجمه آنچه را که خداوند بدان برخی از شما را بر برخی دیگر تفضیل داده است، آرزو مکنید؛ برای مردان حظّ و بهره‌ای است از آنچه به دست آوردند و زنان را هم حظّ و بهره‌ای است از آنچه به دست آوردند؛ و از خداوند از فضلش درخواست کنید؛ همانا خداوند به همه چیز داناست. سوره نساء (4) آیه 32 1398/8/21 14 ربیع‌الاول 1441 @yekaye