هدایت شده از یک آیه در روز
🕋 الف. #نماز_شب پیامبر اکرم ص:
روایات متعدد هم از طریق شیعه
📚(روایاتی از امیرالمومنین ع، امام باقر ع و امام صادق ع؛ مثلا در مجمع البيان، ج9، ص257 ؛ الكافي، ج3، ص445-446؛ تهذيب الأحكام، ج2، ص123-124 ؛ و ص334 )
و هم از طریق اهل سنت
📚(روایاتی از امیرالمومنین ع، برخی از اصحاب که در سفرها همراه پیامبر بودند، و یا از همسران پیامبر ص بویژه به نقل از عایشه و میمونه الدر المنثور، ج2، ص110 و الكشف و البيان (تفسیر ثعلبی)، ج3، ص230 )
نقل شده است که پیامبر اکرم ص هنگامی که برای نماز شب برمیخاست ابتدا آیات 190 تا 194 سوره آل عمران را تلاوت میکرد.
جالب اینجاست که در بسیاری از این روایات، تاکید شده که ایشان نماز شبش را نه یکجا، بلکه در سه نوبت می خواند؛ یعنی سه بار از بستر خواب برمیخاست و بار اول و دوم، هر بار چهار رکعت، و بار آخر شفع و وتر را میخواند و هربار نیز ابتدا این آیات را تلاوت میفرمود.
📜 یکی از این نقلها چنین است:
شخصی به عایشه گفت: از عجیبترین چیزی که از رسول الله ص دیدی به من خبر بده.
عایشه بعد از اینکه میگوید همه امر رسول الله ص عجیب بود، توضیح میدهد که یک شب که پیامبر نزد من خوابیده بود بلند شد و وضو گرفت و به نماز ایستاد و قرآن می خواند و چنان میگریست که اشکهایش بر دامنش میچکید؛ وقتی دستانش را بالا آورد دیدم چنان میگریست که زمین پیش رویش خیس شد؛ تا اینکه بلال برای اعلام نماز صبح آمد و دید که او چنین میگرید. گفت:یا رسول الله ص! آیا میگریی در حالی که «آنچه از دنباله عملت از پیش فرستادی و بعدا بفرستی را خداوند بخشیده است (فتح/2)
پیامبر فرمود: بلال! آیا بنده شکرگزاری نباشم؟
سپس فرمود: و چرا گریه نکنم در حالی که خداوند متعال در این شب نازل فرمود که «همانا در آفرینش آسمانها و زمین ...» تا آخر آیه. سپس فرمود: وای بر کسی که این آیه را بخواند و در آن تفکر نکند.
📚تفسیر ثعلبی، ج3، ص230
🕋ب. #نماز_شب امیرالمومنین ع
حبّه عرنی میگويد:
یکبار من و نوف در محوطه قصر [ظاهرا منظورشان مسجد کوفه است که دارالاماره امیرالمومنین ع هم بوده] خوابيده بوديم،
ناگهان در اواخر شب امير المؤمنين عليه السّلام را ديديم كه مانند شخص واله و سرگشته دست خويش را بر ديوار گذاشته و اين آيه را تا آخر تلاوت میفرمود: که «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ...» حضرت اين آيات را میخواند و بسان شخص عقل پريده میگذشت. تا اينكه فرمود: ای حبّه، آيا خوابيدهای يا بيداری؟
عرض كردم: بيدارم. شما كه چنين میكنيد، پس ما چه کنیم؟
حضرت چشمانش پر از اشك شد و گريست. و سپس فرمود: ای حبّه، خداوند را موقفی است، و ما در آن موقف در پيشگاه او خواهیم ایستاد، و هيچ كدام از اعمال ما بر او پوشيده نماند. ای حبّه، خداوند به تو و من از رگ گردن نزديكتر است. ای حبّه، هيچ چيز نمیتواند من و تو را از ديد خداوند محجوب دارد.
حبه میگوید: سپس حضرت فرمود: ای نوف، آيا خوابيدهای؟
عرض كرد: نه يا امير المؤمنين، نخوابیدهام و امشب بسيار گريستم.
حضرت فرمود: ای نوف، اگر در اين شب از خوف خداوند عزّ و جلّ بسيار گريستی، فردای قيامت در پيشگاه خداوند عزّ و جلّ چشمانت روشن خواهد شد. ای نوف، هيچ قطرهای از چشم انسان به خاطر ترس از خشیت خدا به زمين نمیريزد، مگر اينكه درياهایی از آتش را خاموش میسازد. ای نوف، هيچ كس مقام و منزلتش عظیمتر نیست از كسی كه از خشیت خدا بگريد، و حب فی الله و بغض فی الله داشته باشد. ای نوف، هر كس حب فی الله داشته باشد ، هيچ كس را بر محبّت او مقدّم نخواهد داشت، و هر كس بغض فی الله داشته باشد، خيری به دشمنان خويش نمیرساند. اينجاست كه به حقايق ايمان كاملا نايل خواهيد شد.
سپس حضرت آن دو را پند و اندرز داد و موعظه نمود و در اواخر گفتارش فرمود: پس از خداوند بيم داشته باشید، كه من شما را بيم دادم.»
سپس در حالی که راهش را در پیش گرفت فرمود: « ای كاش میدانستم كه در حال غفلتهايم آيا از من روی گردانی، يا به من مینگری؟ و ای كاش میدانستم كه در خواب طولانی و شكر و سپاس اندكم در برابر نعمتهايت، حالم چگونه است؟»
حبّه میگويد: به خدا سوگند، حضرت پيوسته بر اين حال بود، تا اينكه سپيده دم طلوع كرد.
📚فلاح السائل و نجاح المسائل، ص266؛
ترجمه در
ادب حضور، ص482-483
✅این واقعه را با توضیحاتی دیگر نوف بکالی هم روایت کرده است؛ در
📚غرر الأخبار، ص362
@Yekaye