هدایت شده از یک آیه در روز
☀️2) ابن عباس گفته است که
مقصود از «وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ: ناپاک را با پاکیزه عوض نکنید» این است که آنچه از اموالتان که بر شما حلال است را با آنچه از اموال آنان که بر شما حرام است به خاطر مرغوبیت و زیادتی که در آن هست، عوض نکنید.
و این مضمون از امام باقر ع و امام صادق ع نیز روایت شده است.
📚نهج البيان عن كشف معانى القرآن، ج2، ص111
«وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ» قال ابن عبّاس- رحمه اللّه-: لا تتبدّلوا الحلال من أموالكم بالحرام من أموالهم، لأجل الجودة و الزّيادة فيه. و هو المرويّ عن أبي جعفر و أبي عبد اللّه- عليهما السّلام.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️3) از امام صادق ع و امام کاظم ع روایت شده است که فرمودند «حُوباً كَبِيراً: گناهی بزرگ» همان چیزی است که زمین از بارهای سنگین خود بیرون میآورد.
[ظاهراً اشاره است به آیه: وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها: زلزله/2]
📚تفسير العياشي، ج1، ص: 217
عن سماعة بن مهران عن أبي عبد الله ع و أبي الحسن ع أنه قال «حُوباً كَبِيراً» قال: هو مما يخرج الأرض من أثقالها.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️4) از امام رضا ع روایت شده است که فرمودند:
تقوای الهی پیشه کنید و احدی از شما متعرض مال یتیم نشود؛ چرا که خداوند جل جلاله خودش متکفل حسابرسی از او شود، اعم از اینکه او را ببخشد یا عذاب کند؛ و پایان یتیمی نیز رسیدن به سن بلوغ است.
📚الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام، ص332
وَ رُوِيَ: اتَّقُوا اللَّهَ وَ لَا يَعْرِضْ أَحَدُكُمْ لِمَالِ الْيَتِيمِ فَإِنَّ اللَّهَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ يَلِي حِسَابَهُ بِنَفْسِهِ مَغْفُوراً لَهُ أَوْ مُعَذَّباً وَ آخِرُ حُدُودِ الْيُتْمِ الِاحْتِلَامُ.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣ «وَ آتُوا الْيَتامى أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبيراً»
در آیه قبل، بحث بر سر آفرینش انسانها از آدم و حواء بود، چه شد که یکدفعه به سراغ بحث ایتام رفت؟
🍃الف. اولا درست است که از آفرینش انسانها سخن گفت، اما محور بحث، چگونگیِ آفرینش نبود، بلکه محور بحث این بود که تقوای خدایی را پیشه کنید که چنان آفرینشی انجام دارد.
ثانیا این آفرینش ناظر بود به پیوند نسبی و سببی (پیوند خویشاوندی و رَحِمی) بین انسانها؛ و رعایت تقوا در خصوص خویشاوندان.
یتیمی هم مهمترین عرصه در خویشاوندان است که به خاطر ضعف یتیم و نیازش به سایر اقربای خود که تکفل او را عهدهدار شوند، و ناتوانی او در قبال آنان، عرصهای است که این تقوا بیش از هر جای دیگر خود را نشان میدهد.
🍃ب. چون در آیه قبل از ارحام سخن گفت، سراغ ایتام رفت که در وضعیتی قرار گرفتهاند که از حیث رَحِمی ابتداءاً سرپرستی ندارند؛ و حال و روز آنها نقطه مقابل حال و روز کسانی است که در رابطه طبیعی پدر-فرزندی سرپرستی دارند.
(اقتباس از البحر المحيط، ج3، ص500)
🍃ج. این سوره ظاهرا در مقام تبیین شالوده جامعه اسلامی است که از خانواده آغاز میشود. از طرفی میدانیم که بُعد اقتصادی اولین و به یک معنا مهمترین شالوده تاسیس یک جامعه است؛ چرا که نیاز متقابل افراد است که آنان را به ایجاد پیوند اجتماعی سوق میدهد. ظاهرا همان طور که فرد انسان جسمانیة الحدوث و روحانیة البقا است؛ جامعه هم از نهادهای اقتصادی شروع میشود و به سمت نهادهای فرهنگی میرود؛ و در این سوره، محوریت شکلگیری جامعه را از خانواده، و آن هم عرصه اقتصادی خانواده، و آن هم عرصهای که تقوا برایش موضوعیت پیدا میکند شروع کرده است. شاید به نحوی میخواهد نشان دهد که آن مقدار که کنشگری در تحلیل جامعه مهم است تاکید بر ساختارهخا موضوعیت ندارد.
🍃د. احکام ازدواج و میراث از مهمترین قوانین جوامع انسانی و دارای بیشترین تاثیر در بقای جامعه است، چرا که ازدواج وضعیت بقای نسل را رقم میزند و ارث تقسیم ثروت موجود در دنیا را که بنای جامعه بر آن است، طراحی میکند؛ و از این جهت است که برای بحث از جامعه، با این دو مقدمه ورود پیدا کرد.
(الميزان، ج4، ص151)
🍃ه. ...
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
4️⃣ «وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ»
«خبیث» و «طیب» دو وصف هستند که موصوف آنها در این آیه محذوف شده، و از این رو، ظرفیت معنایی خاصی پیدا کرده که «تبدل» در این آیه بر مصداقهای متعددی حمل شود.
در یک تقسیم کلی،
موصوف آن میتواند «مال» باشد یا «عمل»؛ در صورت اول، میتواند خبیث و طیب لغوی مد نظر باشد، آنگاه یعنی مال مرغوب و مال نامرغوب؛ ویا خبیث و طیب شرعی مد نظر باشد، آنگاه یعنی مال حرام و مال حلال؛ و در صورت دوم، مقصود عمل خبیثانه و عمل پاک و طیب مد نظر باشد.
(البحر المحيط ، ج3، ص501)
با این اوصاف، این آیه ظرفیت معانی متعددی را پیدا کرده، که نظرات زیر در میان اقوال مفسران یافت شده است؛
و همگی میتواند مد نظر بوده باشد و در ترجمههای مختلف، گاه افراد یکی را محور قرار دادهاند:
🍃الف. آنچه خداوند بر شما حرام کرده [مصرف شخصی از اموال یتیم] و از این رو خبیث است را به جای آنچه بر شما حلال کرده [=اموال شرعی خودتان] قرار ندهید.
(مجمع البيان، ج3، ص7)
🍃ب. خصوص هر یک از داراییهای یتیم، این گونه نباشد که اموال مرغوب آنها – که تولیت آن به دست شماست – را با اموال نامرغوب خودتان جابجا کنید.
(إبراهيم نخعي و سدي و سعيد بن مسيب و زهري و ربيع و ضحاك، به نقل مجمع البيان، ج3، ص7)
مثلا گوسفند پروار وی را با گوسفند لاغر خود جابجا میکردند.
(البحر المحيط ، ج3، ص501)
🍃ج. قبل از اینکه روزی حلال به شما برسد، به استفاده از روزی حرام [=تصاحب اموال یتیمان برای استفاده شخصی] شتاب نکنید.
(ابوصالح و مجاهد، به نقل مجمع البيان، ج3، ص7)
🍃د. اشاره به یک سنت جاهلی است و آن اینکه از ارثیه متوفی چیزی را به زنان و فرزندان صغیر وی نمیدادند و فقط مردان بزرگسال همه چیز را برای خود برمیداشتند.
(مجمع البيان، ج3، ص7)
🍃ه. این گونه نباشد که خبیثانه اموال آنان را بخورید و اموال خود را تمییز و دست نخورده باقی بگذارید.
(به نقل از البحر المحيط ، ج3، ص501)
🍃و. مال یتیم را بناحق نگیرید و به مال خود ضمیمه کنید که با این کار مال خبیث [حرام] را در مال طیبِ [حلال] خودتان وارد کردهاید.
(به نقل از البحر المحيط ، ج3، ص501)
🍃ز. اموال یتیمان را در دنیا نخورید که آتشی شود که آن را میخورید و با خباثتِ حاصل از آن، وضعیت طیب و پاکی که در آخرت در انتظارتان بود را از دست بدهید.
(به نقل از البحر المحيط ، ج3، ص501)
🍃ح. کار خبیث (که سوء استفاده شخصی از اموال یتیمان) است را با کار طیب (که حفظ اموال یتیمان به نحو شایسته است) عوض نکنید.
(به نقل از البحر المحيط ، ج3، ص501)
🍃ط. ...
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
5️⃣ «وَ آتُوا الْيَتامى أَمْوالَهُمْ ... وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ»
انسان مومن مال یتیم را به او پس میدهد و و با در آمیختن آن در مال خود، آن را نمیخورد❗️
البته ضرورت درنیامیختن، بدان معنا نیست که اگر کسی یتیمی را تحت تکفل خود قرار داد، چنان به تکلف بیفتد که مطلقا حساب جداگانهای برای او باز کند و مطلقا دست به اموال او نزند‼️چرا که گاه اقتضای کفالت یتیم، و یا درهمتنیدگی شئونات زندگی یتیم با شئونات کسی که تکفل وی را برعهده گرفته و عیالات دیگری هم دارد، آن است که از اموال او مصرف شود.
رواج این برداشت که انسان مطلقا حق دست زدن به مال یتیم را ندارد، عملا به ضرر ایتام تمام شد، چرا که با توجه به اختلاطی که به طور طبیعی در اموال افرادی که با هم زندگی میکنند رخ می دهد، دیگر هیچکس جرات سرپرستی کردن از آنها را به خود نخواهد داد. ظاهرا به همین جهت هم بوده، که گفتهاند وقتی چنان برداشتی پیش آمد خداوند آیه نزال کرد و به «مخالطه با یتیمان» را مجاز شمرد
🔖(حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/5669)
📝نکته تخصصی تفسیری:
تفسیر #عاقلانه یا #ظاهرگرایانه
این آیه و چنان برداشتی نمونه بارزی است از ضرورت مواجهه عاقلانه – و نه ظاهرگرایانه – با آیات خداوند.
اگر خداوند دستور میدهد که «وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ» واضح است که برای حمایت از یتیم و پرهیز دادن از سوء استفاده شخصی از مال یتیم است، نه وضع یک قانون تعبدی، که ثمرهاش آن شود که کسی رغبت به سرپرستی ایتام نکند.
@Yekaye
927) 📖و إِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ذلِكَ أَدْنى أَلاَّ تَعُولُوا 📖
💢ترجمه
و اگر ترسیدید که در مورد یتیمان [= ازدواج با دختران یتیم] به قسط رفتار نکنید، پس به نکاح درآورید آنچه مورد پسندتان است از زنان، دوتا، یا سهتا، یا چهارتا؛ ولی اگر ترسیدید که به عدالت رفتار نکنید، پس [اکتفا کنید به] یکی، یا آنچه تحت ملکیت شماست [= کنیزان]؛ این امر نزدیکتر است که ستم و کجروی نکنید.
سوره نساء (4) آیه 3
1398/2/20
4 رمضان 1440
@yekAaye
هدایت شده از یک آیه در روز
درباره شأن نزول، و به تبع آن، مراد از آیه سوم سوره نساء 6 قول بیان شده است:
📋1. درباره دختر یتیمی نازل شد که در تحت سرپرستی شخصی بود که وی به اموال و زیبایی او چشم دوخته بود و میخواست بدون قرار دادن مهریه با او ازدواج کند؛ که افراد از چنین کاری نهی شدند و دستور آمد که باید در خصوص چنین ازدواجی مهرالمثل پرداخت شود و اجازه دارند تا چهار نفر از زنان را با پرداخت مهریه به عقد خود درآورند. این مطلب از عایشه نقل شده؛ و در کتب تفسیری قدیمی شیعه (تفسير القمي، ج1، ص130 و 154) نیز به این شأن نزول اشاره شده، و مطرح شده که این آیه در ادامه آیه 127 نازل شده است؛ یعنی مطلب چنین بوده است: «وَ يَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّساءِ قُلِ اللَّهُ يُفْتيكُمْ فيهِنَّ وَ ما يُتْلى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ في يَتامَى النِّساءِ اللاَّتي لا تُؤْتُونَهُنَّ ما كُتِبَ لَهُنَّ وَ تَرْغَبُونَ أَنْ تَنْكِحُوهُن؛ وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتامى فَانْكِحُوا ...: و درباره زنان از تو فتوا خواهند، بگو: خداوند درباره آنها به شما فتوا مىدهد و نيز درباره آنچه در اين كتاب بر شما خوانده مىشود درباره دختران يتيمى كه حقوق مقرر آنها را نمىدهيد و رغبتى به ازدواج با آنها نداريد؛ و اگر ترسیدید که در مورد یتیمان [= ازدواج با دختران یتیم] به قسط رفتار نکنید، پس به نکاح درآورید ...» تا آخر آیه. و حسن و جبائی و مبرد هم همین نظر را دارند.
📋2. در مورد مردی نازل شد که چهار تا و پنج تا و شش تا و ده تا همسر گرفت و می گفت چه چیزی مانع میشود که من هم مثل فلانی ازدواج کنم؛ و وقتی اموالش به پایان رسید به سراغ مال یتیمی رفت که تحت تکفل وی بود و اموال وی را خرج کرد؛ و آیه نازل شد که از چهارتا تجاوز نکنید که به گرفتن مال یتیم نیازمند شوید؛ و اگر با گرفتن چهار همسر هم نگرانی مالی پیدا میکنید به همان یکی بسنده کنید؛ این نظر ابن عباس و عکرمه است.
📋3. آنها در مورد اموال یتیم خیلی دقت به خرج میدادند که ظلمی نشود اما در مورد زنانشان بیخیال بودند و گاه یک مفر چند همسر میگرفت اما بین آنان به عدالت رفتار نمیکرد و خطاب آمد همان گونه که میترسید که در مورد یتیمان عدالت را رعایت نکنید، همین طور هم در مورد زنان بترسید که مبادا به عدالت رفتار نکنید؛ و اگر چنین شد به یکی بسنده کنید؛ این نظر سعيد بن جبير و سدي و قتادة و ربيع و ضحاك است؛ و یکی از دو نقل قولی است که از ابن عباس ذکر شده است.
📋4. آنان به خاطر ایمانی که داشتند خود را در خصوص سرپرستی یتیمان و استفاده از اموال آنان به سختی و حرج میانداختند؛ و خطاب آمد اگر در این مساله چنین سختگیر هستید، همین طور هم نسبت به مساله زناکاری سختگیر باشید و فقط به ازدواج حلال، از یکی تا چهارتا- اقدام کنید. این نظر مجاهد است.
📋5. میخواهد بگوید اگر میترسید که با دختران یتیمی که تحت تکفل خودتان بودهاند ازدواج کنید و عدالت را در حق آنان رعایت نکنید، پس با دو یا سه ویا چهار تن از دختران یتیمی ازدواج کنید که تحت تکفل نزدیکان شما هستند؛ و در واقع، خطاب آیه به سرپرست دختران یتیم است. این نظر جبائی است.
📋6. اگر در خصوص خوردن از اموال یتیمان سختگیری میکنید و خود را به حرج میاندازید؛ همین طور از اینکه با چند زن ازدواج کنید و نتوانید بین آنان عدالت برقرار کنید سختگیر باشید؛ و فقط به اندازهای ازدواج کنید که مطمئنید در حق آنان ستم نمیکنید. این نظر فراء است.
📚مجمع البيان، ج3، ص10 ؛ فقه القرآن (راوندی)، ج2، ص96-97.
📚دو شأن نزول اول در أسباب نزول القرآن (الواحدي)، ص147 نیز روایت شده است.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️1) الف. از امام صادق ع روایت شده است:
خداوند غیرت [نسبت به زادواج شوهر با زن دیگر] را در زنان قرار نداده است؛ و همانا کسانی که انکارکنندگان از زنان هستند که [به خیال خود در چنین موقعیتی] غیرتی میشوند؛ اما زنان مومن این چنین نیستند.
همانا خداوند چنین غیرتی را در مردان قرار داده است و به همین جهت بوده که برای مرد ازدواج با چهار زن و نیز ازدواج با زنان تحت مالکیت خود [= کنیز] را حلال کرده، اما برای زن فقط همسرش را حلال فرموده، به طوری که اگر زن شوهردار سراغ مرد دیگری برود نزد خداوند زناکار محسوب میشود.
📚الكافي، ج5، ص505؛ علل الشرائع، ج2، ص505
☀️ب. از امام باقر ع روایت شده است:
آنچه در زنان به اسم غیرت معروف شده، حسد است [چرایی این مطلب، از منظر روانشناسی در تدبرها بیان خواهد شد]؛
و حسد مبنای کفرورزی است [ظاهرا اشاره است به اولین کفر در عالم، که توسط ابلیس رخ داد و ریشهاش حسد به آدم بود].
همانا زنان این گونهاند که وقتی [در مقابل شوهرانشان] غیرتی شوند، عصبانی میشوند و این عصبانیت آنان را به کفرورزیدن میکشاند؛ مگر آن زنانی که واقعا مسلمان [= تسلیم خداوند] هستند.
📚الكافي، ج5، ص505
☀️ج. از محمد بن سنان روایت شده که امام رضا ع در فرازی از پاسخ سوالاتی که وی به صورت مکتوب از امام ع پرسیده بود، نوشتند:
یک علت برای اینکه مرد میتواند با چهار زن ازدواج کند و زن نمیتواند با بیش از یک مرد ازدواج کند این است که مرد هنگامی که با چهار زن ازدواج میکند فرزند به طور واضح به وی [و نیز به مادر واقعی خود] منسوب میشود اما اگر زنی،دو شوهر یا بیشتر داشته باشد معلوم نمیشود که فرزند از آنِ کدام است؛ زیرا همگی در برقراری رابطه جنسی با وی مشارکت داشتهاند؛ و این منجر به به هم ریختگی اصل و نسب افراد و ارث و بازشناسی افراد از همدیگر میشود.
✳️محمد بن سنان، در ادامه توضیح میدهد که یکی از علل مهم حلال شمردن چندهمسری برای مرد، و عدم آن برای زن، فزونی تعداد زنان در هر جامعهای بر تعداد مردان است؛ که خداوند خواسته مردانی که تمکن مالی دارند عملا مسئولیت تشکیل خانواده برای بیش از یک زن را برعهده بگیرند و... (توضیح بیشتر این نکته در تدبرها خواهد آمد.)
📚علل الشرائع، ج2، ص504
✅تبصره
برخی میپندارند وجود آزمایشهای امروزه میتواند اشکال بازشناسی فرزند را رفع کند.
در پاسخ باید گفت
🔸 اولا چنانکه از مجموع احادیث برمیآید این به عنوان یکی از فلسفههای این قانون است، نه تنها فلسفهاش (چنانکه هم در تکملهای که محمد بن سنان افزود و هم در تدبرها به برخی ابعاد دیگر آن اشاره خواهد شد)؛ و
🔸ثانیا و مهمتر اینکه در مساله نَسَب، اطمینانی برای پدر بودن لازم است، که این گونه آزمایشات، حتی اگر برای طیف متخصص اطمینانآور باشد، با توجه به کاملا تخصصی بودن آن - که عموم افراد نمیتوانند درباره صحت روند آزمایشات و صدور نتیجه اطمینان حاصل کنند، و صرفا باید به آزمایشگاهها و افرادی که آزمایش میکنند اعتماد نمایند - امکان فساد فراوانی دارد (چون راه عمومی برای کشف مساله نیست، همواره محتمل است که افراد با دریافت رشوه و ... گزارشهای غیرواقعی ارائه دهند) که نمی تواند در شرایط عادی برای اغلب انسانها اطمینانآور باشد.
@yekaye
👇 متن احادیث👇
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️2) الف. ابوقلابه روایت کرده که پیامبر خود [= وقت و داراییهای خود] را بین زنانش تقسیم میکرد تا عدالت را رعایت کند و میفرمود: خدایا این تقسیم کردن من بود در آنچه در اختیارم بود؛ پس مرا به خاطر آنچه در اختیار من نیست و تو صاحب اختیار آن هستی مواخذه مکن.
[حدیث شماره 3 که در ادامه خواهد آمد، میتواند مقصود پیامبر ص را توضیح دهد]
☀️ب. و از امام صادق ع روایت شده که پیامبر حتی در مریضیاش نیز [اوقات] خود را بین زنانش تقسیم میکرد و او را بین خود گردش می دادند.
☀️ج. و درباره امام علی ع روایت شده که ایشان زمانی دو همسر داشت و اگر امروزش از آن یک همسر بود حتی وضویش را هم در خانه دیگری نمی گرفت.
📚مجمع البيان، ج3، ص185؛ تفسير جوامع الجامع، ج1، ص292؛ عوالي اللئالي العزيزية، ج2، ص134
☀️الف. روى أبو قلابة عن النبي (ص) أنه كَانَ يَقْسِمُ بَيْنَ نِسائِهِ [فيعدل ] و يقول:
اللَّهُمَّ هَذِهِ قِسْمَتِي فِيمَا أَمْلِكُ فَلَا تَلُمني [تأخذنى/ تُؤَاخِذْنِي] فِيمَا تَمْلِكُ وَ لَا أَمْلِكُ
☀️ب. رُوِيَ عَن جعفر الصَّادِقِ ع عَن آبائه:
أن النَّبِيِّ ص كَانَ يَقْسِمُ بَيْنَ نِسَائِهِ فِي مَرَضِهِ فَيُطَافُ بِهِ بینهن [عَلَيْهِن]
☀️ج. رُوِيَ أَنَّ عَلِيّاً ع كَانَ لَهُ امْرَأَتَانِ فَکانَ إِذَا كَانَ يَوْمُ وَاحِدَةٍ لَا يَتَوَضَّأُ فِي بَيْتِ الْأُخْرَى.
@yekaye
☀️3) روایت شده است که
ابن ابی العوجاء (از کافران معروف زمان امام صادق ع که مناظرههای او با امام و اصحاب امام معروف است] به هشام بن حکم گفت: آیا خداوند حکیم نیست؟
او گفت: بله، و او حکیمترین حکم کنندگان است.
گفت: بگو ببینم آیا اینکه میگوید «پس به نکاح درآورید آنچه مورد پسندتان است از زنان، دوتایی، ویا سهتایی، ویا چهارتایی» (نساء/3) آیا این لازم نیست؟!
گفت: بله.
گفت: اکنون بگو ببینم که پس چرا گفت «و هرگز نمی توانید بین زنان عدالت برقرار کنید، هرچقدر هم حرص بزنید؛ پس همه میلتان را مصرف نکنید» (نساء/128) کدام حکیمی است که چنین سخن بگوید؟!
وی جوابی آماده نداشت. پس بهم دینه نزد امام صادق ع آمد. امام ع به او فرمود: هشان در زمانی آمدهای که نه وقت حج است و نه عمره!
گفت: آری، فادایت شوم! برای کار مهمی آمدهام. ابن ابی العوجاء از من سوالی پرسید که پاسخش را نداشتم.
حضرت فرمود: چه بود؟
وی حکایت را بازگو کرد.
امام صادق ع فرمود: اما اینکه خداوند فرمود «پس به نکاح درآورید آنچه مورد پسندتان است از زنان، دوتایی، ویا سهتایی، ویا چهارتایی» (نساء/3) مقصودش در نفقه دادن و تامین مخارج بود؛ و اما اینکه فرمود «و هرگز نمی توانید بین زنان عدالت برقرار کنید، هرچقدر هم حرص بزنید؛ پس همه میلتان را صرف [یک نفر] نکنید که زنی [یکی دیگر از زنان خود] را [به حال خود، و بدون اینکه مورد محبت واقع شود] رها کنید» (نساء/128) مقصودش در دوستی و محبت داشتن بود.
چون هشام برگشت و مطلب را بازگو کرد، وی گفت: به خدا سوگند که این را خودت نگفتی.
📚الكافي، ج5، ص362-363 ؛ تهذيب الأحكام، ج7، ص420-421
@yekAaye
☀️4) الف. از امام صادق ع روایت شده است:
اگر مردی با چهار زن ازدواج کرد و یکی را طلاق گفت حق ندارد با زن دیگری ازدواج کند مگر اینکه عده آن زنی که طلاق گفته به پایان رسد.
📚الكافي، ج5، ص429
☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است:
برای گناهکاری شخص همین بس که کسی را تحت تکفل بگیرد و او را ضایع کند.
☀️و از پیامبر اکرم ص روایت شده است:
ملعون است، ملعون است کسی که شخصی را که تحت تکفل خود گرفته ضایع کند.
📚من لا يحضره الفقيه، ج3، ص168؛ دعائم الإسلام، ج2، ص193
☀️ج. از امام صادق ع روایت شده است که:
کسی که زنانی را گرد آورد [= با بیش از یک زن ازدواج کند] و نتواند به لحاظ جنسی آنان را ارضا نماید و هریک از آنان بدین جهت به زنا کشیده شود، آن گناه برعهده آن مرد است.
📚الكافي، ج5، ص566
@yekAaye
☀️5) از امام باقر ع درباره متعه (ازدواج موقت)سوال شد که آیا این جزء همان چهار زنی است که مرد حق دارد ازدواج کند؟
فرمودند: خیر، زیرا در ازدواج موقت، نه طلاقی در کار است و نه ارث بردنی.
📚الكافي، ج5، ص451
@yekAaye
☀️6) از امام باقر ع روایت شده است:
زنی با مردی ازدواج کرد و با وی و با خانوادهاش شرط کرد که اگر آن مرد با زن دیگری ازدواج کند ویا اینکه او را ترک گوید ویا اینکه به جهاد برود، به منزله آن باشد که وی را طلاق داده است. قضاوت نزد حضرت امیر ع بردند.
فرمود:
شرط خدا مقدم بر شرط شماست؛ مرد اگر خواست به شرطش وفا کند و اگر خواست زنش را نگه دارد و در عین حال باز ازدواج کند و به جهاد برود و با وی قهر کند اگر که آن زن راه این کار را بگشاید [یعنی اگر زن کاری کند که سزاوار قهر کردن باشد]، که خداوند متعال در کتاب خویش فرمود: «پس به نکاح درآورید آنچه مورد پسندتان است از زنان، دوتایی، ویا سهتایی، ویا چهارتایی»؛ و حلال فرمود برایتان «آنچه تحت ملکیت شماست» (نساء/3) و [درباره قهر کردن] فرمود «و آن زنانی که از نشوز [سرکشی] آنها بیمناکید، [پس اگر سرکشی کردند در بسترهایتان با آنها قهر کنید و ...] (نساء/34)
✳️[ظاهرا مقصود حضرت ع این است که چون این شرط برخلاف آیه قرآن بوده، اگر احیانا مرد بدان عمل نکرد، این گونه نیست که عمل نکردن به این شرط، بقای عقد را به هم بزند و زن مطلقه محسوب گردد.]
📚تفسير العياشي، ج1، ص240
@yekAaye