766) 🌺 قالُوا طائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَ إِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ 🌺
💐 ترجمه
گفتند: فال بدتان همراه با خودتان است، آیا اگر به شما تذکر داده شد [آن را به حساب فال بد میگذارید؟]؛ بلکه شما گروهی گزافکارید.
سوره یس (36) آیه19
1397/3/18
23 رمضان 1439
🇯🇴در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، ان شاء الله همگی با شرکت در راهپیمایی دشمنشکن روز قدس به وظیفه شرعی خود در دفاع از مظلوم عمل خواهیم کرد.🇹🇯
@yekaye
🔹طائِرُكُمْ
درباره «کاربرد این کلمه در معنای «فال بد» در جلسه قبل توضیح داده شد.
https://eitaa.com/yekaye/1391
📖 علاوه بر قرائت آن به صورت
🔹«طائرکم» که رایجترین قرائت آن است،
این کلمه به صورتهای زیر نیز قرائت شده است:
🔸طیْرُكُمْ (قرائت حسن و ابن هرمز و عمرو بن عبید و زر بن حبیش)
🔸اِطَّیُّرُكُمْ (مصدرِ فعلِ اِطَّیَّرَ، که اصل آن تَطَیُّر بوده و تاء در طاء ادغام شده و همزه وصل در ابتدایش اضافه شده، قرائت دیگر منسوب به حسن)
📚(البحر المحيط، ج9، ص55)
@yekaye
🔹 ا ان ذکرتم
📖تعبیر «ا ان» چند گونه قرائت شده است:
🔸همزه استفهام + إن شرطیه (أَ إِنْ)، که این: قرائت اهل کوفه (عاصم و حمزه و کسائی) و اهل شام (ابن عامر) و خلف (از قراء عشره) و روایت روح از یعقوب (از قراء عشره) و یحیی (= یزیدی، از قراء اربعه عشر) است؛ که معنایش این است که «أ إن ذکرتم تطیرتم: یعنی اگر به شما تذکر دهند، فال بد میزنید؟» (در قرائت حسن، به صورت «أهِن» هم تلفظ شده که همان «أئِن» است و این را نوعی لهجه رایج در عربی دانستهاند)
🔸تسهیل دو همزه، که این شامل اغلب قرائتها میشود و البته خود این حالت تنوعی در ادای آن بوده است:
- به صورت همزه ممدود (ءآنْ) که این قرائت اهل مکه (ابن کثیر) و ورش از نافع (اهل مدینه) و روایتی از یعقوب (از قراء عشره) است [و به لحاظ معنایی شبیه حالت فوق میشود، و میتواند شبیه حالت بعد هم باشد]؛
- یا به صورت همزه اول مطوله و همزه دوم ملین و مفتوح (آ اَن) که این قرائت ابوجعفر (از قراء اربعه عشر) است [که به لحاظ معنایی شبیه حالت بعدی میشود]
🔸همزه استفهام و أن مصدری (اَ اَنْ) که این قرائت زر بن حبیش و ابوجعفر و طلحه است؛ که در این صورت عبارت أن ذکرتم مفعول لاجله قرار میگیرد یعنی «لِأن ذکرتم تطیرتم: آیا به خاطر تذکر دادن به شما، فال بد میزنید؟»
🔸إنْ (فقط إن شرطیه): قرائت اهل بصره (ابو عمرو) و روایت قالون از نافع (اهل مدینه) و روایت زید از یعقوب (از قراء عشره) [که معنایش شبیه همان حالت اول است فقط به صورت خبری، نه سوالی]
🔸انْ (فقط أن مصدری) قرائت ماجشونی؛ یعنی فال بدتان با خودتان است، که با تذکر به شما، فال بد میزنید؛ یعنی همین اقدامتان که در برابر تذکر، فال بد میزنید، نشان از شومی و بدیُمنی شما دارد.
🔸أیْنَ (ظرف مکان، به معنای «کجا») قرائت اعمش و عیسی همدانی و قتاده؛ و روایتی از ابوجعفر و نیز از حسن و نیز از عیسی ثقفی؛ که یعنی «أين ذكرتم صحبكم طائركم: کجا متذکر میشوید در حالی که فال بدتان با شماست» یا: طائركم معكم حيث جرى ذكركم: فال بدتان با شماست هرجا که حال روز شما یادآوری شود.
📚(مجمع البيان، ج8، ص653 ؛ البحر المحيط، ج9، ص55 ؛ الکشاف، ج4، ص9 )
📖عبارت «ذکرتم» را هم
🔸اگرچه غالبا با تشدید کاف قرائت کردهاند (ذُكِّرْتُمْ)
🔸 اما در قرائت ابوجعفر (از قراء عشر) و حسن (از قراء اربعه عشر) و برخی قرائتهای غیرمشهور دیگر مانند قرائت خالد بن الیاس و طلحه و قتاده و ابوحیوة، و نیز روایت اصمعی از نافع، و روایت زائده از اعمش، بدون تشدید (ذُكِرْتُمْ) قرائت شده است.
📚(البحر المحيط، ج9، ص55)
@yekaye
🔹مُسْرِفُونَ
▪️ماده «سرف» در اصل به معنای «از حد و اندازه تجاوز کردن» است،
▪️ این ماده گاه در معنای «مورد غفلت قرار دادن» به کار می رود و مثلا می گویند «مررت بكم فَسَرَفْتُكُم: از شما عبور کردم و شما را نشناختم و غفلت ورزیدم»
📚(معجم المقاييس اللغة، ج۳، ص۱۵۳)
و برخی توضیح داده اند که این معنا هم
▫️یا ناشی از این است که در آن حد و محلی که باید توقف می کرده، نایستاده و از آن حد عبور کرده است
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص۴۰۸)
▫️ویا از این باب که چیزی را در غیر جایگاه مناسب خود قرار داده
📚(لسان العرب، ج9، ص149)
▫️ویا از این باب که یکی از موجبات اسراف، جهل و غفلت میباشد
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج۵، ص۱۱۰).
▪️این کلمه نقطه مقابل «میانهروی» (= اقتصاد) بوده (کتاب العین، ج۳، ص۱۵۳) و در مورد هر گونه کار انسان که از حد اعتدال خارج شود به کار میرود، هرچند مورد استعمالش در خصوص «خرج کردن» بیشتر است (وَ الَّذينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً؛ فرقان/67)
📚 (مفردات ألفاظ القرآن، ص۴۰۸).
▪️این ماده در قرآن کریم همواره در باب افعال به کار رفته است، و اسم فاعل آن «مُسْرِف» می باشد (وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ؛ انعام/141 و اعراف/31)
این ماده و مشتقات آن جمعا 23 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
✅درباره کاربردهای کلمه مسرف در قرآن کریم در تدبر 7 توضیحات بیشتری خواهد آمد؛ انشاءالله.
@yekaye
☀️1) از امام باقر ع روایت شده است که ما در کتاب رسول الله ص یافتیم:
پس از من
🔻هنگامی که زنا زیاد شود، مرگ ناگهانی فراوانی میگردد؛ و
🔻هنگامی که در پیمانهها و ترازوها کم فروشی شود، خداوند آنها را با قحطی و نقص رساندن مواخذه میکند؛ و
🔻هنگامی که از دادن زکات خودداری کنند، زمین برکتش را از کشتزارها و میوهها و معادن بازمی دارد؛ و
🔻هنگامی که در قضاوتها ستم کنند، بر ظلم و تجاوز همدیگر را یاری خواهند کرد؛ و
🔻هنگامی که پیمانشکنی کنند، خداوند دشمنشان را بر آنان مسلط میسازد؛ و
🔻هنگامی که پیوند خویشاوندی را ببُرند (قطع رحم کنند) اموال در دست افراد شرور قرار میگیرد؛ و
🔻هنگامی که امر به معروف و نهی از منکر نکنند و از خوبان اهل بیت من پیروی ننمایند، خداوند بَدانِ آنها را بر آنان مسلط کنند و آنگاه خوبانشان هم دعا کنند، مستجاب نشود.
📚الكافي، ج2، ص374؛ علل الشرائع، ج2، ص584
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: وَجَدْنَا فِي كِتَابِ رَسُولِ اللَّهِ ص:
إِذَا ظَهَرَ الزِّنَا مِنْ بَعْدِي كَثُرَ مَوْتُ الْفَجْأَةِ وَ إِذَا طُفِّفَ الْمِكْيَالُ وَ الْمِيزَانُ أَخَذَهُمُ اللَّهُ بِالسِّنِينَ وَ النَّقْصِ وَ إِذَا مَنَعُوا الزَّكَاةَ مَنَعَتِ الْأَرْضُ بَرَكَتَهَا مِنَ الزَّرْعِ وَ الثِّمَارِ وَ الْمَعَادِنِ كُلَّهَا وَ إِذَا جَارُوا فِي الْأَحْكَامِ تَعَاوَنُوا عَلَى الظُّلْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ إِذَا نَقَضُوا الْعَهْدَ سَلَّطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ إِذَا قَطَّعُوا الْأَرْحَامَ جُعِلَتِ الْأَمْوَالُ فِي أَيْدِي الْأَشْرَارِ وَ إِذَا لَمْ يَأْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ لَمْ يَنْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لَمْ يَتَّبِعُوا الْأَخْيَارَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي سَلَّطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ شِرَارَهُمْ فَيَدْعُوا خِيَارُهُمْ فَلَا يُسْتَجَابُ لَهُمْ.
@yekaye
☀️2) الف. از امام صادق ع روایت شده است که رسول الله ص فرمودندن:
کفاره فال بد زدن، توکل است.
📚الكافي، ج8، ص198
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص كَفَّارَةُ الطِّيَرَةِ التَّوَكُّلُ.
☀️ب. از چندین تن از ائمه اطهار روایتی نقل شده است که حضرت امیرالمومنین ع در یک مجلس چهارصد باب از آنچه دین و دنیای انسان مسلمان را آباد میکند، به برخی از اصحابش آموخت. قبلا فرازهایی از این روایت قبلا گذشت ،
در یکی از فرازها میفرمایند:
در هر امری، یکی از این سه تا هست: [= در هر عملی که میخواهید انجام دهید، احتمال اینکه در ذهن شما یکی از این امور وارد شود و یا مانع کار شود ویا اثر آن را از بین ببرد، هست]
فال بد، خودبزرگبینی، و آرزواندیشی
پس
🔻هرگاه یکی از شما فال بد زد، علیرغم فال بدش، راهش را ادامه دهد و خداوند عز و جل را یاد کند؛
🔻و هنگامی که از کبر و خودبزرگبینی نگران بود، همراه با فرودستان و خدمتکارانش غذا بخورد و به دست خود شیر بدوشد؛
🔻و هنگامی که آرزویی در سر پروراند، درخوسات به درگاه خداوند عز و جل ببرد و در پیشگاه او تضرع کند و مبادا نفسش او را به گناه وادارد.
📚الخصال، ج2، ص624
حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ الْيَقْطِينِيُّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ آبَائِهِ ع أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع عَلَّمَ أَصْحَابَهُ فِي مَجْلِسٍ وَاحِدٍ أَرْبَعَمِائَةِ بَابٍ مِمَّا يُصْلِحُ لِلْمُسْلِمِ فِي دِينِهِ وَ دُنْيَاهُ قَالَ ع ...
فِي كُلِّ امْرِئٍ وَاحِدَةٌ مِنْ ثَلَاثٍ الطِّيَرَةُ وَ الْكِبْرُ وَ التَّمَنِّي فَإِذَا تَطَيَّرَ أَحَدُكُمْ فَلْيَمْضِ عَلَى طِيَرَتِهِ وَ لْيَذْكُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِذَا خَشِيَ الْكِبْرَ فَلْيَأْكُلْ مَعَ عَبْدِهِ وَ خَادِمِهِ وَ لْيَحْلُبِ الشَّاةَ وَ إِذَا تَمَنَّى فَلْيَسْأَلِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ يَبْتَهِلْ إِلَيْهِ وَ لَا يُنَازِعْهُ نَفْسَهُ إِلَى الْإِثْم.
@yekaye
☀️3) از امام باقر ع روایت شده است:
اسرافکنندگان و گزافکاران، همانانند که محرمات را حلال میشمرند و خونریزی میکنند.
📚مجمع البيان، ج3، ص290
عن أبي جعفر (ع)
المسرفون هم الذين يستحلون المحارم و يسفكون الدماء
@yekaye
یک آیه در روز
766) 🌺 قالُوا طائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَ إِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ 🌺 💐 ترجمه گ
.
1⃣ «قالُوا طائِرُكُمْ مَعَكُمْ»
مقصود این فرستادگان الهی از این جمله چه بود؟
🍃الف. آنچه سزاوار است بدان فال بد زنید، همین حالت اعراض از حق و حقیقت، و اقبال به باطل و شرک است که در شما رخنه کرده است وگرنه دعوت به توحید و عبادت خداوند عین خیر و برکت است
📚(مجمعالبیان، ج8، ص654؛ المیزان، ج17، ص75)
🍃ب. ممکن است «طائر» به معنای عمل باشد [و شاهدش هم این آیه است که: وَ كُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِي عُنُقِهِ،؛ إسراء/13]، و مقصود این است که حظ و بهره شما از خوبی یا بدی، به همان اعمالتان برمی گردد که همراه شماست.
📚(ابوعبیده و مبرد، به نقل مجمعالبیان، ج8، ص655)
🍃ج. ...
@yekaye