👇ادامه توضیحات درباره ماده «رضی»👇
▪️وقتی این ماده به باب افعال می رود (ارضاء) متعدی می شود و به معنای راضی کردن دیگری است: «يُرْضُونَكُمْ بِأَفْواهِهِمْ» (توبه/8) «يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ» (توبه/62)
▫️و وقتی به باب افتعال می رود (ارتضاء) به معنای اختیار کردن از روی رضایت است: «إِلَّا مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ» (جن/27) «وَ لا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى» (انبیاء/28) «لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُم» (نور/55)
📚(التحقيق، ج4، ص153)
▫️ و وقتی هم به باب تفاعل می رود (تراضی) به معنای رضایت طرفینی است، چنانکه در آیه «إِذا تَراضَوْا بَيْنَهُمْ بِالْمَعْرُوفِ» (بقرة/232) یعنی هریک از طرف مقابل خود راضی باشد و نسبت به طرف مقابل خویش ابراز رضایت کند.
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص356) [همچنین: «فَإِنْ أَرادا فِصالاً عَنْ تَراضٍ مِنْهُما» (بقره/233) یا «تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُم» (نساء/29) ً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ فيما تَراضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَريضَة]» (نساء/24)]
▪️ضمنا کلمه «رِضا» وقتی با الف مقصوره خوانده و نوشته شود (رِضی) مصدر ثلاثی مجرد است؛ اما وقتی با الف ممدوده نوشته و خوانده شود (رضاء) مصدر باب مفاعله است
📚(التهذیب، ج14، ص64)
📿ماده «رضو» و مشتقات آن جمعا 73 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
📖اختلاف قرائت
▪️در عموم قرائات به صورت «رِضوان» قرائت شده است؛
▪️ولی در قرائت شعبه از عاصم به صورت «رُضوان» قرائت شده است:
▫️«رضوان» مصدر است؛ و قرائت «رِضوان» آن را در ردیف مصدرهایی مانند «حرمان» می گذارد، و قرائت «رُضوان» شبیه مصدرهایی مانند «رجحان» و «کفران».
📚مجمع البيان، ج2، ص712 ؛ البحر المحيط، ج3، ص56
@Yekaye
☀️6) از امام صادق ع روایت شده است:
صفت رضایت آن است که از آنچه خوشایند و ناخوشایند است راضی باشد؛ و رضایت پرتوی نور معرفت است؛ و راضی از همه آنچه دلخواه خویش است فانی گردیده؛ و راضی حقیقی کسی است که مورد رضایت واقع شده باشد؛ و «رضا» اسمی است که همه معانی عبودیت را در خود جمع کرده و تفسیر رضایت، شادیِ دل است؛
و از پدرم امام محمد باقر ع شنیدم که میفرمود: تعلق خاطرِ دل به آنچه موجود است، شرک است؛ و تعلقش بدانچه مفقود است و موجود نیست، کفر است؛ و ایندو، دو بال از سنت رضایتمندی است [یعنی انسان برای اینکه به رضا برسد نه باید دل به آنچه موجود است ببندد، و نه دل در گروی چیزی بگذارد که نیست]
و در عجبم از کسی که مدعی عبودیت در پیشگاه خداوند است چگونه با او در آنچه مقدر فرموده نزاع میکند [= اینکه شخص چیزی بخواهد که خدا مقدر نفرموده و بدانچه خدا مقدر کرده راضی نباشد، گویی با خداوند در مقدراتش نزاع کرده] حاشا که عارفان صاحب مقام رضا چنین کنند.
📚مصباح الشريعة، ص182
قَالَ الصَّادِقُ ع:
صِفَةُ الرِّضَا أَنْ يَرْضَى الْمَحْبُوبَ وَ الْمَكْرُوهَ وَ الرِّضَا شُعَاعُ نُورِ الْمَعْرِفَةِ وَ الرَّاضِي فَانٍ عَنْ جَمِيعِ اخْتِيَارِهِ وَ الرَّاضِي حَقِيقَةً هُوَ الْمَرْضِيُّ عَنْهُ وَ الرِّضَا اسْمٌ يَجْتَمِعُ فِيهِ مَعَانِي الْعُبُودِيَّةِ وَ تَفْسِيرُ الرِّضَا سُرُورُ الْقَلْبِ سَمِعْتُ أَبِي مُحَمَّداً الْبَاقِرَ ع يَقُولُ تَعَلُّقُ الْقَلْبِ بِالْمَوْجُودِ شِرْكٌ وَ بِالْمَفْقُودِ كُفْرٌ وَ هُمَا جَنَاحَانِ مِنْ سُنَّةِ الرِّضَا وَ أَعْجَبُ مِمَّنْ يَدَّعِي الْعُبُودِيَّةَ لِلَّهِ كَيْفَ يُنَازِعُهُ فِي مَقْدُورَاتِهِ حَاشَا الرَّاضِينَ الْعَارِفِينَ عَنْ ذَلِك.
@Yekaye
◾️سالروز شهادت حضرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و شهادت امام حسن مجتبی علیهالسلام تسلیت باد
@Yekaye
یک آیه در روز
845) 📖 فانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ
.
1⃣ «فَزادَهُمْ إيماناً وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيلُ؛ فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ ...»
در آیه قبل معلوم شد که مومنان واقعی کسانیاند که وقتی آنان را از جمع شدن دشمنان علیه آنها میترسانند، نهتنها نمیترسند، بلکه ایمانشان زیادتر میشود! چرا که خدا را کافی میدانند و تنها بر او توکل میکنند.
در این آیه توضیح میدهد که این کافی دانستن و توکل آنها، صرفا یک دلخوشی ذهنی و تلقینی نبوده است؛ بلکه چنین مومنانی نهتنها مغلوب نمیشوند بلکه با دستانی پر، سرشار از نعمت و فضل خداوند و بدون اینکه اندک گزندی از دشمن بدانان رسیده باشد برمیگردند.
در واقع، مضمون این دو آیه همان مضمون آیاتی است که نشان میدهد که اگر کسی بر خدا توکل کند خداوند کارش را به نحو احسن به ثمر میرساند: «وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِه» (طلاق/۳)
📚(الميزان، ج4، ص64)
@Yekaye
یک آیه در روز
845) 📖 فانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ
.
2⃣ «فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ ....»
حركت در مسير انجام وظيفه، همراه با توكّل به خدا، سبب تبديل مشكلات به آسانى مى شود.
📚 (تفسير نور، ج1، ص654)
@Yekaye
یک آیه در روز
845) 📖 فانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ
.
3⃣ «فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ»
آنکه از دشمن نترسید و بر خدا توکل کرد هم به «نعمتی» از خدا رسید و هم به «فضلی».
فرق این دو چیست؟ و چرا نفرمود «نعمة و فضل من الله»؟
🔖 (نکاتی در بحث از آیه 171، جلسه842، تدبر4 مطرح شد http://yekaye.ir/ale-imran-3-171/)
علاوه بر آنها این موارد هم قابل ذکر است:
🍃الف. نعمت به ازای عملشان است؛ و فضل، اضافهای است که خداوند از رحمت خود بدانها میدهد: یعنی چهبسا میخواهد بیان کند که ایستادگی، از هرکسی که سر بزند، مومن باشد یا غیرمومن، یک ثمرهای حتما برایش دارد (نعمت)؛ اما اگر کسی که ایستادگی میکند مومن باشد، علاوه بر ثمره طبیعیِ ایستادگی، به رحمت اضافهای هم از جانب خداوند دسترسی پیدا میکند. (فضل)
🍃ب. مقصود از نعمت ثابتقدم ماندن آنان در ایمان و اطاعت از خداست؛ و مقصود از فضل، آن سود و غنایمی که به دست آوردند.
📚(زجاج، به نقل از مجمع البیان، ج2، ص889)
🍃ج. ...
@Yekaye
یک آیه در روز
845) 📖 فانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ
.
4⃣ «فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ»
درباره چرایی نکره آوردن دو کلمه نعمت و فضل در بحث از آیه 171، جلسه842، تدبر3 نکاتی مطرح شد که مجددا تکرار نمیکنیم:
http://yekaye.ir/ale-imran-3-171/.
@Yekaye
یک آیه در روز
845) 📖 فانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ
.
5⃣ «فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ»
ثمره توکل مومنان و نترسیدنشان از دشمن سه چیز شد:
🔹مواجه شدن با نعمتی از جانب خدا؛ و
🔹 چیزی اضافه بر آن نعمت؛ و
🔹 نرسیدن گزندی.
یعنی هم خوبیها به تمامه به آنها رسید و هم بدیای به آنان نرسید. یعنی همه چیز کاملا بر وفق مراد تمام شد.
@Yekaye
یک آیه در روز
845) 📖 فانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ
.
6⃣ «الَّذينَ قالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزادَهُمْ إيماناً وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيلُ؛ فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ»
چه بسيار كسانى كه در راه خدا، به استقبال خطر رفته و سالم برگشتهاند.
📚 (تفسير نور، ج1، ص654)
در واقع،
اگر مومنان در راه خداوند در برابر دشمنان دین ایستادگی کنند و از کثرت دشمن نترسند، دشمن هیچ آسیبی بدانها نمیتواند وارد کند.
🌐تطبیق بر روز🌐
امروزه در شرایط سخت تحریم اقتصادی بسر میبریم.
با این حال، برخی افراد، همانند رهبر عزیز انقلاب، که قرآن را باور دارند، دائما نغمه امید سر میدهند❗️
بسیاری از افراد، از این اطمینان خاطر ایشان در تعجبند و برخی هم اینها را ظاهرسازی قلمداد میکنند و خود با دیدن اجتماع دشمنان علیه ما، ساز ناامیدی کوک میکنند و از ضرورت تسلیم سخن میگویند‼️
🤔مساله شاید فقط در یک نکته است:
کسی که قرآن را باور داشته باشد و از آنچه در تاریخ اسلام گذشته مطلع باشد میداند که استقامت در برابر سختیها حتما به پیروزی و غلبه بر دشمن خواهد انجامید.
اینان که خداوند در این آیه از آنان یاد کرده، واقعا بر خدا توکل نموده و در برابر دشمن ایستادگی کردند و واقعا گزندی بدانان نرسید؛
💢آیا اگر ما چنین باشیم، جای تردید است که گزندی به ما نخواهد رسید؟
@Yekaye
یک آیه در روز
845) 📖 فانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ
.
7⃣ «قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيلُ؛ فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَ اتَّبَعُوا رِضْوانَ اللَّهِ»
غالبا این عبارت «و خشنودی خداوند را پیروی کردند» را اشاره به آن دانستهاند که آنان به دستور پیامبر ص عمل کردند و علیرغم اینکه عدهای آنان را میترساندند و میخواستند منصرفشان کننند، به دنبال دشمن رهسپار شدند.
📚(مجمع البیان، ج2، ص889)
با این توضیح،
علی القاعده باید این عبارت بعد از جمله «نعم الوکیل» و قبل از «فانقلبوا» میآمد
(یعنی آنان گفتند خدا برای ما کافی است و از رضایت خدا پیروی کردند، پس به نعمت و فضل خدا دست یافتند).
چرا آن را بعد آورده است؟
🍃الف. این جمله در مقام ستایش و سپاس از کار آنهاست
📚(المیزان، ج4، ص65)؛
یعنی پس از اینکه میگوید خداوند به وعدهاش در مورد آنان وفا کرد و به آنان گزندی نرسید، ادامه میدهد: و آفرین بر آنان که از خشنودی خدا پیروی کردند و به فضل عظیم رسیدند.
🍃ب. این جمله چهبسا در مقام تعلیل جملات قبل است؛یعنی علت اینکه آنان به نعمت و فضل خدا رسیدند و گزندی به آنان نرسید این بود که از خشنودی و رضایت خداوند پیروی کردند.
🍃ج. شاید اشاره است به «مقام رضوان» که از همه نعمتهای بهشتی برتر است
(وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً في جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَر؛ توبه/72)
یعنی دارد تفضل اضافهای را برمیشمرد و میفرماید آنان هم به نعمت و فضل خدا رسیدند، هم گزندی به آنان نرسید؛ و هم اینکه دنبال مقام رضوان خدا بودند و با عبارت بعدی (که خداوند صاحب فضلی عظیم است) میخواهد بفهماند که علاوه بر آن نعمت و فضل اولیه، به این فضل عظیم هم رسیدند.
🍃د. ...
@Yekaye