. 9⃣ «لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِما لَمْ يَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ» خداوند در بسیاری از آیات بسیاری از مجرمان را وعده عذاب داده است؛ اما ظاهراً تنها در این آیه است که پیش از وعده عذاب، دوبار با تاکید شدید هشدار می‌دهد که چنین حساب نکن که آنان از عذاب نجات می‌یابند❗️ چرا؟ 🤔 🤔 🤔 🤔 🤔 🤔 🤔 🤔 🍃الف. گنهكار ممكن است پشيمان شده، توبه كند و نجات يابد، ولی افراد مغرور، حتی در صدد توبه برنمیآيند، لذا [می‌خواهد تاکید کند که] اميدی به نجات آنان نيست. (تفسير نور، ج2، ص220) 🍃ب. چه‌بسا بدین جهت است که افراد باور نمی‌کنند که راه لیبرالیسم (توضیح در تدبر2 https://eitaa.com/yekaye/5051) و راه سلبریتی‌ها (توضیح در تدبر3 https://eitaa.com/yekaye/5054)، می‌تواند انسان را به جهنم ببرد و راه نجاتی باقی نگذارد؛ از این روست که بشدت تاکید می‌کند که گمان نکنید که راه نجاتی برای این رویه باشد. 🍃ج. چه‌بسا به خاطر این است که مردم باورشان نمی‌شود که عمده لیبرالیستها (که ظاهرا کاری به کار دیگران ندارند) و سلبریتی‌ها (که این اندازه در چشم مردم محبوبیت دارند) – با این رویه‌شان - راه نجاتی از جهنم نخواهند داشت! 🍃د. ... @Yekaye

. 🔟 «لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَفْرَحُونَ بِما أوتوْا وَ يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِما لَمْ يَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ» چنانکه اشاره شد https://eitaa.com/yekaye/5042، یکی از قراءات این آیه آن است که به صورت «أوتوا» قرائت شده است. (قبلا بارها اشاره شد که وجود قرائات متعدد با سند متواتر تا پیامبر ص جای تردید ندارد و تعدد قرائات امری است که از جانب خداوند نازل شده است، نه اینکه صرفاً ناشی از دخل و تصرف افراد باشد) 💠هشدار به #آرزواندیشی دینی، ملی، ژنتیکی، و ... 💠 بر اساس این قرائت، آیه نکته ظریفی را هشدار می‌دهد و 🤔 آن هشدار به آرزواندیشی بسیاری از مردمی است که به اموری دلبسته‌اند که اگرچه آن را دارند، اما کار خودشان نیست و ارزش افتخار ندارد❗️ حقیقتِ هر کس، و به تَبَعِ آن، مواخذه و حساب و کتاب اخروی، بر اساس کارهایی است که انسان با اراده خویش انجام داده و اختیاراً کسب نموده است؛ اما برخی افراد هستند به جای اینکه به عمل خویش تکیه کنند، فقط بدانچه بدانها داده شده شادمانند و دوست دارند به خاطر کاری که نکرده‌اند مورد تحسین قرار گیرند‼️ دین شناسنامه‌ای که جامعه در انسان رقم زده، ملیت و نژاد و کشوری که در آن به دنیا آمده، استعدادهای ژنتیکی که از پدر و مادر به ارث رسیده، و ... چیزی نیست که انسان انتظار داشته باشد به خاطر اینها مورد تحسین قرار گیرد.⛔️ 🤔بهترین دین، بهترین ملیت، بهترین استعداد، بهترین ...، مادامی که با سعی و تلاش خود فرد همراه نشود، اموری نیست که مایه افتخار باشد و بتواند انسان را از افتادن در جهنم نجات دهد. از این زاویه، 🔹 دو عبارت «يَفْرَحُونَ بِما أوتوْا: شادمانی می‌کنند بدانچه بدانان داده شده» و «يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِما لَمْ يَفْعَلُوا: دوست دارند که به خاطر آنچه انجام نداده اند ستایش شوند» دو روی یک سکه‌اند؛ نه دو مضمون متفاوت؛ و از این جهت، 🔹مفاد آن، شبیه مضمون آیه «لَيْسَ بِأَمانِيِّكُمْ وَ لا أَمانِيِّ أَهْلِ الْكِتابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً يُجْزَ بِهِ وَ لا يَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَ لا نَصيراً: نه به آرزوى شماست، و نه به آرزوى اهل كتاب؛ هر كس كار بدى انجام دهد كيفر داده مىشود و جز خدا ولیّ و ياورى براى خود نخواهد يافت.» (نساء/123) است. @Yekaye

912) 📖 وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلی كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ 📖 💢ترجمه و مُلکِ آسمانها و زمین تنها از آنِ خداست؛ و خداوند بر هر کاری تواناست. سوره آل عمران، (3) آیه 189 1397/12/28 12 رجب1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹ملْكُ قبلا بیان شد که ▪️ماده «ملک» را به معنای تسلط بر چیزی به طوری که اختیار آن چیز به دست شخص باشد، دانسته‌اند؛ بدین ترتیب، 🔸«مَلْك» و «مِلک» (ما أَخْلَفْنا مَوْعِدَكَ بِمَلْكِنا وَ لكِنَّا حُمِّلْنا أَوْزاراً مِنْ زينَةِ الْقَوْم؛ طه/۸۷؛ و کلمه «مَلْك» در این آیه، به صورت «مِلک» هم قرائت شده) به معنای مال و اموالی است که تحت اختیار و مالکیت انسان باشد؛ 🔸ولی «مُلک» به معنای با حکم و دستور در چیزی تصرف کردن است (لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ، غافر/۱۶؛ أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنا،‌بقره/۲۴۷) و به معنای خود محدوده تصرف و سلطنت هم به کار می‌رود (وَ اتَّبَعُوا ما تَتْلُوا الشَّياطينُ عَلى مُلْكِ سُلَيْمان، بقره/۱۰۲؛ وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ، آل‌عمران/۱۸۹)؛ و دارنده آن [اسم فاعلِ آن] «مَلِک» (=پادشاه، سلطان) است (صُواعَ الْمَلِک، یوسف/۷۲؛ دينِ الْمَلِكِ، یوسف/۷۶؛ فَتَعالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَق، طه/۱۱۴ و مومنون/۱۱۶؛ مَلِكِ النَّاسِ، ناس/۲) به معنای کسی است که با امر و نهی خویش در انسانها تصرف می‌کند و عملا اختیار انسانها را به دست می‌گیرد و صرفاً به انسانها می‌تواند اضافه شود، نه به اشیاء، و می‌تواند شامل حال کسی که زمام نفس خویش را در اختیار گرفته هم باشد (مفردات ألفاظ القرآن، ص۷۷۵)؛ ولی چنانکه اشاره شد، دارنده [= اسم فاعل] «مِلک» ، «مالک» است. ▪️ از این توضیح برخی نتیجه گرفته‌اند که «مِلک» به منزله جنس برای «مُلک» است؛ یعنی هر «مُلک»ی «مِلْك» هست اما هر «مِلْك»ی «مُلْك» نیست؛ و البته می‌شود کسی مالکِ مُلک باشد: (اللَّهُمَّ مالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشاءُ؛ آل‌عمران/۲۶) 🔖جلسه 821 http://yekaye.ir/ya-seen-36-71/ 🔹قديرٌ قبلا بیان شد که ▪️ماده «قدر» دست کم در دو معنای اصلی به کار می‌رود: یکی بر «اندازه» و مقدار و «مبلغ» (= حد بلوغ و غایت شیء) و کنه و نهایت ظرفیتی که یک شیء دارد، دلالت می‌کند و به همین جهت به قضای الهی که امور را به نهایت مقدر شده برایشان می‌رساند، قَدَر گویند؛ و دیگری همان معنای رایج «قدرت» (= توانایی) است که وضعیتی است که شخص توانایی و تمکن بر انجام کاری دارد (مفردات ألفاظ القرآن، ص۶۵۸) ▪️در این میان، عده‌ای این دو را به هم برگردانده‌اند؛ ▫️برخی معنای اول را اصل قرار داده، و بر این باورند که «قدرت» را از این جهت «قدرت» گفته‌اند که شخص را به آن غایتی که می‌خواهد می‌رساند و «رجلٌ ذو قُدرةٍ: شخص قدرتمند» یعنی کسی که توانایی‌هایش به گونه‌ای است که در کارهای مورد نظر، به آن حد و اندازه‌ای که دلش می‌خواهد، می‌رسد؛ و ▫️ برخی معنای دوم را اصل قرار داده و گفته‌اند اصل این ماده «توانایی بر انجام یا ترک کار» است و «تقدیر» نیز دلالت بر اجرای قدرت در خارج می‌کند و «قَدَر» به معنای «قضاء» از این باب است که بعد از قدرت داشتن، اجرای آن کار قطعی می‌شود و «قَدَر» به معنای اندازه و مقدار هم اسم مصدر است و به معنای آن چیزی است که حاصل تقدیر و اظهار قدرت می‌باشد. ▪️از معانی خاص این کلمه وقتی است که با حرف «علی» متعدی شود؛ ▫️ یک معنای «قَدَرَ علی» به معنای «تنگ گرفتن بر، در تنگنا قرار دادن» می‌باشد، یا از این جهت که «به «اندازه» کم به کسی چیزی داده شود ویا از این جهت که «اندازه چیزی که به شخص می‌خواهد برسد، محدود قرار داده شده، بر خلاف جایی که بی‌حساب به کسی چیزی ببخشند» که آیاتی مانند «وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ‏: و کسی که روزی‌اش بر او تنگ گرفته شد» (طلاق/۷) ، «يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ: روزی را برای هر که بخواهد بسط می‌دهد یا تنگ می‌گیرد» (روم/۳۷) ، و «فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ‏: [حضرت یونس] گمان کرد که بر او تنگ نگیریم» (انبياء/۸۷) همگی در این معنا می‌باشند. ▫️ البته تعبیر «قَدَرَ علی» می‌تواند به معنای «توانایی داشتن بر انجام کاری» هم باشد؛ چنانکه در قرآن کریم گاهی در این معنا هم به کار رفته است؛ مانند: «لا يَقْدِرُونَ عَلى‏ شَيْ‏ءٍ مِمَّا كَسَبُوا: توانایی و قدرتی بر چیزی از آنچه به دست آورده‌اند، ندارند» (بقره/۲۶۴) «إِنَّ اللَّهَ قادِرٌ عَلى‏ أَنْ يُنَزِّلَ آيَة: خداوند تواناست بر این که آیه‌ای نازل کند که …» (انعام/۳۷) «عَبْداً مَمْلُوكاً لا يَقْدِرُ عَلى‏ شَيْ‏ءٍ: برده مملوکی که توانایی بر هیچ چیزی ندارد» (نحل/۷۵) « أَحَدُهُما أَبْكَمُ لا يَقْدِرُ عَلى‏ شَيْ‏ء: شخص لالی که توانایی بر هیچ چیزی ندارد» (نحل/۷۶) 🔖جلسه 786 http://yekaye.ir/ya-seen-36-38/ @Yekaye

☀️۱) از امام رضا ع سوال شد: آیا خداوند به وسیله قدرت اشیاء را آفرید یا بدون قدرت؟ فرمود: درست نیست که گفته شود که خداوند به وسیله قدرت اشیاء را آفرید، زیرا وقتی گفتی به وسیله قدرت اشیاء را آفرید گویی قدرت را چیزی غیر از خداوند قرار داده‌ای و آن را وسیله‌ای قرار داده‌ای که به با آن اشیاء را آفریده، و این شرک است. 📚التوحيد (للصدوق)، ص130 حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ الْعَلَوِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ الْبَرْمَكِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَرَفَةَ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا ع خَلَقَ اللَّهُ الْأَشْيَاءَ بِالْقُدْرَةِ أَمْ بِغَيْرِ الْقُدْرَةِ؟ فَقَالَ: لَا يَجُوزُ أَنْ يَكُونَ خَلَقَ الْأَشْيَاءَ بِالْقُدْرَةِ لِأَنَّكَ إِذَا قُلْتَ خَلَقَ الْأَشْيَاءَ بِالْقُدْرَةِ فَكَأَنَّكَ قَدْ جَعَلْتَ الْقُدْرَةَ شَيْئاً غَيْرَهُ وَ جَعَلْتَهَا آلَةً لَهُ بِهَا خَلَقَ الْأَشْيَاءَ وَ هَذَا شِرْكٌ. @Yekaye

☀️2) از امام صادق ع روایت شده است: هنگامی که حضرت موسی ع از کوه طور بالا رفت، پروردگارش را ندا داد و گفت: پروردگارا ! خزائنت را به من نشان بده! خداوند فرمود: موسی! همانا خزائن من این است که هنگامی که چیزی را بخواهم به آن می‌گویم «باش، پس موجود می‌شود». (بقره/117) 📚التوحيد (للصدوق)، ص133 حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُقَاتِلِ بْنِ سُلَيْمَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقُ ع لَمَّا صَعِدَ مُوسَى ع إِلَى الطُّورِ فَنَادَى رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ يَا رَبِّ أَرِنِي خَزَائِنَكَ فَقَالَ يَا مُوسَى إِنَّمَا خَزَائِنِي إِذَا أَرَدْتُ شَيْئاً أَنْ أَقُولَ لَهُ «كُنْ فَيَكُونُ». @Yekaye

. 1⃣ «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلی كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ» ⛔️در آیات قبل، از عده ای از انسانها سخن گفت که زندگی خود را بر مدار مال دوستی، دنیاطلبی و شهرت تنظیم کرده بودند. 💢در این آیه ریشه آن نگاهی که انسان را از افتادن در دام چنین رویکردی به زندگی حفظ می کند، بیان می‌کند: اگر باور کنیم که فرمانروایی بر آسمانها و زمین تنها از آنِ خداست؛ و خداوند بر هر کاری تواناست. 💠تاملی با خویش اگر کسی همه امور را تحت فرمانروایی خداوند، و خداوند را بر هر کاری توانا بداند، آیا با قرار گرفتن در مشکلات، گرانی‌ها، بحران‌ها و ... دچار اضطراب می‌شود و کاسه‌ی چه‌کنم چه‌کنم به دست می‌گیرد و به زمین و زمان بد وبیراه می‌گوید؟! 🤔ما چطوریم؟ 🤔در این ایام شروع #سال_نو، اندکی با خود خلوت کنیم: آیا واقعا همه امور را تحت فرمانروایی خدا می‌دانیم یا گمان می‌کنیم کارها از دست خدا در رفته است⁉️ آیا خدا را بر هر کاری توانا می‌دانیم یا پول و رفیق و ... را در امور بیشتر موثر می دانیم⁉️ @Yekaye

. 2⃣ «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» به لحاظ نحوی «لله» خبر است و مقدم بر مبتدا (مُلکُ ...) آمده است. این دلالت بر حصر دارد: یعنی آیه می‌فرماید: مُلکِ آسمانها و زمین «تنها» از آنِ خداست. 💢کسی که این را باور کند، برای فرمان راندن بر عالم و آدم، جز مسیر خدا را طی نمی‌کند؛ زیرا غیر از او و بدون اذن او حقیقتا هیچکس هیچ نحوه حکومتی بر عالم ندارد. 💠ثمره #اخلاقی_اعتقادی 🤔آیا کسی که برای رسیدن به هر گونه مقام و منصبی (که یک نحوه فرمانروایی بر دیگران را به ارمغان می‌آورد) هر سخنی را می‌گوید و از هر وسیله‌ای –مشروع یا نامشروع – استفاده می‌کند، واقعا خدا را باور دارد⁉️ @Yekaye

. 3⃣ «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلی كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ» بسيارند افرادى كه حكومت در دست آنهاست، ولى نمى‌توانند به خواسته‌هاى خود جامه‌ى تحقّق بپوشانند، ولى خداوند هم حكومت دارد و هم بر هر كارى قادر است. (تفسير نور، ج2، ص221) @Yekaye

. 4⃣ «وَ اللَّهُ عَلی كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ» 💢خداوند بر هر کاری تواناست.💢 کسی هم که به خدا تکیه کند، به اذن خدا می‌تواند هر کاری انجام دهد، حتی #آفریدن، و #زنده_کردن_مردگان؛ چنانکه حضرت عیسی ع چنین می‌کرد: «إِذْ قالَ اللَّهُ يا عيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتي عَلَيْكَ ... إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْني فَتَنْفُخُ فيها فَتَكُونُ طَيْراً بِإِذْني وَ تُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْني وَ إِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتى بِإِذْني» (انبیاء/110) 💠تأملی با خویش 🤔آیا برای راه افتادن کارهایمان، بیشتر به پول و دوست و شهرت و ... تکیه می‌کنیم یا به خدا⁉️ 🤔راستی، چرا بسیاری از ما، توانایی خدا را حتی در حد توانایی پول قبول نداریم⁉️ @Yekaye

. 5⃣ «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلی كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ» 🔻دنیاطلبان دنبال حکومت بر زمین و زمینیان‌اند؛ 🔺اما بلندنظران، به کمتر از حکومت بر دلها و بر آسمانیان رضایت نمی‌دهند؛ 🤔پس سراغ کسی می‌روند که نه‌تنها حکومت بر زمین، بلکه فرمانروایی بر آسمانها و آسمانیان هم تنها از آنِ اوست؛ و او بر هر کاری تواناست، و می‌تواند آنان را هم بر آسمانها و زمین حکومت دهد. @Yekaye

. 6⃣ «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» در تعابیر قرآنی، «آسمانها و زمین» صرفاً به معنای همین آسمان و زمینی که می‌بینیم نیست، بلکه گاه برای اشاره به عالَم انفس و درون انسان هم از این تعابیر استفاده شده است؛ مثلا: «أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا في أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلاَّ بِالْحَق» (روم/8) بدین ترتیب، آیاتی که در آنها از آسمانها و زمین سخن گفته شده، می‌تواند ناظر به آسمان و زمین انفسی باشد: 💢خداوند نه‌تنها فرمانروای بیرون ماست؛ بلکه درون ما، چه مراتب اعلا و آسمانی‌اش و چه مراتب پست و زمینی‌اش ، تحت فرمانروایی و مُلکِ خداوند است.💢 🤔شاید به همین جهت است که در دعای تحویل سال، از او می‌خواهیم همان گونه که گردش آسمان و زمین تحت فرمانروایی اوست و روز و شب را دگرگون می‌کند، آسمان و زمین وجود ما را نیز به بهترین وجه ممکن متحول سازد: 💢يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ يَا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ يَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَالِ.💢 💐ان شاء الله که تحویل سال جدید همراه با تحولی در جان و روحتان باشد؛ پیشاپیش این تحویل و تحول سال را که مقارن شده با میلاد ولی الله الاعظم تبریک عرض می‌کنم.🌹 @Yekaye

💐 خجسته میلاد مولی المتقین امیرالمومنین علی بن ابن طالب علیه السلام که خانه خدا به عشق قدومش ،نه جامه، که دیوار بر تن درید، بر تمامی مومنان، عدالت جویان و آزادگان جهان تبریک و تهنیت باد 🌹 @Yekaye

913) 📖 إنَّ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ 📖 💢ترجمه به یقین در آفرینش آسمانها و زمین، و در پی هم آمدنِ شب و روز، آیاتی برای اهل خِرَد است. سوره آل عمران، (3) آیه 190 1397/12/29 13 رجب1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹إِنَّ في ... لَآياتٍ ... در این جمله تمامی امکانات نحوی‌ای که می‌تواند تاکید بر کلام را برساند استفاده شده است: جمله اسمیه + شروع با إِنَّ + مقدم داشتن خبرِ إنّ بر اسم إنّ + آوردن لام مزحلقه بر اسم إنّ @Yekaye

🔹«خَلْق» قبلا بیان شد که ▪️کلمه «خَلق» مصدری است (= آفرینش) که در بسیاری از موارد در معنای مفعولی به کار می‌رود (= مخلوق، آفریده شده) و در این آیه هر دو معنا (آفرینش، آفریدگان) می‌تواند اراده شده باشد. ▪️برخی از اهل لغت معتقدند اصل این ماده دلالت بر «تقدیر» (تعیین اندازه) داشته است، چنانکه «خُلق» (به معنای خوی و خصلت و اخلاقیات شخصی) را هم از این جهت «خلق» نامیده‌اند که بیانگر ویژگی‌هایی است که در صاحب آن معین و مقدر شده است و برخی هم گفته‌اند کلمه «خلق» به نحو خاص به معنای «ایجاد کردن بر اساس یک کیفیت [و محاسبه] خاص» می‌باشد که هم در مورد ایجاد بی‌سابقه، و هم ایجاد چیزی از چیز دیگر به کار می‌رود. ▪️در تفاوت «خَلق» و «خُلق» گفته‌اند که اینها در اصل در یک معنا هستند اما «خَلق» غالبا در مورد شکل و صورت و هیأتی که با بَصَر (چشم)‌دیده می‌شود به کار می‌رود اما «خُلق»‌بیشتر درباره قوا و سجیه‌هایی که با بصیرت درک می‌شوند. 🔖جلسه 829 http://yekaye.ir/ya-seen-36-79/ @Yekaye

🔹السَّماواتِ قبلا بیان شد که ▪️ «سمو» به معنای «علو» و بلندی است و به هرجایی که بر فراز جای دیگر باشد «سماء» گفته می‌شود چنانکه آسمان را هم چون فوق زمین است «سماء» می‌گویند. 🔖جلسه 221 http://yekaye.ir/baqare-2-31/ 🔹الْأَرْضِ قبلا بیان شد که ▪️ماده «أرض» در زبان عربی در معانی متعددی به کار رفته است که برخی اینها را به سه معنا برمی‌گردانند که دوتای آنها در قرآن کریم به کار نرفته است (یکی در معنای زکام و سرماخوردگی؛ دیگری در معنای «رعشه و تزلزل»). اما معنایی که با آن سر و کار داریم به هر چیزی که در موقعیت پست و پایین قرار گرفته، نقطه مقابل سماء و عُلُو باشد. ▪️برخی معتقدند که اصل معنای آن، همین کره زمین در مقابل آسمان بوده و به تَبَعِ آن بر هر چیز پست و پایینی در مقابل بالا اطلاق شده؛ و برخی هم توضیح داده‌اند که هرگاه این کلمه در کنار «سماء» قرار بگیرد کاملا بر همین معنای مقابل «سماء» به کار می‌رود و شامل جمیع موجودات زمینی هم می‌شود؛ اما وقتی که به صورت مطلق به کار می‌رود (وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فِيها رَواسِيَ، حجر/۱۹؛ أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفاتاً، مرسلات/۲۵) غالبا خود کره زمین مورد نظر است؛ هرچند که گاه به قسمت و منطقه معینی از زمین هم اطلاق می‌شود (يا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ، مائده/۲۱؛ وَ ما تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ، لقمان/۳۴). ▪️به نظر می‌رسد که همین در مقابل «سماء» ‌بودن ظرفیتی را در این کلمه قرار داده که استعمال آن در قرآن لزوما برای اشاره به زمین جسمانی نباشد؛ چنانکه حتی برخی در توضیح آیه «اللَّهُ الَّذي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ» (طلاق/۱۲) و نیز روایاتی که از هفت زمین در قبال هفت آسمان سخن می‌گوید این احتمال را مطرح کرده‌اند که مقصود از هر زمینی، آسمانِ تحت آسمان بالاتر است؛ و بدین ترتیب، هفت آسمان و یک زمین داریم که شش آسمانِ آن، هریک زمینی برای آسمان بالاتر از خود است. ▪️در احادیث، این توسعه معنایی «أرض» جدی گرفته شده و تعابیر زمین دل، زمین جان و … – دست کم به طور استعاری – رایج است؛ و برخی روایات، برخی از تعابیر «أرض» در قرآن را بر همین معانی توسعه‌یافته نیز اطلاق کرده‌اند. 🔖جلسه 781 http://yekaye.ir/ya-seen-36-33/ @Yekaye

🔹اخْتِلافِ قبلا بیان شد که ▪️«خَلْف» به معنای «پشت» (نقطه مقابلِ «قدام: جلو») (بقره/۲۵۵؛ رعد/۱۱) و «خَلَف» به معنای کسی که در پی می‌آید (نقطه مقابل سَلَف: گذشتگان) می‌باشد. ▪️برخی گفته‌اند وقتی «خَلَف» به صورت اضافه به خوبی و بدی بیاید (خلَفِ صدق، خلَفِ سوء) طبیعتا با لفظ بعدی به معنای خوبی ویا بدی جانشین اشاره شده؛ اما وقتی قرار باشد به صورت مطلق به کار رود، برای کسی که جانشین مناسبی است، تعبیر «خَلَف»؛ و برای کسی که جایگزین نامطلوبی است، تعبیر «خَلْف» را به کار می‌برند؛ که این تعبیر دوم در دو جای قرآن کریم به کار رفته است (فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ؛ اعراف/۱۶۹؛ مریم/۵۹) . ▪️از کاربردهای ماده «خلف» تعابیری مانند «اختلاف» و «مخالفت» است که در زبان فارسی هم رواج پیدا کرده است؛ و بدین معناست که هرکس راهی غیر از راه دیگری را در پیش گیرد و از آنجا که اختلاف بین مردم غالبا موجب نزاع می‌شود، به نحو استعاری برای هر منازعه و دعوایی هم تعبیر «اختلاف» به کار می‌رود. البته «اختلاف» به معنای «یکی خلف دیگری بودن» هم به کار رفته، چنانکه «اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ» به معنای آمدن شب و روز یکی بعد از دیگری است. 🔖جلسه 220 http://yekaye.ir/al-baqare-2-030/ @Yekaye

🔹لِأُولِي الْأَلْبابِ ▪️ماده «لبب» در دو معنا به کار رفته است: ▫️یکی خلوص و ناب بودن، و ▫️دیگری ثبات و اقامت در مکانی؛ که از اولی کلمه «لُبّ» به معنای مغز و پاک و خالص هرچیزی معروف است؛ و از دومی هم تعبیر «تلبیه» و همان «لبّیک» گفتن که به معنای آن است که بر طاعت تو استوار و ثابت‌قدمم. (معجم المقاييس اللغة، ج5، ص199؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص733) ▪️البته گفته شده تلبیه به معنای خالصانه در خدمت بودن است، چنانکه به زنی که بشدت بچه‌اش را دوست دارد و برایش هر کاری می‌کند «امرأة لَبَّة» گویند (مفردات ألفاظ القرآن، ص733) و ظاهرا به همین مناسبت، برخی بر این باورند که اصل معنای این ماده به همان معنای نقیّ (پاکی) و خلوص برمی‌گردد؛ و لبیک هم بدان معناست که من در موقعیت خلوص و پاکی در قبال تو قرار می‌گیرم (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج10، ص156) ▪️در هر صورت، کاربرد کلمه «لُبّ» به معنای «عقل» بسیار رایج است؛ و گفته‌اند «لب» عقل ناب و خالص از هر گونه شائبه‌ای است، و اولوالالباب یعنی کسانی که صاحب اندیشه ناب باشند و اندیشه‌شان با اوهام و اشتباه و … آمیخته نگردد و به همین جهت است که خداوند درکِ مطالبی را که جز عقلهای پاک و خالص درنمی‌یابند را به اولواالباب نسبت داده است (مفردات ألفاظ القرآن، ص733) و برخی هم وجه تسمیه‌عقل به «لبّ» را این دانسته‌اند که بهترین چیزی است که در انسان است؛ چرا که لب بهترین و خالصترین بخش از هر چیزی است. (مجمع البيان، ج2، ص908) ▫️ با این بیان معلوم شد که «لب» اخص از عقل است؛ و در تفاوت این دو گفته‌اند که وقتی تعبیر «لب»ّ» به کار می‌رود منظور آن خلوص و بی‌پیراگی‌ای است که در درک شخص حضور دارد؛ اما تعبیر «عقل» ناظر به احاطه و حصری است که توسط عقل شخص نسبت به معلومات واقع می‌شود (الفروق في اللغة، ص76) 📿 ماده «لبب» در قرآن کریم فقط در تعبیر «اولو/اولی الالباب» و جمعا 16 بار به کار رفته است. 🔹لَآياتٍ ▪️«آیات» جمعِ «آیة» است؛ که آیه به معنای علامت و نشانه است؛ و درباره اینکه ماده اصلی این کلمه چه بوده، قبلا بحث شد در 🔖جلسه ۲۲۹ http://yekaye.ir/al-baqarah-002-039/ @Yekaye

☀️1) روایت شده است هنگامی که این آیات (آیات 190-194 سوره آل عمران) نازل شد، پیامبر اکرم ص فرمود: وای بر کسی که اینها را در دهان خود مضمضه کند و در آن تامل ننماید. 📚مجمع البيان، ج2، ص908 و قد اشتهرت الرواية عن النبي ص أنه لما نزلت هذه الآيات قال ص: وَيْلٌ لِمَنْ لَاكَهَا بَيْنَ فَکَّيْهِ وَ لَمْ يَتَأمَّل ما فيها @Yekaye

☀️2) از امام رضا ع روایت شده است که رسول الله ص به حضرت علی ع سفارشاتی کرد، فرمود: تو را به نماز شب سفارش می‌کنم؛ و این را سه بار گفت؛ و نماز شب روزی و نورانیت صورت را زیاد می‌کند و خُلق را نیکو می‌گرداند؛ پس هنگامی که از بسترت برخاستی به افق آسمان بنگر و بگو: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَحْيَانَا بَعْدَ مَمَاتِنَا وَ إِلَيْهِ النُّشُورُ وَ أَعْبُدُهُ وَ أَحْمَدُهُ وَ أَشْكُرُهُ: حمد خدایی را که ما را بعد از مرگمان زنده می‌کند و برانگیخته شدن به سوی اوست؛ و او را می‌پرستم و حمد و سپاس می‌گویم»؛ و آیات آخر سوره آل عمران، از «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» (آیه190) تا« إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ» (آیه 194) را بخوان و بگو: «اللَّهُمَّ أَنْتَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُكَ سِنَةٌ وَ لَا نَوْمٌ سُبْحَانَكَ سُبْحَانَكَ» وَ إِذَا سَمِعْتَ صُرَاخَ الدِّيكِ فَقُلْ «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحِ سَبَقَتْ رَحْمَتُكَ غَضَبَكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ: خدایا تو زنده برپادارنده‌ای نه چرت تو را فراگیرد و نه خواب؛ منزهی تو، منزهی تو» و هنگامی که صدای خروس را شنیدی بگو: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحِ سَبَقَتْ رَحْمَتُكَ غَضَبَكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ: منزه و مقدس است پروردگار فرشتگان و روح؛ رحمتت بر غضبت پیشی گرفته است و معبودی جز تو نیست.» و مسواک بزن؛ که مسواک زدن در حد کارهای واجب است. 📚الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام، ص137 @Yekaye

☀️3) از امام باقر ع روایت شده: هنگامی که برای نماز شب از خواب برخاستی بگو: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي رَدَّ عَلَيَّ رُوحِي لِأَحْمَدَهُ وَ أَعْبُدَهُ: حمد خدایی را که روح مرا برگرداند تا تو را حمد گویم و بپرستم» و چون صدای خروسها را شنیدی بگو: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحِ سَبَقَتْ رَحْمَتُكَ غَضَبَكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَكَ لَا شَرِيكَ لَكَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي إِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ: منزه و مقدس است پروردگار فرشتگان و روح؛ رحمتت بر غضبت پیشی گرفته است و معبودی جز تو نیست. تو تنهایی و شریکی نداری؛ من بد کردم و به خودم ستم کردم؛ پس مرا ببخش و بر من رحم آور که همانا گناهان را جز تو کسی نمی‌بخشد» پس هنگامی که برخاستی نگاهی به آفاق آسمان بینداز و بگو: «اللَّهُمَّ إِنَّهُ لَا يُوَارِي عَنْكَ لَيْلٌ سَاجٍ وَ لَا سَمَاءٌ ذَاتُ أَبْرَاجٍ وَ لَا أَرْضٌ ذَاتُ مِهَادٍ وَ لَا ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ وَ لَا بَحْرٌ لُجِّيٌّ تُدْلِجُ بَيْنَ يَدَيِ الْمُدْلِجِ مِنْ خَلْقِكَ تَعْلَمُ «خائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ ما تُخْفِي الصُّدُورُ» غَارَتِ النُّجُومُ وَ نَامَتِ الْعُيُونُ وَ أَنْتَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُكَ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ سُبْحَانَ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ إِلَهِ الْمُرْسَلِينَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ: خدایا نه شب پوشاننده و نه آسمان دارای برج‌ها [= محل‌های معین ستارگان] و نه زمین دارای گستردگی و نه ظلمتهایی که برخی فوق برخی دیگرند؛ و نه دریای عمیق [چیزی را] او تو پوشیده نمی دارد؛ هرکس از مخلوقاتت که شبانه راه می‌پیماید تو پیش او راه می‌روی؛ چشمهای خیانت‌کار را می‌دانی و نیز آنچه که در سینه‌ها پنهان است» (غافر/19) ستارگان افول کردند و چشمها خوابید و تویی که زنده برپادارنده‌ای و نه چرت تو را دربرگیرد و نه خواب؛ منزه است پروردگار جهانیان و معبود پیامبران و حمد خدایی راست که پروردگار جهانیان است.» سپس پنج آیه از آخر سوره آل عمران از «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» (آل عمران/190) تا «إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ» را بخوان؛ سپس مسواک بزن و وضو بگیر و هنگامی که دستت به آب خورد بگو: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنَ التَّوَّابِينَ وَ اجْعَلْنِي مِنَ الْمُتَطَهِّرِينَ: به نام خدا و با [تکیه بر] خدا خدایای مرا از توبه‌کنندگان بگردان و مرا از پاکان قرار بده» و هنگامی که از وضو فارغ شدی بگو:‌ «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ» پس هنگامی که برای نماز برخاستی بگو: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ إِلَى اللَّهِ وَ مِنَ اللَّهِ وَ مَا شَاءَ اللَّهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ زُوَّارِ بَيْتِكَ وَ عُمَّارِ مَسَاجِدِكَ وَ افْتَحْ لِي بَابَ تَوْبَتِكَ وَ أَغْلِقْ عَنِّي بَابَ مَعْصِيَتِكَ وَ كُلِّ مَعْصِيَةٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنِي مِمَّنْ يُنَاجِيهِ اللَّهُمَّ أَقْبِلْ عَلَيَّ بِوَجْهِكَ جَلَّ ثَنَاؤُك: به نام خدا و با [تکیه بر] خدا و به سوی خدا و از خدا و آنچه خدا خواهد و هیچ تحول و قدرتی نیست مگر به خدا؛ خدایا مرا از زائران خانه‌ات و آبادکنندگان مساجدت بگردان و بر من باب توبه‌ات را بگشای و درهای معصیت و هر معصیتی را بر من ببند؛ حمد خدایی را که مرا از کسانی قرار داد که با او مناجات می‌کند؛ خدایای با روی گشاده‌ات به من توجه کن که ثنا تو راست.» سپس با تکبیر نمازت را شروع کن. 📚الكافي، ج3، ص445؛ تهذيب الأحكام، ج2، ص123؛ من لا يحضره الفقيه، ج1، ص481-482 @Yekaye 👇متن حدیث👇