یک آیه در روز
732) 🌺 ثمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ
.
6⃣ «فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَيْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ»
مقصود از این سه گروه «ظالم به خویش ، میانهرو و پیشتاز در خوبیها» به ترتیب چیست؟
🍃الف. کسی از ما که حق امام ع را [به رسمیت] نمیشناسد، کسی که حق امام ع را میشناسد، و خود امام.
📚(حدیث1 و2؛ و نیز مجمعالبیان، ج8، ص638)
🍃ب. کسی از ما که هم عمل صالح دارد و هم عمل بد؛ فرد متعبد و کوشا در دین؛ ائمه اطهار علیهمالسلام
📚(امام باقر ع، نقل از مجمعالبیان، ج8، ص639)
🔷توضیحی درباره دو دیدگاه الف و ب
در روایات فوق، مقسم را «کسانی از «ما» که اینچنین باشند» دانسته و تاکید کرده نهایتا همگی اینها بهشتیاند؛ و درباره اینکه «ما» چه کسانیاند، ظاهر برخی از روایات، اولاد حضرت زهرا س است؛ یعنی هرکسی که در زمره فرزندان پیامبر ص به حساب آید، یعنی جمیع سادات؛ و و ظاهر برخی از روایات «شیعیان» است، یا صریحا 📚(التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، ص110) ویا از این جهت که هرکس از اهل بیت پیروی کند در زمره آنان درمیآید.
📚(الأصول الستة عشر، ص164)
در هر صورت، بهشتی شدن دسته اول (ظالم لنفسه)، با این فرض است که در برزخ ویا در مواقف قیامت ویا با شفاعت، بتدریچ پاک میشوند و نهایتا شایسته ورود در بهشت میگردند؛ البته بویژه در مورد دیدگاه الف، با توجه به اینکه یقین داریم که گناهان برخی از فرزندان و نوادگان ائمه اطهار ع بسیار عظیم بوده، چرا که گاه در مقابل اهل بیت ع ادعای امامت و مهدویت کردند (مانند برخی از نوادگان امام حسن ع در زمان امام صادق ع، ویا جعفر کذاب، برادر امام حسن عسکری ع) و یا در به شهادت رساندن ائمه ع نقش جدی داشتهاند (مانند محمد بن اسماعیل، برادرزاده امام کاظم ع، که حکایتش در جلسه 711، تدبر7 گذشت) چنین معنایی بسیار بعید به نظر میرسد و بدین جهت در برخی روایات، چنین افرادی را از مصداق این آیه خارج دانسته اند (حدیث2.ب).
ضمنا این مطلب که مصداق «پیشتاز در خوبیها» ائمه اطهار ع هستند در روایات بسیار زیادی آمده است.
📚(فقط 15 روایت با سندهای مختلف در بصائر الدرجات، ج1، ص44-47)
🍃ج. کسی که به دور نفس خویش میچرخد و طواف میکند، کسی که به دور قلب خویش میچرخد؛ و کسی که به دور پروردگار خویش می چرخد
📚(امام صادق ع، معاني الأخبار، ص104)
🍃د. کسی که ظاهرش بهتر از باطنش است؛ کسی که ظاهر و باطنش برابر است؛ و کسی که باطنش بهتر از ظاهرش است.
📚(به نقل از مجمعالبیان، ج8، ص638)
🍃 ه. کسی که با انجام گناهان صغیره در حق خویش ظلم کرده، کسی که با انجام واجبات در حد متوسطی قرار گرفته؛ و کسی که با پیشتازی در خوبیها به درجات عالی رسیده است 📚(جعفر بن حرب، به نقل از مجمعالبیان، ج8، ص638) یا به تعبیر دیگر، چون همه اینها برگزیدهاند و میراثبر قرآن معرفی شدهاند، پس همگی دست کم مسلمان و اهل قرآناند، لکن برخی از آنان به هر حال گناهانی مرتکب شده و ظالم به خویش است، و برخی در میانه راه و برخی پیشتاز در خوبیها که بدین سبب، امام دیگران میشود.
📚(المیزان، ج17، ص46)
🍃و. همان سه قسمی که در سوره واقعه مطرح شد که «وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً ...» (واقعه/7-10)، یعنی: اصحاب شمال؛ اصحاب یمین؛ السابقون.
📚(به نقل از مجمعالبیان، ج8، ص638)
🍃ز. گروه اول، منافقاناند و دو گروه بعدی از بقیه مردم
📚(ابنعباس، به نقل از مجمعالبیان، ج8، ص638)
🍃 ح. ...
@yekaye
یک آیه در روز
732) 🌺 ثمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ
.
7⃣ «ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ»
ممکن است کسانی باشند که واقعا معارف کتب آسمانی را درک کرده باشند، با این حال به خود ظلم کنند و همه اینها به جای اینکه عامل سعادتشان شود وبال گردانشان گردد.
شبیه بلعم باعورا که در موردش فرمود:
«وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوينَ: و بر آنها بخوان سرگذشت كسى را كه آيات خود را به او داديم، اما او از آنها تهى گشت، پس شيطان او را دنبال كرد و او عاقبت از گمراهان گرديد» (اعراف/175)
@yekaye
یک آیه در روز
732) 🌺 ثمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ
.
8⃣«ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَيْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ»
اینکه در این آیه، «بإذن الله» قید برای چه عبارتی باشد، میتوان چند احتمال داد؛ که در هر احتمال نیز چند معنا ممکن است
(و یادآوری میشود که بر اساس قاعده امکان استفاده از یک لفظ در معنا چهبسا همه اینها مستقلاً مد نظر بوده باشد)
🍃الف. قید «سابق بالخیرات»، یعنی اینان به اذن خداوند بود که به مقامی رسیدند که پیشتاز در خیرات باشند. آنگاه:
🌱الف.1. در مقابل «ظالم لنفسه» است و میخواهد توجه دهد که ظلم، از سوى خود انسان است، ولى توفيق سبقت در خوبىها، به اذن خداست. (تفسير نور، ج9، ص501) یعنی مضمونی شبیه «ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِك: آنچه از خوبی به تو میرسد از خداست و آنچه از بدی به تو میرسد از خودت است» (نساء/79)
🌱الف.2. چهبسا اشاره باشد به مقام «مُخلَصین: خالصشدگان» که فراتر از مقام «مُخلِصین: خالصکنندگان» است
(مخلِص، هنوز اخلاصش به عمل و تلاش خودش منسوب است؛ اما مخلَص، مقامی است که دیگر ورای مقام پاداش مبتنی بر عمل است، یعنی دیگر خدا او را خالص کرده است و گویی دیگر در برابر مشیت خداوند، هیچکاره است).
🍃ب. قید برای هر سه گروه؛ یعنی هرکسی هر کاری میکند: خوب یا بد، از مشیت خداوند خارج نیست و همه امور به اذن خدا رقم میخورد؛ و از این جهت شبیه باشد به مضمون آیه «وَ إِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّه: اگر خوبیای به آنها برسد می گویند این از نزد خداست؛ و اگر بدیای به آنان برسد میگویند این از نزد توست؛ بگو همگی از نزد خداست» (نساء/78)
🍃ج. قید برای «اصطفینا»؛ که در این صورت، تاکیدی است بر گلچین کردن خداوند، و آنگاه:
🌱ج.1. اینکه «پیشتازان در خوبیها» را به نحو خاص برگزیدیم و آنان را امام دیگران قرار دادیم، تنها به اذن و مشیت خداوند بوده است.
📚(المیزان، ج17، ص46)
🌱ج.2. اینکه انتخاب کل این بندگان برای میراثبرِ کتاب بودن، صرفاً ناشی از مشیت خداوند بوده و هیچکس دیگری در آن نقشی نداشته است.
🌱ج. 3. ...
🍃د. قید برای «اورثنا»؛ که در این صورت نیز، تاکیدی است بر ارث دادن کتاب از جانب خداوند، و اینکه این اقدام که کتاب آسمانی را به ارث برسانیم (یعنی مثلا اینکه نبوت و ارسال کتاب جدید را ختم کنیم و ادامه کار را با وصایت انجام دهیم) ناشی از مشیت خاص خداوند بوده است.
🍃ه. ...
@yekaye
یک آیه در روز
732) 🌺 ثمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ
.
9⃣9 «ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَيْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبيرُ»
این گونه نیست که هرکس از معارف دین به طور صحیح بهرهمند شود، حتماً به آن عمل کند و آدم خوبی شود.
🔳معارف دین ظرفیتهای انسان را چنان گسترش میدهد که:
🔺برخی میتوانند با تکیه بر آن از همگان در خوبیها پیشی بگیرند؛
🔹اما برخی همچنان، علیرغم برخورداری از اینها همانند دیگرانی که از این معارف برخوردار نیستند حالت بینابین دارند (مثل اغلب مردم عادی، نه خیلی خوب میشوند و نه خیلی بد)؛
🔻و برخی هم با وجود این معارف، در حق خویش ظلم میکنند و به جای حسن استفاده از این معارف، از آنها سوءاستفاده می کنند و به جای اینکه این معارف عامل ارتقای آنان شود، وبال گردنشان میشود.
♦و نکته مهم این است که آن کسانی که هم معارف دین را فرامیگیرند، و هم پیشتاز در خوبیها میشوند، مورد تفضل خاص الهی قرار گرفتهاند:
به قول سعدی:
چو آید به کوشیدنت خیر پیش
به توفیق حق دان نه از سعی خویش
https://ganjoor.net/saadi/boostan/bab8/sh1/
@yekaye
یک آیه در روز
732) 🌺 ثمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ
.
🔟 «ذلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبيرُ»
همه چیز صرفا با تلاش ما به دست نمیآید. برخی چیزها تنها و تنها ناشی از فضل و عنایت خداست.
@yekaye
733) 🌺 جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَها يُحَلَّوْنَ فيها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً وَ لِباسُهُمْ فيها حَريرٌ 🌺
سوره فاطر (35) آیه 33
💐 ترجمه
بهشتهایی عدن [جاودان] که در آن داخل میشوند، در حالی که در آنجا با بازوبندهایی از طلا و با مروارید زیور مییابند، و لباسشان در آنجا پرنیان است.
7 شعبان 1439
1397/2/4
@yekaye
🔹«عَدْنٍ»
قبلا بیان شد که ماده «عدن» در اصل به معنای «اقامت» (در جایی قرار و آرام گرفتن) و ثبات است و «مَعْدِن» را از این جهت معدن گویند که محل استقرار جواهر و سنگهای قیمتی است.
🔖جلسه 612 http://yekaye.ir/al-kahf-18-31/
🔹«جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَها ...»
به لحاظ نحوی، این عبارت را
▪️میتوان خبر برای مبتدای محذوف گرفت که تفسیر «فضل بزرگ» در آیه قبل است (یعنی: آن فضلی بزرگ است، و آن عبارت است از بهشتهای جاودانی که ...)
و
▪️میتواند بدل برای «الْفَضْلُ الْكَبِيرُ» باشد (یعنی آن فضل بزرگ است، بهشتهایی جاودان است که ...)
📚(مجمع البيان، ج8، ص637 و 639)
@yekaye
🔹«أَساوِرَ»
قبلا بیان شد که این کلمه جمعالجمع است؛ یعنی این کلمه، جمع «إسوار» یا «أسوره» است، که این خود، جمعِ «سِوار» یا «سُوار» است؛
و اگرچه ماده «سور» در زبان عربی وجود دارد
🔖(و در جلسه۷۶ درباره آن توضیح داده شد، http://yekaye.ir/al-hadeed-057-13/ )؛
اما کلمه «سوار» را «معرب» (برگرفته از کلمه فارسیِ «دستوار» [= دستبند زینتی، النگو]) دانستهاند.
🔖جلسه 612 http://yekaye.ir/al-kahf-18-31/
@yekaye