☀️۱) از امام صادق ع از پدرانشان از امیرالمومنین ع روایت شده است: همانا اهل جهنم هنگامی که زقوم و ضریع (خار خشکیده تلخ؛ غاشیه/۶) در شکمهایشان همچون جوشش آب جوش به غلیان درآمد تقاضای نوشیدنی‌ای کنند؛‌ پس برایشان نوشیدنی‌ای از غساق (چر‌ک‌آب؛ ص/58) و صدید (آبى چركين خون‏آلود؛ ابراهیم/۱۶) آورده می‌شود «که آن را جرعه جرعه مى‏نوشد و نمى‏تواند آن را فرو برد، و مرگ از هر جانبى به سويش مى‏آيد در حالی که مردنی نیست؛ و عذابى سخت به دنبال دارد.» (ابراهیم/17) و نیز از «حمیم» (آب جوشان)ی که در جهنم می‌جوشد از آن زمانی که آفریده شد «مانند مس گداخته‌ای كه چهره‏ها را بريان مى‏كند! چه بد شرابى و چه زشت جايگاهى است.» (کهف/29) 📚تفسير العياشي، ج‏2، ص: 223 عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ، عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ: إِنَّ أَهْلَ النَّارِ لَمَّا غَلَى الزَّقُّومُ وَ الضَّرِيعُ فِي بُطُونِهِمْ كَغَلْيِ الْحَمِيمِ، سَأَلُوا الشَّرَابَ فَأُتُوا بِشَرَابٍ غَسَّاقٍ وَ صَدِيدٍ يَتَجَرَّعُهُ وَ لَا يَكَادُ يُسِيغُهُ وَ يَأْتِيهِ الْمَوْتُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ما هُوَ بِمَيِّتٍ، وَ مِنْ وَرائِهِ عَذابٌ غَلِيظٌ» وَ حَمِيمٍ يَغْلِي فِي جَهَنَّمَ مُنْذُ خُلِقَتْ «كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ، بِئْسَ الشَّرَابُ وَ سَاءَتْ مُرْتَفَقاً». @yekaye

☀️۲) الف. از امام رضا ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده که فرمودند: همانا قاتل امام حسین ع در تابوتی از آتش است و به اندازه نیمی از عذاب اهل دنیا سهم اوست در حالی که پاها و دستانش با زنجیرهایی از آتش بسته شده و در آتش سرنگون می‌شود تا به قعر جهنم برسد و بویی دارد که از شدت بدبویی اهل آتش از بوی آن به خدا پناه می‌برند؛‌در حالی که او در آنجا جادانه است و از عذاب دردناک می‌چشد همراه با همه کسانی که در قتل ایشان وی را همراهی کردند «هر گاه كه پوستشان بريان گردد خداوند عز و جل پوستهاىِ ديگرى بر جايش نهد تا بچشند آن عذابِ» (نساء/56) دردناک را؛ لحظه‌ای «از آن تخفیف نمی یابند» (زخرف/۷۵) و از حمیم (آب جوشان)‌جهنم می‌نوشند؛‌پس وای بر آنها از عذاب خداوند متعال در آتش. 📚عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏2، ص: 47 ☀️ب. هشام بن سالم روایتی طولانی از امام صادق ع درباره زیارت قبر امام حسین ع روایت کرده که در فرازی از آن امام ع توضیح می‌دهد که اگر شخصی در مسیر این زیارت زندانی شود چگونه خداوند در قیامت جبران می‌کند و اگر در این مسیر کتک بخورد چگونه برایش جبران می‌شود تا بدینجا که می‌فرمایند: و کتک‌زننده وی را برای حساب حاضر کنند؛‌پس نه از او سوالی شود و نه حساب و کتابی برایش انجام شود بلکه از بازوانش بگیرند و او را کشان کشان به نزد فرشته‌ای ببرند که برایش نوشیدنی‌ای از حمیم (آب جوشان) و نوشیدنی‌ای از غسلین (چرک‌آب) آمده تقدیم کند و او را روی دیگی از آتش بگذارند و به او گفته شود: بچش این را به خاطر آنچه خودت از پیش فرستادی در حق این شخصی که او را به خاطر اینکه برای رضای خداوند و رضای رسولش آمده بود کتک زدی ... . 📚كامل الزيارات، ص124 👇متن احادیث👇 @yekaye

متن احادیث بند ۲ ☀️الف. حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الشَّاهِ الْفَقِيهُ الْمَرْوَزِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ النَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرِ بْنِ سُلَيْمَانَ الطَّائِيُّ بِالْبَصْرَةِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي فِي سَنَةِ سِتِّينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا ع سَنَةَ أَرْبَعٍ وَ تِسْعِينَ وَ مِائَةٍ وَ حَدَّثَنَا أَبُو مَنْصُورٍ أَحْمَدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ بَكْرٍ الْخُورِيُّ بِنَيْسَابُورَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَارُونَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْخُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ الْفَقِيهُ الْخُورِيُّ بِنَيْسَابُورَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْهَرَوِيُّ الشَّيْبَانِيُّ عَنِ الرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى ع وَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأُشْنَانِيُّ الرَّازِيُّ الْعَدْلُ بِبَلْخٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَهْرَوَيْهِ الْقَزْوِينِيُّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سُلَيْمَانَ الْفَرَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا ع قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: إِنَّ قَاتِلَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع فِي تَابُوتٍ مِنْ نَارٍ عَلَيْهِ نِصْفُ عَذَابِ أَهْلِ الدُّنْيَا وَ قَدْ شُدَّتْ يَدَاهُ وَ رِجْلَاهُ بِسَلَاسِلَ مِنْ نَارٍ مُنَكَّسٌ فِي النَّارِ حَتَّى يَقَعَ فِي قَعْرِ جَهَنَّمَ وَ لَهُ رِيحٌ يَتَعَوَّذُ أَهْلُ النَّارِ إِلَى رَبِّهِمْ مِنْ شِدَّةِ نَتْنِهِ وَ هُوَ فِيهَا خَالِدٌ ذَائِقُ الْعَذَابِ الْأَلِيمِ مَعَ جَمِيعِ مَنْ شَايَعَ عَلَى قَتْلِهِ «كُلَّما نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِمُ الْجُلُودَ حَتَّى يَذُوقُوا الْعَذَابَ» الْأَلِيمَ «لا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ» سَاعَةً وَ يُسْقَوْنَ مِنْ حَمِيمِ جَهَنَّمَ فَالْوَيْلُ لَهُمْ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ تَعَالَى فِي النَّارِ. 📚عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏2، ص: 47 ☀️ب. بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْأَصَمِّ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ قَالَ: أَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ هَلْ يُزَارُ وَالِدُكَ قَالَ فَقَالَ نَعَمْ... قُلْتُ فَمَا لِمَنْ حُبِسَ فِي إِتْيَانِهِ؟ قَالَ لَهُ بِكُلِّ يَوْمٍ يُحْبَسُ وَ يَغْتَمَّ فَرْحَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَإِنْ ضُرِبَ بَعْدَ الْحَبْسِ فِي إِتْيَانِهِ كَانَ لَهُ ... وَ يُؤْتَى ضَارِبُهُ لِلْحِسَابِ فَلَا يُسْأَلُ عَنْ شَيْ‏ءٍ وَ لَا يُحْتَسَبُ بِشَيْ‏ءٍ وَ يُؤْخَذُ بِضَبُعَيْهِ حَتَّى يُنْتَهَى بِهِ إِلَى مَلَكٍ يَحْبُوهُ وَ يُتْحِفُهُ بِشَرْبَةٍ مِنَ الْحَمِيمِ وَ شَرْبَةٍ مِنَ الْغِسْلِينِ وَ يُوضَعُ عَلَى مِثَالٍ [مَقَالٍ‏] فِي النَّارِ فَيُقَالُ لَهُ ذُقْ بِمَا قَدَّمَتْ يَدَاكَ فِيمَا آتَيْتَ إِلَى هَذَا الَّذِي ضَرَبْتَهُ سَبَباً إِلَى وَفْدِ اللَّهِ وَ وَفْدِ رَسُولِهِ ... 📚كامل الزيارات، ص124 @yekaye

☀️۳) روایتی طولانی از رسول الله درباره ماه رمضان است و در فرازی از آن درباره کسانی که با روزه‌‌خواری و ارتکاب انواع گناهان حرمت این ماه را نگه نمی‌دارند، توضیحاتی می‌دهد و از جمله خطاب به آنها می‌فرماید: ... و شما در آتش جاودانه‌اید و در آن عذاب می‌شوید و خوار می‌گردید؛ و از آتش آن به سوی زمهریرش جابجا می‌شوید؛ و در حمیم (آب جوش) آن غوطه‌ور می‌گردید و از زقوم آن می‌خورید و با گرزهای آن فروکوبیده می‌شوید و با انواع عذابهایش معاقبه می‌شوید؛ نه در آن زنده‌اید و نه تا ابدالآباد می‌میرید؛‌مگر کسی که رحمتی از جانب پروردگار عالمیان وی را در برگیرد و با شفاعت حضرت محمد ص برترین پیامبران، بعد از چشیدن این عذاب و مواخذه شدید نجات یابد. 📚التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام، ص665 ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: ... وَ أَنْتُمْ فِي النَّارِ خَالِدُونَ، تُعَذَّبُونَ فِيهَا وَ تُهَانُونَ، وَ مِنْ نِيرَانِهَا إِلَى زَمْهَرِيرِهَا تُنْقَلُونَ، وَ فِي حَمِيمِهَا تُغْمَسُونَ وَ مِنْ زَقُّومِهَا تُطْعَمُونَ، وَ بِمَقَامِعِهَا تُقْمَعُونَ وَ بِضُرُوبِ عَذَابِهَا تُعَاقَبُونَ- لَا أَحْيَاءٌ أَنْتُمْ فِيهَا وَ لَا تَمُوتُونَ أَبَدَ الْآبِدِينَ، إِلَّا مَنْ لَحِقَتْهُ مِنْكُمْ رَحْمَةُ رَبِّ الْعَالَمِينَ، فَخَرَجَ مِنْهَا بِشَفَاعَةِ مُحَمَّدٍ أَفْضَلِ النَّبِيِّينَ بَعْدَ [مَسِ‏] الْعَذَابِ الْأَلِيمِ وَ النَّكَالِ الشَّدِيدِ. @yekaye

☀️۴) از امام صادق ع روایت شده است که خداوند عز و جل می‌فرماید: کسی که شراب مست‌کننده‌ای بنوشد ویا آن را به کودکی که درک و فهم ندارد بنوشاند، او را از آب حمیم (آب جوشان) بنوشانم خواه [نهایتا] عذاب شود یا مورد غفران قرار گیرد؛ و کسی که شراب مست‌کننده‌ای را به خاطر رضایت من ترک کند او را در بهشت وارد کنم و از رحیق مختوم (شراب سر به مهر بهشتی) بنوشانم و او را همان اکرامی کنم که در حق اولیایم انجام دهم. 📚الكافي، ج‏6، ص397 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ وَ دُرُسْتَ وَ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ جَمِيعاً عَنْ عَجْلَانَ أَبِي صَالِحٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً أَوْ سَقَاهُ صَبِيّاً لَا يَعْقِلُ سَقَيْتُهُ مِنْ مَاءِ الْحَمِيمِ مُعَذَّباً أَوْ مَغْفُوراً لَهُ وَ مَنْ تَرَكَ الْمُسْكِرَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ وَ سَقَيْتُهُ مِنَ الرَّحِيقِ الْمَخْتُومِ وَ فَعَلْتُ بِهِ مِنَ الْكَرَامَةِ مَا أَفْعَلُ بِأَوْلِيَائِي. @yekaye

☀️۵) از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده است که: همانا چهارتن هستند که جهنمیان از وضعیت آنان متاذی شوند؛‌از حمیم (آب جوشان) و جحیم نوشانده شوند و فریاد واویلا و هلاک شدیم سر دهند؛ به طوری که جهنمیان از همدیگر بپرسند این چهار تن را چه شود که ما علی‌رغم این همه اذیت‌ها از بودن آنان هم اذیت می‌شویم. یکی شخصی است آویخته در تابوتی از گُلِ آتش و شخصی که امعاء و احشائش کشیده می‌شود و شخصی که از دهانش چرک و خون راه گرفته است و شخصی که گوشت خود را می‌خورد. پس به آن شخص در تابوت گفته می‌شود: این دور افتاده از رحمت، چه کرده‌ که با این همه اذیت‌هایمان از او هم اذیت می‌شویم؟ می گوید: این دورافتاده ازرحمت، مُرد در حالی که برگردنش اموال مردم بود که نه ادای آن را برعهده‌اش گرفت و نه وفای به آن را. سپس به شخصی که که امعاء و احشائش کشیده می‌شود گفته می‌شود: این دور افتاده از رحمت، چه کرده‌ که با این همه اذیت‌هایمان از او هم اذیت می‌شویم؟ می گوید: این دورافتاده ازرحمت هیچ برایش مهم نبود که ادرارش در کجای بدنش می‌ریزد [= نسبت به رعایت طهارت و نجاست کاملا بی‌مبالات بود]. سپس به شخصی که از دهانش چرک و خون راه گرفته است گفته می‌شود: این دور افتاده از رحمت، چه کرده‌ که با این همه اذیت‌هایمان از او هم اذیت می‌شویم؟ می گوید: این دورافتاده ازرحمت مرد هر حرفی را نقل می‌کرد؛ ‌هر مطلب خباثت‌آلودی را که می‌دید بدان استناد می‌کرد و آن را برای این و آن حکایت می‌نمود. سپس به شخصی که گوشت خود را می‌خورد گفته می‌شود: این دور افتاده از رحمت، چه کرده‌ که با این همه اذیت‌هایمان از او هم اذیت می‌شویم؟ می گوید: این دورافتاده ازرحمت با غیبت کردن گوشت مردم را می‌خورد و به سخن‌چینی می‌پرداخت. 📚الأمالي( للصدوق)، ص581؛ 📚ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص248 حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُوسَى رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ أَبُو الْحُسَيْنِ الْكُوفِيُّ الْأَسَدِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ النَّخَعِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنِي حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: أَرْبَعَةٌ يُؤْذُونَ أَهْلَ النَّارِ عَلَى مَا بِهِمْ مِنَ الْأَذَى يُسْقَوْنَ مِنَ الْحَمِيمِ وَ الْجَحِيمِ يُنَادُونَ بِالْوَيْلِ وَ الثُّبُورِ يَقُولُ أَهْلُ النَّارِ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ مَا بَالُ هَؤُلَاءِ الْأَرْبَعَةِ قَدْ آذَوْنَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ الْأَذَى؟ فَرَجُلٌ مُعَلَّقٌ فِي تَابُوتٍ مِنْ جَمْرٍ وَ رَجُلٌ يَجُرُّ أَمْعَاءَهُ وَ رَجُلٌ يَسِيلُ فُوهُ قَيْحاً وَ دَماً وَ رَجُلٌ يَأْكُلُ لَحْمَهُ؛ فَقِيلَ لِصَاحِبِ التَّابُوتِ: مَا بَالُ الْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ الْأَذَى؟ فَيَقُولُ إِنَّ الْأَبْعَدَ قَدْ مَاتَ وَ فِي عُنُقِهِ أَمْوَالُ النَّاسِ لَمْ يَجِدْ لَهَا فِي نَفْسِهِ أَدَاءً وَ لَا وَفَاءً. ثُمَّ يُقَالُ لِلَّذِي يَجُرُّ أَمْعَاءَهُ مَا بَالُ الْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ الْأَذَى؟ فَيَقُولُ إِنَّ الْأَبْعَدَ كَانَ لَا يُبَالِي أَيْنَ أَصَابَ الْبَوْلُ مِنْ جَسَدِهِ. ثُمَّ يُقَالُ لِلَّذِي يَسِيلُ فُوهُ قَيْحاً وَ دَماً مَا بَالُ الْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ الْأَذَى؟ فَيَقُولُ إِنَّ الْأَبْعَدَ كَانَ يُحَاكِي فَيَنْظُرُ إِلَى كُلِّ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ فَيُسْنِدُهَا وَ يُحَاكِي بِهَا. ثُمَّ يُقَالُ لِلَّذِي يَأْكُلُ لَحْمَهُ مَا بَالُ الْأَبْعَدِ قَدْ آذَانَا عَلَى مَا بِنَا مِنَ الْأَذَى؟ فَيَقُولُ إِنَّ الْأَبْعَدَ كَانَ يَأْكُلُ لُحُومَ النَّاسِ بِالْغِيبَةِ وَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ. @yekaye

☀️۶) از رسول الله ص روایت شده است: کسی که از راه [سوءاستفاده از] برادر مومنش بخورد یا بنوشد یا چیزی بپوشد [یعنی خوراکی یا نوشیدنی یا پوشاکی را با سوء استفاده از ویا فریب برادر مومنش به دست آورد] خداوند به او خوردنی‌ای از آتش بجهنم بخوراند و نوشیدنی‌ای از حمیم به وی بنوشاند و لباسی از سرابیل جهنم بر او بپوشاند ... 📚الإختصاص، ص227 قَالَ النَّبِيُّ ص: مَنْ أَكَلَ بِأَخِيهِ الْمُؤْمِنِ أَوْ شَرِبَ أَوْ لَبِسَ بِهِ ثَوْباً أَطْعَمَهُ اللَّهُ بِهَا أَكْلَةً مِنْ نَارِ جَهَنَّمَ وَ سَقَاهُ سَقْيَةً مِنْ حَمِيمِ جَهَنَّمَ وَ كَسَاهُ ثَوْباً مِنْ سَرَابِيلِ جَهَنَّمَ ... @yekaye

☀️۷) حضرت عبدالعظیم حسنی از امام جواد ع از پدرانشان از امیرالمومنین ع روایت کرده است که فرمودند: من و فاطمه س یکبار بر رسول الله ص وارد شدیم و ایشان را بشدت گریان دیدیم. گفتم: پدر و مادرم فدایت یا رسول الله! چه چیزی شما را گریان کرده است؟ فرمود: یا علی! هنگامی که در شب معراج به آسمان رفتم زنانی از امتم را در عذابی شدید دیدم که از آن وضع بسیار ناراحت شدم و به خاطر شدت عذابی که برای آنان دیدم چنین به گریه افتاده‌ام؛‌زنی را دیدم که از موهایش آویزان بود و مغز سرش به جوشیدن افتاده بود؛ و زنی را دیدم که به زبانش آویخته بود و حمیم (آب جوشان) در حلقش می‌ریختند و ... حضرت فاطمه س فرمود: پدرجان! کار و سیره آنان چه بود که به چنین عذابهایی گرفتار آمده بودند. فرمود: دخترکم! اما آنکه از موهایش آویزان بود زنی بود که موهایش را از مردان نمی‌پوشاند؛ و آنکه از زبانش آویزان بود زنی بود که [با زبان تلخ خود] شوهرش را آزار می‌داد؛ و ... 📚عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏2، ص10-11 حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْوَرَّاقُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ الْآدَمِيِّ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ: دَخَلْتُ أَنَا وَ فَاطِمَةُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَوَجَدْتُهُ يَبْكِي بُكَاءً شَدِيداً فَقُلْتُ فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا الَّذِي أَبْكَاكَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ لَيْلَةَ أُسْرِيَ بِي إِلَى السَّمَاءِ رَأَيْتُ نِسَاءً مِنْ أُمَّتِي فِي عَذَابٍ شَدِيدٍ فَأَنْكَرْتُ شَأْنَهُنَّ فَبَكَيْتُ لِمَا رَأَيْتُ مِنْ شِدَّةِ عَذَابِهِنَّ وَ رَأَيْتُ امْرَأَةً مُعَلَّقَةً بِشَعْرِهَا يُغْلَى دِمَاغُ رَأْسِهَا وَ رَأَيْتُ امْرَأَةً مُعَلَّقَةً بِلِسَانِهَا وَ الْحَمِيمُ يُصَبُّ فِي‏ حَلْقِهَا ... فَقَالَتْ فَاطِمَةُ ع حَبِيبِي وَ قُرَّةُ عَيْنِي أَخْبِرْنِي مَا كَانَ عَمَلُهُنَّ وَ سِيرَتُهُنَّ حَتَّى وَضَعَ اللَّهُ عَلَيْهِنَّ هَذَا الْعَذَابَ؟ فَقَالَ يَا بُنَيَّتِي أَمَّا الْمُعَلَّقَةُ بِشَعْرِهَا فَإِنَّهَا كَانَتْ لَا تُغَطِّي شَعْرَهَا مِنَ الرِّجَالِ وَ أَمَّا الْمُعَلَّقَةُ بِلِسَانِهَا فَإِنَّهَا كَانَتْ تُؤْذِي زَوْجَهَا ... . @yekaye

. 1️⃣ «فَشارِبُونَ عَلَیهِ مِنَ الْحَمیمِ» روی آن خوراک زقوم، نوشیدنی‌ای از حمیم می‌نوشند؛ یعنی از آبی جوشان. چرا؟ 🍃الف. غالبا نوشیدنی را روی خوردنی‌ای می‌نوشند که هضم و فرو بردن آن خوردنی را تسهیل کند.این نشان می‌دهد آن زقوم چنان در گلویشان گیر می‌کند ویا چنان آنان را از درون می‌سوزاند که چاره‌ای جز پناه بردن به نوشیدن آبی که خود این آب هم در حالت جوشش و غلیان است نمی‌بینند. 🍃ب. چه‌بسا این نشان‌دهنده شدت عذاب آنهاست؛ یعنی فرشتگان عذاب فقط به اینکه آنان از زقوم بخورند رضایت نمی‌دهند؛ بلکه آنان را مجبور می‌کنند که روی آن از این آب جوشان هم بخورند تا کاملا غذاب در تمام وجودشان رسوخ کند. 🍃ج. شاید این اشاره به تجسم عمل دنیوی آنان است؛ یعنی همان طور که پر کردن شکم از حرام تجسمش خوردن زقوم است، تجسم برخی از اعمال همچون شرابخواری و ... (احادیث۴ تا ۶) نوشیدن حمیم است. 🍃د. ... @yekaye

. 2️⃣ «فَشارِبُونَ عَلَیهِ مِنَ الْحَمیمِ» قبلا در بحث از آیه 42 (جلسه ۱۰۰۹، تدبر۵) اشاره شد که حمیم در جهنم، ▫️هم جایگاه آنان است: «في‏ سَمُومٍ وَ حَميمٍ» (واقعه/42) و «فَنُزُلٌ مِنْ حَميمٍ» (واقعه/93) و «فِي الْحَميمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ» (غافر/72) و آنان را در آن میانه می‌گردانند «يَطُوفُونَ بَيْنَها وَ بَيْنَ حَميمٍ آنٍ» (الرحمن/44)؛ ▫️و هم آن را بر سرشان می‌ریزند و وسیله‌ای است برای عذاب آنان: «يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَميمُ» (حج/19) «ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذابِ الْحَميمِ» (دخان/48) ▫️هم نوشیدنی آنهاست؛ ▫️و اشاره شد که همان نوشیدن از آن هم از باب عذاب بوده است نه صرفا رفع عطش: «کَمَنْ هُوَ خالِدٌ فِي النَّارِ وَ سُقُوا ماءً حَميماً فَقَطَّعَ أَمْعاءَهُمْ» (محمد/15) ▪️اکنون ببینیم چه کسانی‌اند که حمیم نوشیدنی‌شان است: ۱. کسانی که دینشان را به بازی می‌گیرند: «وَ ذَرِ الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَهُمْ لَعِباً وَ لَهْواً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ ذَكِّرْ بِهِ أَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِما كَسَبَتْ لَيْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيٌّ وَ لا شَفيعٌ وَ إِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لا يُؤْخَذْ مِنْها أُولئِكَ الَّذينَ أُبْسِلُوا بِما كَسَبُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَميمٍ وَ عَذابٌ أَليمٌ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ» (انعام/70) ۲. کسانی که کفر می‌ورزند: «وَ الَّذينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَميمٍ وَ عَذابٌ أَليمٌ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ» (یونس/4) ۳. ظالمان: «إِنَّا جَعَلْناها فِتْنَةً لِلظَّالِمين‏ ... ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْها لَشَوْباً مِنْ حَميمٍ» (صافات/63-67) ۴. طغیانگران: «هذا وَ إِنَّ لِلطَّاغينَ لَشَرَّ مَآب‏ ... هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَميمٌ وَ غَسَّاقٌ» (ص/55-57) ؛ «لِلطَّاغينَ مَآبا، لا يَذُوقُونَ فيها بَرْداً وَ لا شَرابا، إِلاَّ حَميماً وَ غَسَّاقاً» (نبأ/ 24-25) ۵. گمراهان تکذیب‌گر: « ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ ... فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَميمِ» (واقعه/51-54) 💢اگر دقت شود تقریبا همه موارد ناظر به خروج از دین حق و یا مقابله با آن است. فقط مورد سوم (ظالمان) ‌شاید در وهله اول متفاوت به نظر برسد که اگر به ادامه آیاتی که در وصف اینان است هم توجه کنیم معلوم می‌شود که اینان هم ظلمشان بیش از آنکه ظلم اجتماعی و در حق دیگران باشد خروج از دین حق است: «إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آباءَهُمْ ضالِّينَ؛ فَهُمْ عَلى‏ آثارِهِمْ يُهْرَعُونَ؛ وَ لَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلينَ» (صافات/69-71) همان که در جای دیگر شرک را ظلم عظیم نامید: «إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيم‏» (لقمان/۱۳). 🤔در خصوص مواردی چون شرابخواری که در احادیث آمده، اینکه این به صورت نوشیدن حمیم تجسم پیدا کند نسبتا واضح است؛ اما چرا بی‌دینی و انحراف دینی به صورت نوشیدن از حمیم جلوه می‌کند؟ 🍃الف. شاید از این جهت که دین حق همچون آبی گوارا و حیات‌بخش است که بدون آن نمی‌توان زندگی کرد (جَعَلْنا مِنَ الْماءِ كُلَّ شَيْ‏ءٍ حَيٍّ؛ انبیاء/۳۰)؛‌ پس کسی که خود را از این آب پاک و حیات‌بخش محروم کند چون حیات هر چیزی در گروی آب است ناچار است عطش و تشنگی خود را با آبی عذاب‌آور جبران کند. 🍃ب. ... @yekaye

1022) 📖 فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهیمِ 📖 ترجمه پس بنوشید [همچون] نوشیدن شتران عطشان. سوره واقعه (56) آیه 55 1399/5/14 14 ذی‌الحجه 1441 @yekaye #واقعه_55

🔹فشارِبُونَ / شرْبَ درباره این ماده در جلسه قبل بحث شد https://eitaa.com/yekaye/8180 📖 اختلاف قرائت 🔹شرْبَ ▪️در قرائت اهل مدینه (نافع) و اغلب اهل کوفه (عاصم و حمزه) و برخی از قراء عشره (ابوجعفر) و ‌اربعه عشر (حسن و اعمش) و برخی قرائات غیرمشهور (سهل) این کلمه با ضمه روی شین (شُرب) قرائت شده است که به معنای مصدر است و می‌تواند اسم باشد به معنای «شیء‌ نوشیدنی» (مشروب) است، همانند «طُحن» که به معنای «آسیاب شده» است. ▪️اما در قرائت اهل مکه (ابن کثیر) و شام (ابن عامر) و بصره (ابوعمرو) و برخی از اهل کوفه (کسائی) و بسیاری از قرائات غیرمشهور (أعرج و سعيد بن مسيب، و شعيب بن حبحاب، و مالك بن دينار، و ابن جريج) با فتحه روی شین (شَرْب) قرائت کرده‌اند که این هم مصدر است همانند «أکل»؛ و البته کلمه «شَرب» گاه جمع «شارب: نوشنده» هم به کار می‌رود شبیه رَکب که جمع راکب است. ▪️در برخی قرائات غیرمشهور (مجاهد وأبوعثمان النهدي) به صورت کسره روی شین (شِرب) هم به کار رفته است؛ که آن را هم به معنای «شیء‌ نوشیدنی» (مشروب) دانسته‌اند همانند «طِحن» که آن هم به معنای «آسیاب شده» است. 📚مجمع البیان، ج‏9، ص332؛ 📚 معجم القراءات ج۹، ص306-307 ؛ 📚معاني القرآن، ج‏3، ص128 📚الأمالي (للطوسي)، ص376-377 @yekaye

🔹الْهیمِ ▪️درباره ماده «هیم» اغلب گفته‌اند که دلالت دارد بر عطش شدید؛ بویژه که «هیام» نام مرضی است که شتر می‌گیرد و عطشش رفع نمی‌شود و «هَيَمان» به عطش، و «هَيْمَان» و «هَائِم» به شخصی گویند که دچار عطش شدید شده باشد؛ و «هَيْماء» هم به چاهی گویند که آب نداشته باشد و «هِيم» (فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ؛ واقعة/55) به شتر تشنه‌ای گویند که از فرط تشنگی این سو و آن سو می‌رود و از چریدن خودداری می‌کند (معجم المقاييس اللغة، ج‏6، ص26 ؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص848 ؛ كتاب العين، ج‏4، ص101 ) ▫️که البته «هِيم» جمع است؛ که مفرد آن را «أهیم» یا «هیماء» دانسته‌اند (مجمع البیان، ج‏9، ص333 ؛ التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج‏11، ص310) و گاه عرب آن را به عنوان جمعِ «هَيْمَان» و «هَائِم» نیز به کار می‌برد (معاني القرآن، ج‏3، ص128 ؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص848). ▪️البته برخی با توجه به اینکه به رملی که کاملا ریز و خشک باشد و اگر به دست بگیریم اصلا باقی نماند «هَيَام» گفته می‌شود معنای محوری این ماده را عبارت دانسته‌اند از خشکی درون چیزی و خالی بودن کامل آن از هرگونه تری و هرچیزی که بتواند یک حالت تماسک (چسبندگی و به جای گیر کردن) بیاورد و عطش را هم ناشی از وجود همین حالت در شخص دانسته‌اند (المعجم الإشتقاقي المؤصل لألفاظ القرآن الكريم، ص۲۳۱۹) ▪️این ماده برای کسی که بشدت مبتلا به عشق شده استعاره گرفته شده است به خاطر اینکه همچون شتر تشنه‌ای شده که حرکات و رفت و آمدش توجیه ندارد و بلکه برای هرکسی که ثمره کارش حیرت و سردرگمی باشد و ظاهرا به همین مناسبت در آیه «أَ لَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وادٍ يَهِيمُونَ‏« (شعراء/225) (معجم المقاييس اللغة، ج‏6، ص26؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص848) و برخی سعی کرده‌اند این را هم جزء معنای حقیقی این ماده بدانند و ظاهرا به همین مناسبت اصل این ماده را «رفتن متحیرانه به این سو و آن سو معرفی کرده‌اند که هم چنین انسان و شتری را دربرگیرد و هم به نحوی معنای عطش را از حیث اثری که در فرد می‌گذارد شامل شود (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج‏11، ص310 ) که به نظر می‌رسد این سخن حاوی نوعی تکلف در معنا باشد. ▪️ضمنا برخی گمان کرده‌اند که «هامة» به معنای سر هم از همین ماده است (المعجم الإشتقاقي المؤصل لألفاظ القرآن الكريم، ص۲۳۱۹) اما دیگران تذکر داده‌اند که از ماده «هوم» است (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج‏11، ص310) و البته از این ماده کلمه‌ای در قرآن نیامده است. 📿ماده «هیم» تنها در همین دو آیه در قرآن کریم به کار رفته است. @yekaye

☀️۱) از یکی از شیوخ مدینه روایت شده که گفت: از امام صادق ع درباره شخصی سوال کردم که آب را سرمی‌کشد و بین آن نفس نمی‌کشد تا سیراب شود. (= لاجرعه کل ظرف آب را سر می‌کشد) فرمود: آیا لذت جز در این است؟ گفتم: دیگران می‌گویند این «شرب الهیم» است [که در قرآن در وصف جهنمیان آمده]. فرمود: دروغ می‌گویند؛ «‌شرب الهیم» فقط نوشیدنی است که نام خداوند عز و جل بر آن برده نشود. 📚الكافي، ج‏6، ص384؛ معاني الأخبار، ص149 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ شَيْخٍ مِنْ أَهْلِ‏ الْمَدِينَةِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ يَشْرَبُ الْمَاءَ فَلَا يَقْطَعُ نَفَسَهُ حَتَّى يَرْوَى. قَالَ فَقَالَ ع وَ هَلِ اللَّذَّةُ إِلَّا ذَاكَ؟ قُلْتُ فَإِنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّهُ «شُرْبُ الْهِيمِ». قَالَ فَقَالَ كَذَبُوا إِنَّمَا شُرْبُ الْهِيمِ مَا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ. 📚شبیه این مضمون حدیث دیگری از امام صادق ع نیز روایت شده است در معاني الأخبار، ص149 💠با توجه به برخورد شدید امام ع ظاهرا گوینده از سخن دیگران چنین برداشت کرده بوده که امام صادق ع با این تعبیر چنان نحوه نوشیدنی را نوشیدن جهنمیان و چیزی شبیه به حرام می‌داند؛ وگرنه روایات متعدد دیگری از امام صادق ع نقل شده که این گونه یکدفعه خوردن را به «شرب الهیم» به معنای نوشیدن شتران تشنه تشبیه کرده و آن را چندان خوش نداشته است؛ هرچند قطعا حرام نمی‌دانسته است؛ مثلا به روایات بعد توجه کنید: @yekaye

☀️۲) الف. عبدالله حلبی روایت کرده است: امام صادق ع فرمود: با سه نفس نوشیدن بهتر از آن است که یک نفس نوشیدنی سر کشیده شود؛ و ایشان خوش نداشت که به «هیم» تشبیه شود. گفتم «هیم» چیست؟ فرمود: إبل (شتر) و طبق نقلی دیگر «زمل» (شتر بارکش) و بر اساس نسخه‌ای دیگر «رفل» (شتری که دمش بلند است) 📚معاني الأخبار، ص149-150 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ وَ عَبْدِ اللَّهِ ابْنَيْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ النَّابِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِيٍّ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: ثَلَاثَةُ أَنْفَاسٍ فِي الشُّرْبِ أَفْضَلُ مِنْ نَفَسٍ وَاحِدٍ فِي الشُّرْبِ؛ وَ قَالَ: كَانَ يَكْرَهُ أَنْ يُشَبَّهَ بِالْهِيمِ. قُلْتُ‏ وَ مَا الْهِيمُ؟ قَالَ الرَّمْلُ‏ [الزِّمْلُ؛ الرِّفَلُّ ] وَ قال محمد بن أبي عمير فِي حَدِيثٍ آخَرَ: هِيَ الْإِبِلُ. 📚در تهذيب الأحكام، ج‏9، ص94-95 دو حدیث دیگر با سندهای متفاوت با همین مضمون آمده است؛ فقط در یکی «الهیم» را به «النِّيبُ» تفسیر کرده که نیب جمع ناب است که به شتر پیر می‌گویند و 📚در المحاسن، ج‏2، ص576-577 نیز شبیه این دو حدیث دیگر آمده که فقط در یکی کلمه «کثیب» به جای «نیب» آمده؛ و اهل لغت آن را به همان معنای «نیب» دانسته‌اند. ☀️ب و ج. هشام بن سلیمان و معاویه بن وهب در دو مجلس جداگانه هریک از امام صادق ع درباره اینکه شخصی با یک نفس بنوشد سوال کردند و حضرت آن را خوش نداشت و فرمود این نوشیدنی «هیم» است. گفتند: هیم چیست؟ فرمودند: شتر. 📚المحاسن، ج‏2، ص576 ☀️ب. عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سُلَيْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ يَشْرَبُ بِالنَّفَسِ الْوَاحِدِ؛ قَالَ يُكْرَهُ ذَلِكَ؛ وَ قَالَ ذَاكَ شُرْبُ الْهِيمِ. قُلْتُ وَ مَا الْهِيمُ؟ قَالَ هِيَ الْإِبِلُ. ☀️ج. عَنْهُ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الشُّرْبِ بِنَفَسٍ وَاحِدٍ فَكَرِهَهُ وَ قَالَ: ذَلِكَ شُرْبُ الْهِيمِ. قُلْتُ وَ مَا الْهِيمُ؟ قَالَ الْإِبِلُ. @yekaye

. 1️⃣ ۱) «فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهیمِ» در آیات قبل فرمود که این گمراهان تکذیب‌گر از زقوم بقدری می‌خورند که شکمهایشان را پر می‌کنند. اکنون که نوبت نوشدن حمیم رسید می‌فرماید که نوشیدنشان همچون نوشیدن «هیم» است؛‌ که دو معنا برای «هیم» مطرح شده است؛ ▪️یکی شتران عطش‌زده‌ای است که سیراب نمی‌شوند و بقدری می نوشند که از فرط نوشیدن می‌میرند (ابن عباس و عکرمه و قتاده؛ ‌به نقل از مجمع البيان، ج‏9، ص334 ) ▪️دوم زمین رملی که هرچه آبیاری شود هرگز آب در آن نمی‌ماند و همه را در خود فرو می‌برد و همچنان خشک و لم‌یزرع باقی می‌ماند. (ضحاک و ابن‌عیینه، به نقل از مجمع البيان، ج‏9، ص334 ) 🤔اما چرا چنین نوشیدنی از حمیم برای اینان رخ می‌دهد؟ 🍃الف. شاید این اشاره دارد به حالت استیصالی که به خاطر خوردن زقوم بدانها دست می‌دهد؛‌ یعنی چنان عطش بر آنان غلبه می‌کند که خود را مجبور به نوشیدن از این آب جوشان متعفن می‌بینند؛‌آن هم نه نوشیدنی اندک؛ ‌بلکه نوشیدنی با حرص و ولع فراوان؛‌ همچون عطش‌زده‌ای که هرچه می‌نوشد عطشش رفع نمی‌شود. 🍃ب. شاید اشاره دارد که از سویی رفتن آنان برای نوشیدن این حمیم، ناشی از اضطراری درونی بوده نه لزوما اجبار بیرونی (فرد عطش‌زده خودش به سمت نوشیدن هجوم می‌برد) و از سوی دیگر، این حمیم به گونه‌ای است که هرچه از آن بنوشند عطششان فروکش نمی‌کند. 🍃ج. شاید این برای عذاب آنهاست؛ یعنی این گونه نیست که چون حمیم جوشان و متعفن است اندکی از آن بنوشند و بس باشد؛ ‌بلکه مجبورشان می‌کنند که همچون شتر عطش‌زده هرچقدر توان دارند از آن بنوشند و باز سیراب نشوند. (مفاتيح الغيب، ج‏29، ص415 ) 🍃د. شاید اشاره دارد به تجسم دنیوی عطش دنیاپرستی آنان؛ که باطن این دنیاپرستی، حمیم جهنم است و چون هرگز این عطش دنیاپرستی آنان سیراب شدنی نبود و هرچه از دنیا به دست آوردند این عطش افزوده شد در قیامت هم این عطششان با هرمقدار حمیمی که می‌نوشند نه‌تنها کم نمی‌ؤود بلکه همچون شتران عطش‌زده دائما با نوشیدن عطششان بیشتر می‌شود. 🍃ه. «هیم» درست است به معنای شتر عطش‌زده ویا زمین خشک است اما یک معنای رایجش در عرب شخص متحیر است که به هر دردی می‌زند؛ و چه‌بسا همین معنا در اینجا مد نظر است؛ یعنی نوشیدن آنان نوشیدن فردی است که به خاطر گمراهی و تکذیبگری‌اش است در حیرت و سرگردانی کامل غوطه‌ور است. (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج‏11، ص310-311 ) 🍃و. ... @yekaye

. 2️⃣ «فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهیمِ» این گمراهان تکذیب‌گر همچون شتران عطش‌زده می‌نوشند. اما قطعا تفاوت مهمی بین آنان و هر موجود عطش‌زده در دنیا هست. عطش‌زده دنیایی (همچون کسی که مبتلا به مرض استسقاء است که هرچه آب بنوشد عطشش تمام نمی‌شود) درست است که این نوشیدن برایش مضر است اما در لحظه نوشیدن، خود آن نوشیدن برایش لذت‌بخش است؛ اما حمیم آب جوشان و متعفنی است که هیچ گونه لذتی ندارد؛‌در عین حال فشار عطش بر آنان چنان است که هرچه‌بیشتر و بیشتر از آن می‌نوشند. 📚(اقتباس از مفاتيح الغيب، ج‏29، ص415 ) @yekaye

. 3️⃣ «فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهیمِ» ◾️در مورد زقوم که خوردنی بود فرمود بقدری می‌خورند که شکمشان را از آن پر می‌کنند. ◾️در مورد حمیم که نوشیدنی بود فرمود همچون شتران عطش‌زده‌ می‌نوشند؛ که کنایه از این است که هرچه بنوشند باز بیشتر میل به نوشیدن پیدا می‌کنند؛ یعنی چیزی بیش از پر کردن شکم. 🤔گویی خوردن زقوم یک حد نهایتی دارد (تا جایی که شکمشان پر شود)؛ اما نوشیدن حمیم حد یقفی ندارد (عطششان تمامی ندارد). چرا و چه تفاوتی بین این دو است؟ 🍃الف. شاید خوردن زقوم تجلی افعالشان (همچون حرام‌خواری) است که هرچند تا می تواستند شکمشان را از حرام پر کردند اما بالاخره هرچه بود افعال معین و محدودی بود؛ اما نوشیدن حمیم تجلی عطش دنیاطلبی آنان است که این عطش و میل درونی پایان ناپذیر بود و هرگز سیرابی نداشت. 🍃ب. ... @yekaye