749) 🌺 وَ الْقُرْآنِ الْحَكيمِ 🌺
💐ترجمه
سوگند به قرآن حکیم؛
سوره یس (36) آیه2
1397/2/28
2 رمضان 1439
@yekaye
🔹الْحَكيمِ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «حکم» در اصل دلالت دارد بر «منع» کردن؛ وبرخی توضیح دادهاند که نه هر گونه منعی، بلکه ممانعتی که نوعی هدف اصلاح و کنترل را تعقیب میکند:
▫️«حُکم» منع از ظلم است؛
▫️«حکمت» منع از جهالت است؛
▫️به «افسار چهارپایان» که برای کنترل آنان به کار میآید «حَکَمَة» میگویند؛
▫️«حُکم» کردن هم آن است که معین شود که چیزی چنین است و چنان نیست؛
▫️«حاکم» کسی است که بین مردم حکم میکند؛
▫️«حَکَم» هم کسی است که در حکم کردن متخصص باشد؛
▫️«حکمت» هم به معنای این است که بر اساس علم، حکم شود و وقتی در مورد خدا که به کار میرود به معنای علم خداوند به اشیاء و ایجاد آنها در کمال احکام است؛
▫️«مُحکم» هم یعنی چیزی که شک و شبهه و خللی در آن راه نداشته باشد؛
▫️در معنای «حکیم» همچنین گفتهاند که به معنای کسی است که کار خود را محکم و بیخلل انجام میدهد.
🔖جلسه 222 http://yekaye.ir/al-baqare-2-32/
@yekaye
☀️1) جابر بن عبدالله انصاری از امام سجاد ع دعا و زیارتی را در کنار مرقد مطهر پیامبر اکرم ص روایت کرده است.
در فرازی از این دعا آمده است:
پس چون رحمت از جانب تو بر من به نهایت رسید بر من منت نهادی با کسی که به وسیله او مرا از گمراهی هدایت فرمودی؛
و به سبب او از هلاکت نجات دادی؛
و به واسطه او از تحیر رها ساختی؛
و با او بود که از یوغ جهالت رهایم فرمودی؛
و او حبیب و پیامبرت است، حضرت محمد صلی الله علیه و آله؛ که نزدیکترین خلایق به نزد توست و صاحب برترین جایگاه در نزد تو؛
پس همراه با او به وحدانیت شهادت دادم و به ربوبیت و رسالت اقرار کردم؛
و طاعت او را بر من واجب فرمودی، پس همان گونه که دستور دادی اطاعتش کردم؛ و در آنچه مقدر فرموده بودی او را تصدیق کردم؛
و تو او را اختصاص دادی به کتابی که بر او نازل کردی، و به «سبع مثانی» [هفتِ دو بار، ظاهرا اشاره به سوره حمد باشد] که به او وحی شد؛
و آن را قرآن نامیدی و به لقب فرقان عظیم ملقبش فرمودی؛
پس فرمودی
«و به راستى، تو را سبع المثانى [سوره حمد] و قرآن عظیم عطا كرديم» (حجر/87)
و هنگام نامیدنش به آن اسمهایی که به وی اختصاص دادی،
فرمودی
«طاها؛ ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که به مشقت بیفتی» (طه/1)
و فرمودی
«یاسین، سوگند به قرآن حکیم» (یس/1)
و فرمودی
«صاد، و سوگند به قرآنِ دارای تذکر» (ص/1)
و فرمودی
«قاف؛ سوگند به قرآن مجید» (ق/1)
پس او را این ویژگی عطا فرمودی که هنگامی که از او نام بردی سوگند یاد کردی؛
و قرآن را همراه او قرار دادی؛
🔺و در کتابت هیچ سوگندی وجود ندارد که قرآن در ردیف آن مطرح شده باشد مگر اینکه اسم او [پیامبر ص] است؛
و این شرفی است که تو او را بدان شرافت فرمودی؛ و برتریای است که به سوی او گسیل داشتی؛
زبانها و فهمها از توصیف خواسته تو ناتوانند و از شناخت ثنای تو بر او قاصرند ...
📚إقبال الأعمال، ج1، ص489-492؛ المصباح للكفعمي، ص650-652
@yekaye
👇متن حدیث با شان نزول آن👇
https://eitaa.com/yekaye/955
متن حدیث با مقدمه آن
دعاء مروي عن مولانا زين العابدين صلوات الله عليه و سلامه قبل صلاة العيد رَوَيْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى الشَّيْخِ أَبِي مُحَمَّدٍ هَارُونَ بْنِ مُوسَى التَّلَّعُكْبَرِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِإِسْنَادِهِ إِلَى جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيِّ قَالَ:
كُنْتُ بِالْمَدِينَةِ وَ قَدْ وَلَّاهَا مَرْوَانُ بْنُ الْحَكَمِ مِنْ قِبَلِ يَزِيدَ بْنِ مُعَاوِيَةَ وَ كَانَ شَهْرُ رَمَضَانَ فَلَمَّا كَانَ فِي آخِرِ لَيْلَةٍ مِنْهُ أَمَرَ مُنَادِيَهُ أَنْ يُنَادِيَ بِالنَّاسِ فِي الْخُرُوجِ إِلَى الْبَقِيعِ لِصَلَاةِ الْعِيدِ فَغَدَوْتُ مِنْ مَنْزِلِي أُرِيدُ إِلَى سَيِّدِي عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ع غَلَساً فَمَا مَرَرْتُ بِسِكَّةٍ مِنْ سِكَكِ الْمَدِينَةِ إِلَّا لَقِيتُ [رَأَيْتُ] أَهْلَهَا خَارِجِينَ إِلَى الْبَقِيعِ فَيَقُولُونَ أَيْنَ تُرِيدُ يَا جَابِرُ فَأَقُولُ إِلَى مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ ص حَتَّى أَتَيْتُ الْمَسْجِدَ فَدَخَلْتُهُ فَمَا وَجَدْتُ فِيهِ إِلَّا سَيِّدِي عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ع قَائِمٌ يُصَلِّي صَلَاةَ الْفَجْرِ وَحْدَهُ فَوَقَفْتُ وَ صَلَّيْتُ بِصَلَاتِهِ فَلَمَّا أَنْ فَرَغَ مِنْ صَلَاتِهِ سَجَدَ سَجْدَةَ الشُّكْرِ ثُمَّ إِنَّهُ جَلَسَ يَدْعُو وَ جَعَلْتُ أُؤَمِّنُ عَلَى دُعَائِهِ فَمَا أَتَى إِلَى آخِرِ دُعَائِهِ حَتَّى بَزَغَتِ الشَّمْسُ فَوَثَبَ قَائِماً عَلَى قَدَمَيْهِ تُجَاهَ الْقِبْلَةِ وَ تُجَاهَ قَبْرِ رَسُولِ اللَّهِ ص ثُمَّ إِنَّهُ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى صَارَتَا بِإِزَاءِ وَجْهِهِ وَ قَالَ ...
فَلَمَّا بَلَغْتَ بِي تَنَاهِيَ الرَّحْمَةِ مِنْكَ عَلَيَّ مَنَنْتَ بِمَنْ هَدَيْتَنِي بِهِ مِنَ الضَّلَالَةِ وَ اسْتَنْقَذْتَنِي بِهِ مِنَ الْهَلَكَةِ وَ اسْتَخْلَصْتَنِي بِهِ مِنَ الْحِيرَةِ وَ فَكَكْتَنِي بِهِ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ هُوَ حَبِيبُكَ وَ نَبِيُّكَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَزْلَفُ خَلْقِكَ عِنْدَكَ وَ أَكْرَمُهُمْ مَنْزِلَةً لَدَيْكَ فَشَهِدْتُ مَعَهُ بِالْوَحْدَانِيَّةِ وَ أَقْرَرْتُ لَكَ بِالرُّبُوبِيَّةِ وَ الرِّسَالَةِ وَ أَوْجَبْتَ لَهُ عَلَيَّ الطَّاعَةَ فَأَطَعْتُهُ كَمَا أَمَرْتَ وَ صَدَّقْتُهُ فِيمَا حَتَمْتَ وَ خَصَصْتَهُ بِالْكِتَابِ الْمَنْزَلِ عَلَيْهِ وَ السَّبْعِ الْمَثَانِي الْمُوحَاةِ إِلَيْهِ وَ أَسْمَيْتَهُ الْقُرْآنَ وَ أَكْنَيْتَهُ الْفُرْقَانَ الْعَظِيمَ فَقُلْتَ جَلَّ اسْمُكَ «وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ» وَ قُلْتَ جَلَّ قَوْلُكَ لَهُ حِينَ اخْتَصَصْتَهُ بِمَا سَمَّيْتَهُ بِهِ مِنَ الْأَسْمَاءِ «طه ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى» وَ قُلْتَ عَزَّ قَوْلُكَ «يس وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ» وَ قُلْتَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُكَ «ص وَ الْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ» وَ قُلْتَ عَظُمَتْ آلَاؤُكَ «ق وَ الْقُرْآنِ الْمَجِيدِ» فَخَصَصْتَهُ أَنْ جَعَلْتَهُ قَسَمَكَ حِينَ أَسْمَيْتَهُ وَ قَرَنْتَ الْقُرْآنَ مَعَهُ فَمَا فِي كِتَابِكَ مِنْ شَاهِدِ قَسَمٍ وَ الْقُرْآنُ مُرْدَفٌ بِهِ إِلَّا وَ هُوَ اسْمُهُ وَ ذَلِكَ شَرَفٌ شَرَّفْتَهُ بِهِ وَ فَضْلٌ بَعَثْتَهُ إِلَيْهِ تَعْجِزُ الْأَلْسُنُ وَ الْأَفْهَامُ عَنْ وَصْفِ مُرَادِكَ بِهِ وَ تَكِلُّ عَنْ عِلْمِ ثَنَائِكَ عَلَيْهِ ...
@yekaye
☀️2) از رسول الله ص روایت شده است:
هنگامی که فتنهها همچون تکههای شب تار عرصه را بر شما پوشاند و مشتبه کرد پس بر شما باد به قرآن ... عجایبش به شمار ناید و غرایبش کهنه نشود؛ در آن چارغهای هدایت است و منارههای حکمت...
🔖متن کاملتر این روایت در جلسه 582 حدیث 3 گذشت. http://yekaye.ir/al-kahf-18-1/
📚الكافي، ج2، ص599
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّكُمْ فِي دَارِ هُدْنَةٍ ... َ
إِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ ...
لَا تُحْصَى عَجَائِبُهُ وَ لَا تُبْلَى غَرَائِبُهُ فِيهِ مَصَابِيحُ الْهُدَى وَ مَنَارُ الْحِكْمَة...
@yekaye
☀️3) یعقوب بن سکیت میگوید:
از امام رضا ع پرسیدم: قرآن چگونه است که بررسي و مطالعه و نشر مطالب آن، جز بر تازگي و طراوتش نميافزايد؟
فرمودند: زيرا خداوند آن را نه براي زمان خاصی و نه برای مردم خاصي قرار نداده است؛ پس در هر زمان جدید و نزد هر مردمی تازه و باطراوات است تا روز قیامت.
📚الأمالي (للطوسي)، ص580
أَخْبَرَنَا جَمَاعَةٌ، عَنْ أَبِي الْمُفَضَّلِ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ رَجَاءُ بْنُ يَحْيَى الْعَبَرْتَائِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ السِّكِّيتِ النَّحْوِيُّ، قَالَ:
سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ الرِّضَا (عَلَيْهِمُ السَّلَامُ): مَا بَالَ الْقُرْآنِ لَا يَزْدَادُ عَلَى النَّشْرِ وَ الدَّرْسِ إِلَّا غَضَاضَةً؟
قَالَ: إِنَّ اللَّهَ (تَعَالَى) لَمْ يَجْعَلْهُ لِزَمَانٍ دُونَ زَمَانٍ وَ لَا لِنَاسٍ دُونَ نَاسٍ، فَهُوَ فِي كُلِ زَمَانٍ جَدِيدٌ، وَ عِنْدَ كُلِّ قَوْمٍ غَضٌّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ.
@yekaye
☀️ 4) از امام باقر ع روایت شده است:
همانا خداوند متعال چیزی را که امت بدان نیاز دارد نگذاشت مگر اینکه آن را در کتابش نازل فرمود و برای پیامبرش تبیین کرد؛ و برای هر چیزی حدی گذاشت؛ و بر آن دلیلی قرار داد که بر آن دلالت کند؛ و برای هرکس که از آن حد تجاوز کند حدی [= مجازاتی] قرار داد.
📚الكافي، ج1، ص59
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ الْمُنْذِرِ عَنْ عُمَرَ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ:
إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يَدَعْ شَيْئاً يَحْتَاجُ إِلَيْهِ الْأُمَّةُ إِلَّا أَنْزَلَهُ فِي كِتَابِهِ وَ بَيَّنَهُ لِرَسُولِهِ ص وَ جَعَلَ لِكُلِّ شَيْءٍ حَدّاً وَ جَعَلَ عَلَيْهِ دَلِيلًا يَدُلُّ عَلَيْهِ وَ جَعَلَ عَلَى مَنْ تَعَدَّى ذَلِكَ الْحَدَّ حَدّاً.
@yekaye